Tổng quan nghiên cứu

Quá trình xây dựng nông thôn mới (NTM) tại huyện Phú Hòa, tỉnh Phú Yên từ năm 2011 đến 2019 đã đánh dấu bước chuyển mình quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Với diện tích tự nhiên 258,76 km² và dân số khoảng 113.850 người, huyện Phú Hòa là vùng thuần nông, nơi sản xuất nông nghiệp chiếm ưu thế. Trước khi triển khai chương trình xây dựng NTM, huyện còn nhiều khó khăn về cơ sở hạ tầng, sản xuất manh mún, đời sống người dân thấp và tỷ lệ hộ nghèo cao. Tỷ lệ đường giao thông nông thôn bê tông hóa chỉ đạt 72,26 km trên tổng số 297,09 km, hệ thống thủy lợi, điện, trường học, cơ sở văn hóa còn yếu kém.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm làm rõ quá trình triển khai xây dựng NTM tại huyện Phú Hòa, đánh giá thành tựu, hạn chế và tác động của chương trình đối với phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2011-2019, trên địa bàn 8 xã và thị trấn của huyện. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho việc hoạch định chính sách, đồng thời góp phần nâng cao nhận thức và hiệu quả thực hiện chương trình xây dựng NTM nâng cao trong tương lai.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên nền tảng lý luận chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Hai lý thuyết trọng tâm gồm:

  • Lý thuyết phát triển nông thôn mới: Nhấn mạnh xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội hiện đại, tổ chức sản xuất hợp lý, phát triển văn hóa, xã hội và hệ thống chính trị vững mạnh.
  • Mô hình phát triển kinh tế nông thôn bền vững: Tập trung vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế, ứng dụng khoa học công nghệ, nâng cao năng suất lao động và bảo vệ môi trường sinh thái.

Các khái niệm chính bao gồm: nông thôn mới, quy hoạch tổng thể, hạ tầng kinh tế - xã hội, tổ chức sản xuất, phát triển văn hóa - xã hội, hệ thống chính trị cơ sở.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu được thu thập từ các tài liệu chuyên khảo, báo cáo, kế hoạch, thống kê của huyện Phú Hòa và tỉnh Phú Yên, cùng với nghiên cứu điền dã thực địa. Phương pháp nghiên cứu bao gồm:

  • Phương pháp lịch sử: Khảo sát quá trình phát triển và các sự kiện liên quan.
  • Phương pháp thống kê và phân tích số liệu: Đánh giá các chỉ tiêu về hạ tầng, kinh tế, xã hội.
  • Phương pháp so sánh: Đối chiếu kết quả xây dựng NTM giữa các xã và với các huyện lân cận.
  • Phương pháp điền dã: Thu thập ý kiến người dân, cán bộ địa phương.
  • Phương pháp biện chứng và tổng hợp: Đánh giá toàn diện các yếu tố ảnh hưởng.

Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm toàn bộ 8 xã và thị trấn Phú Hòa, với số liệu thu thập từ năm 2011 đến 2019. Phương pháp chọn mẫu chủ yếu là chọn mẫu toàn diện để đảm bảo tính đại diện và khách quan. Timeline nghiên cứu kéo dài trong 9 năm, chia làm hai giai đoạn chính: 2011-2015 (bước đầu xây dựng) và 2016-2019 (hoàn thiện).

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Quy hoạch tổng thể và hạ tầng phát triển đồng bộ
    Đến cuối năm 2013, 100% xã trong huyện đã hoàn thành quy hoạch xây dựng NTM, quy hoạch khu dân cư và phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội. Đặc biệt, xã Hòa Trị là xã đầu tiên được phê duyệt quy hoạch tổng thể và công bố rộng rãi đến người dân. Việc quy hoạch được thực hiện có sự tham gia giám sát của cộng đồng, tạo sự đồng thuận cao.

