Thực Trạng Nhiễm HBsAg Ở Phụ Nữ Tuổi Sinh Đẻ Tại 2 Huyện Của Tỉnh Bình Thuận Năm 2020

• Tác giả: Nông Anh Tuấn
• Người hướng dẫn: TS. Đặng Thị Thanh Huyền
• Trường học: Trường Đại Học Thăng Long
• Chuyên ngành: Y Tế Công Cộng
• Đề tài: Thực Trạng Nhiễm HBsAg Ở Phụ Nữ Tuổi Sinh Đẻ Tại 2 Huyện Của Tỉnh Bình Thuận Năm 2020
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Lịch sử bệnh viêm gan vi rút B
• 1.2. Đặc điểm dịch tễ học bệnh viêm gan B
• 1.2.1. Định nghĩa ca bệnh viêm gan B
• 1.2.2. Tác nhân gây bệnh. Sự lây truyền
• 1.2.3. Đặc điểm lâm sàng
• 1.3. Các kỹ thuật xét nghiệm phát hiện vi rút viêm gan B
• 1.4. Tình hình nhiễm vi rút viêm gan B trên thế giới và tại Việt Nam
• 1.4.1. Tình hình bệnh viêm gan B trên thế giới
• 1.4.2. Tình hình bệnh viêm gan B tại Việt Nam
• 1.5. Kế hoạch phòng chống bệnh viêm gan B tại Việt Nam
• 1.6. Một số biện pháp và hiệu quả của can thiệp phòng lây nhiễm vi rút viêm gan B
• 1.7. Một số đặc điểm của tỉnh Bình Thuận và tình hình nhiễm vi rút viêm gan B trên địa bàn tỉnh
• 1.7.1. Một số đặc điểm của tỉnh Bình Thuận
• 1.7.2. Tình hình bệnh viêm gan B tại tỉnh Bình Thuận giai đoạn 2015-2019
• 1.8. Một số yếu tố liên quan đến thực trạng nhiễm HBsAg
• 1.8.1. Một số yếu tố nhân khẩu học
• 1.8.2. Mối liên quan giữa nhiễm HBsAg và tiền sử gia đình
• 1.8.3. Mối liên quan giữa nhiễm HBsAg và tiền sử mắc bệnh viêm gan B
• 1.8.4. Mối liên quan giữa nhiễm HBsAg và tiền sử tiếp xúc với người bị bệnh viêm gan B
• 1.8.5. Mối liên quan giữa nhiễm HBsAg và tiền sử tiêm chủng vắc xin viêm gan B
• 1.8.6. Mối liên quan giữa nhiễm HBsAg và tiền sử sinh đẻ của phụ nữ
• 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng, địa điểm và thời gian nghiên cứu
• 2.1.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.1.2. Địa điểm nghiên cứu
• 2.1.3. Thời gian nghiên cứu
• 2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 2.2.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.2.2. Cỡ mẫu và cách chọn mẫu
• 2.2.3. Các biến số, chỉ số trong nghiên cứu và tiêu chuẩn đánh giá
• 2.2.3.1. Biến số và chỉ số nghiên cứu
• 2.2.3.2. Tiêu chuẩn đánh giá
• 2.2.4. Phương pháp thu thập thông tin
• 2.2.5. Quy trình và sơ đồ nghiên cứu
• 2.2.6. Phân tích và xử lý số liệu. Sai số và biện pháp khống chế
• 2.2.6.1. Biện pháp khống chế sai số
• 2.2.7. Đạo đức trong nghiên cứu. Hạn chế của nghiên cứu
• 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Thông tin chung của đối tượng nghiên cứu
• 3.2. Thực trạng nhiễm HBsAg của phụ nữ tuổi sinh đẻ
• 3.3. Một số yếu tố liên quan đến thực trạng nhiễm HBsAg ở phụ nữ tuổi sinh đẻ
• 3.4. Tỷ lệ nhiễm HBsAg ở phụ nữ tuổi sinh đẻ tại 2 huyện của tỉnh Bình Thuận năm 2020
• 3.5. Một số yếu tố liên quan đến thực trạng nhiễm HBsAg ở phụ nữ tuổi sinh đẻ tại 2 huyện của tỉnh Bình Thuận năm 2020
• 4. KHUYẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Thực Trạng Nhiễm HBsAg Ở Phụ Nữ Bình Thuận

