I. Khái niệm và pháp luật Việt Nam hiện hành về chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn
Khái niệm ly hôn là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình. Theo Luật Hôn nhân và Gia đình Việt Nam năm 2014, ly hôn được định nghĩa là việc chấm dứt quan hệ hôn nhân giữa hai vợ chồng. Việc ly hôn không chỉ đơn thuần là sự chia tay mà còn có nhiều hệ lụy về mặt tài sản và quyền lợi giữa hai bên. Chia tài sản khi ly hôn là một vấn đề phức tạp, liên quan đến việc xác định tài sản chung và tài sản riêng của vợ chồng. Tài sản chung là tài sản được hình thành trong thời kỳ hôn nhân, trong khi tài sản riêng là tài sản mà một bên có trước khi kết hôn hoặc tài sản được thừa kế. Việc phân chia tài sản chung khi ly hôn phải tuân thủ nguyên tắc công bằng và hợp lý, nhằm bảo vệ quyền lợi của các bên. Các quy định pháp luật hiện hành về chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn được quy định rõ ràng trong Luật Hôn nhân và Gia đình, tuy nhiên, thực tiễn áp dụng tại các tòa án vẫn gặp nhiều khó khăn và vướng mắc.
1.1. Khái niệm ly hôn
Ly hôn là một thuật ngữ pháp lý chỉ việc chấm dứt quan hệ hôn nhân giữa vợ và chồng. Theo C. Mác, gia đình là một trong ba mối quan hệ quan trọng nhất của con người. Khi một cuộc hôn nhân không còn hạnh phúc, ly hôn trở thành giải pháp cho các bên. Tuy nhiên, ly hôn cũng mang lại nhiều hệ lụy cho các thành viên trong gia đình, đặc biệt là trẻ em. Việc ly hôn có thể dẫn đến sự phân tán về mặt tình cảm, gây ảnh hưởng đến sự phát triển tâm lý của trẻ. Theo quan điểm của C. Ăngghen, ly hôn là sự xác nhận một sự kiện rằng cuộc hôn nhân đã chết. Điều này cho thấy rằng ly hôn không chỉ là sự chia tay mà còn là một vấn đề xã hội phức tạp cần được xem xét một cách toàn diện.
1.2. Pháp luật về chia tài sản chung
Pháp luật Việt Nam hiện hành quy định rõ ràng về việc chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn. Theo đó, tài sản chung được xác định là tài sản được hình thành trong thời kỳ hôn nhân, và việc phân chia tài sản này phải tuân thủ các nguyên tắc công bằng và hợp lý. Điều 59 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 quy định rằng tài sản chung sẽ được chia đôi, trừ khi có thỏa thuận khác. Trong thực tiễn, nhiều vụ việc tranh chấp tài sản chung đã xảy ra, dẫn đến những khó khăn trong việc áp dụng pháp luật. Tòa án cần xem xét kỹ lưỡng các yếu tố như công sức đóng góp của mỗi bên, hoàn cảnh gia đình, và lợi ích của trẻ em khi quyết định phân chia tài sản.
II. Thực tiễn chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn tại các tòa án nhân dân trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa
Thực tiễn áp dụng pháp luật về chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn tại tỉnh Thanh Hóa đã cho thấy nhiều kết quả đáng ghi nhận, nhưng cũng không thiếu những hạn chế và vướng mắc. Các tòa án đã thực hiện việc phân chia tài sản chung theo đúng quy định của pháp luật, tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, việc xác định tài sản chung và tài sản riêng gặp khó khăn. Một số vụ việc cụ thể cho thấy sự mâu thuẫn giữa các bên về việc xác định giá trị tài sản, dẫn đến việc kéo dài thời gian giải quyết vụ án. Hơn nữa, sự thiếu hụt thông tin và tài liệu chứng minh về tài sản cũng là một trong những nguyên nhân gây khó khăn trong việc phân chia tài sản. Thực tiễn này cho thấy cần có những cải cách trong quy trình xét xử và quy định pháp luật để đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan.
2.1. Kết quả đạt được
Trong thời gian qua, các tòa án nhân dân trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong việc giải quyết các vụ ly hôn và phân chia tài sản chung. Nhiều vụ án đã được giải quyết nhanh chóng, đảm bảo quyền lợi cho các bên. Việc áp dụng pháp luật về chia tài sản chung đã được thực hiện một cách công bằng và hợp lý, tạo sự đồng thuận giữa các bên. Điều này không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của vợ chồng mà còn góp phần ổn định tình hình xã hội, giảm thiểu tranh chấp và xung đột trong gia đình. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vụ việc phức tạp cần được xem xét kỹ lưỡng hơn.
2.2. Hạn chế và vướng mắc
Mặc dù đã có những tiến bộ nhất định, nhưng thực tiễn áp dụng pháp luật về chia tài sản chung khi ly hôn tại tỉnh Thanh Hóa vẫn gặp phải nhiều hạn chế và vướng mắc. Một trong những vấn đề lớn nhất là sự thiếu hụt thông tin và tài liệu chứng minh về tài sản chung, dẫn đến khó khăn trong việc xác định tài sản và giá trị tài sản. Ngoài ra, sự mâu thuẫn giữa các bên về việc phân chia tài sản cũng gây khó khăn trong quá trình giải quyết vụ án. Nhiều trường hợp, các bên không đạt được thỏa thuận, dẫn đến việc kéo dài thời gian giải quyết và tạo thêm gánh nặng cho hệ thống tư pháp. Do đó, cần có các giải pháp cụ thể để khắc phục những hạn chế này.
