Quản Lý Công Tác Huy Động Cộng Đồng Ở Các Trường Tiểu Học Quận Thanh Khê, Thành Phố Đà Nẵng

• Tác giả: Lê Thị Minh Tuyền
• Người hướng dẫn: PGS. Lê Đình Sơn
• Trường học: Đại học Đà Nẵng
• Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
• Đề tài: Quản Lý Công Tác Huy Động Cộng Đồng Ở Các Trường Tiểu Học Quận Thanh Khê, Thành Phố Đà Nẵng
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Đà Nẵng

• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CÔNG TÁC HUY ĐỘNG CỘNG ĐỒNG Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC
• 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
• 1.1.1. Nghiên cứu ở nước ngoài
• 1.1.2. Nghiên cứu ở trong nước
• 1.1.3. Các khái niệm chính của đề tài
• 1.1.3.1. Quản lý, quản lý giáo dục, quản lý nhà trường. Huy động cộng đồng trong giáo dục. Quản lý công tác huy động cộng đồng trong giáo dục
• 1.2. Lý luận về công tác huy động cộng đồng ở trường tiểu học
• 1.2.1. Mục tiêu của giáo dục tiểu học
• 1.2.2. Mục đích công tác huy động cộng đồng ở trường tiểu học
• 1.2.3. Nội dung, đối tượng huy động cộng đồng ở trường tiểu học
• 1.2.4. Hình thức, phương pháp huy động cộng đồng ở trường tiểu học
• 1.2.5. Nguyên tắc thực hiện huy động cộng đồng trong giáo dục tiểu học
• 1.2.6. Quản lý công tác huy động cộng đồng ở trường tiểu học
• 1.2.6.1. Xây dựng kế hoạch công tác huy động cộng đồng
• 1.2.6.2. Tổ chức thực hiện công tác huy động cộng đồng
• 1.2.6.3. Chỉ đạo thực hiện công tác huy động cộng đồng. Kiểm tra, đánh giá công tác huy động cộng đồng
• 1.2.7. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác huy động cộng đồng trong trường tiểu học
• 1.2.7.1. Các yếu tố chủ quan
• 1.2.7.2. Các yếu tố khách quan
• 1.2.8. Tiểu kết chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CÔNG TÁC HUY ĐỘNG CỘNG ĐỒNG Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN THANH KHÊ, THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG
• 2.1. Khái quát quá trình khảo sát thực trạng
• 2.1.1. Mục tiêu khảo sát
• 2.1.2. Nội dung khảo sát
• 2.1.3. Phương pháp khảo sát
• 2.1.4. Đối tượng, địa bàn khảo sát
• 2.1.5. Tiến trình, thời gian khảo sát
• 2.2. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và giáo dục quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng
• 2.2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội
• 2.2.2. Tình hình phát triển giáo dục và các trường tiểu học
• 2.3. Thực trạng công tác huy động cộng đồng ở các trường tiểu học quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng
• 2.3.1. Thực trạng nhận thức về công tác huy động cộng đồng
• 2.3.2. Thực trạng thực hiện nội dung công tác huy động cộng đồng
• 2.3.3. Thực trạng thực hiện các hình thức, phương pháp huy động cộng đồng
• 2.3.4. Thực trạng sự tham gia của các đối tượng vào công tác huy động cộng đồng
• 2.3.5. Kết quả đạt được trong công tác huy động cộng đồng ở các trường tiểu học
• 2.3.6. Thực trạng quản lý công tác huy động cộng đồng ở các trường tiểu học quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng
• 2.3.6.1. Thực trạng xây dựng kế hoạch công tác huy động cộng đồng
• 2.3.6.2. Thực trạng tổ chức thực hiện công tác huy động cộng đồng
• 2.3.6.3. Thực trạng chỉ đạo thực hiện công tác huy động cộng đồng
• 2.3.6.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá công tác huy động cộng đồng
• 2.3.7. Đánh giá chung và phân tích nguyên nhân thực trạng
• 2.3.7.1. Những ưu điểm và nguyên nhân
• 2.3.7.2. Những hạn chế và nguyên nhân
• 2.3.8. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ CÔNG TÁC HUY ĐỘNG CỘNG ĐỒNG Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN THANH KHÊ, THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG
• 3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp
• 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu
• 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính pháp lý
• 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn
• 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả
• 3.2. Các biện pháp quản lý công tác huy động cộng đồng ở các trường tiểu học quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng
• 3.2.1. Nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên trong nhà trường và các lực lượng xã hội về công tác huy động cộng đồng
• 3.2.2. Xây dựng kế hoạch công tác huy động cộng đồng đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục của trường tiểu học và phù hợp với điều kiện của địa phương
• 3.2.3. Kiện toàn bộ máy tổ chức, nhân sự nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả triển khai công tác huy động cộng đồng của trường tiểu học
• 3.2.4. Phát huy vai trò chủ động của nhà trường, tạo uy tín, niềm tin đối với phụ huynh, cấp ủy Đảng, chính quyền và cộng đồng địa phương
• 3.2.5. Chỉ đạo trao đổi thông tin và phối hợp các lực lượng trong, ngoài nhà trường làm tốt công tác vận động cộng đồng, huy động các nguồn lực. Chỉ đạo tổ chức sử dụng hiệu quả các nguồn lực trong và ngoài nhà trường
• 3.2.6. Định kỳ kiểm tra, đánh giá và điều chỉnh đổi mới công tác huy động cộng đồng
• 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp
• 3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp
• 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm
• 3.4.2. Nội dung khảo nghiệm
• 3.4.3. Phương pháp khảo nghiệm
• 3.4.4. Đối tượng khảo nghiệm
• 3.4.5. Kết quả khảo nghiệm
• 3.5. Tiểu kết chương 3
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Quản Lý Huy Động Cộng Đồng Tại Trường Tiểu Học

