Luận án tiến sĩ: Rèn luyện kỹ năng đánh giá quá trình dạy học sinh học cho sinh viên đại học sư phạm

• Tác giả: Nguyễn Thị Hải Yến
• Người hướng dẫn: PGS. Phan Đức Duy
• Trường học: Đại học Huế - Trường Đại học Sư phạm
• Chuyên ngành: Lí luận và phương pháp dạy học bộ môn Sinh học
• Đề tài: Rèn luyện cho sinh viên đại học sư phạm kĩ năng đánh giá quá trình trong dạy học Sinh học ở trường phổ thông
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Huế

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
• MỤC LỤC
• DANH MỤC HÌNH
• DANH MỤC BẢNG BIỂU
• PHẦN MỞ ĐẦU
• 0.1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
• 0.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
• 0.3. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC
• 0.4. ĐỐI TƯỢNG VÀ KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU
• 0.5. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
• 0.6. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 0.7. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
• 0.8. ĐÓNG GÓP MỚI CỦA ĐỀ TÀI
• 0.9. CẤU TRÚC CỦA LUẬN ÁN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
• 1.1. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 1.1.1. Nghiên cứu về đánh giá quá trình
• 1.1.1.1. Thế giới
• 2. CHƯƠNG 2: RÈN LUYỆN CHO SINH VIÊN ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KĨ NĂNG ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH TRONG DẠY HỌC SINH HỌC Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Kỹ năng đánh giá

Kỹ năng đánh giá là một yếu tố quan trọng trong quá trình dạy học, đặc biệt trong lĩnh vực sinh học. Nghiên cứu này tập trung vào việc rèn luyện kỹ năng đánh giá cho sinh viên đại học sư phạm, giúp họ có khả năng đánh giá hiệu quả quá trình dạy học. Kỹ năng đánh giá bao gồm việc xác định mục tiêu, phương pháp, và công cụ đánh giá, cũng như thu thập và xử lý thông tin phản hồi. Việc rèn luyện này không chỉ nâng cao chất lượng đào tạo giáo viên mà còn góp phần cải thiện chất lượng giáo dục phổ thông.

1.1. Xác định mục tiêu đánh giá

Xác định mục tiêu đánh giá là bước đầu tiên trong quá trình rèn luyện kỹ năng đánh giá. Sinh viên đại học sư phạm cần hiểu rõ mục tiêu của việc đánh giá để có thể thiết kế các phương pháp và công cụ phù hợp. Mục tiêu đánh giá cần cụ thể, đo lường được, và liên quan trực tiếp đến quá trình dạy học. Việc xác định mục tiêu rõ ràng giúp sinh viên có cơ sở để đánh giá hiệu quả của các hoạt động dạy học.

1.2. Phương pháp và công cụ đánh giá

Phương pháp và công cụ đánh giá là yếu tố then chốt trong việc thực hiện đánh giá quá trình dạy học. Sinh viên đại học sư phạm cần được hướng dẫn sử dụng các phương pháp đánh giá đa dạng như quan sát, phỏng vấn, và bài kiểm tra. Các công cụ đánh giá cần được thiết kế sao cho phù hợp với mục tiêu và đối tượng đánh giá. Việc lựa chọn phương pháp và công cụ phù hợp giúp đảm bảo tính chính xác và khách quan trong đánh giá.

II. Quá trình dạy học sinh học

Quá trình dạy học sinh học đòi hỏi sự kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, đặc biệt trong việc phát triển năng lực của học sinh. Đánh giá quá trình dạy học trong môn sinh học cần tập trung vào việc đo lường sự tiến bộ của học sinh qua từng giai đoạn. Việc rèn luyện kỹ năng đánh giá cho sinh viên đại học sư phạm giúp họ có khả năng điều chỉnh phương pháp dạy học để đáp ứng nhu cầu của học sinh.

2.1. Phát triển năng lực học sinh

Phát triển năng lực học sinh là mục tiêu chính của quá trình dạy học sinh học. Đánh giá quá trình dạy học cần tập trung vào việc đo lường sự tiến bộ của học sinh trong việc đạt được các năng lực đặc thù của môn học. Việc sử dụng các công cụ đánh giá phù hợp giúp giáo viên có cái nhìn toàn diện về sự phát triển của học sinh, từ đó điều chỉnh phương pháp dạy học hiệu quả.

2.2. Thông tin phản hồi

Thông tin phản hồi là yếu tố quan trọng trong đánh giá quá trình dạy học. Sinh viên đại học sư phạm cần được hướng dẫn cách thu thập và sử dụng thông tin phản hồi để cải thiện quá trình dạy học. Thông tin phản hồi cần được cung cấp kịp thời và có giá trị, giúp học sinh nhận ra những điểm mạnh và điểm yếu của mình. Việc sử dụng thông tin phản hồi hiệu quả giúp nâng cao chất lượng dạy và học.

III. Rèn luyện kỹ năng sư phạm

Rèn luyện kỹ năng sư phạm là quá trình không thể thiếu trong đào tạo giáo viên, đặc biệt là sinh viên đại học sư phạm. Nghiên cứu này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc rèn luyện kỹ năng đánh giá trong quá trình dạy học. Việc rèn luyện này không chỉ giúp sinh viên nắm vững lý thuyết mà còn phát triển khả năng ứng dụng thực tiễn trong môi trường giáo dục phổ thông.

3.1. Nguyên tắc rèn luyện

Nguyên tắc rèn luyện kỹ năng đánh giá cần dựa trên cơ sở lý luận và thực tiễn. Sinh viên đại học sư phạm cần được hướng dẫn theo một quy trình bài bản, từ việc xác định mục tiêu đến thực hiện và đánh giá kết quả. Các nguyên tắc này giúp đảm bảo tính hệ thống và hiệu quả trong quá trình rèn luyện.

3.2. Quy trình rèn luyện

Quy trình rèn luyện kỹ năng đánh giá bao gồm các bước cụ thể như xác định mục tiêu, thiết kế phương pháp, thực hiện đánh giá, và phân tích kết quả. Sinh viên đại học sư phạm cần được thực hành thường xuyên để nâng cao kỹ năng. Quy trình này giúp sinh viên có cái nhìn toàn diện về quá trình đánh giá và cách thức áp dụng trong thực tế.