Luận Văn Thạc Sĩ Về Cải Cách Hành Chính Ở Đà Nẵng Qua Báo Chí (2012-2013)

• Tác giả: Nguyễn Thị Lê Dung
• Người hướng dẫn: TS. Trần Bá Dũng
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Báo chí học
• Đề tài: Cải Cách Hành Chính Tại Đà Nẵng: Nghiên Cứu Trên Báo Đà Nẵng và Đài Phát Thanh Truyền Hình (2012-2013)
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2014
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH VÀ VAI TRÒ CỦA BÁO CHÍ ĐỐI VỚI VẤN ĐỀ CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH
• 1.1. Cơ sở lý luận về cải cách hành chính
• 1.2. Khái niệm cải cách hành chính
• 1.3. Đường lối, chủ trương của Đảng về cải cách hành chính trong tiến trình đổi mới ở Việt Nam
• 1.4. Một số kết quả đạt được trong công cuộc cải cách hành chính ở Việt Nam
• 1.5. Cải cách hành chính ở thành phố Đà Nẵng
• 1.6. Vai trò của báo chí đối với vấn đề cải cách hành chính
• 1.6.1. Thông tin, tuyên truyền, phản ánh về cải cách hành chính
• 1.6.2. Tham gia quản lý, giám sát và phản biện xã hội về vấn đề cải cách hành chính
• 1.7. Tiểu kết Chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH Ở THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG TRÊN BÁO CHÍ HIỆN NAY
• 2.1. Tần suất, mức độ phản ánh
• 2.1.1. Trên báo Đà Nẵng
• 2.1.2. Trên Chương trình cải cách hành chính của DRT
• 2.2. Nội dung thông tin về cải cách hành chính
• 2.2.1. Nội dung cải cách hành chính
• 2.2.2. Các lĩnh vực CCHC
• 2.3. Về hình thức truyền tải thông tin
• 2.4. Về ngôn ngữ
• 2.5. Đánh giá chung
• 2.6. Tiểu kết Chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ TRUYỀN THÔNG CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH Ở THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG TRÊN BÁO CHÍ HIỆN NAY
• 3.1. Đối với các cấp lãnh đạo thành phố
• 3.2. Đối với các cơ quan báo chí
• 3.3. Đối với nhà báo
• 3.4. Tiểu kết Chương 3
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Cơ sở lý luận về cải cách hành chính và vai trò của báo chí

Cải cách hành chính (CCHC) là một khái niệm quan trọng trong quản lý nhà nước, được hiểu là quá trình thay đổi có kế hoạch nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính. Đối với Việt Nam, CCHC không chỉ là yêu cầu cấp bách mà còn là nhiệm vụ chiến lược trong công cuộc đổi mới. Đảng và Nhà nước đã xác định rõ vai trò của báo chí trong việc tuyên truyền, phổ biến thông tin về CCHC đến người dân và cán bộ công chức. Theo đó, báo chí không chỉ là kênh thông tin mà còn là công cụ giám sát, phản biện xã hội, góp phần nâng cao nhận thức và trách nhiệm của mọi tầng lớp nhân dân đối với công cuộc CCHC. Việc thông tin đầy đủ, kịp thời về các chính sách, chương trình CCHC sẽ giúp người dân hiểu rõ hơn về quyền lợi và nghĩa vụ của mình, từ đó tham gia tích cực vào quá trình này.

1.1. Khái niệm cải cách hành chính

Khái niệm CCHC có nhiều định nghĩa khác nhau tùy thuộc vào bối cảnh chính trị và xã hội của mỗi quốc gia. Tuy nhiên, nhìn chung, CCHC được hiểu là sự thay đổi có kế hoạch nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước. Tại Việt Nam, CCHC được coi là một phần quan trọng trong đường lối của Đảng, nhằm xây dựng một nền hành chính trong sạch, hiệu quả và phục vụ tốt hơn cho nhân dân. Các văn bản của Đảng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của CCHC trong việc phát triển kinh tế - xã hội và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

1.2. Đường lối chủ trương của Đảng về cải cách hành chính

Đảng Cộng sản Việt Nam đã xác định CCHC là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong công cuộc đổi mới. Các nghị quyết của Đảng đã đề ra nhiều chủ trương nhằm cải cách bộ máy nhà nước, trong đó nhấn mạnh việc xây dựng một nền hành chính minh bạch, hiệu quả. Đặc biệt, Nghị quyết Trung ương 8 đã chỉ ra ba nội dung trọng tâm cho công tác CCHC: cải cách thể chế, tổ chức bộ máy và xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức. Những chủ trương này không chỉ tạo ra khung pháp lý cho CCHC mà còn định hướng cho các hoạt động cụ thể trong thực tiễn.