Huy động cộng đồng (HĐCĐ) là một yếu tố then chốt trong sự phát triển của giáo dục tiểu học, đặc biệt là trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nhấn mạnh tầm quan trọng của giáo dục và đào tạo (GD-ĐT) trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước, coi đó là nhiệm vụ vẻ vang. Hiến pháp 1992 cũng quy định rõ trách nhiệm của gia đình, nhà trường và xã hội trong việc giáo dục thế hệ trẻ. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng này, hay còn gọi là Nhà trường-Gia đình-Xã hội (NT-GĐ-XH), tạo nên một môi trường giáo dục toàn diện, hiệu quả. Nghị quyết số 05/2005/NQ-CP của Chính phủ đã chỉ ra sự cần thiết của việc huy động sự tham gia của nhân dân vào sự nghiệp giáo dục, nhấn mạnh tư tưởng “của dân, do dân, vì dân”. Trong bối cảnh đó, các trường tiểu học đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với cộng đồng, khai thác các nguồn lực tiềm năng để nâng cao chất lượng giáo dục. Xã hội hóa giáo dục (XHHGD), với sự tham gia rộng rãi của các tổ chức, cá nhân, là một xu hướng tất yếu để phát triển giáo dục bền vững.

1.1. Vai trò của huy động cộng đồng trong giáo dục tiểu học

HĐCĐ đóng vai trò thiết yếu trong việc nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học. Sự tham gia của cộng đồng giúp tăng cường nguồn lực về tài chính, cơ sở vật chất (CSVC), và nhân lực cho nhà trường. Ngoài ra, nó còn tạo ra một môi trường học tập thân thiện, hỗ trợ, khuyến khích học sinh phát triển toàn diện. Khi cộng đồng quan tâm và tham gia vào các hoạt động của trường, học sinh cảm thấy được quan tâm, được động viên, từ đó nâng cao tinh thần học tập và rèn luyện. Huy động cộng đồng không chỉ đơn thuần là kêu gọi đóng góp vật chất mà còn là sự tham gia về trí tuệ, kinh nghiệm, và sự hỗ trợ tinh thần từ các thành viên trong cộng đồng. Chính vì vậy, việc quản lý và triển khai HĐCĐ một cách hiệu quả là vô cùng quan trọng.

1.2. Sự cần thiết của quản lý hiệu quả công tác huy động cộng đồng

Quản lý công tác HĐCĐ hiệu quả là chìa khóa để khai thác tối đa tiềm năng của cộng đồng, đảm bảo nguồn lực được sử dụng đúng mục đích, minh bạch và hiệu quả. Một hệ thống quản lý tốt giúp nhà trường xây dựng được niềm tin với cộng đồng, tạo động lực để họ tích cực tham gia vào các hoạt động của trường. Việc quản lý cần bao gồm các khâu từ lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, kiểm tra đánh giá, đến báo cáo kết quả. Sự phối hợp nhịp nhàng giữa các bộ phận trong nhà trường, cùng với sự tham gia của các tổ chức, cá nhân trong cộng đồng, là yếu tố then chốt để đạt được thành công trong công tác HĐCĐ. Quản lý giáo dục (QLGD) phải đảm bảo tính công khai, minh bạch, và tuân thủ các quy định của pháp luật.

II. Thách Thức Trong Huy Động Cộng Đồng Tại Trường Tiểu Học Ngày Nay

Mặc dù HĐCĐ mang lại nhiều lợi ích cho giáo dục tiểu học, nhưng việc triển khai thực tế vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức. Một trong những thách thức lớn nhất là sự hạn chế về nguồn lực từ phía cộng đồng, đặc biệt là ở những địa phương có điều kiện kinh tế - xã hội (KTXH) khó khăn. Bên cạnh đó, nhận thức của một bộ phận cộng đồng về vai trò của giáo dục, về sự cần thiết của việc tham gia vào các hoạt động của trường, còn chưa đầy đủ. Sự thiếu hụt về kỹ năng quản lý, tổ chức, và truyền thông của cán bộ quản lý (CBQL) và giáo viên (GV) cũng là một trở ngại. Ngoài ra, các quy định pháp luật liên quan đến HĐCĐ đôi khi còn chưa rõ ràng, gây khó khăn cho quá trình triển khai. Để vượt qua những thách thức này, cần có sự nỗ lực từ cả phía nhà trường, chính quyền địa phương, và cộng đồng.

