Tổng quan nghiên cứu

Ngành nhựa tại Việt Nam trong những năm gần đây được đánh giá là một trong những ngành có tốc độ tăng trưởng cao, chỉ sau ngành dệt may và viễn thông, với tỷ lệ tăng trưởng lũy kế hàng năm giai đoạn 2012-2017 đạt khoảng 11,62%. Ngành nhựa đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, đặc biệt trong lĩnh vực bao bì và xây dựng, với hơn 2000 doanh nghiệp hoạt động trên toàn quốc, tập trung chủ yếu tại Thành phố Hồ Chí Minh. Sự ký kết Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Châu Âu (VEFTA) mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp nhựa đẩy mạnh xuất khẩu vào thị trường châu Âu, đồng thời tạo áp lực cạnh tranh từ các doanh nghiệp nước ngoài.

Trước bối cảnh đó, nghiên cứu xây dựng chiến lược kinh doanh cho Công ty TNHH Bao bì Tấn Phong đến năm 2023 nhằm mục tiêu phân tích môi trường kinh doanh, nhận diện các cơ hội và thách thức, đồng thời đề xuất các chiến lược phù hợp giúp công ty phát triển bền vững, tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận. Phạm vi nghiên cứu tập trung tại Công ty TNHH Bao bì Tấn Phong, với dữ liệu thu thập từ năm 2016 đến 2018, dự báo chiến lược đến năm 2023. Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng trong việc hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ trong ngành nhựa xây dựng kế hoạch phát triển hiệu quả, đồng thời đóng góp tài liệu tham khảo cho các nhà quản trị và sinh viên chuyên ngành quản trị kinh doanh.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản trị chiến lược kinh doanh tiêu biểu, bao gồm:

  • Định nghĩa chiến lược kinh doanh theo Alfred D. Chandler Jr (1962): Chiến lược là xác định mục tiêu dài hạn và phân bổ nguồn lực để thực hiện mục tiêu đó.
  • Mô hình 5 chữ P của Henry Mintzberg (1960): Chiến lược được hiểu đa diện qua các khía cạnh Plan (kế hoạch), Pattern (khuôn mẫu), Position (bố trí), Perspective (triển vọng), và Ploy (thủ thuật).
  • Phân loại chiến lược theo Fred R. David (2006): Chiến lược tăng trưởng (thâm nhập thị trường, phát triển thị trường, phát triển sản phẩm, đa dạng hóa, hội nhập) và chiến lược phòng thủ (cắt giảm, bán bớt, đóng cửa).
  • Công cụ phân tích chiến lược: Ma trận SWOT, ma trận EFE (đánh giá yếu tố bên ngoài), IFE (đánh giá yếu tố bên trong), ICM (ma trận hình ảnh cạnh tranh), và QSPM (ma trận hoạch định chiến lược định lượng).
  • Hệ thống quản lý chiến lược BSC (Balanced Scorecard): Đo lường và giám sát chiến lược qua bốn khía cạnh tài chính, khách hàng, quy trình nội bộ, học tập và phát triển.

Các khái niệm chính bao gồm: chiến lược kinh doanh, môi trường vĩ mô và vi mô, ma trận SWOT, ma trận QSPM, thẻ điểm cân bằng BSC, và các loại hình chiến lược tăng trưởng và phòng thủ.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp chuyên gia để khảo sát mức độ tăng trưởng thị trường và thu thập ý kiến đánh giá về các yếu tố ảnh hưởng đến chiến lược kinh doanh của công ty. Cụ thể:

  • Nguồn dữ liệu: Dữ liệu thứ cấp từ báo cáo tài chính, tài liệu ngành nhựa, các văn bản pháp luật liên quan, và khảo sát ý kiến của 30 chuyên gia gồm 10 chuyên gia tổ chức tín dụng, 10 chuyên gia công ty cùng ngành, và 10 chuyên gia quản lý nội bộ công ty.
  • Phương pháp phân tích: Phân tích mô tả thống kê, xây dựng các ma trận EFE, IFE, ICM, SWOT và QSPM để đánh giá môi trường kinh doanh, điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức. Phân tích định lượng giúp lựa chọn chiến lược tối ưu.
  • Timeline nghiên cứu: Thu thập và phân tích dữ liệu từ tháng 01/2016 đến tháng 12/2018, xây dựng chiến lược dự báo đến năm 2023.