Viêm gan B là một vấn đề sức khỏe toàn cầu, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên thế giới. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ước tính có khoảng 296 triệu người đang sống chung với bệnh viêm gan B mạn tính vào năm 2019. Tại Việt Nam, gánh nặng bệnh tật do viêm gan B cũng rất lớn, với tỷ lệ nhiễm virus cao và gây ra nhiều trường hợp xơ gan, ung thư gan và tử vong. Bình Thuận, một tỉnh ven biển miền Trung, cũng không nằm ngoài thực trạng này. Nghiên cứu về thực trạng nhiễm HBsAg ở phụ nữ tuổi sinh đẻ tại Bình Thuận là vô cùng quan trọng để đánh giá nguy cơ và có các biện pháp can thiệp kịp thời. Việc hiểu rõ tình hình lây nhiễm HBV trong cộng đồng giúp xây dựng các chương trình phòng chống hiệu quả, bảo vệ sức khỏe sinh sản và giảm thiểu nguy cơ lây truyền từ mẹ sang con. Các chương trình tiêm chủng vắc xin đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát dịch bệnh và bảo vệ các thế hệ tương lai.

1.1. Tầm quan trọng của nghiên cứu nhiễm HBsAg ở phụ nữ

Nghiên cứu thực trạng nhiễm HBsAg ở phụ nữ tuổi sinh đẻ có ý nghĩa đặc biệt quan trọng bởi nhóm đối tượng này có khả năng truyền virus cho con trong quá trình mang thai và sinh nở. Việc phát hiện sớm và quản lý tình trạng nhiễm virus ở phụ nữ mang thai giúp giảm thiểu nguy cơ lây truyền sang con, từ đó góp phần giảm gánh nặng bệnh tật do viêm gan B trong cộng đồng. Ngoài ra, nghiên cứu cũng cung cấp thông tin quan trọng về các yếu tố nguy cơ và con đường lây truyền virus trong cộng đồng, giúp xây dựng các chương trình phòng chống hiệu quả hơn.

1.2. Gánh nặng bệnh tật do viêm gan B tại Việt Nam

Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ nhiễm virus viêm gan B cao trên thế giới. Theo nghiên cứu của Nguyễn Thị Thúy Vân, ước tính có khoảng 7.525 ca nhiễm virus viêm gan B mạn tính tại Việt Nam vào năm 2017, tương đương tỷ lệ hiện mắc là 8,1% dân số. Bệnh viêm gan B gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng như xơ gan mất bù, ung thư tế bào gan và tử vong. Nếu không có các biện pháp can thiệp hiệu quả, số lượng các trường hợp ung thư tế bào gan, xơ gan mất bù và tử vong liên quan đến viêm gan B dự kiến sẽ tiếp tục tăng trong tương lai. Do vậy, tăng cường các biện pháp phòng ngừa, xét nghiệm và điều trị là vô cùng cần thiết.

II. Thách Thức Tỷ Lệ Nhiễm HBsAg Cao Ở Phụ Nữ Tuổi Sinh Đẻ

Mặc dù đã có nhiều nỗ lực trong công tác phòng chống viêm gan B, tỷ lệ nhiễm HBsAg ở phụ nữ tuổi sinh đẻ tại Bình Thuận vẫn còn là một thách thức lớn. Nhóm đối tượng này thường không được tầm soát và tiêm phòng đầy đủ, do đó nguy cơ lây nhiễm virus vẫn còn cao. Việc thiếu kiến thức về bệnh viêm gan B và các biện pháp phòng ngừa cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Bên cạnh đó, các yếu tố như điều kiện kinh tế xã hội, phong tục tập quán và tiếp cận dịch vụ y tế cũng có thể ảnh hưởng đến tỷ lệ nhiễm HBsAg. Việc xác định chính xác các yếu tố liên quan đến thực trạng lây nhiễm là rất quan trọng để xây dựng các giải pháp can thiệp phù hợp.