2.1. Những khó khăn về nguồn lực và nhận thức từ cộng đồng

Nguồn lực tài chính hạn chế từ phía cộng đồng, đặc biệt ở các vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa, là một trong những rào cản lớn nhất. Nhiều gia đình có hoàn cảnh khó khăn, không đủ khả năng đóng góp cho nhà trường. Bên cạnh đó, nhận thức của một số người dân về tầm quan trọng của giáo dục còn hạn chế, dẫn đến sự thờ ơ, thiếu quan tâm đến các hoạt động của trường. Cha mẹ học sinh (CMHS) có thể không nhận thấy được mối liên hệ giữa sự phát triển của con em mình và sự phát triển của nhà trường. Do đó, công tác tuyên truyền, vận động để nâng cao nhận thức của cộng đồng là vô cùng quan trọng.

2.2. Thiếu hụt về kỹ năng quản lý và truyền thông của nhà trường

Không phải tất cả các Hiệu trưởng (HT) và giáo viên đều được trang bị đầy đủ kỹ năng quản lý, tổ chức, và truyền thông để triển khai HĐCĐ một cách hiệu quả. Việc xây dựng kế hoạch, tổ chức các sự kiện gây quỹ, quản lý các khoản đóng góp, và duy trì mối quan hệ tốt đẹp với cộng đồng đòi hỏi những kỹ năng nhất định. Sự thiếu hụt về kỹ năng này có thể dẫn đến việc triển khai HĐCĐ một cách lúng túng, thiếu hiệu quả, thậm chí gây ra những hiểu lầm không đáng có. Do đó, việc đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng cho đội ngũ CBQL và GV là một giải pháp quan trọng.

2.3. Sự chồng chéo và thiếu rõ ràng của các quy định pháp luật

Các quy định pháp luật liên quan đến HĐCĐ đôi khi còn chồng chéo, thiếu rõ ràng, gây khó khăn cho việc triển khai. Ví dụ, quy định về việc thu các khoản đóng góp tự nguyện từ phụ huynh có thể gây ra nhiều tranh cãi nếu không được thực hiện đúng quy trình, minh bạch. Sự thiếu rõ ràng về quyền và trách nhiệm của các bên liên quan cũng có thể dẫn đến những mâu thuẫn, tranh chấp. Do đó, cần có sự rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật để tạo ra một khung pháp lý rõ ràng, minh bạch, và dễ thực hiện.

III. Cách Xây Dựng Kế Hoạch Huy Động Cộng Đồng Hiệu Quả Cho Tiểu Học

Để HĐCĐ đạt được hiệu quả cao, việc xây dựng kế hoạch đóng vai trò then chốt. Kế hoạch cần được xây dựng dựa trên sự phân tích kỹ lưỡng về tình hình thực tế của nhà trường, nhu cầu của học sinh, và tiềm năng của cộng đồng. Kế hoạch cần xác định rõ mục tiêu, nội dung, hình thức, phương pháp, và đối tượng tham gia. Mục tiêu cần cụ thể, đo lường được, có thể đạt được, liên quan, và có thời hạn (SMART). Nội dung cần đa dạng, phù hợp với điều kiện thực tế, và đáp ứng nhu cầu của nhà trường. Hình thức cần linh hoạt, sáng tạo, và thu hút sự tham gia của cộng đồng. Phương pháp cần phù hợp với từng đối tượng, đảm bảo tính công khai, minh bạch, và hiệu quả. Đối tượng tham gia cần được xác định rõ ràng, phân công trách nhiệm cụ thể. Ngoài ra, kế hoạch cần có sự tham gia của tất cả các bên liên quan, đảm bảo tính đồng thuận và khả thi.

3.1. Phân tích thực trạng và xác định nhu cầu ưu tiên của trường

Trước khi xây dựng kế hoạch, cần tiến hành phân tích kỹ lưỡng thực trạng của nhà trường, bao gồm các yếu tố như cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên, chất lượng học sinh, và mối quan hệ với cộng đồng. Cần xác định rõ những điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, và thách thức (SWOT) của nhà trường. Dựa trên phân tích này, cần xác định những nhu cầu ưu tiên của nhà trường, ví dụ như xây dựng thêm phòng học, mua sắm trang thiết bị, nâng cao trình độ giáo viên, hoặc hỗ trợ học sinh có hoàn cảnh khó khăn. Việc xác định nhu cầu ưu tiên giúp tập trung nguồn lực vào những vấn đề quan trọng nhất.

