Tổng quan nghiên cứu

Giáo dục thẩm mỹ cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhằm phát triển toàn diện nhân cách và năng lực sáng tạo của trẻ. Theo báo cáo của ngành giáo dục, giáo dục mầm non tại huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội, trong năm học 2022-2023, có khoảng 5 trường mầm non công lập được khảo sát về quản lý hoạt động giáo dục thẩm mỹ theo tiếp cận trải nghiệm. Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng quản lý hoạt động giáo dục thẩm mỹ cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tại các trường mầm non trên địa bàn, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý phù hợp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục thẩm mỹ theo tiếp cận trải nghiệm.

Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các trường mầm non công lập huyện Đan Phượng trong năm học 2022-2023, với đối tượng khảo sát là cán bộ quản lý, giáo viên và phụ huynh khối mẫu giáo lớn. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc góp phần nâng cao chất lượng giáo dục mầm non, phát triển năng lực cảm thụ và sáng tạo thẩm mỹ cho trẻ, đồng thời hỗ trợ thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi. Các chỉ số đánh giá bao gồm mức độ thực hiện mục tiêu giáo dục thẩm mỹ, nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức và đánh giá kết quả giáo dục thẩm mỹ.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết về giáo dục thẩm mỹ và hoạt động trải nghiệm trong giáo dục mầm non. Theo mỹ học Mác-Lênin, giáo dục thẩm mỹ hướng tới phát triển phong phú và hài hòa nhân cách con người, thông qua việc hình thành năng lực cảm thụ và sáng tạo cái đẹp trong cuộc sống. Lý thuyết về hoạt động trải nghiệm nhấn mạnh vai trò của hoạt động nghệ thuật như vẽ, nặn, xé dán trong việc phát triển nhận thức và cảm xúc thẩm mỹ cho trẻ.

Khung lý thuyết còn bao gồm các khái niệm chính như: giáo dục thẩm mỹ, hoạt động giáo dục thẩm mỹ, hoạt động trải nghiệm, quản lý hoạt động giáo dục thẩm mỹ theo tiếp cận trải nghiệm, đặc điểm tâm lý và ngôn ngữ trải nghiệm của trẻ 5-6 tuổi. Mô hình quản lý giáo dục thẩm mỹ tập trung vào các chức năng: quản lý mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức và đánh giá giáo dục thẩm mỹ.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu chính được thu thập từ khảo sát thực trạng tại 5 trường mầm non công lập huyện Đan Phượng, gồm: Trường mầm non Tân Hội A, Tân Hội B, Tân Lập, Thị Trấn Phùng và Hạ Mỗ. Cỡ mẫu khảo sát gồm cán bộ quản lý, giáo viên và phụ huynh khối mẫu giáo lớn, với tổng số khoảng 150 phiếu điều tra và 15 cuộc phỏng vấn sâu.

Phương pháp phân tích sử dụng bao gồm phân tích định tính và định lượng. Số liệu được xử lý bằng công thức tính phần trăm và trung bình cộng để đánh giá mức độ thực hiện các nội dung quản lý giáo dục thẩm mỹ. Thời gian nghiên cứu kéo dài trong năm học 2022-2023, với các bước: thu thập dữ liệu, phân tích thực trạng, đề xuất biện pháp và khảo nghiệm tính khả thi.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng quản lý mục tiêu giáo dục thẩm mỹ: Khoảng 78% cán bộ quản lý và giáo viên đánh giá mục tiêu giáo dục thẩm mỹ cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi được xây dựng rõ ràng và phù hợp với đặc điểm tâm lý trẻ. Tuy nhiên, chỉ khoảng 65% giáo viên cho biết mục tiêu được phổ biến và hướng dẫn thực hiện đầy đủ trong tổ chuyên môn.

  2. Thực trạng quản lý nội dung giáo dục thẩm mỹ: Nội dung giáo dục thẩm mỹ theo tiếp cận trải nghiệm được triển khai đa dạng, tập trung vào các hoạt động vẽ, nặn, xé dán, lắp ghép. Tỷ lệ sử dụng các chủ đề trải nghiệm phù hợp với lứa tuổi đạt khoảng 72%. Tuy nhiên, cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ hoạt động trải nghiệm chỉ đạt khoảng 60% so với yêu cầu tối thiểu.

