Quản Lý Hoạt Động Giáo Dục Kỹ Năng Sống Cho Học Sinh Các Trường Tiểu Học Tại Phú Thọ

Thuật ngữ “Kỹ năng sống” được biết đến ở Việt Nam từ chương trình của UNICEF (1996). Ban đầu, nó tập trung vào kỹ năng tự nhận thức, giao tiếp, ra quyết định, xác định giá trị, kiên định và đạt mục tiêu. Sau đó, chương trình phát triển sâu sắc hơn với tên gọi “Giáo dục sống khỏe mạnh và KNS”. Từ năm 2001, Bộ Giáo dục và Đào tạo thực hiện GDKNS cho HS phổ thông qua dự án với UNICEF. Năm học 2007-2008, phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, HS tích cực” cũng nhấn mạnh các mục tiêu liên quan đến GDKNS.

GDKNS giúp HSTH tự chủ, tự tin, có trách nhiệm và kỷ luật. Nó còn giúp các em biết yêu thương, chia sẻ, tạo hứng thú trong học tập và lao động. GDKNS tích cực giúp các em rèn luyện thói quen tốt, nhìn nhận vấn đề lạc quan, biết cách đối diện và vượt qua khó khăn. Việc trang bị kỹ năng sống cơ bản giúp các em tự chăm sóc bản thân và tránh được những rủi ro không đáng có.

Nhiều HSTH thiếu mạnh dạn, tự tin, dễ va vấp với bạn bè, chưa biết tìm kiếm sự giúp đỡ khi gặp khó khăn. Các em không biết tự chăm sóc bảo vệ mình, dẫn đến những hiện tượng đau lòng như tai nạn thương tích, bị lạm dụng, bị lôi kéo vào những hành vi có hại. Việc thiếu kỹ năng sống cơ bản ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của các em.

Một phần nguyên nhân là do các em được nuông chiều, phụ thuộc vào cha mẹ. Phụ huynh thường ép con học nhiều để có thành tích, và đôi khi giáo viên cũng xem nhẹ GDKNS. Ngoài ra, việc thiếu một chương trình GDKNS thống nhất và sự lúng túng của giáo viên trong việc lồng ghép KNS vào các môn học cũng là một nguyên nhân.

Mặc dù có nhiều nỗ lực, nhưng hoạt động GDKNS vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập, chưa đạt kết quả như mong muốn. Cần có những biện pháp quản lý phù hợp để đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động này. Cần có sự phối hợp đồng bộ, đa dạng các hình thức dạy KNS, đặc biệt là trải nghiệm sáng tạo.

Cần tổ chức các buổi tập huấn, hội thảo, tuyên truyền để nâng cao nhận thức cho giáo viên, HS, phụ huynh và các lực lượng tham gia GDKNS về vị trí, vai trò của hoạt động này. Cần làm cho mọi người hiểu rõ GDKNS là một phần quan trọng trong mục tiêu giáo dục toàn diện.

Cần chỉ đạo các trường đa dạng hóa các nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức hoạt động GDKNS. Có thể sử dụng các phương pháp dạy học tích cực, các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, các trò chơi, các tình huống thực tế để giúp HS rèn luyện kỹ năng sống.

Cần tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động GDKNS để đảm bảo chất lượng và hiệu quả. Cần có các tiêu chí đánh giá cụ thể, rõ ràng và phù hợp với từng đối tượng. Cần sử dụng các hình thức đánh giá đa dạng, như quan sát, phỏng vấn, bài tập thực hành.

Cần xác định rõ mục tiêu GDKNS phù hợp với từng đối tượng và cấp học. Nội dung GDKNS cần đảm bảo tính khoa học, thực tiễn và phù hợp với văn hóa địa phương. Cần có sự tham gia của các chuyên gia, giáo viên, phụ huynh trong việc xây dựng mục tiêu và nội dung GDKNS.

Cần lựa chọn các phương pháp dạy học tích cực, phù hợp với đặc điểm của HS tiểu học. Các hình thức tổ chức GDKNS cần đa dạng, linh hoạt, như hoạt động nhóm, trò chơi, tình huống thực tế, tham quan, dã ngoại. Cần tạo điều kiện cho HS được tham gia tích cực vào các hoạt động.

Cần có các tiêu chí đánh giá cụ thể, rõ ràng và phù hợp với từng đối tượng. Cần sử dụng các hình thức đánh giá đa dạng, như quan sát, phỏng vấn, bài tập thực hành. Cần phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong việc GDKNS cho HS.

Kết quả khảo nghiệm cho thấy các biện pháp đề xuất đều được đánh giá cao về tính cần thiết và khả thi. Điều này chứng tỏ các biện pháp này phù hợp với điều kiện thực tế và có thể áp dụng rộng rãi trong các trường tiểu học trên địa bàn thị xã Phú Thọ.

Các biện pháp quản lý có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Việc nâng cao nhận thức là tiền đề để thực hiện các biện pháp khác. Đa dạng hóa nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức sẽ giúp HS hứng thú hơn với việc học tập. Tăng cường kiểm tra đánh giá sẽ giúp đánh giá được hiệu quả của hoạt động GDKNS. Phối hợp các lực lượng tham gia sẽ tạo ra sức mạnh tổng hợp để GDKNS đạt hiệu quả cao nhất.

Trong bối cảnh xã hội ngày càng phát triển, việc trang bị kỹ năng sống cho HS càng trở nên quan trọng. KNS giúp các em thích nghi với cuộc sống, giải quyết các vấn đề, tự bảo vệ mình và đóng góp vào sự phát triển của xã hội. Cần tiếp tục nghiên cứu, đổi mới và nâng cao chất lượng GDKNS để đáp ứng yêu cầu của thời đại.

Cần xây dựng một chương trình GDKNS thống nhất, phù hợp với đặc điểm của HS tiểu học và điều kiện thực tế của địa phương. Cần đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên có đủ năng lực để thực hiện GDKNS. Cần tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, tài liệu, trang thiết bị phục vụ cho hoạt động GDKNS. Cần tăng cường sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong việc GDKNS cho HS.