3.2. Xác định mục tiêu SMART và nội dung huy động phù hợp

Mục tiêu của kế hoạch HĐCĐ cần phải SMART: Specific (cụ thể), Measurable (đo lường được), Achievable (khả thi), Relevant (liên quan), và Time-bound (có thời hạn). Ví dụ, mục tiêu có thể là “Xây dựng thêm 2 phòng học mới trong năm học 2024-2025, với tổng kinh phí là 500 triệu đồng, thông qua việc vận động các doanh nghiệp trên địa bàn và tổ chức các hoạt động gây quỹ”. Nội dung huy động cần phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường và nhu cầu của cộng đồng. Ví dụ, có thể huy động tiền mặt, vật chất, trí tuệ, hoặc công sức từ các thành viên trong cộng đồng.

3.3. Lựa chọn hình thức và phương pháp huy động sáng tạo hiệu quả

Hình thức và phương pháp HĐCĐ cần đa dạng, sáng tạo, và phù hợp với từng đối tượng. Ví dụ, có thể tổ chức các sự kiện gây quỹ như hội chợ, văn nghệ, thể thao, hoặc kêu gọi đóng góp trực tiếp từ các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân. Cần sử dụng các kênh truyền thông hiệu quả để quảng bá thông tin về kế hoạch HĐCĐ, ví dụ như trang web của trường, mạng xã hội, báo chí, hoặc các buổi họp phụ huynh. Quan trọng nhất là phải đảm bảo tính công khai, minh bạch, và trung thực trong tất cả các hoạt động HĐCĐ.

IV. Phương Pháp Tổ Chức Và Triển Khai Huy Động Cộng Đồng Thành Công

Tổ chức và triển khai HĐCĐ là giai đoạn quan trọng, quyết định sự thành công của kế hoạch. Cần thành lập ban chỉ đạo, phân công trách nhiệm cụ thể cho từng thành viên. Ban chỉ đạo cần có sự tham gia của đại diện nhà trường, phụ huynh, và cộng đồng. Cần xây dựng quy trình quản lý các khoản đóng góp, đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả. Cần tổ chức các hoạt động truyền thông, vận động để nâng cao nhận thức của cộng đồng. Cần thường xuyên kiểm tra, giám sát tiến độ thực hiện, và điều chỉnh kế hoạch khi cần thiết. Quản lý nhà trường (QLNT) đóng vai trò quan trọng trong việc điều phối các hoạt động, đảm bảo sự phối hợp nhịp nhàng giữa các bên liên quan. Quan trọng nhất là phải tạo ra một môi trường tin cậy, khuyến khích sự tham gia của cộng đồng.

4.1. Thành lập ban chỉ đạo và phân công trách nhiệm rõ ràng

Ban chỉ đạo HĐCĐ cần có sự tham gia của đại diện nhà trường (Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng, giáo viên), phụ huynh (Ban đại diện CMHS), và cộng đồng (đại diện chính quyền địa phương, các tổ chức xã hội, doanh nghiệp). Trách nhiệm của từng thành viên cần được phân công rõ ràng, đảm bảo sự phối hợp nhịp nhàng và hiệu quả. Ban chỉ đạo có trách nhiệm xây dựng kế hoạch chi tiết, tổ chức các hoạt động, quản lý các khoản đóng góp, và báo cáo kết quả.

4.2. Xây dựng quy trình quản lý và sử dụng nguồn lực minh bạch

Cần xây dựng một quy trình quản lý và sử dụng nguồn lực rõ ràng, minh bạch, và tuân thủ các quy định của pháp luật. Quy trình cần bao gồm các bước như tiếp nhận đóng góp, ghi sổ, quản lý quỹ, sử dụng nguồn lực, và báo cáo tài chính. Tất cả các khoản thu chi cần được công khai, minh bạch, và được kiểm toán định kỳ. Điều này giúp xây dựng niềm tin với cộng đồng, khuyến khích họ tiếp tục đóng góp.

4.3. Đẩy mạnh truyền thông và vận động sự tham gia của cộng đồng

Sử dụng các kênh truyền thông hiệu quả để quảng bá thông tin về kế hoạch HĐCĐ, ví dụ như trang web của trường, mạng xã hội, báo chí, hoặc các buổi họp phụ huynh. Tổ chức các hoạt động vận động để nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của giáo dục và sự cần thiết của việc tham gia vào các hoạt động của trường. Tạo ra một môi trường thân thiện, cởi mở, và khuyến khích sự tham gia của tất cả các thành viên trong cộng đồng.

V. Đánh Giá Hiệu Quả Quản Lý Huy Động Cộng Đồng Tại Trường Tiểu Học

Việc đánh giá hiệu quả HĐCĐ là cần thiết để xác định những thành công, hạn chế, và rút ra bài học kinh nghiệm. Cần xây dựng các tiêu chí đánh giá cụ thể, đo lường được, và phù hợp với mục tiêu của kế hoạch. Các tiêu chí có thể bao gồm số lượng nguồn lực huy động được, mức độ tham gia của cộng đồng, mức độ hài lòng của học sinh và phụ huynh, và sự cải thiện về chất lượng giáo dục. Cần sử dụng các phương pháp đánh giá đa dạng, ví dụ như khảo sát, phỏng vấn, quan sát, và phân tích dữ liệu. Kết quả đánh giá cần được công khai, minh bạch, và sử dụng để điều chỉnh kế hoạch cho phù hợp.