  3. Thực trạng quản lý phương pháp và hình thức tổ chức: Khoảng 70% giáo viên áp dụng các phương pháp giáo dục thẩm mỹ theo tiếp cận trải nghiệm, trong đó phương pháp trực quan và thực hành ôn luyện được sử dụng phổ biến. Hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm trên tiết học chiếm ưu thế với 75%, trong khi hoạt động ngoài tiết học còn hạn chế.

  4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá giáo dục thẩm mỹ: Việc kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục thẩm mỹ cho trẻ được thực hiện thường xuyên nhưng chưa đồng bộ. Chỉ khoảng 62% giáo viên và cán bộ quản lý cho biết có kế hoạch đánh giá cụ thể và sử dụng kết quả đánh giá để điều chỉnh hoạt động giáo dục.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những hạn chế trên chủ yếu do sự thiếu đồng bộ trong quản lý, hạn chế về năng lực chuyên môn của giáo viên và cán bộ quản lý, cũng như đầu tư cơ sở vật chất chưa đầy đủ. So sánh với các nghiên cứu tại các địa phương khác, tỷ lệ áp dụng phương pháp giáo dục thẩm mỹ theo tiếp cận trải nghiệm tại huyện Đan Phượng tương đối cao nhưng vẫn còn khoảng cách so với các thành phố lớn.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ thực hiện các nội dung quản lý giáo dục thẩm mỹ, bảng tổng hợp đánh giá mức độ hài lòng của giáo viên và cán bộ quản lý về các yếu tố ảnh hưởng. Kết quả nghiên cứu nhấn mạnh vai trò quan trọng của sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong việc nâng cao chất lượng giáo dục thẩm mỹ cho trẻ.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Xây dựng kế hoạch giáo dục thẩm mỹ chi tiết theo năm học: Ban giám hiệu cần chỉ đạo tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch giáo dục thẩm mỹ theo tiếp cận trải nghiệm phù hợp với điều kiện thực tế của từng trường, đảm bảo tính hệ thống và khả thi. Thời gian thực hiện: ngay từ đầu năm học 2024-2025.

  2. Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên: Tăng cường các lớp tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ về giáo dục thẩm mỹ và phương pháp tiếp cận trải nghiệm cho đội ngũ giáo viên mầm non. Mục tiêu nâng cao năng lực chuyên môn và đổi mới phương pháp giảng dạy. Thời gian: trong năm học 2024-2025, do Phòng GD&ĐT phối hợp với các trường đại học tổ chức.

  3. Đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức giáo dục thẩm mỹ: Khuyến khích giáo viên áp dụng các phương pháp giáo dục tiên tiến, tăng cường hoạt động trải nghiệm ngoài tiết học, kết hợp vui chơi sáng tạo để thu hút sự tham gia tích cực của trẻ. Chủ thể thực hiện: giáo viên và tổ chuyên môn, bắt đầu từ học kỳ 1 năm học 2024-2025.

  4. Tăng cường phối hợp giữa nhà trường và gia đình: Xây dựng các chương trình, hoạt động nhằm nâng cao nhận thức và sự tham gia của phụ huynh trong giáo dục thẩm mỹ cho trẻ, tạo môi trường giáo dục đồng bộ. Thời gian: triển khai liên tục trong năm học, do Ban đại diện cha mẹ học sinh và nhà trường phối hợp thực hiện.

  5. Kiểm tra, đánh giá thường xuyên và hiệu quả: Ban giám hiệu cần xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá định kỳ hoạt động giáo dục thẩm mỹ, sử dụng kết quả đánh giá để điều chỉnh, nâng cao chất lượng giáo dục. Thời gian: định kỳ hàng quý, do tổ chuyên môn và ban giám hiệu thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý giáo dục mầm non: Luận văn cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý hoạt động giáo dục thẩm mỹ theo tiếp cận trải nghiệm, giúp nâng cao năng lực quản lý và xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp.

  2. Giáo viên mầm non: Tài liệu hữu ích trong việc đổi mới phương pháp giảng dạy, tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo, phát triển năng lực cảm thụ và sáng tạo thẩm mỹ cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý giáo dục: Cung cấp khung lý thuyết, phương pháp nghiên cứu và kết quả khảo sát thực trạng quản lý giáo dục thẩm mỹ, làm tài liệu tham khảo cho các đề tài nghiên cứu liên quan.

