Tổng quan nghiên cứu

Thị trường bảo hiểm phi nhân thọ (BHPNT) tại Việt Nam, đặc biệt là tại Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM), đang chứng kiến sự phát triển ổn định trong bối cảnh kinh tế vĩ mô còn nhiều biến động. Theo Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, tổng doanh thu phí bảo hiểm phi nhân thọ trong 3 tháng đầu năm 2024 đạt khoảng 20.002 tỷ đồng, tăng trưởng 12,2% so với cùng kỳ năm trước. TP.HCM, với vai trò trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước, đang đối mặt với nhiều rủi ro đa dạng như tai nạn giao thông, thiên tai, hỏa hoạn và các rủi ro tài chính, tạo ra nhu cầu ngày càng cao về các sản phẩm bảo hiểm phi nhân thọ.

Tuy nhiên, thị trường bảo hiểm phi nhân thọ vẫn còn nhiều thách thức, trong đó có việc người dân chưa hoàn toàn nhận thức đầy đủ về lợi ích của bảo hiểm phi nhân thọ, dẫn đến quyết định tham gia bảo hiểm còn hạn chế. Bảo hiểm Bảo Minh, đứng thứ ba về thị phần doanh thu trong khối bảo hiểm phi nhân thọ năm 2023, đang cần gia tăng lợi thế cạnh tranh để duy trì và mở rộng thị phần trong môi trường cạnh tranh ngày càng gay gắt.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung vào việc xác định các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định tham gia bảo hiểm phi nhân thọ Bảo Minh của người dân tại TP.HCM trong giai đoạn từ tháng 2 đến tháng 4 năm 2024. Nghiên cứu nhằm cung cấp cơ sở khoa học để Bảo Minh xây dựng chiến lược kinh doanh hiệu quả, nâng cao lợi thế cạnh tranh và phát triển bền vững trên thị trường bảo hiểm phi nhân thọ.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên ba lý thuyết chính để phân tích hành vi người tiêu dùng trong quyết định tham gia bảo hiểm phi nhân thọ:

  • Lý thuyết hành động hợp lý (TRA): Giải thích hành vi dựa trên thái độ và chuẩn mực xã hội của cá nhân đối với hành vi đó. Thái độ tích cực và áp lực xã hội thuận lợi sẽ thúc đẩy ý định và hành vi tham gia bảo hiểm.

  • Lý thuyết hành vi hoạch định (TPB): Mở rộng TRA bằng cách bổ sung yếu tố nhận thức kiểm soát hành vi, phản ánh khả năng và điều kiện thực hiện hành vi của cá nhân, từ đó ảnh hưởng đến ý định và hành vi thực tế.

  • Lý thuyết triển vọng (PT): Giải thích cách con người ra quyết định dưới sự không chắc chắn, với xu hướng ác cảm rủi ro khi đối mặt với lợi ích và tìm kiếm rủi ro khi đối mặt với tổn thất, giúp hiểu rõ hơn về hành vi mua bảo hiểm trong bối cảnh rủi ro.

Các khái niệm chính trong nghiên cứu bao gồm: giá cả cạnh tranh, chất lượng dịch vụ, bán hàng trực tiếp, chiến lược marketing, danh tiếng công ty, lợi thế cạnh tranh và quyết định tham gia bảo hiểm phi nhân thọ.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng để đảm bảo tính toàn diện và chính xác:

  • Nghiên cứu định tính: Thảo luận nhóm với 5 chuyên gia trong ngành bảo hiểm và marketing, cùng phỏng vấn sâu 10 nhà quản trị Bảo Minh thuộc các nhóm tuổi và trình độ học vấn khác nhau nhằm hoàn thiện thang đo và mô hình nghiên cứu.

  • Nghiên cứu định lượng sơ bộ: Khảo sát 50 khách hàng đã từng tham gia bảo hiểm phi nhân thọ Bảo Minh tại TP.HCM để kiểm định độ tin cậy của thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha và phân tích nhân tố khám phá (EFA).

  • Nghiên cứu định lượng chính thức: Thu thập dữ liệu từ 300 người dân đang sinh sống và làm việc tại TP.HCM đã từng tham gia bảo hiểm phi nhân thọ Bảo Minh trong giai đoạn từ tháng 2 đến tháng 4 năm 2024. Sau khi loại bỏ các phiếu không hợp lệ, 257 phiếu được sử dụng để phân tích. Phương pháp chọn mẫu không theo xác suất được áp dụng. Dữ liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS và phân tích mô hình cấu trúc bằng PLS-SEM trên phần mềm SmartPLS, sử dụng kỹ thuật Algorithm và Bootstrapping để đánh giá mức độ phù hợp và ý nghĩa thống kê của mô hình.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Giá cả cạnh tranh có tác động tích cực và có ý nghĩa thống kê đến cả lợi thế cạnh tranh và quyết định tham gia bảo hiểm phi nhân thọ Bảo Minh. Cụ thể, mức độ ảnh hưởng của giá cả cạnh tranh đến lợi thế cạnh tranh đạt hệ số tác động f2 khoảng 0,15, trong khi tác động trực tiếp đến quyết định tham gia bảo hiểm có hệ số tương tự.

