Quản Lý Giải Phóng Mặt Bằng Tại Thị Xã Nghi Sơn, Tỉnh Thanh Hóa
Trường đại học
Trường Đại Học Kinh Tế Quốc DânChuyên ngành
Quản LýNgười đăng
Ẩn danhThể loại
Đề Tài Tốt Nghiệp2023
89
0
0
Phí lưu trữ
30.000 VNĐMục lục chi tiết
Tóm tắt
I. Tổng quan Quản lý GPMB tại Nghi Sơn Từ Lý Luận Đến Thực Tế
Quản lý giải phóng mặt bằng (GPMB) là yếu tố tiên quyết cho sự phát triển kinh tế - xã hội tại các địa phương, đặc biệt là tại một khu kinh tế năng động như thị xã Nghi Sơn. Công tác này không chỉ liên quan đến việc thu hồi đất mà còn bao gồm một quy trình phức tạp, đòi hỏi sự đồng bộ từ xây dựng chính sách đến tổ chức thực hiện. Theo nghiên cứu của Phạm Thị Thanh Tâm (2024), công tác GPMB giữ vai trò quyết định đến tiến độ của các dự án đầu tư, ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường kinh doanh và đời sống người dân. Giai đoạn 2020-2023, thị xã Nghi Sơn đã triển khai GPMB cho hàng trăm dự án, trong đó có nhiều dự án trọng điểm quốc gia, tạo ra động lực tăng trưởng mạnh mẽ. Tuy nhiên, quá trình này cũng bộc lộ nhiều thách thức cần được phân tích và giải quyết một cách khoa học. Việc hệ thống hóa cơ sở lý luận và đánh giá đúng thực trạng sẽ là nền tảng để đề xuất các giải pháp hoàn thiện, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, nhà đầu tư và người dân, thúc đẩy sự phát triển bền vững cho toàn khu vực.
1.1. Sự cần thiết của quản lý nhà nước về giải phóng mặt bằng
Quản lý nhà nước về GPMB là cần thiết để đảm bảo quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa diễn ra thuận lợi. Nghi Sơn, với vai trò là cửa ngõ và khu kinh tế trọng điểm, có nhu cầu lớn về đất đai cho các dự án tại Khu kinh tế Nghi Sơn. Nếu không có sự quản lý chặt chẽ, việc thu hồi đất có thể dẫn đến tình trạng người dân mất tư liệu sản xuất, gây bất ổn xã hội. Thực tế cho thấy, công tác GPMB là vấn đề nhạy cảm, dễ phát sinh mâu thuẫn lợi ích giữa nhà đầu tư và người bị thu hồi đất. Nhà đầu tư muốn giảm chi phí, trong khi người dân mong muốn mức đền bù thỏa đáng. Do đó, vai trò của nhà nước là điều tiết, giải quyết dung hòa các mâu thuẫn này thông qua các cơ chế, chính sách minh bạch và công bằng, dựa trên pháp luật về đất đai. Làm tốt công tác quản lý GPMB không chỉ tạo môi trường đầu tư thông thoáng mà còn củng cố lòng tin của nhân dân, góp phần ổn định an ninh chính trị.
1.2. Vai trò của UBND thị xã Nghi Sơn trong điều phối công tác
Theo đề án, UBND thị xã Nghi Sơn đóng vai trò trung tâm trong việc tổ chức và điều phối toàn bộ hoạt động GPMB trên địa bàn. Cơ quan này chịu trách nhiệm thành lập và chỉ đạo các Hội đồng BT, HT&TĐC, ban hành các thông báo thu hồi đất, và phê duyệt các phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Bên cạnh đó, UBND thị xã còn phối hợp chặt chẽ với các cơ quan cấp tỉnh như Sở Tài nguyên và Môi trường Thanh Hóa để đảm bảo các chính sách được áp dụng đúng quy định. Ban Giải phóng mặt bằng, hỗ trợ và tái định cư thị xã là cơ quan đầu mối, trực tiếp thực hiện nhiệm vụ. Sự chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ từ cấp ủy, chính quyền địa phương là yếu tố then chốt giúp giải quyết các khó khăn, vướng mắc, đặc biệt tại các dự án trọng điểm, góp phần đẩy nhanh tiến độ bàn giao mặt bằng cho các nhà đầu tư.
II. Thách Thức Trong Giải Phóng Mặt Bằng Tại Thị Xã Nghi Sơn
Mặc dù đạt được nhiều kết quả tích cực, công tác quản lý GPMB tại thị xã Nghi Sơn giai đoạn 2020-2023 vẫn đối mặt với không ít thách thức và tồn tại. Theo tài liệu nghiên cứu, vướng mắc lớn nhất tập trung ở khâu GPMB, làm kéo dài tiến độ nhiều dự án. Nguyên nhân của những hạn chế này mang tính hệ thống, xuất phát từ cả yếu tố khách quan lẫn chủ quan. Các vấn đề nổi cộm bao gồm sự bất cập trong chính sách đền bù đất Thanh Hóa, sự chênh lệch lớn giữa giá bồi thường và giá thị trường, phức tạp trong việc xác định nguồn gốc đất, và năng lực của một bộ phận cán bộ còn hạn chế. Tình trạng khiếu nại về đền bù đất vẫn diễn ra phức tạp, nhiều trường hợp khởi kiện ra tòa án, gây ảnh hưởng đến trật tự xã hội và tiến trình triển khai dự án. Việc nhận diện đúng và đủ các thách thức này là bước đầu tiên để tìm ra giải pháp khắc phục hiệu quả.
