I. Tổng Quan Về Xã Hội Hóa Đăng Kiểm Xe Cơ Giới Tại VN
Xã hội hóa dịch vụ công là một chủ trương lớn của Đảng, được đề cập lần đầu tại Hội nghị lần thứ bảy Ban chấp hành Trung ương khóa VIII. Chủ trương này nhằm cải cách nền hành chính quốc gia, cụ thể hóa bằng các chính sách, pháp luật. Nhiều lĩnh vực trước đây do Nhà nước độc quyền như y tế, giáo dục, công chứng đã xã hội hóa mạnh mẽ, mang lại nhiều thành quả tích cực. Đăng kiểm xe cơ giới cũng là một dịch vụ công quan trọng, bảo đảm an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường. Trước năm 2005, dịch vụ này do Nhà nước độc quyền, nhưng với sự phát triển của xe cơ giới, xã hội hóa trở thành xu hướng tất yếu. Năm 2005, Bộ GTVT phê duyệt Đề án "Xã hội hóa công tác đăng kiểm xe cơ giới đang lưu hành", đánh dấu bước ngoặt quan trọng. Tuy nhiên, quá trình thực hiện còn nhiều bất cập, đòi hỏi nghiên cứu sâu hơn để xây dựng mô hình hoàn thiện. Tác giả xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu và Quý Thầy Cô Trường Đại học Luật Hà Nội đã tận tâm giảng dạy trong quá trình học, hướng dẫn hết long dé tác giả hoàn thành Đề án Thạc si.
1.1. Lý Do Chọn Nghiên Cứu Xã Hội Hóa Dịch Vụ Đăng Kiểm
Khánh Hòa có tốc độ tăng trưởng hạ tầng giao thông và xe cơ giới nhanh, nhưng chỉ có một đơn vị sự nghiệp công lập cung ứng dịch vụ đăng kiểm, chưa đáp ứng nhu cầu thực tế. Cần nghiên cứu, kế thừa thành công và rút kinh nghiệm thất bại trong xã hội hóa đăng kiểm của cả nước, để chọn mô hình hiệu quả. Đề tài "Xã hội hóa cung ứng dịch vụ công trong lĩnh vực đăng kiểm xe cơ giới từ thực tiễn tại tỉnh Khánh Hòa" là cần thiết. Hiện tại chỉ mới có một đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Sở Giao thông vận tải cung ứng dịch vu này là chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế của xã hội. Vì vậy, cần thiết phải có sự nghiên cứu, kế thừa sự thành công cũng như rút kinh nghiệm những thất bại trong quá trình xã hội hóa lĩnh vực đăng kiểm xe cơ giới của cả nước trong thời gian qua, để chọn lựa được mô hình cung ứng dịch vụ công đăng kiểm hiệu quả tại tỉnh Khánh Hòa.
1.2. Tình Hình Nghiên Cứu Về Xã Hội Hóa Dịch Vụ Công
Đã có nhiều nghiên cứu về xã hội hóa dịch vụ công, cung cấp nền tảng lý thuyết quan trọng. Tuy nhiên, phần lớn là nghiên cứu lý thuyết, chưa cụ thể hóa theo từng lĩnh vực và địa phương. Các nghiên cứu tiêu biểu như của Lê Chỉ Mai (2003) và Chu Văn Thành (2004, 2007) đã đóng góp lớn. Ngoài ra, có các đề án, bài viết về xã hội hóa đăng kiểm xe cơ giới. Cần tiếp tục nghiên cứu để ứng dụng thực tiễn tại Khánh Hòa. Những nghiên cứu này có giá trị cao đóng góp lớn trong việc cung cấp nền tảng về lý thuyết, lý luận quan trọng cho quá trình dé ra các chính sách, pháp luật để thực hiện xã hội hóa dịch vụ công ở Việt Nam. Tuy nhiên, phần lớn là những nghiên cứu có tính lý thuyết chưa cụ thể hóa theo từng lĩnh vực cần xã hội hóa và cho từng địa phương, không đi sâu vào ứng dụng thực tiễn.
