Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự phát triển không ngừng của tiếng Anh như một ngôn ngữ giao tiếp quốc tế, kỹ năng viết tiếng Anh đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao khả năng giao tiếp và hội nhập quốc tế. Tuy nhiên, nhiều học sinh trung học cơ sở tại Việt Nam, đặc biệt là ở tỉnh Tiền Giang, vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc phát triển kỹ năng viết do hạn chế về kiến thức nền tảng và chiến lược học tập chưa phù hợp. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm khảo sát ảnh hưởng của phương pháp đánh giá đồng đẳng (Peer Assessment - PA) đến hiệu quả viết tiếng Anh của học sinh lớp 9 tại Trường THCS Lê Ngọc Hân, tỉnh Tiền Giang trong học kỳ II năm học 2021-2022.

Mục tiêu chính của nghiên cứu là đánh giá mức độ ảnh hưởng của PA đến năng lực viết của học sinh và khảo sát thái độ của học sinh đối với phương pháp này trong quá trình học viết. Nghiên cứu áp dụng thiết kế thực nghiệm bán ngẫu nhiên với 100 học sinh được chia thành nhóm thí nghiệm (được áp dụng PA) và nhóm đối chứng (phương pháp truyền thống). Dữ liệu được thu thập qua bài kiểm tra viết trước và sau khi áp dụng phương pháp, cùng bảng câu hỏi Likert 20 câu nhằm đánh giá thái độ học sinh. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn cho giáo viên tiếng Anh trong việc áp dụng PA nhằm nâng cao hiệu quả dạy học viết tại các trường trung học cơ sở.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên lý thuyết Xã hội xây dựng của Vygotsky (1978), trong đó nhấn mạnh vai trò của tương tác xã hội và sự hỗ trợ từ người có kiến thức hơn (More Knowledgeable Other) trong quá trình học tập. Khái niệm Vùng phát triển gần (Zone of Proximal Development - ZPD) được vận dụng để giải thích cách học sinh có thể nâng cao năng lực viết thông qua sự hỗ trợ từ bạn bè trong hoạt động đánh giá đồng đẳng.

Phương pháp đánh giá đồng đẳng được xem là công cụ vừa để đánh giá (assessment tool) vừa là công cụ học tập (learning tool), giúp học sinh phát triển kỹ năng tự đánh giá, phản hồi và cải thiện bài viết. Các khái niệm chính bao gồm: đánh giá đồng đẳng, kỹ năng viết (content, organization, language use, vocabulary, mechanics), rubrics (bảng tiêu chí đánh giá), checklist (danh sách kiểm tra), và correction codes (mã lỗi chỉnh sửa).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng thiết kế thực nghiệm bán ngẫu nhiên với 100 học sinh lớp 9 tại Trường THCS Lê Ngọc Hân, tỉnh Tiền Giang, chia thành nhóm thí nghiệm (50 học sinh) và nhóm đối chứng (50 học sinh). Phương pháp chọn mẫu thuận tiện được áp dụng do tính chất tổ chức lớp học.

Dữ liệu được thu thập qua hai bài kiểm tra viết (pre-test và post-test) nhằm đo lường năng lực viết trước và sau khi áp dụng PA, cùng bảng câu hỏi Likert 5 mức với 20 câu hỏi đóng để khảo sát thái độ học sinh đối với PA. Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm SPSS với các phương pháp thống kê mô tả, kiểm định t độc lập để so sánh điểm số giữa hai nhóm trước và sau can thiệp.

Quá trình nghiên cứu kéo dài 12 tuần, từ tháng 4 đến tháng 6 năm 2022, bao gồm các giai đoạn: khảo sát thử công cụ, thực hiện pre-test, giảng dạy và áp dụng PA cho nhóm thí nghiệm, post-test và thu thập bảng câu hỏi. Các vấn đề đạo đức nghiên cứu được đảm bảo, học sinh tham gia tự nguyện và dữ liệu được bảo mật.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Sự khác biệt về năng lực viết giữa nhóm thí nghiệm và nhóm đối chứng sau can thiệp: Điểm trung bình post-test của nhóm thí nghiệm cao hơn nhóm đối chứng với mức chênh lệch có ý nghĩa thống kê (p < 0.05). Cụ thể, điểm trung bình post-test nhóm thí nghiệm tăng khoảng 20% so với pre-test, trong khi nhóm đối chứng chỉ tăng khoảng 5%.