  2. Đầu tư hạ tầng giao thông và thủy lợi đạt kết quả nổi bật
    Từ 72,26 km đường bê tông hóa năm 2011, đến năm 2015, huyện đã nâng tổng chiều dài đường bê tông lên 233,96 km, tăng 223,7%. Kinh phí huy động khoảng 124 tỷ đồng. Hệ thống kênh mương thủy lợi được kiên cố hóa hơn 89,3 km, phục vụ tưới tiêu cho sản xuất nông nghiệp hiệu quả, góp phần mở rộng diện tích canh tác.

  3. Phát triển hệ thống điện và viễn thông toàn diện
    Tỷ lệ hộ dân sử dụng điện an toàn đạt 99,99% năm 2015, với 8/8 xã đạt tiêu chí về điện lưới quốc gia. Hệ thống viễn thông, internet phủ sóng toàn huyện, với 41 trụ BTS và 40 đại lý internet được đầu tư, kinh phí khoảng 65 tỷ đồng. Điều này nâng cao chất lượng thông tin, phục vụ sản xuất và đời sống.

  4. Cải thiện cơ sở giáo dục và văn hóa
    Số trường đạt chuẩn quốc gia tăng từ 21/35 trường năm 2011 lên 25/35 trường năm 2015. Huyện đã đầu tư khoảng 32,8 tỷ đồng xây mới và sửa chữa 64 phòng học. Cơ sở vật chất văn hóa được nâng cấp, 5/8 xã đạt tiêu chí về cơ sở vật chất văn hóa, với 26 nhà văn hóa thôn được xây dựng hoặc nâng cấp.

Thảo luận kết quả

Các kết quả trên cho thấy sự chuyển biến tích cực trong xây dựng NTM tại huyện Phú Hòa, thể hiện qua sự đồng bộ trong quy hoạch, đầu tư hạ tầng và phát triển kinh tế - xã hội. Việc huy động nguồn lực từ ngân sách Trung ương, tỉnh, huyện và xã hội hóa đã tạo điều kiện thuận lợi cho các dự án hạ tầng. Sự tham gia tích cực của người dân trong giám sát và đóng góp ý kiến giúp nâng cao hiệu quả thực hiện.

So với một số huyện trong vùng duyên hải Nam Trung Bộ, Phú Hòa có tốc độ bê tông hóa đường giao thông và kiên cố hóa thủy lợi vượt trội, góp phần thúc đẩy sản xuất nông nghiệp hàng hóa. Tuy nhiên, một số xã vẫn còn khó khăn về cơ sở vật chất giáo dục và văn hóa, cần tiếp tục đầu tư nâng cao.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng chiều dài đường bê tông, tỷ lệ hộ sử dụng điện, số trường đạt chuẩn quốc gia qua các năm, giúp minh họa rõ nét tiến trình phát triển.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng giáo dục và văn hóa
    Đẩy mạnh xây dựng, sửa chữa phòng học, nhà văn hóa tại các xã chưa đạt tiêu chí, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và đời sống văn hóa. Mục tiêu hoàn thành trong giai đoạn 2024-2026, do UBND huyện phối hợp Sở Giáo dục và Đào tạo thực hiện.

  2. Phát triển mô hình sản xuất nông nghiệp hàng hóa tập trung
    Hỗ trợ các hợp tác xã, tổ hợp tác phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị, ứng dụng khoa học kỹ thuật để nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Thời gian triển khai từ 2024-2028, do Phòng Nông nghiệp và PTNT chủ trì.

  3. Mở rộng và nâng cao chất lượng hệ thống thủy lợi nội đồng
    Đầu tư cải tạo, nâng cấp các công trình thủy lợi nhỏ, xây dựng hệ thống tưới tiêu tự động, giảm thiểu tổn thất nước. Kế hoạch thực hiện trong 5 năm tới, phối hợp với Công ty TNHH Thủy nông Đồng Cam.