II. Thực trạng vấn đề cải cách hành chính ở thành phố Đà Nẵng trên báo chí hiện nay

Thành phố Đà Nẵng đã có những bước tiến đáng kể trong công cuộc CCHC, tuy nhiên, việc phản ánh trên báo chí vẫn còn nhiều hạn chế. Từ năm 2012 đến 2013, báo Đà Nẵng và Đài Phát thanh - Truyền hình Đà Nẵng đã có nhiều tin bài về CCHC, nhưng nội dung chưa thực sự phong phú và đa dạng. Các bài viết chủ yếu tập trung vào các chính sách, chương trình cụ thể mà chưa đi sâu vào phân tích, đánh giá thực trạng và hiệu quả của các chính sách này. Điều này dẫn đến việc người dân chưa có cái nhìn toàn diện về CCHC tại địa phương. Hơn nữa, hình thức truyền tải thông tin cũng cần được cải thiện để thu hút sự quan tâm của độc giả.

2.1. Tần suất mức độ phản ánh

Trong giai đoạn 2012-2013, tần suất phản ánh về CCHC trên báo Đà Nẵng và chương trình của Đài Phát thanh - Truyền hình Đà Nẵng không đồng đều. Một số thời điểm có sự gia tăng đáng kể về số lượng tin bài, nhưng nhìn chung, nội dung vẫn còn hạn chế. Các bài viết thường chỉ dừng lại ở việc thông báo các chính sách mà chưa có sự phân tích sâu sắc về tác động của chúng đến đời sống người dân. Điều này cho thấy cần có sự đầu tư hơn nữa vào nội dung và hình thức của các bài viết về CCHC.

2.2. Nội dung thông tin về cải cách hành chính

Nội dung thông tin về CCHC trên báo Đà Nẵng chủ yếu tập trung vào các chính sách và chương trình cụ thể. Tuy nhiên, việc thiếu các bài viết phân tích, đánh giá thực trạng và hiệu quả của các chính sách này đã làm giảm đi giá trị thông tin. Các lĩnh vực như quản lý hành chính, dịch vụ công cũng cần được đưa vào nội dung phản ánh nhiều hơn để người dân có cái nhìn toàn diện về CCHC. Việc nâng cao chất lượng nội dung sẽ giúp báo chí thực sự trở thành cầu nối giữa chính quyền và người dân trong công cuộc CCHC.

III. Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả truyền thông cải cách hành chính ở thành phố Đà Nẵng trên báo chí hiện nay

Để nâng cao hiệu quả truyền thông về CCHC, cần có những giải pháp cụ thể nhằm cải thiện nội dung và hình thức của các bài viết trên báo chí. Đầu tiên, cần tăng cường đào tạo cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên về kiến thức và kỹ năng viết bài về CCHC. Thứ hai, cần xây dựng một kế hoạch truyền thông rõ ràng, trong đó xác định các chủ đề, lĩnh vực cần tập trung phản ánh. Cuối cùng, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và báo chí để đảm bảo thông tin được truyền tải đầy đủ, chính xác và kịp thời đến người dân. Những giải pháp này không chỉ giúp nâng cao chất lượng thông tin mà còn góp phần tăng cường sự tham gia của người dân vào công cuộc CCHC.

3.1. Đối với các cấp lãnh đạo thành phố

Các cấp lãnh đạo thành phố cần nhận thức rõ vai trò của báo chí trong công tác CCHC. Cần có sự chỉ đạo sát sao trong việc cung cấp thông tin cho báo chí, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các phóng viên tiếp cận thông tin. Việc tổ chức các buổi họp báo, hội thảo về CCHC sẽ giúp báo chí có thêm tư liệu và thông tin để phản ánh. Sự chủ động trong việc cung cấp thông tin sẽ giúp báo chí thực hiện tốt vai trò của mình trong việc tuyên truyền về CCHC.