5.1. Xây dựng tiêu chí đánh giá cụ thể và đo lường được

Các tiêu chí đánh giá hiệu quả HĐCĐ cần phải cụ thể, đo lường được, và phù hợp với mục tiêu của kế hoạch. Ví dụ, tiêu chí có thể là “Số lượng tiền mặt huy động được đạt 80% so với kế hoạch”, “Số lượng phụ huynh tham gia vào các hoạt động của trường tăng 20% so với năm trước”, hoặc “Điểm trung bình các môn học của học sinh tăng 0.5 điểm so với năm trước”. Cần xác định rõ phương pháp đo lường cho từng tiêu chí.

5.2. Sử dụng phương pháp đánh giá đa dạng và khách quan

Sử dụng các phương pháp đánh giá đa dạng để thu thập thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, ví dụ như khảo sát ý kiến của học sinh và phụ huynh, phỏng vấn giáo viên và CBQL, quan sát các hoạt động của trường, và phân tích dữ liệu về kết quả học tập của học sinh. Đảm bảo tính khách quan trong quá trình đánh giá, tránh những yếu tố chủ quan có thể ảnh hưởng đến kết quả.

5.3. Phân tích kết quả và điều chỉnh kế hoạch huy động cộng đồng

Phân tích kỹ lưỡng kết quả đánh giá để xác định những thành công, hạn chế, và rút ra bài học kinh nghiệm. Dựa trên phân tích này, điều chỉnh kế hoạch HĐCĐ cho phù hợp với tình hình thực tế và nhu cầu của nhà trường. Ví dụ, nếu thấy rằng một hình thức huy động nào đó không hiệu quả, cần thay đổi hình thức khác. Nếu thấy rằng một nhóm đối tượng nào đó ít tham gia, cần tìm hiểu nguyên nhân và đưa ra giải pháp khắc phục.

VI. Giải Pháp Nâng Cao Hiệu Quả Huy Động Cộng Đồng Kinh Nghiệm Thực Tiễn

Để nâng cao hiệu quả HĐCĐ, cần học hỏi kinh nghiệm từ các trường học thành công, đồng thời áp dụng các giải pháp sáng tạo, phù hợp với điều kiện thực tế của từng trường. Một số giải pháp có thể kể đến như tăng cường truyền thông, xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với cộng đồng, tạo ra các hoạt động ý nghĩa, và sử dụng công nghệ thông tin. Quan trọng nhất là phải tạo ra một môi trường tin cậy, khuyến khích sự tham gia của tất cả các thành viên trong cộng đồng, và luôn đặt lợi ích của học sinh lên hàng đầu.

6.1. Tăng cường truyền thông và xây dựng mối quan hệ với cộng đồng

Sử dụng các kênh truyền thông hiệu quả để quảng bá thông tin về các hoạt động của trường, ví dụ như trang web của trường, mạng xã hội, báo chí, hoặc các buổi họp phụ huynh. Tổ chức các sự kiện cộng đồng để tăng cường mối quan hệ giữa nhà trường và cộng đồng, ví dụ như ngày hội gia đình, các hoạt động văn hóa, thể thao, hoặc các buổi nói chuyện chuyên đề. Tạo ra một môi trường thân thiện, cởi mở, và khuyến khích sự tham gia của tất cả các thành viên trong cộng đồng.

6.2. Tổ chức các hoạt động ý nghĩa và thu hút sự tham gia

Tổ chức các hoạt động ý nghĩa và thu hút sự tham gia của cộng đồng, ví dụ như các hoạt động tình nguyện, các dự án cộng đồng, hoặc các hoạt động gây quỹ cho học sinh nghèo. Các hoạt động cần được thiết kế sao cho phù hợp với sở thích và khả năng của từng đối tượng. Quan trọng nhất là phải tạo ra một bầu không khí vui vẻ, hào hứng, và gắn kết.