Phương pháp chuyên gia đảm bảo tính khách quan và khả thi của các giải pháp chiến lược đề xuất, đồng thời kết hợp phân tích dữ liệu thứ cấp giúp tổng hợp môi trường kinh doanh một cách toàn diện.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Môi trường vĩ mô thuận lợi với nhiều cơ hội phát triển: Tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2018 đạt 7,08%, mức cao nhất trong 11 năm qua. Hiệp định VEFTA mở rộng thị trường xuất khẩu sang châu Âu. Dân số trẻ và lực lượng lao động dồi dào tại TP. Hồ Chí Minh tạo điều kiện thuận lợi cho tuyển dụng và phát triển nguồn nhân lực.
  2. Chi phí nguyên vật liệu chiếm tỷ trọng lớn, ảnh hưởng đến lợi nhuận: Hạt nhựa nhập khẩu chiếm 83% đầu vào nguyên liệu, chi phí nguyên vật liệu chiếm tới 97% doanh thu. Giá nguyên liệu phụ thuộc vào giá dầu thế giới và tỷ giá, gây áp lực lên biên lợi nhuận.
  3. Cạnh tranh gay gắt trong ngành nhựa, đặc biệt về giá và chất lượng sản phẩm: Công ty TNHH Bao bì Tấn Phong đối mặt với các đối thủ lớn như Công ty Tân Hợp Phú và Công ty Á Đông ADG, những doanh nghiệp có khả năng tài chính mạnh, hệ thống phân phối rộng và đa dạng sản phẩm.
  4. Hoạt động kinh doanh có sự biến động nhưng quản lý chi phí hiệu quả: Doanh thu năm 2018 tăng 10% so với năm trước, tuy nhiên lợi nhuận giảm do chi phí phát sinh từ việc tiếp nhận hoạt động của công ty Thuận Phong. Lợi nhuận sau thuế năm 2018 chỉ đạt khoảng 11% so với doanh thu.

Thảo luận kết quả

Kết quả phân tích môi trường kinh doanh cho thấy công ty có nhiều cơ hội phát triển nhờ vào sự tăng trưởng kinh tế và các hiệp định thương mại tự do. Tuy nhiên, sự phụ thuộc lớn vào nguyên liệu nhập khẩu và biến động giá dầu thế giới là thách thức lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí và lợi nhuận. So sánh với các đối thủ cạnh tranh, công ty cần nâng cao năng lực tài chính và đa dạng hóa sản phẩm để tăng sức cạnh tranh. Việc áp dụng các công cụ quản trị chiến lược như ma trận SWOT và QSPM giúp công ty lựa chọn chiến lược phù hợp, đồng thời hệ thống BSC hỗ trợ giám sát và điều chỉnh chiến lược hiệu quả. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng doanh thu, biểu đồ tỷ trọng chi phí nguyên liệu, và bảng so sánh điểm mạnh, điểm yếu với đối thủ để minh họa rõ nét hơn.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Thực hiện chiến lược phát triển thị trường mới: Mở rộng kênh phân phối và tiếp cận các thị trường tiềm năng trong và ngoài nước, đặc biệt tận dụng cơ hội từ Hiệp định VEFTA. Mục tiêu tăng doanh thu xuất khẩu lên 15% trong vòng 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo và phòng kinh doanh.
  2. Tăng cường chiến lược thâm nhập thị trường hiện tại: Đẩy mạnh hoạt động marketing, tăng số lượng nhân viên bán hàng và nâng cao chất lượng dịch vụ khách hàng nhằm giữ chân khách hàng truyền thống và thu hút khách hàng mới. Mục tiêu tăng thị phần nội địa 10% trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng marketing và bán hàng.
  3. Hội nhập dọc về phía trước: Đầu tư hoặc liên kết với các nhà phân phối để kiểm soát tốt hơn chuỗi cung ứng, giảm chi phí và tăng hiệu quả phân phối. Mục tiêu giảm chi phí phân phối 5% trong 3 năm. Chủ thể thực hiện: Ban quản lý chiến lược và phòng tài chính.
  4. Đẩy mạnh nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới: Tập trung cải tiến chất lượng và đa dạng hóa sản phẩm bao bì nhựa, phát triển các sản phẩm thân thiện môi trường để đáp ứng xu hướng tiêu dùng bền vững. Mục tiêu ra mắt ít nhất 3 sản phẩm mới trong 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: Phòng R&D và sản xuất.
  5. Áp dụng hệ thống BSC để giám sát và đánh giá chiến lược: Thiết lập các chỉ số đo lường hiệu quả tài chính, khách hàng, quy trình nội bộ và học tập phát triển, đảm bảo chiến lược được thực hiện đồng bộ và hiệu quả. Chủ thể thực hiện: Ban điều hành và phòng kiểm soát nội bộ.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Các nhà quản trị doanh nghiệp ngành nhựa: Nhận diện các yếu tố ảnh hưởng đến chiến lược kinh doanh, áp dụng công cụ phân tích chiến lược để xây dựng kế hoạch phát triển phù hợp.
  2. Sinh viên và nghiên cứu sinh chuyên ngành quản trị kinh doanh: Tài liệu tham khảo thực tiễn về xây dựng chiến lược kinh doanh trong ngành công nghiệp nhựa, kết hợp lý thuyết và phân tích thực tế.
  3. Các chuyên gia tư vấn chiến lược và tài chính: Cung cấp phương pháp luận và công cụ phân tích chiến lược định lượng, hỗ trợ tư vấn cho doanh nghiệp vừa và nhỏ trong ngành nhựa.
  4. Nhà đầu tư và các tổ chức tín dụng: Hiểu rõ môi trường kinh doanh, rủi ro và cơ hội của doanh nghiệp ngành nhựa, từ đó đưa ra quyết định đầu tư và hỗ trợ tài chính chính xác hơn.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chiến lược kinh doanh là gì và tại sao quan trọng?
    Chiến lược kinh doanh là kế hoạch dài hạn xác định mục tiêu và cách thức phân bổ nguồn lực để đạt được mục tiêu đó. Nó giúp doanh nghiệp định hướng phát triển, tận dụng cơ hội và ứng phó thách thức, từ đó nâng cao hiệu quả và lợi thế cạnh tranh.