3.2. Đối với các cơ quan báo chí

Các cơ quan báo chí cần chủ động xây dựng các chuyên mục về CCHC, trong đó tập trung vào việc phân tích, đánh giá các chính sách và chương trình CCHC. Cần khuyến khích các phóng viên tìm hiểu sâu về các vấn đề liên quan đến CCHC, từ đó có những bài viết chất lượng, hấp dẫn. Việc nâng cao chất lượng nội dung sẽ giúp báo chí trở thành kênh thông tin tin cậy cho người dân trong việc hiểu biết về CCHC.

Tổng quan nghiên cứu

Cải cách hành chính (CCHC) là một trong những nhiệm vụ trọng tâm và cấp thiết nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và phục vụ nhân dân tốt hơn. Tại Việt Nam, đặc biệt là thành phố Đà Nẵng, công cuộc CCHC đã được triển khai mạnh mẽ trong giai đoạn 2011-2020 với nhiều chính sách và chương trình cụ thể. Theo báo cáo, trong năm 2012 và 6 tháng đầu năm 2013, báo Đà Nẵng và Chương trình CCHC của Đài Phát thanh - Truyền hình Đà Nẵng (DRT) đã đăng tải hàng trăm tin, bài và chương trình liên quan đến CCHC, phản ánh sự quan tâm sâu sắc của các cơ quan chức năng và báo chí địa phương đối với vấn đề này.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là khảo sát, đánh giá công tác truyền thông về CCHC trên báo chí Đà Nẵng và chương trình CCHC của DRT trong giai đoạn từ tháng 1/2012 đến tháng 6/2013. Nghiên cứu tập trung phân tích nội dung, hình thức truyền thông, mức độ phản ánh và hiệu quả truyền thông nhằm đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác truyền thông CCHC tại địa phương. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các tin, bài trên báo Đà Nẵng và các số phát sóng của chương trình CCHC trên DRT trong khoảng thời gian nêu trên.

Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện ở việc cung cấp cái nhìn toàn diện về vai trò của báo chí trong công cuộc CCHC, góp phần nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức và người dân, đồng thời hỗ trợ các cơ quan báo chí cải tiến nội dung và hình thức truyền thông. Qua đó, thúc đẩy sự phát triển bền vững của thành phố Đà Nẵng nói riêng và cả nước nói chung.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về cải cách hành chính và truyền thông báo chí. Trước hết, khái niệm CCHC được hiểu là quá trình thay đổi có kế hoạch nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả của bộ máy hành chính nhà nước, không làm thay đổi bản chất nhưng cải tiến tổ chức, thể chế, đội ngũ cán bộ công chức và phương thức hoạt động. Lý thuyết về vai trò của báo chí trong xã hội hiện đại nhấn mạnh chức năng thông tin, tuyên truyền, giám sát và phản biện xã hội, đặc biệt trong việc truyền tải các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.

Ba khái niệm chính được sử dụng trong nghiên cứu gồm: (1) Cải cách hành chính với các nội dung trọng tâm như cải cách thể chế, thủ tục hành chính, tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ công chức, tài chính công và ứng dụng công nghệ thông tin; (2) Truyền thông báo chí với các chức năng thông tin, tuyên truyền, phản ánh và giám sát; (3) Hiệu quả truyền thông được đánh giá qua mức độ tiếp cận, nhận thức và tác động đến hành vi của công chúng.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp thu thập dữ liệu định lượng và định tính. Nguồn dữ liệu chính bao gồm toàn bộ tin, bài về CCHC trên báo Đà Nẵng và các số phát sóng của chương trình CCHC trên DRT từ tháng 1/2012 đến tháng 6/2013. Tổng số tin, bài khảo sát trên báo Đà Nẵng là 435 (123 tin, 312 bài), chiếm khoảng 3% tổng số tin bài; chương trình CCHC của DRT có 60 số phát sóng trong giai đoạn này.

