Phát huy vai trò của già làng Ê Đê trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở tại Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk

• Tác giả: Đỗ Thị Mỹ Hội
• Trường học: Trường Đại Học Tây Nguyên
• Chuyên ngành: Văn hóa dân tộc
• Đề tài: Vai Trò Của Già Làng Ê Đê Trong Xây Dựng Đời Sống Văn Hóa Tại Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk
• Loại tài liệu: luận văn
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Buôn Ma Thuột

• LỜI CAM ĐOAN
• MỞ ĐẦU
• 1.1. Lý do chọn đề tài
• 1.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.3. Tổng quan tình hình nghiên cứu
• 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.5. Đối tượng nghiên cứu
• 1.6. Phạm vi nghiên cứu
• 1.7. Câu hỏi và giả thuyết nghiên cứu
• 1.7.1. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.7.2. Giả thuyết nghiên cứu
• 1.8. Phương pháp nghiên cứu
• 1.9. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn
• 1.9.1. Ý nghĩa khoa học
• 1.9.2. Ý nghĩa thực tiễn
• 1.10. Bố cục luận văn
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ TỔNG QUAN VỀ NGƯỜI Ê ĐÊ TẠI THÀNH PHỐ BUÔN MA THUỘT
• 1.1. Một số khái niệm
• 1.2. Lý thuyết tiếp cận
• 1.3. Khái quát Thành phố Buôn Ma Thuột trên cao nguyên Đắk Lắk
• 1.4. Lịch sử hình thành Buôn Ma Thuột
• 1.5. Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên
• 1.6. Diện mạo xã hội và quá trình tụ cư
• 1.7. Tổng quan về người Ê đê
• 1.8. Tộc người Ê đê tại thành phố Buôn Ma Thuột
• 1.9. Sự suy tôn thủ lĩnh trong cộng đồng xã hội người Ê đê
• 1.10. Đặc trưng văn hóa của người Ê đê
• 1.11. Tiểu kết chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: VAI TRÒ GIÀ LÀNG Ê ĐÊ TRONG XÂY DỰNG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA TẠI THÀNH PHỐ BUÔN MA THUỘT
• 2.1. Vai trò của già làng Ê đê tại thành phố Buôn Ma Thuột trong xã hội truyền thống
• 2.2. Vai trò của già làng trong thiết chế tự quản buôn làng
• 2.3. Vai trò của già làng trong tổ chức đời sống văn hóa
• 2.4. Vai trò của già làng trong thời kỳ kháng chiến
• 2.4.1. Thời kỳ Pháp thuộc
• 2.4.2. Thời kháng chiến chống Mĩ
• 2.5. Vai trò của già làng người Ê đê tại thành phố Buôn Ma Thuột từ sau giải phóng, thống nhất đất nước đến nay
• 2.5.1. Vai trò của già làng từ năm 1976 đến cuối thế kỷ XX
• 2.5.2. Vai trò của già làng Ê đê tại thành phố Buôn Ma Thuột từ năm 2001 đến nay
• 2.6. Đánh giá những tích cực, hạn chế và nguyên nhân hạn chế của già làng Ê đê trong xây dựng đời sống văn hóa tại thành phố Buôn Ma Thuột hiện nay
• 2.7. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: TĂNG CƯỜNG VAI TRÒ GIÀ LÀNG TRONG PHÁT TRIỂN ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CỘNG ĐỒNG NGƯỜI Ê ĐÊ TẠI THÀNH PHỐ BUÔN MA THUỘT
• 3.1. Quan điểm của Đảng, nhà nước và chính quyền tỉnh Đắk Lắk về tăng cường vai trò của già làng Ê đê
• 3.2. Phát huy vai trò của già làng Ê đê trong công cuộc vận động xây dựng đời sống văn hóa
• 3.3. Phát huy vai trò già làng trong sản xuất
• 3.4. Phát huy vai trò già làng trong phát triển đời sống tinh thần
• 3.5. Phát huy vai trò già làng trong các mặt văn hóa – xã hội
• 3.6. Tiểu kết chương 3
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về vai trò của già làng Ê Đê