6.3. Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý huy động cộng đồng

Sử dụng công nghệ thông tin để quản lý các khoản đóng góp, theo dõi tiến độ thực hiện, và báo cáo kết quả. Tạo ra một hệ thống trực tuyến để phụ huynh có thể dễ dàng đóng góp và theo dõi thông tin về các hoạt động của trường. Sử dụng mạng xã hội để quảng bá thông tin về các hoạt động của trường và tương tác với cộng đồng.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội và đổi mới căn bản toàn diện giáo dục, công tác huy động cộng đồng (HĐCĐ) trong các trường tiểu học ngày càng được chú trọng nhằm nâng cao chất lượng giáo dục. Quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng, với 16 trường tiểu học, hơn 15.800 học sinh và đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên có trình độ đạt chuẩn trên 96%, là địa bàn điển hình cho việc nghiên cứu quản lý công tác HĐCĐ. Mặc dù có nhiều thành tựu, thực trạng công tác HĐCĐ tại các trường tiểu học trên địa bàn vẫn còn những hạn chế như sự tham gia chưa đồng đều của các lực lượng xã hội, phương pháp huy động chưa đa dạng và hiệu quả chưa cao.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng quản lý công tác HĐCĐ tại các trường tiểu học quận Thanh Khê trong giai đoạn 2020-2022, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý phù hợp cho giai đoạn 2023-2026, góp phần nâng cao hiệu quả huy động nguồn lực xã hội phục vụ phát triển giáo dục tiểu học. Nghiên cứu tập trung vào vai trò của hiệu trưởng trong quản lý công tác HĐCĐ, với phạm vi khảo sát tại 16 trường tiểu học trên địa bàn quận.

Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho các nhà quản lý giáo dục trong việc xây dựng kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra công tác HĐCĐ, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và phát triển bền vững nguồn nhân lực địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản lý giáo dục và xã hội hóa giáo dục, trong đó:

• Lý thuyết quản lý giáo dục: Quản lý giáo dục là hệ thống các tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý nhằm điều phối các nguồn lực giáo dục để đạt mục tiêu phát triển giáo dục. Quản lý nhà trường là một cấp độ vi mô của quản lý giáo dục, tập trung vào việc điều hành hoạt động dạy học, quản lý con người, tài chính và mối quan hệ với cộng đồng.

• Lý thuyết xã hội hóa giáo dục và huy động cộng đồng: HĐCĐ là quá trình vận động và tổ chức sự tham gia rộng rãi của các cá nhân, tổ chức xã hội nhằm huy động các nguồn lực vật chất, nhân lực, trí lực cho sự phát triển giáo dục. HĐCĐ được xem là một hình thức xã hội hóa giáo dục, góp phần xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, nâng cao chất lượng giáo dục.

Các khái niệm chính bao gồm: quản lý, quản lý giáo dục, quản lý nhà trường, huy động cộng đồng trong giáo dục, công tác huy động cộng đồng, các hình thức và phương pháp huy động cộng đồng, nguyên tắc thực hiện công tác huy động cộng đồng.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp giữa nghiên cứu lý thuyết và thực tiễn:

• Nguồn dữ liệu: Thu thập dữ liệu từ 16 trường tiểu học quận Thanh Khê, với tổng số 246 người tham gia khảo sát gồm cán bộ quản lý, giáo viên, phụ huynh học sinh, lãnh đạo địa phương và các tổ chức xã hội.

• Phương pháp thu thập dữ liệu: Sử dụng phiếu điều tra khảo sát với câu hỏi đóng và mở, phỏng vấn sâu với cán bộ quản lý và giáo viên, quan sát thực tế các hoạt động HĐCĐ tại trường.

• Phương pháp phân tích: Áp dụng thống kê mô tả, phân tích định lượng với thang điểm đánh giá mức độ thực hiện công tác HĐCĐ, so sánh nhận thức và thực trạng giữa các nhóm đối tượng khảo sát.

• Timeline nghiên cứu: Khảo sát được tiến hành từ tháng 4 đến tháng 6 năm 2023, phân tích và đề xuất biện pháp cho giai đoạn 2023-2026.

Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu đảm bảo tính đại diện cho các trường tiểu học trên địa bàn quận, tập trung vào các đối tượng có vai trò trực tiếp và gián tiếp trong công tác HĐCĐ.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Nhận thức về tầm quan trọng của công tác HĐCĐ: 52,4% người khảo sát đánh giá công tác HĐCĐ rất quan trọng, 35% cho là quan trọng, trong đó cán bộ quản lý và lãnh đạo địa phương có nhận thức cao hơn giáo viên và phụ huynh. Khoảng 11% đánh giá chưa cao, cho thấy cần nâng cao nhận thức sâu rộng hơn.

2. Mức độ thực hiện nội dung HĐCĐ: Các nội dung như tổ chức tuyên dương học sinh vượt khó, vận động học sinh ra lớp, cải tạo cảnh quan sân trường, tăng cường trang thiết bị học tập được thực hiện thường xuyên với điểm trung bình trên 4,0. Tuy nhiên, sự tham gia đóng góp ý kiến xây dựng nhà trường và tổ chức các hoạt động trải nghiệm còn ở mức khá (điểm trung bình khoảng 3,2-3,3).

3. Hình thức và phương pháp huy động cộng đồng: Lập học bổng, quỹ khuyến học và tạo điều kiện cho phụ huynh tham gia đóng góp được đánh giá thực hiện thường xuyên (điểm trung bình trên 3,6). Liên kết với các trường khác và kêu gọi trí thức địa phương tham gia giáo dục còn hạn chế (điểm trung bình dưới 3,2). Phương pháp gặp gỡ, thuyết phục cộng đồng được sử dụng nhiều nhất, trong khi các phương pháp trao đổi kinh nghiệm, hội nghị hỗ trợ phụ huynh ít được áp dụng.