2.1. Các yếu tố nguy cơ lây nhiễm HBsAg

Nhiều yếu tố có thể làm tăng nguy cơ lây nhiễm HBsAg ở phụ nữ tuổi sinh đẻ, bao gồm: tiền sử gia đình có người mắc bệnh viêm gan B, tiền sử tiêm chích ma túy, quan hệ tình dục không an toàn, và tiếp xúc với máu hoặc các chất dịch cơ thể của người nhiễm bệnh. Ngoài ra, việc không được tiêm phòng vắc xin viêm gan B cũng là một yếu tố nguy cơ quan trọng. Các yếu tố kinh tế xã hội như nghèo đói, trình độ học vấn thấp và thiếu tiếp cận dịch vụ y tế cũng có thể làm tăng nguy cơ lây nhiễm.

2.2. Hạn chế trong chương trình tiêm chủng viêm gan B

Chương trình tiêm chủng mở rộng (TCMR) đã đạt được nhiều thành công trong việc phòng chống viêm gan B ở trẻ em. Tuy nhiên, nhóm phụ nữ tuổi sinh đẻ thường không thuộc đối tượng ưu tiên trong chương trình TCMR, dẫn đến tỷ lệ tiêm phòng vắc xin ở nhóm này còn thấp. Việc mở rộng chương trình TCMR để bao gồm cả phụ nữ tuổi sinh đẻ có thể giúp giảm đáng kể tỷ lệ nhiễm HBsAg và ngăn ngừa lây truyền virus từ mẹ sang con.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Thực Trạng Nhiễm HBsAg Tại Bình Thuận

Nghiên cứu "Thực trạng nhiễm HBsAg ở phụ nữ tuổi sinh đẻ tại 2 huyện của tỉnh Bình Thuận năm 2020 và một số yếu tố liên quan" được thực hiện nhằm đánh giá tỷ lệ nhiễm HBsAg và xác định các yếu tố liên quan đến tình trạng này. Nghiên cứu sử dụng thiết kế cắt ngang mô tả, thu thập dữ liệu từ một mẫu đại diện của phụ nữ tuổi sinh đẻ tại 2 huyện của tỉnh Bình Thuận. Các thông tin về tiền sử bệnh tật, yếu tố nguy cơ và tình trạng tiêm chủng được thu thập thông qua phỏng vấn trực tiếp và xét nghiệm máu để xác định tình trạng nhiễm HBsAg. Phân tích thống kê được sử dụng để đánh giá mối liên quan giữa các yếu tố và tỷ lệ nhiễm HBsAg.

3.1. Thiết kế và phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thiết kế theo phương pháp cắt ngang mô tả, cho phép đánh giá tỷ lệ nhiễm HBsAg tại một thời điểm nhất định và xác định các yếu tố liên quan. Việc sử dụng mẫu đại diện giúp đảm bảo tính khái quát của kết quả nghiên cứu cho toàn bộ phụ nữ tuổi sinh đẻ tại 2 huyện của tỉnh Bình Thuận. Phỏng vấn trực tiếp giúp thu thập thông tin chi tiết về tiền sử bệnh tật, yếu tố nguy cơ và tình trạng tiêm chủng, trong khi xét nghiệm máu cung cấp thông tin khách quan về tình trạng nhiễm HBsAg.

3.2. Thu thập và phân tích dữ liệu

Dữ liệu được thu thập thông qua phỏng vấn trực tiếp và xét nghiệm máu. Phân tích thống kê được sử dụng để đánh giá mối liên quan giữa các yếu tố và tỷ lệ nhiễm HBsAg. Các phương pháp thống kê như kiểm định chi bình phương, hồi quy logistic được sử dụng để xác định các yếu tố nguy cơ độc lập. Kết quả nghiên cứu được trình bày dưới dạng bảng, biểu đồ và phân tích diễn giải.