  2. Phương pháp chuyên gia được áp dụng như thế nào trong nghiên cứu này?
    Phương pháp chuyên gia sử dụng ý kiến của các chuyên gia có kinh nghiệm trong ngành để đánh giá các yếu tố ảnh hưởng và lựa chọn chiến lược phù hợp. Phương pháp này đảm bảo tính khách quan và khả thi của các giải pháp đề xuất.

  3. Ma trận SWOT giúp gì cho việc xây dựng chiến lược?
    Ma trận SWOT tổng hợp điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của doanh nghiệp, từ đó giúp xác định các chiến lược tận dụng điểm mạnh và cơ hội, đồng thời khắc phục điểm yếu và giảm thiểu rủi ro.

  4. Tại sao chi phí nguyên liệu lại ảnh hưởng lớn đến lợi nhuận của công ty?
    Nguyên liệu hạt nhựa chiếm tỷ trọng lớn trong chi phí sản xuất (khoảng 97% doanh thu), do đó biến động giá nguyên liệu, phụ thuộc vào giá dầu thế giới và tỷ giá, ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí và lợi nhuận của công ty.

  5. Hệ thống BSC hỗ trợ quản lý chiến lược như thế nào?
    BSC giúp doanh nghiệp thiết lập các chỉ số đo lường hiệu quả chiến lược trên bốn khía cạnh: tài chính, khách hàng, quy trình nội bộ và học tập phát triển. Qua đó, doanh nghiệp có thể giám sát, đánh giá và điều chỉnh chiến lược kịp thời để đạt mục tiêu đề ra.

Kết luận

  • Ngành nhựa Việt Nam có tiềm năng phát triển lớn với tốc độ tăng trưởng lũy kế hàng năm khoảng 11,62%, tạo cơ hội cho các doanh nghiệp như Công ty TNHH Bao bì Tấn Phong phát triển bền vững.
  • Công ty cần xây dựng chiến lược kinh doanh phù hợp dựa trên phân tích môi trường vĩ mô, vi mô và nội bộ, tận dụng cơ hội từ các hiệp định thương mại và xu hướng thị trường.
  • Các công cụ phân tích chiến lược như ma trận SWOT, QSPM và hệ thống BSC được áp dụng hiệu quả để lựa chọn và triển khai chiến lược.
  • Đề xuất các giải pháp chiến lược bao gồm phát triển thị trường mới, thâm nhập thị trường hiện tại, hội nhập chuỗi cung ứng, nghiên cứu phát triển sản phẩm và áp dụng hệ thống quản lý chiến lược.
  • Các bước tiếp theo gồm triển khai các giải pháp chiến lược, giám sát hiệu quả qua BSC và điều chỉnh kịp thời nhằm đạt mục tiêu phát triển đến năm 2023. Các nhà quản trị doanh nghiệp và sinh viên chuyên ngành được khuyến khích tham khảo để áp dụng và nghiên cứu sâu hơn.

Hãy bắt đầu xây dựng chiến lược kinh doanh hiệu quả ngay hôm nay để tận dụng tối đa cơ hội phát triển trong ngành nhựa đầy tiềm năng!