Phương pháp phân tích bao gồm thống kê tần suất, phân loại nội dung theo các lĩnh vực CCHC, thể loại tin bài và hình thức truyền tải. Đồng thời, tác giả sử dụng phương pháp điều tra xã hội học để khảo sát ý kiến người dân về mức độ tiếp nhận thông tin, cũng như phương pháp so sánh để đối chiếu kết quả truyền thông giữa báo Đà Nẵng và chương trình CCHC của DRT. Quá trình nghiên cứu được thực hiện trong vòng 18 tháng, từ đầu năm 2012 đến giữa năm 2013.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tần suất và mức độ phản ánh cao: Trong năm 2012 và 6 tháng đầu năm 2013, báo Đà Nẵng đăng tải 435 tin, bài về CCHC, chiếm 3% tổng số tin bài, trong đó cải cách thủ tục hành chính và xây dựng đội ngũ cán bộ công chức chiếm tỷ lệ cao nhất (27% mỗi nội dung). Chương trình CCHC của DRT phát sóng 60 số, tập trung nhiều vào cải cách thủ tục hành chính (37%) và xây dựng đội ngũ cán bộ công chức (24%).

2. Nội dung truyền thông đa dạng: Các tin bài và chương trình truyền hình phản ánh đầy đủ 6 nội dung trọng tâm của chương trình CCHC Đà Nẵng giai đoạn 2011-2020, bao gồm cải cách thể chế, thủ tục hành chính, tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ công chức, tài chính công và ứng dụng công nghệ thông tin. Ví dụ, báo Đà Nẵng có nhiều bài viết về quyền dân chủ, giám sát của nhân dân, cũng như các mô hình cải cách tổ chức bộ máy và ứng dụng công nghệ thông tin.

3. Hình thức truyền tải phong phú: Báo Đà Nẵng sử dụng đa dạng thể loại như tin, phóng sự, bình luận và phản ánh, trong đó phản ánh chiếm 36%. Chương trình CCHC của DRT chủ yếu sử dụng phóng sự (64%) và phỏng vấn (36%), tạo sự sinh động và hấp dẫn cho người xem.

4. Hiệu quả truyền thông được ghi nhận: Chương trình CCHC của DRT có chỉ số người xem truyền hình (rating) đạt 3-4%, một tỷ lệ cao so với các chương trình khác của đài. Qua truyền thông, nhiều vấn đề tiêu cực trong CCHC được phát hiện và xử lý kịp thời, như việc chậm trả hồ sơ, thái độ quan liêu của cán bộ, góp phần nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy báo chí Đà Nẵng và chương trình CCHC của DRT đã thực hiện tốt vai trò truyền thông về CCHC, góp phần nâng cao nhận thức và thúc đẩy cải cách tại địa phương. Sự đa dạng về nội dung và hình thức truyền tải giúp thông tin đến được với nhiều đối tượng công chúng khác nhau, từ cán bộ công chức đến người dân.

So sánh với các nghiên cứu về truyền thông CCHC ở các địa phương khác, Đà Nẵng nổi bật với sự phối hợp chặt chẽ giữa báo chí và chính quyền, thể hiện qua việc phản ánh kịp thời các vấn đề thực tiễn và xử lý hiệu quả các phản ánh tiêu cực. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại hạn chế như một số phần mềm công nghệ thông tin chưa được khai thác triệt để, kỹ năng hành chính của cán bộ chưa đồng đều, và một số nội dung truyền thông chưa sâu sát vào nhận thức của công chúng.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tần suất tin bài theo nội dung CCHC, biểu đồ tỷ lệ thể loại tin bài trên báo Đà Nẵng và chương trình DRT, cũng như bảng so sánh mức độ hài lòng của người dân trước và sau các đợt truyền thông. Những biểu đồ này sẽ minh họa rõ nét sự đa dạng và hiệu quả của công tác truyền thông CCHC tại Đà Nẵng.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường đào tạo, nâng cao kỹ năng cho cán bộ, công chức: Các cơ quan chức năng cần tổ chức các khóa bồi dưỡng chuyên sâu về kỹ năng hành chính và ứng dụng công nghệ thông tin, nhằm nâng cao chất lượng phục vụ và đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa hành chính. Thời gian thực hiện trong vòng 1-2 năm, do Sở Nội vụ và các đơn vị đào tạo phối hợp thực hiện.

2. Đổi mới hình thức truyền thông đa phương tiện: Báo Đà Nẵng và DRT nên phát triển thêm các chương trình truyền hình, video clip ngắn, infographics và các kênh truyền thông số để thu hút đông đảo công chúng, đặc biệt là giới trẻ. Mục tiêu tăng tỷ lệ tiếp cận thông tin lên ít nhất 20% trong 2 năm tới.