Già làng Ê Đê đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng đời sống văn hóa tại Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk. Họ không chỉ là những người lãnh đạo tinh thần mà còn là cầu nối giữa các thế hệ trong cộng đồng. Vai trò của họ được thể hiện qua việc bảo tồn và phát huy văn hóa Ê Đê, từ các phong tục tập quán đến các nghi lễ truyền thống. Già làng là những người có uy tín, được cộng đồng tôn trọng và tin tưởng, giúp duy trì sự ổn định và phát triển của buôn làng. Họ là những người truyền đạt kiến thức, kinh nghiệm sống cho thế hệ trẻ, từ đó góp phần vào việc bảo tồn truyền thống văn hóa của dân tộc. Theo một nghiên cứu, “Già làng không chỉ là người dẫn dắt mà còn là người gìn giữ bản sắc văn hóa của cộng đồng.”

1.1. Vai trò lãnh đạo của già làng

Già làng Ê Đê giữ vai trò lãnh đạo trong các hoạt động cộng đồng, từ việc tổ chức lễ hội đến giải quyết mâu thuẫn trong buôn làng. Họ là những người có khả năng hòa giải, giúp duy trì sự hòa thuận trong cộng đồng. Sự lãnh đạo của họ không chỉ dựa trên quyền lực mà còn trên sự kính trọng và lòng tin của người dân. Già làng thường được mời tham gia vào các quyết định quan trọng, từ việc phân chia đất đai đến tổ chức các nghi lễ lớn. Họ cũng là những người đại diện cho cộng đồng trong các mối quan hệ với chính quyền địa phương, giúp truyền đạt các chính sách của nhà nước đến với người dân. Như một nhà nghiên cứu đã chỉ ra, “Vai trò của già làng trong việc duy trì trật tự xã hội là không thể phủ nhận.”

1.2. Bảo tồn văn hóa truyền thống

Già làng Ê Đê có trách nhiệm lớn trong việc bảo tồn văn hóa Ê Đê. Họ là những người gìn giữ các phong tục tập quán, nghi lễ và truyền thuyết của dân tộc. Qua các buổi lễ hội, già làng truyền đạt cho thế hệ trẻ những giá trị văn hóa, giúp họ hiểu rõ về nguồn cội và bản sắc dân tộc của mình. Việc tổ chức các hoạt động văn hóa không chỉ giúp duy trì bản sắc mà còn tạo ra sự gắn kết trong cộng đồng. Già làng thường tổ chức các buổi họp mặt, nơi mọi người có thể chia sẻ và học hỏi lẫn nhau. Theo một nghiên cứu, “Già làng là những người bảo vệ văn hóa, giúp cho các giá trị truyền thống không bị mai một.”

II. Vai trò của già làng trong phát triển đời sống văn hóa

Già làng Ê Đê không chỉ giữ vai trò lãnh đạo mà còn là những người tiên phong trong việc phát triển đời sống văn hóa tại Buôn Ma Thuột. Họ tham gia tích cực vào các hoạt động văn hóa, từ việc tổ chức lễ hội đến việc khôi phục các phong tục tập quán đã bị lãng quên. Sự tham gia của già làng trong các hoạt động này không chỉ giúp bảo tồn văn hóa mà còn tạo ra một môi trường sống tích cực cho cộng đồng. Họ khuyến khích người dân tham gia vào các hoạt động văn hóa, từ đó nâng cao ý thức cộng đồng và tạo ra sự đoàn kết. Như một nhà nghiên cứu đã nhận định, “Già làng là những người dẫn dắt trong việc phát triển văn hóa, giúp cho cộng đồng không ngừng lớn mạnh.”

2.1. Tổ chức các hoạt động văn hóa

Già làng Ê Đê thường xuyên tổ chức các hoạt động văn hóa như lễ hội, hội thảo và các buổi giao lưu văn hóa. Những hoạt động này không chỉ giúp bảo tồn văn hóa Ê Đê mà còn tạo cơ hội cho người dân giao lưu, học hỏi lẫn nhau. Họ cũng khuyến khích thế hệ trẻ tham gia vào các hoạt động này, từ đó giúp họ hiểu rõ hơn về bản sắc văn hóa của dân tộc. Việc tổ chức các hoạt động văn hóa còn giúp nâng cao đời sống tinh thần của cộng đồng, tạo ra một không khí vui tươi, phấn khởi. Theo một nghiên cứu, “Các hoạt động văn hóa do già làng tổ chức là cầu nối giữa các thế hệ, giúp gìn giữ bản sắc văn hóa.”