3.3. Đạo đức trong nghiên cứu

Nghiên cứu tuân thủ các nguyên tắc đạo đức trong nghiên cứu y sinh học. Tất cả đối tượng tham gia nghiên cứu đều được cung cấp thông tin đầy đủ về mục đích, phương pháp và rủi ro của nghiên cứu, và được quyền tự nguyện tham gia hoặc từ chối tham gia. Dữ liệu cá nhân của đối tượng được bảo mật tuyệt đối và chỉ được sử dụng cho mục đích nghiên cứu.

IV. Kết Quả Thực Trạng Nhiễm HBsAg Ở Phụ Nữ Bình Thuận Năm 2020

Kết quả nghiên cứu cho thấy tỷ lệ nhiễm HBsAg ở phụ nữ tuổi sinh đẻ tại 2 huyện của tỉnh Bình Thuận năm 2020 là [điền số liệu]. Tỷ lệ này cao hơn so với tỷ lệ trung bình của cả nước, cho thấy cần có các biện pháp can thiệp khẩn cấp. Nghiên cứu cũng xác định một số yếu tố liên quan đến tỷ lệ nhiễm HBsAg, bao gồm: [liệt kê các yếu tố]. Các yếu tố này cần được xem xét trong việc xây dựng các chương trình phòng chống viêm gan B hiệu quả. Việc phân tích các yếu tố nguy cơ giúp nhắm mục tiêu can thiệp vào các nhóm đối tượng có nguy cơ cao, từ đó tối ưu hóa hiệu quả của chương trình phòng chống.

4.1. Tỷ lệ nhiễm HBsAg theo nhóm tuổi và dân tộc

Phân tích tỷ lệ nhiễm HBsAg theo nhóm tuổi cho thấy [mô tả kết quả]. Tỷ lệ nhiễm HBsAg theo dân tộc cho thấy [mô tả kết quả]. Những khác biệt này có thể phản ánh sự khác biệt về điều kiện kinh tế xã hội, phong tục tập quán và tiếp cận dịch vụ y tế giữa các nhóm dân tộc khác nhau.

4.2. Tỷ lệ nhiễm HBsAg theo trình độ học vấn và nghề nghiệp

Phân tích tỷ lệ nhiễm HBsAg theo trình độ học vấn cho thấy [mô tả kết quả]. Tỷ lệ nhiễm HBsAg theo nghề nghiệp cho thấy [mô tả kết quả]. Những kết quả này cho thấy vai trò của giáo dục và việc làm trong việc nâng cao nhận thức và giảm nguy cơ lây nhiễm viêm gan B.

4.3. Tỷ lệ nhiễm HBsAg theo tiền sử sinh đẻ

Phân tích tỷ lệ nhiễm HBsAg theo tiền sử sinh đẻ cho thấy [mô tả kết quả]. Điều này cho thấy cần thiết phải tầm soát HBsAg cho phụ nữ mang thai để có biện pháp can thiệp kịp thời để giảm tỷ lệ lây nhiễm virus sang con.

V. Giải Pháp Đề Xuất Can Thiệp Giảm Nhiễm HBsAg Tại Bình Thuận

Dựa trên kết quả nghiên cứu, một số giải pháp can thiệp được đề xuất để giảm tỷ lệ nhiễm HBsAg ở phụ nữ tuổi sinh đẻ tại Bình Thuận. Cần tăng cường tuyên truyền giáo dục về bệnh viêm gan B và các biện pháp phòng ngừa, đặc biệt là tiêm phòng vắc xin. Mở rộng chương trình tiêm chủng vắc xin viêm gan B cho phụ nữ tuổi sinh đẻ và tăng cường tầm soát HBsAg cho phụ nữ mang thai. Cải thiện tiếp cận dịch vụ y tế và nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ vùng sâu vùng xa. Tăng cường phối hợp liên ngành giữa y tế, giáo dục và các tổ chức xã hội để thực hiện các chương trình phòng chống viêm gan B hiệu quả.

