I. Cây thuốc hỗ trợ điều trị ung thư Khái quát và tiềm năng
Cây thuốc, nguồn tài nguyên quý giá, đang được nghiên cứu để tìm ra các phương pháp điều trị ung thư hiệu quả và an toàn. Tỷ lệ mắc ung thư tại Việt Nam ở mức cao, tạo nên nhu cầu cấp thiết cho việc nghiên cứu này. Với khoảng 3.830 loài cây thuốc đã được xác định, Việt Nam có tiềm năng to lớn trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, việc nghiên cứu hiện tại còn rời rạc và thiếu định hướng. Bài tiểu luận này nhằm tổng hợp một số cây thuốc có tác dụng hỗ trợ điều trị ung thư, góp phần phổ biến kiến thức đến cộng đồng.
1.1. Thực trạng nghiên cứu cây thuốc hỗ trợ điều trị ung thư tại Việt Nam
Mặc dù sở hữu kho tàng dược liệu phong phú, việc nghiên cứu cây thuốc hỗ trợ điều trị ung thư ở Việt Nam chưa đạt hiệu quả cao. Các nghiên cứu còn thiếu sự liên kết, chưa tập trung vào giữ gìn bản sắc y học cổ truyền. Nhiều công trình nghiên cứu còn thiếu chuẩn xác và chưa khai thác hết tiềm năng của các bài thuốc cổ phương, tân phương và gia truyền.
1.2. Tiềm năng và triển vọng nghiên cứu cây thuốc hỗ trợ điều trị ung thư
Thành công của Paclitaxel, thuốc điều trị ung thư chiết xuất từ cây Thủy tùng Thái Bình Dương, cho thấy tiềm năng to lớn của cây thuốc. Chương trình sàng lọc mới của NCI, thử nghiệm tác động của cây thuốc lên 60 dòng tế bào ung thư ở người, hứa hẹn mở ra một tương lai đầy hứa hẹn cho việc điều trị ung thư.
II. Cây Xạ đen Ứng dụng trong hỗ trợ điều trị ung thư phổi
Cây Xạ đen (Celastrus hindsii Benth et Hook), thuộc họ Dây gối (Celastraceae), là một loại dây leo thân gỗ được sử dụng trong hỗ trợ điều trị ung thư phổi. Cây mọc ở độ cao 1000-1500m, phân bố ở Trung Quốc, Việt Nam, Myanmar. Lá, rễ, thân, vỏ cây Xạ đen được thu hái quanh năm, sau đó được phơi khô hoặc sao vàng để sử dụng.
2.1. Đặc điểm thực vật và phân bố
Cây Xạ đen là loại dây leo thân gỗ, dài 3-10m. Cành tròn, chuyển từ màu xám nhạt sang nâu rồi xanh. Lá mọc so le, hình bầu dục, dài 7-12cm. Hoa nhỏ, màu trắng, mọc thành chùm. Quả hình trứng, chín màu vàng. Loài cây này mọc ở vùng thấp, độ cao 1000-1500m, phân bố ở Trung Quốc, Việt Nam, Myanmar. Tại Việt Nam, cây Xạ đen phân bố rải rác ở một số tỉnh miền Bắc và Tây Nguyên.
2.2. Thành phần hóa học và tác dụng
Cây Xạ đen chứa alkaloids, sesquiterpenes, diterpenes, triterpen, glycoside tim và flavonoid. Các hợp chất này có tác dụng diệt khuẩn và chống ung thư in vitro. Nghiên cứu của giáo sư Lê Thế Trung tại Học viện Quân y đã chứng minh tác dụng chống ung thư của cây Xạ đen.