4. Sự tham gia của các đối tượng trong công tác HĐCĐ: Lãnh đạo Đảng và chính quyền địa phương tham gia tích cực nhất (điểm trung bình 3,82), tiếp theo là các cá nhân có uy tín, mạnh thường quân (3,58), ban đại diện cha mẹ học sinh (3,47), đoàn thanh niên (3,44). Các tổ chức đoàn thể như Mặt trận Tổ quốc, Hội phụ nữ, Hội khuyến học có mức độ tham gia thấp hơn (khoảng 2,6-2,7).

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy công tác HĐCĐ tại các trường tiểu học quận Thanh Khê đã đạt được những kết quả tích cực, đặc biệt trong việc huy động nguồn lực vật chất và tổ chức các hoạt động giáo dục hỗ trợ học sinh. Tuy nhiên, sự tham gia của các lực lượng xã hội chưa đồng đều, phương pháp huy động còn đơn điệu, chưa khai thác hết tiềm năng của cộng đồng.

Nguyên nhân chủ yếu do nhận thức của giáo viên và phụ huynh về vai trò của HĐCĐ chưa đồng bộ, hạn chế về năng lực quản lý và tổ chức của hiệu trưởng, cũng như sự phối hợp chưa chặt chẽ giữa nhà trường với các tổ chức xã hội và địa phương. So sánh với các nghiên cứu quốc tế, việc tăng cường liên kết giữa nhà trường, gia đình và cộng đồng là yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả công tác huy động.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ tham gia của các đối tượng, bảng so sánh điểm trung bình các hình thức và phương pháp huy động cộng đồng, giúp minh họa rõ nét các điểm mạnh và hạn chế trong thực trạng.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Nâng cao nhận thức và năng lực quản lý của cán bộ quản lý và giáo viên

   • Tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn về công tác huy động cộng đồng và kỹ năng quản lý cho hiệu trưởng và giáo viên.
   • Mục tiêu: 100% cán bộ quản lý và giáo viên được tập huấn trong năm học 2023-2024.
   • Chủ thể thực hiện: Phòng Giáo dục và Đào tạo phối hợp với các trung tâm đào tạo.

2. Xây dựng kế hoạch công tác huy động cộng đồng cụ thể, phù hợp với điều kiện địa phương

   • Hiệu trưởng các trường xây dựng kế hoạch chi tiết, xác định rõ mục tiêu, nội dung, đối tượng và nguồn lực huy động.
   • Mục tiêu: 100% trường tiểu học có kế hoạch HĐCĐ được phê duyệt trước năm học 2023-2024.
   • Chủ thể thực hiện: Hiệu trưởng, Ban đại diện cha mẹ học sinh, phối hợp với chính quyền địa phương.

3. Kiện toàn bộ máy tổ chức và phân công nhiệm vụ rõ ràng trong công tác huy động cộng đồng

   • Thành lập ban vận động, tiếp nhận tài trợ với thành viên đại diện các lực lượng xã hội, phụ huynh và nhà trường.
   • Mục tiêu: 100% trường có ban vận động hoạt động hiệu quả trong năm học 2023-2024.
   • Chủ thể thực hiện: Hiệu trưởng, Hội đồng trường, Ban đại diện cha mẹ học sinh.

4. Phát huy vai trò chủ động của nhà trường trong việc tạo uy tín và niềm tin với cộng đồng

   • Tăng cường công khai minh bạch trong quản lý tài chính, sử dụng nguồn lực huy động.
   • Tổ chức các hoạt động giao lưu, đối thoại thường xuyên với phụ huynh và cộng đồng.
   • Mục tiêu: Tăng tỷ lệ phụ huynh hài lòng về công tác huy động lên trên 80% trong năm học 2024-2025.
   • Chủ thể thực hiện: Hiệu trưởng, Ban đại diện cha mẹ học sinh.

5. Tăng cường phối hợp liên ngành và sử dụng hiệu quả các nguồn lực xã hội

   • Phối hợp với các tổ chức đoàn thể, doanh nghiệp, cá nhân có uy tín để mở rộng nguồn lực hỗ trợ giáo dục.
   • Mục tiêu: Tăng ít nhất 20% nguồn lực xã hội được huy động so với giai đoạn trước.
   • Chủ thể thực hiện: Phòng Giáo dục và Đào tạo, chính quyền địa phương, nhà trường.

6. Định kỳ kiểm tra, đánh giá và điều chỉnh công tác huy động cộng đồng

   • Xây dựng bộ tiêu chí đánh giá hiệu quả công tác HĐCĐ, tổ chức đánh giá định kỳ hàng năm.
   • Mục tiêu: 100% trường thực hiện đánh giá và báo cáo kết quả công tác HĐCĐ hàng năm.
   • Chủ thể thực hiện: Hiệu trưởng, Phòng Giáo dục và Đào tạo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý giáo dục các cấp

   • Lợi ích: Nắm bắt thực trạng và các giải pháp quản lý công tác huy động cộng đồng, nâng cao hiệu quả quản lý nhà trường.
   • Use case: Xây dựng kế hoạch, tổ chức và chỉ đạo công tác huy động cộng đồng tại các trường tiểu học.