5.1. Tăng cường tuyên truyền và giáo dục sức khỏe

Tuyên truyền giáo dục về bệnh viêm gan B và các biện pháp phòng ngừa cần được thực hiện một cách thường xuyên và liên tục, sử dụng nhiều hình thức khác nhau như tờ rơi, áp phích, truyền thông đại chúng, và các buổi nói chuyện trực tiếp. Nội dung tuyên truyền cần tập trung vào các đối tượng có nguy cơ cao, sử dụng ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu và phù hợp với văn hóa địa phương.

5.2. Mở rộng chương trình tiêm chủng và tầm soát HBsAg

Mở rộng chương trình tiêm chủng vắc xin viêm gan B cho phụ nữ tuổi sinh đẻ thông qua các chiến dịch tiêm chủng tập trung và tích hợp vào các chương trình chăm sóc sức khỏe sinh sản. Tăng cường tầm soát HBsAg cho phụ nữ mang thai thông qua các chương trình khám thai định kỳ và cung cấp dịch vụ xét nghiệm miễn phí hoặc chi phí thấp.

VI. Tương Lai Hướng Nghiên Cứu Kiểm Soát Nhiễm HBsAg

Để kiểm soát hiệu quả bệnh viêm gan B, cần tiếp tục thực hiện các nghiên cứu sâu hơn về dịch tễ học, yếu tố nguy cơ và hiệu quả của các biện pháp can thiệp. Phát triển các phương pháp điều trị mới hiệu quả hơn và dễ tiếp cận hơn. Tăng cường hợp tác quốc tế trong việc phòng chống viêm gan B. Xây dựng hệ thống giám sát dịch bệnh hiệu quả và sử dụng dữ liệu để đưa ra các quyết định chính sách dựa trên bằng chứng. Việc kiểm soát viêm gan B đòi hỏi sự nỗ lực chung của toàn xã hội và sự cam kết lâu dài.

6.1. Nghiên cứu dịch tễ học và yếu tố nguy cơ

Cần tiếp tục thực hiện các nghiên cứu dịch tễ học để theo dõi tình hình lây nhiễm viêm gan B và xác định các yếu tố nguy cơ mới. Nghiên cứu cần tập trung vào các nhóm đối tượng có nguy cơ cao và sử dụng các phương pháp nghiên cứu tiên tiến như phân tích di truyền và mô hình hóa dịch bệnh.

6.2. Phát triển phương pháp điều trị mới

Tiếp tục nghiên cứu và phát triển các phương pháp điều trị mới hiệu quả hơn và dễ tiếp cận hơn cho bệnh nhân viêm gan B. Các phương pháp điều trị mới cần tập trung vào việc ức chế virus, giảm tổn thương gan và ngăn ngừa biến chứng.

Tổng quan nghiên cứu

Viêm gan B là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng toàn cầu. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), năm 2019 có khoảng 296 triệu người mắc viêm gan B mạn tính, với 1,5 triệu ca mắc mới mỗi năm và khoảng 820.000 ca tử vong do các biến chứng như xơ gan và ung thư tế bào gan. Tại Việt Nam, tỷ lệ nhiễm vi rút viêm gan B mạn tính ước tính khoảng 8,1% dân số, gây gánh nặng y tế và kinh tế lớn. Tỉnh Bình Thuận, với dân số khoảng 1,8 triệu người, là khu vực có tỷ lệ nhiễm vi rút viêm gan B đáng chú ý, đặc biệt ở nhóm phụ nữ tuổi sinh đẻ.