  2. Chất lượng dịch vụ được đánh giá cao với tác động tích cực đến lợi thế cạnh tranh (f2 khoảng 0,18) và quyết định tham gia bảo hiểm (f2 khoảng 0,12). Khách hàng cho biết sự tin tưởng và hài lòng với dịch vụ là yếu tố quan trọng thúc đẩy quyết định mua bảo hiểm.

  3. Bán hàng trực tiếp có ảnh hưởng đáng kể đến lợi thế cạnh tranh và quyết định tham gia bảo hiểm, với hệ số tác động f2 lần lượt là 0,10 và 0,08. Nhân viên bán hàng đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin và thuyết phục khách hàng.

  4. Danh tiếng công ty cũng là yếu tố quan trọng, tác động tích cực đến quyết định tham gia bảo hiểm với hệ số tác động f2 khoảng 0,14. Danh tiếng lâu năm và mạng lưới rộng khắp của Bảo Minh góp phần tạo niềm tin cho khách hàng.

  5. Chiến lược marketing có tác động tích cực đến lợi thế cạnh tranh (f2 khoảng 0,11) và quyết định tham gia bảo hiểm (f2 khoảng 0,09), thể hiện vai trò của các hoạt động quảng bá và truyền thông trong việc thu hút khách hàng.

  6. Lợi thế cạnh tranh đóng vai trò trung gian quan trọng, có tác động tích cực mạnh mẽ đến quyết định tham gia bảo hiểm với hệ số xác định R2 đạt khoảng 0,45, cho thấy lợi thế cạnh tranh giải thích gần 45% biến thiên trong quyết định tham gia bảo hiểm.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy các yếu tố giá cả cạnh tranh, chất lượng dịch vụ, bán hàng trực tiếp, danh tiếng và chiến lược marketing đều đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy quyết định tham gia bảo hiểm phi nhân thọ Bảo Minh tại TP.HCM. Điều này phù hợp với các nghiên cứu trước đây trong và ngoài nước, đồng thời phản ánh đặc thù thị trường bảo hiểm Việt Nam hiện nay.

Việc giá cả cạnh tranh có ảnh hưởng mạnh mẽ cho thấy người tiêu dùng tại TP.HCM rất nhạy cảm với giá cả, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế còn nhiều khó khăn. Chất lượng dịch vụ và bán hàng trực tiếp tạo ra sự khác biệt trong trải nghiệm khách hàng, từ đó nâng cao lợi thế cạnh tranh của Bảo Minh. Danh tiếng công ty là tài sản vô hình quan trọng, giúp khách hàng yên tâm khi lựa chọn sản phẩm bảo hiểm.

Mô hình PLS-SEM cho phép trình bày dữ liệu qua biểu đồ đường dẫn thể hiện các mối quan hệ giữa các biến, cùng bảng hệ số tải chéo và kiểm định độ tin cậy, giúp minh chứng tính phù hợp và độ tin cậy của mô hình nghiên cứu.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tối ưu hóa chiến lược giá cả cạnh tranh: Bảo Minh cần xây dựng các gói sản phẩm bảo hiểm với mức giá hợp lý, phù hợp với khả năng chi trả của người dân TP.HCM, đồng thời duy trì chất lượng dịch vụ để không làm giảm lợi thế cạnh tranh. Thời gian thực hiện trong 6 tháng tới, do bộ phận marketing và phát triển sản phẩm chịu trách nhiệm.

  2. Nâng cao chất lượng dịch vụ khách hàng: Đào tạo nhân viên bán hàng và chăm sóc khách hàng chuyên nghiệp, tăng cường kênh hỗ trợ trực tuyến và trực tiếp nhằm nâng cao trải nghiệm khách hàng. Mục tiêu tăng điểm hài lòng khách hàng lên ít nhất 15% trong vòng 1 năm, do phòng dịch vụ khách hàng thực hiện.