  4. Tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng
    Đẩy mạnh tuyên truyền về vai trò của xây dựng NTM, khuyến khích người dân tham gia đóng góp, giám sát thực hiện. Thực hiện liên tục, phối hợp Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý nhà nước các cấp
    Giúp hiểu rõ quá trình triển khai, các chính sách và thực tiễn xây dựng NTM, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý và điều hành.

  2. Nhà nghiên cứu và học viên chuyên ngành lịch sử, phát triển nông thôn
    Cung cấp tư liệu nghiên cứu toàn diện về quá trình phát triển nông thôn mới tại một địa phương cụ thể, làm cơ sở so sánh và phát triển lý thuyết.

  3. Các tổ chức, hợp tác xã nông nghiệp và doanh nghiệp địa phương
    Tham khảo các mô hình tổ chức sản xuất, phát triển kinh tế nông thôn, từ đó áp dụng và cải tiến hoạt động sản xuất kinh doanh.

  4. Cộng đồng dân cư và các tổ chức xã hội
    Nâng cao nhận thức về vai trò của người dân trong xây dựng NTM, khuyến khích sự tham gia tích cực vào các hoạt động phát triển địa phương.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quá trình xây dựng nông thôn mới ở huyện Phú Hòa bắt đầu từ khi nào?
    Quá trình chính thức bắt đầu từ năm 2011, với việc lập quy hoạch tổng thể và triển khai các tiêu chí xây dựng NTM theo chương trình mục tiêu quốc gia.

  2. Những thành tựu nổi bật trong giai đoạn 2011-2015 là gì?
    Đáng chú ý là việc bê tông hóa hơn 150 km đường giao thông nông thôn, kiên cố hóa hệ thống thủy lợi, nâng tỷ lệ hộ sử dụng điện lên gần 100%, và tăng số trường đạt chuẩn quốc gia từ 21 lên 25 trường.

  3. Các khó khăn chính trong xây dựng NTM tại huyện Phú Hòa là gì?
    Bao gồm cơ sở vật chất giáo dục và văn hóa còn hạn chế, sản xuất nông nghiệp manh mún, thiếu mô hình liên kết sản xuất, và một số cán bộ chưa nhận thức sâu sắc về chương trình.

  4. Vai trò của người dân trong xây dựng NTM được thể hiện như thế nào?
    Người dân tham gia đóng góp ý kiến trong quy hoạch, hiến đất, ngày công lao động, giám sát thực hiện các dự án, tạo sự đồng thuận và nâng cao hiệu quả chương trình.

  5. Chương trình xây dựng NTM có tác động như thế nào đến phát triển kinh tế - xã hội địa phương?
    Giúp nâng cao cơ sở hạ tầng, thúc đẩy sản xuất nông nghiệp hàng hóa, cải thiện đời sống vật chất và tinh thần, tăng cường hệ thống chính trị cơ sở và giữ vững an ninh trật tự.

Kết luận

  • Quá trình xây dựng nông thôn mới tại huyện Phú Hòa (2011-2019) đã đạt nhiều thành tựu quan trọng về quy hoạch, hạ tầng giao thông, thủy lợi, điện, giáo dục và văn hóa.
  • Việc huy động nguồn lực đa dạng và sự tham gia tích cực của cộng đồng dân cư là yếu tố then chốt tạo nên thành công.
  • Một số hạn chế về cơ sở vật chất giáo dục, văn hóa và tổ chức sản xuất cần được khắc phục trong giai đoạn tiếp theo.
  • Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho việc hoạch định chính sách xây dựng NTM nâng cao tại huyện Phú Hòa và các địa phương tương tự.
  • Đề nghị các cấp chính quyền, tổ chức và người dân tiếp tục phối hợp chặt chẽ để phát huy hiệu quả chương trình, hướng tới phát triển bền vững nông thôn Phú Hòa trước năm 2025.

Hãy cùng chung tay xây dựng nông thôn mới để nâng cao đời sống và phát triển bền vững cho cộng đồng!