Nghiên cứu nhằm mục tiêu mô tả thực trạng nhiễm HBsAg ở phụ nữ tuổi sinh đẻ tại hai huyện Bắc Bình và La Gi của tỉnh Bình Thuận năm 2020, đồng thời phân tích các yếu tố liên quan đến tỷ lệ nhiễm này. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào phụ nữ trong độ tuổi 15-44, với tổng số mẫu thu thập là 593 người. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng các biện pháp dự phòng, can thiệp y tế và nâng cao hiệu quả tiêm chủng vắc xin viêm gan B, góp phần giảm thiểu nguy cơ lây truyền vi rút từ mẹ sang con và trong cộng đồng.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình dịch tễ học về viêm gan B, tập trung vào các khái niệm chính như:

• HBsAg (Hepatitis B surface antigen): Kháng nguyên bề mặt vi rút viêm gan B, chỉ dấu chính xác cho việc nhiễm vi rút.
• Đường lây truyền vi rút viêm gan B: Bao gồm đường máu, đường tình dục và lây truyền từ mẹ sang con.
• Yếu tố nguy cơ nhiễm HBsAg: Tuổi, trình độ học vấn, nghề nghiệp, tiền sử tiếp xúc với người bệnh, tiền sử tiêm chủng vắc xin và tiền sử sinh đẻ.
• Khả năng lây truyền từ mẹ sang con: Tỷ lệ truyền vi rút có thể lên đến trên 90% nếu mẹ đồng thời dương tính HBsAg và HBeAg.
• Hiệu quả tiêm chủng vắc xin viêm gan B: Tiêm đủ mũi vắc xin, đặc biệt trong vòng 24 giờ sau sinh, giúp giảm tỷ lệ nhiễm vi rút đáng kể.

Khung lý thuyết này giúp phân tích mối quan hệ giữa các yếu tố nhân khẩu học, tiền sử bệnh lý và tỷ lệ nhiễm HBsAg ở phụ nữ tuổi sinh đẻ.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng thiết kế mô tả cắt ngang kết hợp phân tích hồi cứu số liệu, với cỡ mẫu 593 phụ nữ tuổi sinh đẻ từ 15-44 tuổi tại 11 xã thuộc huyện Bắc Bình và thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận. Cỡ mẫu được tính toán dựa trên tỷ lệ nhiễm HBsAg ước tính 12,6% từ một nghiên cứu trước đó tại TP. Hồ Chí Minh, với độ tin cậy 95% và sai số 4%.

Phương pháp chọn mẫu là ngẫu nhiên nhiều giai đoạn: lựa chọn xã theo tỷ lệ dân số, sau đó chọn ngẫu nhiên phụ nữ tuổi sinh đẻ trong từng xã. Dữ liệu được thu thập qua phỏng vấn trực tiếp bằng bộ câu hỏi chuẩn hóa và xét nghiệm nhanh HBsAg bằng kỹ thuật sắc ký miễn dịch in-vitro (Determine HBsAg).

Phân tích số liệu sử dụng phần mềm SPSS 20, với thống kê mô tả và phân tích hồi quy đơn biến, đa biến để xác định các yếu tố liên quan đến tỷ lệ nhiễm HBsAg. Mức ý nghĩa thống kê được đặt ở p < 0,05. Các biện pháp kiểm soát sai số bao gồm chuẩn hóa công cụ thu thập dữ liệu, tập huấn điều tra viên và giám sát chặt chẽ quá trình thu thập.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tỷ lệ nhiễm HBsAg chung: Tỷ lệ HBsAg (+) ở phụ nữ tuổi sinh đẻ tại hai huyện nghiên cứu là 9,1%, trong đó huyện Bắc Bình 9,3% và huyện La Gi 9,0%.

2. Ảnh hưởng của tuổi: Nhóm phụ nữ 25-44 tuổi có tỷ lệ nhiễm HBsAg cao hơn đáng kể so với nhóm 15-24 tuổi (14,5% so với 3,7%, OR = 4,38, p < 0,05).

3. Trình độ học vấn: Tỷ lệ HBsAg (+) cao nhất ở nhóm không biết chữ/tiểu học (14,2%), thấp nhất ở nhóm trên trung học phổ thông/đại học (6,2%).

4. Tiền sử tiếp xúc với người bệnh: Phụ nữ có tiền sử tiếp xúc với người bị viêm gan B có tỷ lệ HBsAg (+) lên đến 34,5%, trong khi nhóm không có tiền sử tiếp xúc chỉ 6,8%.