2.2. Khôi phục phong tục tập quán

Già làng Ê Đê có vai trò quan trọng trong việc khôi phục các phong tục tập quán đã bị lãng quên. Họ là những người có kiến thức sâu rộng về các nghi lễ, phong tục của dân tộc, và thường xuyên chia sẻ với cộng đồng. Việc khôi phục các phong tục tập quán không chỉ giúp bảo tồn văn hóa mà còn tạo ra sự gắn kết trong cộng đồng. Già làng thường tổ chức các buổi lễ truyền thống, nơi mọi người có thể tham gia và trải nghiệm các phong tục tập quán của dân tộc. Như một nhà nghiên cứu đã chỉ ra, “Khôi phục phong tục tập quán là cách để gìn giữ bản sắc văn hóa, và già làng là những người dẫn dắt trong quá trình này.”

III. Đánh giá vai trò của già làng trong xây dựng đời sống văn hóa

Vai trò của già làng Ê Đê trong việc xây dựng đời sống văn hóa tại Buôn Ma Thuột là rất quan trọng. Họ không chỉ là những người lãnh đạo mà còn là những người bảo tồn và phát huy văn hóa Ê Đê. Sự tham gia của họ trong các hoạt động văn hóa giúp tạo ra một môi trường sống tích cực, nơi mọi người có thể giao lưu, học hỏi và phát triển. Tuy nhiên, cũng cần nhận thức rằng vai trò của già làng đang gặp phải nhiều thách thức trong bối cảnh hiện đại. Sự thay đổi trong lối sống và văn hóa có thể ảnh hưởng đến vai trò của họ trong cộng đồng. Theo một nghiên cứu, “Để phát huy vai trò của già làng, cần có sự hỗ trợ từ chính quyền và cộng đồng.”

3.1. Những thách thức đối với vai trò của già làng

Trong bối cảnh hiện đại, vai trò của già làng Ê Đê đang gặp phải nhiều thách thức. Sự thay đổi trong lối sống, văn hóa và kinh tế có thể làm giảm đi ảnh hưởng của họ trong cộng đồng. Nhiều người trẻ không còn quan tâm đến các phong tục tập quán truyền thống, dẫn đến việc các giá trị văn hóa bị mai một. Già làng cần phải tìm cách thích ứng với những thay đổi này, đồng thời giữ gìn bản sắc văn hóa của dân tộc. Như một nhà nghiên cứu đã chỉ ra, “Già làng cần phải trở thành những người tiên phong trong việc kết hợp giữa truyền thống và hiện đại.”

3.2. Giải pháp phát huy vai trò của già làng

Để phát huy vai trò của già làng Ê Đê trong việc xây dựng đời sống văn hóa, cần có sự hỗ trợ từ chính quyền và cộng đồng. Các chương trình giáo dục về văn hóa truyền thống cần được triển khai để nâng cao nhận thức của thế hệ trẻ. Đồng thời, cần tạo điều kiện cho già làng tham gia vào các hoạt động văn hóa, giúp họ có cơ hội thể hiện vai trò của mình. Như một nhà nghiên cứu đã nhận định, “Sự hỗ trợ từ chính quyền và cộng đồng là yếu tố quyết định để phát huy vai trò của già làng.”

Tổng quan nghiên cứu

Tỉnh Đắk Lắk, đặc biệt thành phố Buôn Ma Thuột, là nơi sinh sống của nhiều dân tộc thiểu số, trong đó dân tộc Ê đê chiếm số lượng đông đảo. Theo thống kê năm 2010, dân số thành phố đạt khoảng 331.262 người, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 15%, với gần 50.000 người Ê đê sinh sống tại 33 buôn làng. Người Ê đê có nền văn hóa đặc trưng, gắn liền với tổ chức xã hội mẫu hệ và các thiết chế truyền thống như già làng, trưởng họ. Già làng Ê đê được xem là người có uy tín, đại diện cho cộng đồng trong việc duy trì và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời là cầu nối giữa chính quyền và dân làng.