II. Phân Tích Vấn Đề Bất Cập Trong Xã Hội Hóa Đăng Kiểm
Từ lý thuyết đến thực tiễn luôn có khoảng cách. Cần so sánh lý thuyết với thực tiễn, nghiên cứu thực trạng xã hội hóa dịch vụ công trong đăng kiểm để tìm mô hình tối ưu cho Khánh Hòa. Đặc biệt, cần nghiên cứu trong bối cảnh ngành đăng kiểm cả nước đang khủng hoảng trong quản lý. Cần tìm kiếm phương hướng, giải pháp ứng dụng chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật mới, đề xuất mô hình xã hội hóa phù hợp thực tiễn, quản lý chặt chẽ và tạo điều kiện cho các thành phần kinh tế tham gia. Mục tiêu cuối cùng là nâng cao chất lượng dịch vụ đăng kiểm, bảo đảm an toàn giao thông.
2.1. Mục Đích Nghiên Cứu Xã Hội Hóa Đăng Kiểm Khánh Hòa
Ứng dụng lý thuyết về xã hội hóa dịch vụ công vào thực tiễn tại Khánh Hòa. Phân tích, đánh giá thực trạng cung ứng dịch vụ công đăng kiểm xe cơ giới tại tỉnh từ 2019-2023. Đề xuất phương hướng, giải pháp xã hội hóa hoạt động đăng kiểm nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ. Đặc biệt, cần nghiên cứu trong bối cảnh ngành đăng kiểm Việt Nam đang khủng hoảng về quản lý và quy định pháp luật đăng kiểm đang được các cơ quan Nhà nước nghiên cứu thay đổi liên tục.
2.2. Đối Tượng Phạm Vi Nghiên Cứu Về Xã Hội Hóa Đăng Kiểm
Đối tượng nghiên cứu: Pháp luật về đăng kiểm xe cơ giới và thực tiễn hoạt động cung ứng dịch vụ công đăng kiểm xe cơ giới tại tỉnh Khánh Hòa; Pháp luật về xã hội hóa hoạt động đăng kiểm xe cơ giới. Phạm vi nghiên cứu: Về không gian: Thực tiễn hoạt động cung ứng dịch vụ đăng kiểm xe cơ giới và xã hội hóa hoạt động đăng kiểm xe cơ giới tại tỉnh Khánh Hòa. Về thời gian: Từ năm 2019 đến năm 2023.
III. Cách Thức Xã Hội Hóa Phương Pháp Nghiên Cứu Đăng Kiểm KH
Đề tài được nghiên cứu trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng, chủ nghĩa duy vật lịch sử trong chủ nghĩa Mác — Lênh; Chủ trương, đường lỗi của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước về xã hội hóa dịch vụ công. Các phương pháp cơ bản của khoa học xã hội: Phương pháp phân tích, so sánh, tổng hợp. Phương pháp thống kê. Phương pháp nghiên cứu tải liệu. Để đạt mục đích trên, đề án đặt ra các nhiệm vụ sau: - Tiếp thu lý thuyết, lý luận hiện có, đã được chấp nhận rộng rãi về xã hội hóa dịch vụ công nói chung và xã hội hóa dịch vụ công đăng kiểm xe cơ giới nói riêng dé ứng dụng vào thực tiễn tại tinh Khánh Hoa. - Phân tích, đánh giá thực trạng cung ứng dịch vụ công đăng kiểm xe cơ giới tại tỉnh Khánh Hòa trong giai đoạn từ năm 2019 - 2023.