  4. Phụ huynh học sinh: Giúp hiểu rõ vai trò và ý nghĩa của giáo dục thẩm mỹ trong phát triển toàn diện của trẻ, từ đó phối hợp hiệu quả với nhà trường trong việc giáo dục và chăm sóc trẻ.

Câu hỏi thường gặp

  1. Giáo dục thẩm mỹ theo tiếp cận trải nghiệm là gì?
    Giáo dục thẩm mỹ theo tiếp cận trải nghiệm là quá trình tổ chức các hoạt động trải nghiệm như vẽ, nặn, xé dán nhằm giúp trẻ cảm nhận, thể hiện và sáng tạo cái đẹp trong cuộc sống. Ví dụ, trẻ được tham gia các hoạt động nghệ thuật để phát triển năng lực cảm thụ thẩm mỹ.

  2. Tại sao quản lý hoạt động giáo dục thẩm mỹ cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi lại quan trọng?
    Quản lý tốt giúp đảm bảo mục tiêu, nội dung, phương pháp và đánh giá giáo dục thẩm mỹ được thực hiện hiệu quả, góp phần phát triển toàn diện nhân cách và năng lực sáng tạo của trẻ, chuẩn bị cho trẻ bước vào tiểu học.

  3. Những khó khăn thường gặp trong quản lý hoạt động giáo dục thẩm mỹ tại các trường mầm non?
    Khó khăn bao gồm hạn chế về năng lực chuyên môn của giáo viên, thiếu đồng bộ trong quản lý, đầu tư cơ sở vật chất chưa đầy đủ và sự phối hợp chưa chặt chẽ giữa nhà trường và gia đình.

  4. Làm thế nào để nâng cao năng lực giáo viên trong giáo dục thẩm mỹ?
    Tổ chức các lớp bồi dưỡng chuyên môn, tập huấn phương pháp giáo dục thẩm mỹ theo tiếp cận trải nghiệm, khuyến khích đổi mới sáng tạo trong giảng dạy và tạo điều kiện thực hành thường xuyên.

  5. Phương pháp đánh giá kết quả giáo dục thẩm mỹ cho trẻ như thế nào?
    Đánh giá kết hợp định tính và định lượng dựa trên quan sát, sản phẩm trải nghiệm của trẻ và phản hồi từ giáo viên, phụ huynh. Ví dụ, đánh giá khả năng cảm thụ, biểu cảm và sáng tạo của trẻ qua các sản phẩm vẽ, nặn.

Kết luận

  • Quản lý hoạt động giáo dục thẩm mỹ cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi theo tiếp cận trải nghiệm tại các trường mầm non huyện Đan Phượng đã đạt được những kết quả tích cực nhưng còn tồn tại hạn chế về năng lực giáo viên và cơ sở vật chất.
  • Mục tiêu, nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức giáo dục thẩm mỹ được triển khai tương đối đồng bộ, tuy nhiên công tác kiểm tra, đánh giá còn chưa hiệu quả.
  • Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý bao gồm đặc điểm tâm lý trẻ, năng lực cán bộ quản lý, trình độ giáo viên và sự phối hợp giữa nhà trường - gia đình - xã hội.
  • Đề xuất các biện pháp quản lý cụ thể nhằm nâng cao chất lượng giáo dục thẩm mỹ, tập trung vào xây dựng kế hoạch, bồi dưỡng chuyên môn, đổi mới phương pháp, tăng cường phối hợp và kiểm tra đánh giá.
  • Tiếp tục triển khai nghiên cứu và áp dụng các biện pháp trong năm học 2024-2025 để nâng cao hiệu quả giáo dục thẩm mỹ cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tại huyện Đan Phượng.

Call-to-action: Các nhà quản lý giáo dục, giáo viên và phụ huynh hãy cùng phối hợp thực hiện các giải pháp đề xuất để tạo môi trường giáo dục thẩm mỹ sáng tạo, phát triển toàn diện cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi, góp phần xây dựng nền giáo dục mầm non chất lượng cao tại địa phương.