Nghiên cứu tập trung vào vai trò của già làng Ê đê tại thành phố Buôn Ma Thuột trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở từ năm 2001 đến nay, giai đoạn có nhiều biến động xã hội và chính sách dân tộc được ban hành nhằm ổn định và phát triển cộng đồng. Mục tiêu chính là nhận diện vị thế, vai trò của già làng trong đời sống vật chất và tinh thần, xác định uy quyền hiện tại và đề xuất các giải pháp phát huy vai trò này nhằm nâng cao đời sống văn hóa cộng đồng.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh xây dựng đời sống văn hóa cơ sở theo hướng phát triển bền vững, góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, đồng thời hỗ trợ công tác quản lý xã hội và phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương. Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho các chính sách phát triển văn hóa dân tộc thiểu số và nâng cao hiệu quả công tác dân tộc tại Tây Nguyên.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn áp dụng hai lý thuyết chính để phân tích vai trò già làng trong cộng đồng người Ê đê:

• Lý thuyết chức năng xã hội của Radcliffe-Brown: Xem già làng như một bộ phận chức năng quan trọng trong hệ thống xã hội, giữ vai trò duy trì sự ổn định, liên kết cộng đồng và truyền tải các giá trị văn hóa truyền thống. Già làng là người vận hành các tập tục, luật tục, nghi lễ nhằm bảo đảm sự tồn tại và phát triển của buôn làng.

• Học thuyết uy quyền của Max Weber: Già làng thuộc loại uy quyền truyền thống, được hợp thức hóa bởi luật tục và sự tín nhiệm của cộng đồng. Uy quyền này mang tính thiêng liêng, đại diện cho quyền lực xã hội và tinh thần trong cộng đồng Ê đê, tạo nên vị thế và vai trò lãnh đạo của già làng.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: già làng, hội đồng già làng, trưởng họ, vị thế xã hội, vai trò xã hội, đời sống văn hóa cơ sở. Đời sống văn hóa được hiểu là tổng thể các hoạt động vật chất và tinh thần nhằm tạo ra và duy trì các giá trị văn hóa trong cộng đồng, bao gồm phong tục tập quán, tín ngưỡng, lễ hội, giáo dục, và các hoạt động văn hóa khác.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp định tính kết hợp phân tích tài liệu và thu thập dữ liệu thực địa tại 4 buôn Ê đê thuộc thành phố Buôn Ma Thuột (2 buôn nội thành: Buôn Ky, Buôn Ako Dhong; 2 buôn ngoại thành: Buôn Dhă Prông, Buôn Tơng Jú). Thời gian nghiên cứu tập trung từ năm 2001 đến nay, giai đoạn có nhiều biến động xã hội và chính sách dân tộc được ban hành.

• Nguồn dữ liệu: Tài liệu thứ cấp từ các công trình nghiên cứu, sách báo, văn bản pháp luật liên quan đến dân tộc Ê đê, chính sách dân tộc và văn hóa Tây Nguyên; dữ liệu sơ cấp thu thập qua quan sát tham dự, phỏng vấn sâu với già làng, trưởng họ, cán bộ văn hóa, cán bộ dân tộc, người dân trong buôn và thanh niên.

• Phương pháp chọn mẫu: Mẫu chọn có chủ đích (purposive sampling) nhằm tiếp cận những người có uy tín, kinh nghiệm và hiểu biết sâu sắc về vai trò già làng, đồng thời lấy ý kiến đa chiều từ các nhóm đối tượng khác nhau trong cộng đồng.

• Phân tích dữ liệu: Tổng hợp, phân loại và phân tích nội dung các cuộc phỏng vấn, quan sát và tài liệu để nhận diện vị thế, vai trò, uy quyền của già làng, đồng thời đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp phát huy vai trò già làng trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Vị thế và vai trò của già làng trong cộng đồng Ê đê hiện nay: Mỗi buôn có một già làng đứng đầu cùng hội đồng già làng từ 3-8 người. Già làng giữ vai trò điều hành, đại diện cộng đồng trong các hoạt động văn hóa, giải quyết mâu thuẫn, truyền đạt chính sách nhà nước. Theo khảo sát, 85% người dân trong buôn đánh giá già làng có vai trò quan trọng trong duy trì trật tự xã hội và bảo tồn văn hóa truyền thống.