  2. Cải thiện đồng đều các thành phần viết: Nhóm thí nghiệm có sự tiến bộ rõ rệt ở các thành phần nội dung, tổ chức bài viết, ngữ pháp, từ vựng và kỹ thuật trình bày. Ví dụ, tỷ lệ lỗi ngữ pháp giảm khoảng 30% sau khi áp dụng PA, trong khi nhóm đối chứng giảm khoảng 10%.

  3. Thái độ tích cực của học sinh đối với PA: Khoảng 85% học sinh nhóm thí nghiệm đồng ý hoặc hoàn toàn đồng ý rằng PA giúp họ nhận biết lỗi sai, tăng cường sự hợp tác và nâng cao động lực học tập. Điểm trung bình các câu hỏi về thái độ đạt trên 4.0 trên thang 5.

  4. Tăng cường sự tương tác và tự tin: Học sinh cho biết PA giúp họ tự tin hơn khi viết và sẵn sàng trao đổi, phản hồi với bạn bè, góp phần tạo môi trường học tập tích cực.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy PA là phương pháp hiệu quả trong việc nâng cao năng lực viết tiếng Anh của học sinh trung học cơ sở, phù hợp với các nghiên cứu trước đây trên thế giới và trong nước. Việc học sinh được tham gia đánh giá lẫn nhau giúp phát triển kỹ năng phản biện, tự nhận thức lỗi và cải thiện bài viết qua các vòng phản hồi. Sự tiến bộ đồng đều ở các thành phần viết chứng tỏ PA không chỉ giúp sửa lỗi mà còn nâng cao khả năng tổ chức ý tưởng và sử dụng ngôn ngữ.

Biểu đồ phân phối điểm pre-test và post-test minh họa sự dịch chuyển điểm số của nhóm thí nghiệm sang mức cao hơn rõ rệt so với nhóm đối chứng. Bảng thống kê mô tả và kiểm định t độc lập củng cố tính khách quan của kết quả.

Thái độ tích cực của học sinh đối với PA cũng là yếu tố quan trọng, góp phần tạo động lực và tăng cường sự tham gia trong quá trình học viết. Điều này phù hợp với lý thuyết xã hội xây dựng khi tương tác giữa các học sinh tạo điều kiện cho việc học tập hiệu quả hơn.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Áp dụng rộng rãi phương pháp đánh giá đồng đẳng trong dạy học viết: Giáo viên cần tích hợp PA vào các bài học viết nhằm nâng cao hiệu quả học tập, đặc biệt trong các trường trung học cơ sở. Thời gian áp dụng nên bắt đầu từ học kỳ tiếp theo để đảm bảo sự chuẩn bị kỹ lưỡng.

  2. Tổ chức tập huấn cho giáo viên về kỹ thuật PA: Các trường và phòng giáo dục nên tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về cách xây dựng rubrics, checklist và hướng dẫn học sinh thực hiện PA hiệu quả. Mục tiêu trong vòng 6 tháng tới.

  3. Phát triển tài liệu hướng dẫn và công cụ hỗ trợ: Soạn thảo các mẫu rubrics, checklist chuẩn và mã lỗi chỉnh sửa phù hợp với chương trình mới để giáo viên và học sinh dễ dàng áp dụng. Chủ thể thực hiện là Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Tiền Giang.

  4. Khuyến khích học sinh tham gia tích cực và phản hồi liên tục: Giáo viên cần tạo môi trường thân thiện, khuyến khích học sinh trao đổi, phản hồi lẫn nhau và tự đánh giá để nâng cao kỹ năng tự học và tự hoàn thiện. Thực hiện liên tục trong các tiết học viết.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Giáo viên tiếng Anh trung học cơ sở: Nghiên cứu cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn để áp dụng PA trong giảng dạy viết, giúp nâng cao hiệu quả bài giảng và phát triển kỹ năng học sinh.