5. Tiền sử tiêm chủng vắc xin: Tỷ lệ HBsAg (+) thấp nhất ở nhóm tiêm ≥ 2 mũi vắc xin (1,8%), cao hơn ở nhóm không tiêm (9,8%) và nhóm tiêm 1 mũi (12,5%).

6. Tiền sử sinh đẻ: Phụ nữ đã sinh đẻ ít nhất một lần có tỷ lệ HBsAg (+) là 13,0%, trong khi nhóm chưa sinh đẻ chỉ 1,9%.

Thảo luận kết quả

Tỷ lệ nhiễm HBsAg 9,1% phản ánh mức độ lưu hành vi rút viêm gan B ở mức cao tại tỉnh Bình Thuận, tương đồng với các vùng lưu hành cao trên thế giới và Việt Nam. Sự gia tăng tỷ lệ nhiễm theo tuổi có thể do tích lũy phơi nhiễm vi rút qua thời gian và khả năng miễn dịch giảm dần. Trình độ học vấn thấp làm tăng nguy cơ nhiễm do hạn chế kiến thức phòng bệnh và tiếp cận dịch vụ y tế.

Tiền sử tiếp xúc với người bệnh là yếu tố nguy cơ mạnh, phù hợp với cơ chế lây truyền qua tiếp xúc máu và dịch tiết. Hiệu quả rõ rệt của tiêm chủng vắc xin trong việc giảm tỷ lệ nhiễm HBsAg khẳng định vai trò quan trọng của chương trình tiêm chủng mở rộng. Tỷ lệ nhiễm cao ở nhóm phụ nữ đã sinh đẻ có thể liên quan đến nguy cơ lây truyền trong quá trình sinh nở hoặc các yếu tố liên quan đến chăm sóc sức khỏe sinh sản.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ HBsAg (+) theo nhóm tuổi, trình độ học vấn, tiền sử tiếp xúc và tiêm chủng, giúp minh họa rõ nét các mối liên quan và hỗ trợ phân tích sâu hơn.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường tiêm chủng vắc xin viêm gan B cho phụ nữ tuổi sinh đẻ: Đẩy mạnh chiến dịch tiêm chủng đủ liều, đặc biệt ưu tiên nhóm chưa tiêm hoặc tiêm chưa đủ mũi, nhằm giảm tỷ lệ nhiễm HBsAg trong vòng 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: Sở Y tế tỉnh Bình Thuận phối hợp với các trung tâm y tế xã, phường.

2. Tuyên truyền, nâng cao nhận thức về phòng chống viêm gan B: Triển khai các chương trình giáo dục sức khỏe tập trung vào nhóm phụ nữ có trình độ học vấn thấp, sử dụng các phương tiện truyền thông đại chúng và cộng đồng trong 1 năm tới. Chủ thể thực hiện: Trung tâm y tế dự phòng, các tổ chức cộng đồng.

3. Sàng lọc và quản lý phụ nữ mang thai nhiễm HBsAg: Thực hiện xét nghiệm HBsAg cho tất cả phụ nữ mang thai tại các cơ sở y tế, đồng thời áp dụng biện pháp dự phòng lây truyền mẹ con, như tiêm vắc xin và huyết thanh kháng vi rút cho trẻ sơ sinh trong vòng 24 giờ sau sinh. Thời gian thực hiện liên tục, ưu tiên trong 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: Bệnh viện sản, trạm y tế xã, phòng khám đa khoa.

4. Giám sát và nghiên cứu bổ sung: Thiết lập hệ thống giám sát liên tục tỷ lệ nhiễm HBsAg và các yếu tố liên quan, đồng thời nghiên cứu sâu hơn về các yếu tố nguy cơ mới phát sinh trong cộng đồng. Thời gian thực hiện: 5 năm. Chủ thể thực hiện: Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Trường Đại học Thăng Long.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhà quản lý y tế công cộng: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách phòng chống viêm gan B, đặc biệt trong nhóm phụ nữ tuổi sinh đẻ, nhằm giảm gánh nặng bệnh tật và chi phí điều trị.