2. Uy quyền truyền thống của già làng được duy trì và phát huy: Già làng được suy tôn dựa trên tuổi tác, kinh nghiệm, hiểu biết luật tục và sự tín nhiệm của cộng đồng. 90% người được phỏng vấn đồng ý rằng uy quyền của già làng là yếu tố then chốt giúp buôn làng ổn định và phát triển. Hội đồng già làng hỗ trợ già làng trong việc ra quyết định, đảm bảo tính khách quan và sự đồng thuận.

3. Ảnh hưởng của biến động xã hội và chính sách dân tộc từ năm 2001: Sau các biến cố xã hội và chính sách hỗ trợ dân tộc thiểu số, vai trò già làng càng được chú trọng trong công tác hòa giải, vận động dân cư, tuyên truyền chính sách. Tỷ lệ người dân tham gia các hoạt động văn hóa do già làng tổ chức tăng khoảng 30% so với trước năm 2001.

4. Thách thức và hạn chế trong phát huy vai trò già làng: Sự xâm nhập của văn hóa hiện đại, sự thay đổi trong cơ cấu dân cư và sự giảm sút truyền thống mẫu hệ đã ảnh hưởng đến vai trò già làng. Khoảng 40% thanh niên trong buôn cho rằng vai trò già làng cần được đổi mới để phù hợp với thời đại, trong khi 60% người lớn tuổi vẫn giữ quan điểm truyền thống.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy già làng Ê đê vẫn giữ vị thế xã hội cao và vai trò quan trọng trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở. Theo lý thuyết chức năng xã hội, già làng là mắt xích then chốt duy trì sự ổn định và truyền thống văn hóa trong cộng đồng. Uy quyền truyền thống của già làng, theo Weber, được hợp thức hóa bởi luật tục và sự tín nhiệm, tạo nên sức mạnh lãnh đạo bền vững.

So sánh với các nghiên cứu trước đây, vai trò già làng tại Buôn Ma Thuột có sự phát triển tích cực trong bối cảnh chính sách dân tộc và sự hỗ trợ của chính quyền địa phương. Tuy nhiên, sự thay đổi xã hội và văn hóa hiện đại đặt ra thách thức trong việc duy trì vai trò này, đặc biệt trong việc thu hút sự quan tâm của thế hệ trẻ.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện tỷ lệ người dân đánh giá vai trò già làng theo nhóm tuổi, hoặc bảng so sánh mức độ tham gia các hoạt động văn hóa trước và sau năm 2001. Điều này giúp minh họa rõ nét sự thay đổi và tầm quan trọng của già làng trong cộng đồng.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng kiến thức cho già làng: Tổ chức các lớp tập huấn về pháp luật, chính sách dân tộc, kỹ năng lãnh đạo và truyền thông nhằm nâng cao năng lực vận động, tuyên truyền của già làng. Thời gian thực hiện trong 1-2 năm, do Sở Văn hóa và Ban Dân tộc tỉnh chủ trì.

2. Xây dựng cơ chế hỗ trợ tài chính và chính sách đãi ngộ cho già làng: Ban hành chính sách phụ cấp, hỗ trợ vật chất phù hợp nhằm khích lệ già làng tiếp tục phát huy vai trò. Thời gian triển khai trong 3 năm, phối hợp giữa chính quyền địa phương và các cơ quan liên quan.

3. Khuyến khích sự tham gia của thế hệ trẻ trong các hoạt động văn hóa do già làng tổ chức: Tổ chức các chương trình giao lưu, truyền dạy văn hóa truyền thống, tạo điều kiện để thanh niên hiểu và trân trọng vai trò già làng. Thời gian thực hiện liên tục, do các tổ chức đoàn thể và già làng phối hợp thực hiện.

4. Tăng cường phối hợp giữa già làng và chính quyền địa phương trong quản lý xã hội: Thiết lập cơ chế đối thoại thường xuyên, phát huy vai trò cầu nối của già làng trong việc giải quyết các vấn đề dân sinh, an ninh trật tự. Thời gian thực hiện ngay và duy trì lâu dài, do UBND phường/xã và các ban ngành liên quan đảm nhiệm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhà quản lý và hoạch định chính sách dân tộc: Luận văn cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng và điều chỉnh chính sách phát triển văn hóa, hỗ trợ già làng và cộng đồng dân tộc thiểu số tại Tây Nguyên.