3.1. Ý Nghĩa Khoa Học Thực Tiễn Nghiên Cứu Xã Hội Hóa
Nghiên cứu đi từ lý thuyết về xã hội hóa dịch vụ công, làm cơ sở để soi chiếu vào thực tiễn xã hội hóa đăng kiểm. Phân tích, đánh giá thành công và bất cập còn tồn tại. Đề ra mô hình khoa học cho xã hội hóa đăng kiểm sát với đặc điểm riêng của Khánh Hòa. Nghiên cứu về xã hội hóa dịch vụ công trong lĩnh vực đăng kiểm xe cơ giới trong cả nước nói chung và tại tỉnh Khánh Hòa nói riêng thời gian qua để phân tích, đánh giá thành công và bat cập còn tồn.
3.2. Bố Cục Đề Án Nghiên Cứu Xã Hội Hóa Đăng Kiểm Xe Cơ Giới
Nội dung chính của Đề án gồm 3 chương: Chương 1: Những vấn đề lý luận về xã hội hóa cung ứng dịch vụ công trong lĩnh vực đăng kiểm xe cơ giới. Chương 2: Thực trạng xã hội hóa cung ứng dịch vụ công đăng kiểm xe cơ giới tại tỉnh Khánh Hòa. Chương 3: Quan điểm và giải pháp tăng cường xã hội hóa cung ứng dịch vụ công đăng kiểm xe cơ giới tại tỉnh Khánh Hòa. Ngoài ra còn có các phần Mở dau, Kết luận, Mục lục, Danh mục tai liệu tham khảo.
IV. Định Nghĩa Dịch Vụ Công Trong Lĩnh Vực Đăng Kiểm XCG
Dịch vụ công phục vụ lợi ích chung, thiết yếu, các quyền và nghĩa vụ cơ bản của tổ chức, công dân, do Nhà nước đảm nhận hoặc ủy nhiệm. Dịch vụ công phục vụ nhu cầu cơ bản của người dân, lợi ích chung của xã hội, do Nhà nước chịu trách nhiệm. Dịch vụ công có đặc điểm riêng biệt: phục vụ lợi ích chung, do Nhà nước chịu trách nhiệm, bảo đảm cung ứng liên tục, không gián đoạn. Nhà nước điều tiết để đảm bảo công bằng và khắc phục khiếm khuyết của thị trường.
4.1. Khái Niệm Dịch Vụ Công Chung Theo PGS.TS Lê Chi Mai
PGS.TS Lê Chi Mai đã đưa ra khái niệm: “Dịch vụ công là những hoạt động phục vụ các lợi ích chung thiết yếu, các quyền và nghĩa vụ cơ bản của các tổ chức và công dân, do Nhà nước trực tiếp đảm nhận hay ủy nhiệm cho các cơ sở ngoài Nhà nước thực hiện nhằm đảm bảo trật tự xã hội”. Theo Tài liệu bồi dưỡng ngạch Chuyên viên chính của Học viện Hành chính Quốc gia đã chỉ ra một số nét cơ bản của dich vụ công: “Dé Id việc lam của Chính phủ, chính quyên, hoặc của tư nhân được Chính phủ ủy nhiệm phục vụ cộng dong, nhân dân; Vi lợi ích chung; Không vì mục tiêu lợi nhuận.
4.2. Đặc Điểm Riêng Của Dịch Vụ Công So Với Dịch Vụ Khác
Dịch vụ công phục vụ lợi ích chung, thiết yếu, các quyền và nghĩa vụ cơ bản của tổ chức, công dân. Dịch vụ công hướng tới lợi ích chung của cả xã hội, cung cấp tiện ích và dịch vụ quan trọng như y tế, giáo dục, giao thông. Nhà nước đảm bảo quyền và nghĩa vụ cơ bản của tổ chức, công dân. Dịch vụ công gắn liền với việc thực hiện thẩm quyền hành chính — pháp lý. Thiếu vắng dịch vụ công, trật tự công cộng sẽ hỗn loạn, Nhà nước không quản lý được công dân. Nhà nước chịu trách nhiệm trước xã hội (trực tiếp cung cấp hoặc ủy nhiệm việc cung cấp). Cung cấp dịch vụ công có tầm quan trọng to lớn, do đó Nhà nước bảo đảm việc thực hiện diễn ra trong khuôn khô của luật pháp.