2. Bác sĩ sản khoa và nhân viên y tế tuyến cơ sở: Áp dụng các biện pháp sàng lọc, tư vấn và can thiệp kịp thời cho phụ nữ mang thai và phụ nữ tuổi sinh đẻ, nâng cao hiệu quả phòng ngừa lây truyền vi rút.

3. Nhà nghiên cứu dịch tễ học và y tế cộng đồng: Tham khảo phương pháp nghiên cứu, số liệu thực tế và phân tích các yếu tố liên quan để phát triển các nghiên cứu tiếp theo về viêm gan B và các bệnh truyền nhiễm khác.

4. Các tổ chức phi chính phủ và cộng đồng: Dựa trên kết quả nghiên cứu để thiết kế các chương trình truyền thông, giáo dục sức khỏe và hỗ trợ tiêm chủng nhằm nâng cao nhận thức và giảm tỷ lệ nhiễm vi rút viêm gan B trong cộng đồng.

Câu hỏi thường gặp

1. Tỷ lệ nhiễm HBsAg ở phụ nữ tuổi sinh đẻ tại Bình Thuận là bao nhiêu?
   Tỷ lệ nhiễm HBsAg được xác định là 9,1%, tương đương với mức lưu hành cao, cần được quan tâm đặc biệt trong các chương trình y tế công cộng.

2. Yếu tố nào ảnh hưởng nhiều nhất đến tỷ lệ nhiễm HBsAg?
   Tuổi, tiền sử tiếp xúc với người bệnh và tiền sử tiêm chủng vắc xin là những yếu tố có ảnh hưởng rõ rệt, trong đó nhóm phụ nữ 25-44 tuổi và có tiền sử tiếp xúc có tỷ lệ nhiễm cao hơn đáng kể.

3. Tiêm chủng vắc xin viêm gan B có hiệu quả như thế nào?
   Phụ nữ tiêm đủ ≥ 2 mũi vắc xin có tỷ lệ nhiễm HBsAg thấp nhất (1,8%), cho thấy tiêm chủng là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất.

4. Phụ nữ đã sinh đẻ có nguy cơ nhiễm viêm gan B cao hơn không?
   Có, nhóm phụ nữ đã sinh đẻ ít nhất một lần có tỷ lệ nhiễm HBsAg là 13,0%, cao hơn nhiều so với nhóm chưa sinh đẻ (1,9%).

5. Làm thế nào để giảm nguy cơ lây truyền viêm gan B từ mẹ sang con?
   Tiêm vắc xin viêm gan B cho trẻ sơ sinh trong vòng 24 giờ sau sinh và sử dụng huyết thanh kháng vi rút là các biện pháp hiệu quả nhất để ngăn ngừa lây truyền mẹ con.

Kết luận

• Tỷ lệ nhiễm HBsAg ở phụ nữ tuổi sinh đẻ tại hai huyện của tỉnh Bình Thuận năm 2020 là 9,1%, thuộc nhóm lưu hành cao.
• Tuổi, trình độ học vấn thấp, tiền sử tiếp xúc với người bệnh và tiền sử sinh đẻ là các yếu tố liên quan đến tỷ lệ nhiễm HBsAg.
• Tiêm chủng vắc xin viêm gan B có hiệu quả rõ rệt trong việc giảm tỷ lệ nhiễm vi rút.
• Cần tăng cường các biện pháp phòng chống, sàng lọc và quản lý phụ nữ mang thai để giảm nguy cơ lây truyền vi rút viêm gan B.
• Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho các chính sách y tế công cộng nhằm loại trừ viêm gan B trong tương lai gần.

Để tiếp tục, các cơ quan y tế và cộng đồng cần phối hợp triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời mở rộng nghiên cứu để cập nhật tình hình và hiệu quả can thiệp. Hành động ngay hôm nay sẽ góp phần bảo vệ sức khỏe thế hệ tương lai khỏi gánh nặng viêm gan B.