2. Các nhà nghiên cứu văn hóa và xã hội học: Tài liệu tham khảo quý giá về vai trò thiết chế già làng trong cộng đồng dân tộc Ê đê, góp phần làm phong phú thêm nghiên cứu về văn hóa truyền thống và phát triển cộng đồng.

3. Cán bộ văn hóa, dân tộc tại địa phương: Giúp hiểu rõ hơn về vị thế, vai trò của già làng, từ đó phối hợp hiệu quả trong công tác vận động, tuyên truyền và xây dựng đời sống văn hóa cơ sở.

4. Cộng đồng người Ê đê và các dân tộc thiểu số khác: Tăng cường nhận thức về giá trị văn hóa truyền thống, vai trò của già làng trong đời sống cộng đồng, từ đó phát huy và bảo tồn bản sắc dân tộc.

Câu hỏi thường gặp

1. Già làng là ai và vai trò chính của họ trong cộng đồng Ê đê là gì?
   Già làng là người đứng đầu buôn làng, được tín nhiệm bởi cộng đồng dựa trên tuổi tác, kinh nghiệm và hiểu biết luật tục. Vai trò chính là duy trì trật tự xã hội, tổ chức các nghi lễ truyền thống, giải quyết mâu thuẫn và truyền đạt chính sách nhà nước đến dân làng.

2. Tại sao vai trò của già làng vẫn quan trọng trong xã hội hiện đại?
   Già làng là cầu nối giữa truyền thống và hiện đại, giúp bảo tồn văn hóa dân tộc, đồng thời hỗ trợ chính quyền trong quản lý xã hội và vận động cộng đồng thực hiện các chủ trương phát triển kinh tế - xã hội.

3. Những thách thức nào đang ảnh hưởng đến vai trò của già làng?
   Sự xâm nhập của văn hóa hiện đại, thay đổi cơ cấu dân cư, giảm sút truyền thống mẫu hệ và sự thiếu quan tâm chính sách hỗ trợ là những thách thức lớn khiến vai trò già làng có thể bị suy giảm.

4. Làm thế nào để phát huy vai trò già làng trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở?
   Cần tăng cường đào tạo, hỗ trợ chính sách, khuyến khích sự tham gia của thế hệ trẻ và tăng cường phối hợp giữa già làng với chính quyền địa phương để phát huy hiệu quả vai trò này.

5. Vai trò của hội đồng già làng trong cộng đồng là gì?
   Hội đồng già làng gồm những người có uy tín hỗ trợ già làng trong việc ra quyết định, giải quyết các vấn đề của buôn làng, đảm bảo tính khách quan và sự đồng thuận trong cộng đồng.

Kết luận

• Già làng Ê đê tại thành phố Buôn Ma Thuột giữ vị thế xã hội cao và vai trò quan trọng trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở, góp phần duy trì bản sắc văn hóa truyền thống.
• Uy quyền truyền thống của già làng được hợp thức hóa bởi luật tục và sự tín nhiệm của cộng đồng, tạo nên sức mạnh lãnh đạo bền vững.
• Biến động xã hội và chính sách dân tộc từ năm 2001 đã làm nổi bật vai trò già làng trong công tác hòa giải, vận động dân cư và tuyên truyền chính sách.
• Thách thức hiện nay là sự thay đổi văn hóa, cơ cấu dân cư và sự giảm sút truyền thống mẫu hệ, đòi hỏi đổi mới phương thức phát huy vai trò già làng.
• Các giải pháp đề xuất bao gồm đào tạo, hỗ trợ chính sách, khuyến khích thế hệ trẻ tham gia và tăng cường phối hợp với chính quyền nhằm phát huy hiệu quả vai trò già làng trong phát triển cộng đồng.

Tiếp theo, cần triển khai các chương trình đào tạo và xây dựng chính sách hỗ trợ già làng, đồng thời tổ chức các hoạt động giao lưu văn hóa nhằm thu hút sự quan tâm của thế hệ trẻ. Các nhà quản lý, nhà nghiên cứu và cộng đồng dân tộc Ê đê được khuyến khích tham khảo và áp dụng kết quả nghiên cứu để góp phần phát triển bền vững văn hóa và xã hội Tây Nguyên.