  3. Phát triển kênh bán hàng trực tiếp hiệu quả: Tăng cường đội ngũ nhân viên bán hàng, áp dụng công nghệ hỗ trợ bán hàng và quản lý khách hàng (CRM) để cá nhân hóa dịch vụ, nâng cao tỷ lệ chuyển đổi khách hàng tiềm năng. Kế hoạch triển khai trong 9 tháng, do phòng kinh doanh chủ trì.

  4. Xây dựng và duy trì danh tiếng thương hiệu: Đẩy mạnh các hoạt động truyền thông, PR, và các chương trình xã hội nhằm nâng cao hình ảnh công ty trong cộng đồng. Mục tiêu tăng nhận diện thương hiệu 20% trong 1 năm, do phòng truyền thông và quan hệ công chúng thực hiện.

  5. Tăng cường chiến lược marketing đa kênh: Kết hợp marketing truyền thống và kỹ thuật số, tập trung vào các chiến dịch quảng cáo sáng tạo, nhắm đúng đối tượng khách hàng mục tiêu tại TP.HCM. Thời gian thực hiện 12 tháng, do phòng marketing đảm nhiệm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Các nhà quản trị doanh nghiệp bảo hiểm: Giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định tham gia bảo hiểm phi nhân thọ, từ đó xây dựng chiến lược kinh doanh và marketing hiệu quả.

  2. Chuyên gia nghiên cứu thị trường và hành vi người tiêu dùng: Cung cấp cơ sở lý thuyết và dữ liệu thực nghiệm về hành vi tiêu dùng trong lĩnh vực bảo hiểm phi nhân thọ tại TP.HCM.

  3. Sinh viên và học giả ngành quản trị kinh doanh, marketing: Là tài liệu tham khảo quý giá cho các nghiên cứu tiếp theo về thị trường bảo hiểm và hành vi khách hàng.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức bảo hiểm: Hỗ trợ trong việc xây dựng chính sách phát triển thị trường bảo hiểm phi nhân thọ phù hợp với thực tiễn và nhu cầu người dân.

Câu hỏi thường gặp

  1. Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến quyết định tham gia bảo hiểm phi nhân thọ?
    Giá cả cạnh tranh và chất lượng dịch vụ được xác định là hai yếu tố có tác động mạnh nhất, chi phối quyết định của người tiêu dùng tại TP.HCM.

  2. Lợi thế cạnh tranh đóng vai trò gì trong quyết định mua bảo hiểm?
    Lợi thế cạnh tranh là biến trung gian quan trọng, giúp doanh nghiệp thu hút và giữ chân khách hàng thông qua các yếu tố như giá cả, chất lượng dịch vụ và danh tiếng.

  3. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng để đánh giá mô hình?
    Nghiên cứu sử dụng phương pháp phân tích cấu trúc PLS-SEM với kỹ thuật Algorithm và Bootstrapping trên phần mềm SmartPLS để đánh giá mức độ phù hợp và ý nghĩa thống kê.

  4. Các biến nhân khẩu học có ảnh hưởng đến quyết định tham gia bảo hiểm không?
    Các biến như giới tính, độ tuổi, trình độ học vấn và thu nhập được đưa vào mô hình nghiên cứu và có ảnh hưởng khác nhau đến quyết định tham gia bảo hiểm.

  5. Làm thế nào để doanh nghiệp bảo hiểm nâng cao lợi thế cạnh tranh?
    Doanh nghiệp cần tập trung vào chiến lược giá cả hợp lý, nâng cao chất lượng dịch vụ, phát triển kênh bán hàng trực tiếp hiệu quả, xây dựng danh tiếng và triển khai chiến lược marketing đa kênh.

Kết luận

  • Nghiên cứu xác định rõ các yếu tố giá cả cạnh tranh, chất lượng dịch vụ, bán hàng trực tiếp, danh tiếng và chiến lược marketing có tác động tích cực đến quyết định tham gia bảo hiểm phi nhân thọ Bảo Minh tại TP.HCM.
  • Lợi thế cạnh tranh đóng vai trò trung gian quan trọng trong việc thúc đẩy quyết định tham gia bảo hiểm.
  • Phương pháp nghiên cứu kết hợp định tính và định lượng, sử dụng PLS-SEM đảm bảo tính chính xác và tin cậy của kết quả.
  • Đề xuất các giải pháp thực tiễn nhằm nâng cao lợi thế cạnh tranh và gia tăng thị phần cho Bảo Minh trong vòng 6-12 tháng tới.
  • Khuyến nghị các nhà quản trị, chuyên gia và cơ quan quản lý tham khảo để phát triển thị trường bảo hiểm phi nhân thọ bền vững.

Hành động tiếp theo: Bảo Minh và các doanh nghiệp bảo hiểm nên triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng để cập nhật xu hướng và nhu cầu thị trường mới.