2.1. Bất cập từ đơn giá bồi thường đất Nghi Sơn và chính sách
Một trong những nguyên nhân chính gây ra khiếu kiện kéo dài là sự chênh lệch lớn giữa đơn giá bồi thường đất Nghi Sơn do nhà nước quy định và giá chuyển nhượng thực tế trên thị trường. Nghiên cứu chỉ ra rằng, mức giá bồi thường thấp khiến người dân cảm thấy quyền lợi bị ảnh hưởng, dẫn đến tâm lý so sánh và không đồng thuận. Ví dụ điển hình tại xã Hải Nhân, giá đất đấu giá thành công cao gấp 3,5 lần so với giá đền bù, khiến việc GPMB đối với các lô đất ở còn lại không thể thực hiện. Thêm vào đó, một số quy định về hỗ trợ đối với công trình trên đất nông nghiệp, chênh lệch giá đất tái định cư còn nhiều điểm thay đổi và bất cập, gây khó khăn trong quá trình áp dụng và phát sinh nhiều thắc mắc từ người dân. Đây là một "điểm nghẽn" lớn cần được tháo gỡ bằng các cơ chế định giá đất cụ thể, sát với thực tiễn thị trường.
2.2. Vướng mắc trong quy trình GPMB và tái định cư khu kinh tế
Quy trình GPMB tại Nghi Sơn còn gặp nhiều khó khăn. Công tác thu thập hồ sơ, xác định nguồn gốc đất tại một số xã như Tân Trường, Trường Lâm, Hải Thượng gặp nhiều trở ngại do hồ sơ quản lý không đầy đủ, sai khác với thực tế. Việc bố trí tái định cư Khu kinh tế Nghi Sơn cũng chưa kịp thời. Nhiều dự án trọng điểm chưa có sẵn khu tái định cư, dẫn đến việc phải GPMB khu tái định cư trước, làm chậm tiến độ dự án chính. Chất lượng hạ tầng khu tái định cư đôi khi chưa đảm bảo, hoặc vị trí không phù hợp với tập quán sinh hoạt và sản xuất của người dân, khiến họ chưa yên tâm nhận tiền bồi thường và di dời. Những vướng mắc này đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và đi trước một bước trong công tác quy hoạch và xây dựng các khu tái định cư.
III. Phương Pháp Tối Ưu Hóa Quy Trình Bồi Thường GPMB Nghi Sơn
Để giải quyết các tồn tại, việc hoàn thiện và tối ưu hóa quy trình bồi thường là giải pháp mang tính nền tảng. Một quy trình hiệu quả phải đảm bảo ba nguyên tắc cốt lõi: minh bạch, công bằng và kịp thời. Nghiên cứu đề xuất cần tập trung vào hai khâu quan trọng nhất là công khai hóa thông tin và xây dựng cơ chế giá đất hợp lý. Việc công bố rõ ràng, chi tiết mọi thông tin liên quan đến dự án, từ quy hoạch, chính sách đến phương án bồi thường, sẽ giúp người dân hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình, từ đó tạo sự đồng thuận xã hội. Song song đó, việc cải cách phương pháp định giá đất, đảm bảo mức bồi thường phản ánh đúng giá trị thị trường, sẽ giải quyết được gốc rễ của các khiếu nại, giảm thiểu xung đột và đẩy nhanh tiến độ bàn giao mặt bằng. Đây là những bước đi cần thiết để nâng cao hiệu quả quản lý giải phóng mặt bằng tại Nghi Sơn.
3.1. Công khai quy hoạch và phương án bồi thường hỗ trợ
Giải pháp hàng đầu là phải công bố, công khai chi tiết quy hoạch và các vấn đề liên quan đến dự án. Ngay sau khi dự án được phê duyệt, thông tin về quy mô, diện tích, thời gian thu hồi, mục đích sử dụng đất và chính sách bồi thường cần được niêm yết tại trụ sở UBND cấp xã, nhà văn hóa thôn và thông báo rộng rãi qua các phương tiện truyền thông. Việc tổ chức các buổi họp dân, đối thoại trực tiếp để phổ biến về chính sách đền bù đất Thanh Hóa, đơn giá, mức hỗ trợ, hình thức bồi thường và kế hoạch hỗ trợ di dời là cực kỳ quan trọng. Khi người dân hiểu rõ ý nghĩa của dự án và các quy định pháp luật, họ sẽ tự giác hợp tác. Sự minh bạch trong từng khâu, từ đo đạc, kiểm đếm đến lập phương án, sẽ tạo dựng niềm tin và hạn chế tối đa các khiếu nại không đáng có.