2. Hiệu trưởng và đội ngũ giáo viên trường tiểu học

   • Lợi ích: Hiểu rõ vai trò, phương pháp và hình thức huy động cộng đồng, tăng cường phối hợp với phụ huynh và các tổ chức xã hội.
   • Use case: Tăng cường sự tham gia của phụ huynh và cộng đồng trong các hoạt động giáo dục.

3. Phòng Giáo dục và Đào tạo, các cơ quan quản lý địa phương

   • Lợi ích: Cơ sở khoa học để xây dựng chính sách, hướng dẫn và giám sát công tác huy động cộng đồng trong giáo dục tiểu học.
   • Use case: Đề xuất các chương trình, chính sách hỗ trợ và kiểm tra công tác huy động cộng đồng.

4. Các tổ chức xã hội, đoàn thể, doanh nghiệp và cá nhân quan tâm đến giáo dục

   • Lợi ích: Hiểu rõ vai trò và cách thức tham gia hỗ trợ giáo dục tiểu học, phát huy hiệu quả nguồn lực xã hội.
   • Use case: Tham gia tài trợ, hỗ trợ hoạt động giáo dục, phối hợp với nhà trường và địa phương.

Câu hỏi thường gặp

1. Công tác huy động cộng đồng là gì và tại sao quan trọng trong giáo dục tiểu học?
   Công tác huy động cộng đồng là quá trình vận động sự tham gia của các cá nhân, tổ chức xã hội nhằm huy động nguồn lực hỗ trợ giáo dục. Nó quan trọng vì giúp bổ sung nguồn lực vật chất, nhân lực, tạo môi trường giáo dục tốt hơn, nâng cao chất lượng học tập và phát triển toàn diện học sinh.

2. Ai là người chịu trách nhiệm chính trong quản lý công tác huy động cộng đồng tại trường tiểu học?
   Hiệu trưởng là người chịu trách nhiệm chính trong quản lý công tác huy động cộng đồng, bao gồm xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện, chỉ đạo và kiểm tra đánh giá. Phòng Giáo dục và Đào tạo cũng có vai trò giám sát và hỗ trợ.

3. Những hình thức huy động cộng đồng phổ biến hiện nay là gì?
   Các hình thức phổ biến gồm lập học bổng, quỹ khuyến học; vận động phụ huynh đóng góp; liên kết với các trường, tổ chức xã hội; củng cố hội khuyến học và ban đại diện cha mẹ học sinh. Mỗi hình thức có ưu điểm riêng và cần được phối hợp linh hoạt.

4. Phương pháp nào hiệu quả nhất để huy động cộng đồng tham gia giáo dục?
   Phương pháp gặp gỡ, thuyết phục, động viên và hướng dẫn cộng đồng được đánh giá hiệu quả nhất. Ngoài ra, tổ chức các buổi trao đổi, hội nghị, mời cộng đồng tham gia các hoạt động lớn cũng góp phần tăng cường sự gắn kết.

5. Làm thế nào để nâng cao sự tham gia của các tổ chức xã hội và cá nhân trong công tác huy động cộng đồng?
   Cần nâng cao nhận thức về vai trò của họ, tạo môi trường minh bạch, công khai trong quản lý nguồn lực, xây dựng các chính sách khuyến khích, đồng thời tăng cường phối hợp liên ngành và tổ chức các hoạt động giao lưu, đối thoại thường xuyên.

Kết luận

• Công tác huy động cộng đồng tại các trường tiểu học quận Thanh Khê đã đạt được nhiều kết quả tích cực nhưng vẫn còn hạn chế về sự đồng đều và hiệu quả huy động.
• Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên và phụ huynh về vai trò của HĐCĐ cần được nâng cao hơn nữa để phát huy tối đa nguồn lực xã hội.
• Hiệu trưởng đóng vai trò then chốt trong quản lý công tác HĐCĐ, cần được trang bị đầy đủ năng lực và công cụ quản lý hiện đại.
• Các biện pháp đề xuất tập trung vào nâng cao nhận thức, xây dựng kế hoạch cụ thể, kiện toàn tổ chức, phát huy vai trò nhà trường và tăng cường phối hợp liên ngành.
• Giai đoạn tiếp theo (2023-2026) cần triển khai đồng bộ các giải pháp, định kỳ đánh giá hiệu quả và điều chỉnh phù hợp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học trên địa bàn.

Call-to-action: Các nhà quản lý giáo dục, hiệu trưởng và các bên liên quan cần chủ động áp dụng các biện pháp quản lý công tác huy động cộng đồng để tạo sức mạnh tổng hợp, góp phần xây dựng môi trường giáo dục bền vững và phát triển toàn diện học sinh.