I. Tổng quan về chính sách kế toán và chất lượng báo cáo tài chính
Chính sách kế toán là yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng báo cáo tài chính của các công ty niêm yết. Theo Chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS 21), chính sách kế toán bao gồm các nguyên tắc, cơ sở và phương pháp kế toán được áp dụng trong việc lập và trình bày báo cáo tài chính. Chất lượng thông tin trên báo cáo tài chính được đánh giá dựa trên các tiêu chí như tính trung thực, thích hợp, kịp thời và dễ hiểu. Nghiên cứu này nhấn mạnh sự cần thiết của việc tuân thủ chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán để đảm bảo tính minh bạch và độ tin cậy của thông tin tài chính.
1.1. Khái niệm và cơ sở lý thuyết
Chính sách kế toán được định nghĩa là các nguyên tắc và phương pháp kế toán mà doanh nghiệp áp dụng để lập báo cáo tài chính. Các chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán là cơ sở pháp lý quan trọng để xây dựng chính sách kế toán. Chất lượng thông tin trên báo cáo tài chính được đánh giá dựa trên các thuộc tính như tính trung thực, thích hợp, kịp thời và dễ hiểu. Lý thuyết ủy nhiệm và lý thuyết thể chế là nền tảng lý thuyết chính để phân tích ảnh hưởng của chính sách kế toán đến chất lượng báo cáo tài chính.
1.2. Tầm quan trọng của chính sách kế toán
Chính sách kế toán đóng vai trò quyết định trong việc đảm bảo chất lượng báo cáo tài chính. Việc lựa chọn và áp dụng chính sách kế toán phù hợp giúp doanh nghiệp trình bày thông tin tài chính một cách trung thực và hợp lý. Điều này không chỉ đáp ứng yêu cầu pháp lý mà còn tăng cường niềm tin của nhà đầu tư và các bên liên quan. Nghiên cứu chỉ ra rằng, chính sách kế toán không tuân thủ chuẩn mực kế toán có thể dẫn đến sai sót và làm giảm chất lượng thông tin trên báo cáo tài chính.
II. Phương pháp nghiên cứu và mô hình phân tích
Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp, kết hợp nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng để đánh giá ảnh hưởng của chính sách kế toán đến chất lượng báo cáo tài chính. Phương pháp nghiên cứu định tính được áp dụng để xác định các nhân tố thuộc chính sách kế toán ảnh hưởng đến chất lượng thông tin. Phương pháp nghiên cứu định lượng sử dụng mô hình hồi quy đa biến để đo lường mức độ ảnh hưởng của các nhân tố này.
2.1. Nghiên cứu định tính
Phương pháp nghiên cứu định tính được thực hiện thông qua việc phân tích các lý thuyết nền và công trình nghiên cứu trước đây. Các nhân tố thuộc chính sách kế toán được xác định dựa trên các tiêu chí như tuân thủ chuẩn mực kế toán, tính nhất quán và phù hợp với tình hình thực tế của doanh nghiệp. Kết quả nghiên cứu định tính là cơ sở để xây dựng thang đo cho các nhân tố trong nghiên cứu định lượng.
2.2. Nghiên cứu định lượng
Phương pháp nghiên cứu định lượng sử dụng mẫu khảo sát từ các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Dữ liệu được thu thập thông qua bảng câu hỏi và phân tích bằng phần mềm SPSS. Mô hình hồi quy đa biến được áp dụng để đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nhân tố thuộc chính sách kế toán đến chất lượng báo cáo tài chính. Kết quả nghiên cứu định lượng cung cấp bằng chứng thực nghiệm về tác động của chính sách kế toán đến chất lượng thông tin.
III. Kết quả nghiên cứu và khuyến nghị
Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng, chính sách kế toán có ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng báo cáo tài chính của các công ty niêm yết. Các nhân tố như tuân thủ chuẩn mực kế toán, tính nhất quán và phù hợp với tình hình thực tế của doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng thông tin. Nghiên cứu cũng đề xuất các khuyến nghị nhằm cải thiện chất lượng báo cáo tài chính thông qua việc điều chỉnh chính sách kế toán.
3.1. Kết quả nghiên cứu
Kết quả nghiên cứu cho thấy, chính sách kế toán tuân thủ chuẩn mực kế toán có tác động tích cực đến chất lượng báo cáo tài chính. Các nhân tố như tính nhất quán và phù hợp với tình hình thực tế của doanh nghiệp cũng góp phần nâng cao chất lượng thông tin. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, chính sách kế toán không tuân thủ chuẩn mực kế toán có thể dẫn đến sai sót và làm giảm chất lượng báo cáo tài chính.
3.2. Khuyến nghị
Để cải thiện chất lượng báo cáo tài chính, các công ty niêm yết cần điều chỉnh chính sách kế toán theo hướng tuân thủ chuẩn mực kế toán và đảm bảo tính nhất quán. Các cơ quan quản lý cần sửa đổi và bổ sung các quy định pháp lý để tăng cường tính minh bạch và độ tin cậy của thông tin tài chính. Nghiên cứu cũng khuyến nghị các doanh nghiệp nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của chính sách kế toán trong việc đảm bảo chất lượng báo cáo tài chính.