3. Tăng cường phản hồi và giám sát từ người dân: Xây dựng hệ thống tiếp nhận ý kiến, phản ánh của người dân qua báo chí và các kênh trực tuyến, đồng thời phối hợp với các cơ quan chức năng xử lý kịp thời các phản ánh tiêu cực. Chủ thể thực hiện là UBND thành phố và các cơ quan báo chí, triển khai liên tục trong giai đoạn 2024-2026.

4. Hoàn thiện và cập nhật phần mềm quản lý hành chính: Đầu tư nâng cấp các phần mềm ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và giải quyết thủ tục hành chính, đảm bảo tính đồng bộ, dễ sử dụng và hiệu quả cao. Thời gian thực hiện trong 3 năm, do Sở Thông tin và Truyền thông chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ, công chức các cơ quan hành chính địa phương: Nghiên cứu giúp nâng cao nhận thức về vai trò truyền thông trong CCHC, cải thiện kỹ năng ứng dụng công nghệ và phục vụ nhân dân hiệu quả hơn.

2. Nhà báo, phóng viên chuyên trách mảng CCHC: Cung cấp kiến thức chuyên sâu về nội dung và phương pháp truyền thông CCHC, giúp đổi mới hình thức và nâng cao chất lượng tác phẩm báo chí.

3. Nhà quản lý, hoạch định chính sách: Tham khảo để xây dựng các chương trình, kế hoạch truyền thông phù hợp, đồng thời đánh giá hiệu quả công tác truyền thông CCHC tại địa phương.

4. Sinh viên, giảng viên ngành Báo chí và Quản lý nhà nước: Tài liệu tham khảo quý giá cho các môn học liên quan đến truyền thông, quản lý công và cải cách hành chính, giúp hiểu rõ thực tiễn và lý luận về CCHC.

Câu hỏi thường gặp

1. Báo chí có vai trò gì trong công cuộc cải cách hành chính?
   Báo chí đóng vai trò thông tin, tuyên truyền, phản ánh và giám sát các hoạt động CCHC, giúp nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức và người dân, đồng thời phát hiện và phản biện các vấn đề tiêu cực.

2. Nội dung truyền thông về CCHC trên báo Đà Nẵng tập trung vào những lĩnh vực nào?
   Nội dung chủ yếu gồm cải cách thể chế, thủ tục hành chính, tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ công chức, tài chính công và ứng dụng công nghệ thông tin, phản ánh đa dạng các mặt của công cuộc CCHC.

3. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?
   Luận văn sử dụng phương pháp khảo sát thống kê, phân loại tin bài, điều tra xã hội học và so sánh để đánh giá toàn diện công tác truyền thông CCHC trên báo chí địa phương.

4. Hiệu quả truyền thông CCHC được đánh giá như thế nào?
   Hiệu quả thể hiện qua tần suất tin bài cao, đa dạng hình thức truyền tải, chỉ số người xem chương trình truyền hình đạt 3-4%, và việc xử lý kịp thời các phản ánh tiêu cực từ báo chí.

5. Giải pháp nào được đề xuất để nâng cao hiệu quả truyền thông CCHC?
   Các giải pháp gồm đào tạo cán bộ, đổi mới hình thức truyền thông đa phương tiện, tăng cường phản hồi từ người dân và hoàn thiện phần mềm quản lý hành chính, nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả truyền thông.

Kết luận

• CCHC tại thành phố Đà Nẵng đã đạt nhiều kết quả tích cực, trong đó báo chí đóng vai trò quan trọng trong công tác truyền thông và giám sát.
• Báo Đà Nẵng và chương trình CCHC của DRT đã phản ánh đa dạng, phong phú các nội dung trọng tâm của chương trình CCHC giai đoạn 2011-2020.
• Hiệu quả truyền thông được thể hiện qua tần suất tin bài cao, hình thức truyền tải đa dạng và sự tương tác tích cực với người dân.
• Nghiên cứu đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao kỹ năng cán bộ, đổi mới truyền thông và tăng cường phản hồi xã hội.
• Các bước tiếp theo cần tập trung triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời mở rộng nghiên cứu đánh giá hiệu quả truyền thông trong các giai đoạn