  2. Nhà quản lý giáo dục và phòng giáo dục: Tham khảo để xây dựng chính sách đào tạo, hướng dẫn và hỗ trợ giáo viên trong việc đổi mới phương pháp dạy học tiếng Anh.

  3. Sinh viên, nghiên cứu sinh ngành sư phạm tiếng Anh: Tài liệu tham khảo quý giá cho các đề tài nghiên cứu liên quan đến phương pháp dạy học, đánh giá và phát triển kỹ năng viết.

  4. Các tổ chức phát triển chương trình đào tạo tiếng Anh: Cung cấp dữ liệu thực nghiệm về hiệu quả PA, hỗ trợ thiết kế chương trình và tài liệu giảng dạy phù hợp với bối cảnh Việt Nam.

Câu hỏi thường gặp

  1. Peer Assessment là gì và tại sao nên áp dụng trong dạy học viết?
    PA là phương pháp đánh giá lẫn nhau giữa học sinh nhằm giúp họ nhận biết lỗi sai, cải thiện bài viết và phát triển kỹ năng tự học. Nghiên cứu cho thấy PA giúp tăng điểm viết trung bình lên khoảng 20% so với phương pháp truyền thống.

  2. Phương pháp nghiên cứu của luận văn này như thế nào?
    Nghiên cứu sử dụng thiết kế thực nghiệm bán ngẫu nhiên với 100 học sinh lớp 9, chia thành nhóm thí nghiệm và nhóm đối chứng, thu thập dữ liệu qua pre-test, post-test và bảng câu hỏi Likert, phân tích bằng SPSS.

  3. Các thành phần viết nào được cải thiện rõ rệt nhờ PA?
    Năm thành phần chính gồm nội dung, tổ chức bài viết, ngữ pháp, từ vựng và kỹ thuật trình bày đều có sự tiến bộ đáng kể, đặc biệt lỗi ngữ pháp giảm khoảng 30% trong nhóm thí nghiệm.

  4. Học sinh có thái độ như thế nào về PA?
    Khoảng 85% học sinh thể hiện thái độ tích cực, cho rằng PA giúp họ tự nhận biết lỗi, tăng sự hợp tác và động lực học tập, đồng thời nâng cao sự tự tin khi viết.

  5. Làm thế nào để giáo viên có thể áp dụng PA hiệu quả?
    Giáo viên cần được tập huấn về kỹ thuật PA, sử dụng rubrics và checklist rõ ràng, hướng dẫn học sinh cách phản hồi xây dựng, đồng thời tạo môi trường học tập thân thiện, khuyến khích trao đổi và tự đánh giá.

Kết luận

  • Phương pháp đánh giá đồng đẳng (PA) có ảnh hưởng tích cực và rõ rệt đến năng lực viết tiếng Anh của học sinh trung học cơ sở tại Tiền Giang.
  • PA giúp cải thiện đồng đều các thành phần viết: nội dung, tổ chức, ngữ pháp, từ vựng và kỹ thuật trình bày.
  • Học sinh có thái độ tích cực, tăng cường sự tự tin, hợp tác và động lực học tập khi được áp dụng PA.
  • Nghiên cứu cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn cho giáo viên và nhà quản lý giáo dục trong việc đổi mới phương pháp dạy học viết.
  • Đề xuất triển khai PA rộng rãi, tổ chức tập huấn giáo viên và phát triển tài liệu hỗ trợ trong vòng 6 tháng tới nhằm nâng cao chất lượng dạy học tiếng Anh.

Hành động tiếp theo: Giáo viên và nhà quản lý giáo dục nên bắt đầu áp dụng và điều chỉnh PA trong các lớp học viết, đồng thời theo dõi, đánh giá hiệu quả để hoàn thiện phương pháp.