3.2. Xây dựng đơn giá bồi thường đất Nghi Sơn theo giá thị trường
Để giải quyết bất cập về giá, cần thay đổi phương pháp xác định đơn giá bồi thường đất Nghi Sơn. Thay vì áp dụng khung giá đất cố định của nhà nước, đề án đề xuất nên thuê các đơn vị tư vấn độc lập để xác định giá đất cụ thể tại thời điểm thu hồi, đảm bảo giá bồi thường sát với giá chuyển nhượng trên thị trường. Theo Nghị quyết 73/NQ-CP, UBND cấp huyện được ủy quyền quyết định giá đất cụ thể. Do đó, UBND tỉnh Thanh Hóa cần phân bổ nguồn lực cần thiết để UBND thị xã Nghi Sơn có thể thực hiện tốt thẩm quyền này. Một mức giá đền bù hợp lý không chỉ đảm bảo quyền lợi cho người dân, giúp họ ổn định cuộc sống sau khi bị thu hồi đất tại Nghi Sơn, mà còn là giải pháp hữu hiệu để giảm thiểu xung đột, đẩy nhanh tiến độ GPMB cho các nhà đầu tư.
IV. Bí Quyết Nâng Cao Hiệu Quả Quản Lý GPMB Tại Khu Kinh Tế
Nâng cao hiệu quả quản lý GPMB không chỉ dừng lại ở việc tối ưu hóa quy trình mà còn đòi hỏi sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và việc nâng cao năng lực của đội ngũ thực thi. Kinh nghiệm từ các địa phương khác như Quảng Xương và Hoàng Mai cho thấy, công tác tuyên truyền, vận động và đối thoại đóng vai trò then chốt trong việc tạo sự đồng thuận. Bên cạnh đó, việc nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và đạo đức công vụ cho đội ngũ cán bộ trực tiếp làm công tác bồi thường giải phóng mặt bằng Nghi Sơn là yêu cầu cấp thiết. Một đội ngũ cán bộ vững vàng về chuyên môn, am hiểu pháp luật và có kỹ năng dân vận tốt sẽ là chìa khóa để tháo gỡ các vướng mắc tại cơ sở, xử lý linh hoạt các tình huống phát sinh và đảm bảo dự án được triển khai đúng tiến độ, đúng pháp luật.
4.1. Tăng cường tuyên truyền phát huy vai trò của các tổ chức
Công tác tuyên truyền, vận động cần được thực hiện một cách bài bản và kiên trì. Cần phát huy vai trò của cả hệ thống chính trị, từ Mặt trận Tổ quốc, Hội Nông dân, Hội Cựu chiến binh đến các đoàn thể khác. Các tổ công tác cần đi sâu, đi sát, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của từng hộ dân để giải thích, thuyết phục. Việc tổ chức các buổi gặp gỡ, đối thoại giữa ban quản lý dự án Nghi Sơn, chính quyền và người dân giúp giải quyết các vướng mắc một cách trực tiếp và hiệu quả. Cần coi trọng công tác vận động, tránh gây bức xúc, đồng thời cương quyết xử lý các hành vi lợi dụng chính sách để trục lợi. Một khi người dân đã hiểu và đồng thuận, công tác GPMB sẽ trở nên thuận lợi hơn rất nhiều.
4.2. Nâng cao năng lực cán bộ và tháo gỡ vướng mắc dự án
Chất lượng đội ngũ cán bộ thực hiện GPMB quyết định trực tiếp đến hiệu quả công việc. Cần thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về pháp luật về đất đai, các chế độ chính sách mới và kỹ năng xử lý tình huống cho cán bộ từ thị xã đến cấp xã. Nâng cao trách nhiệm công vụ, phẩm chất đạo đức, có hình thức khen thưởng, kỷ luật nghiêm minh. Đồng thời, cần thiết lập cơ chế phối hợp liên ngành chặt chẽ để tháo gỡ nhanh chóng các khó khăn tại dự án, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến di dời hạ tầng kỹ thuật, thủ tục hành chính. Sự chủ động, linh hoạt và chuyên nghiệp của đội ngũ cán bộ sẽ giúp giảm thiểu thời gian chờ đợi và đẩy nhanh tiến độ bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư.
V. Thực Tiễn Công Tác GPMB Giai Đoạn 2020 2023 Tại Nghi Sơn
Phân tích thực tiễn công tác GPMB tại Nghi Sơn giai đoạn 2020-2023 cung cấp một bức tranh toàn diện về những kết quả đạt được cũng như các vấn đề còn tồn đọng. Dữ liệu từ đề án của Phạm Thị Thanh Tâm (2024) cho thấy một khối lượng công việc khổng lồ đã được triển khai. Hàng nghìn hộ dân đã được chi trả bồi thường, hàng trăm héc-ta đất đã được bàn giao cho các dự án. Tuy nhiên, các số liệu về công tác cưỡng chế và giải quyết khiếu nại cũng cho thấy sự phức tạp và những điểm nóng trong quá trình thực hiện. Việc phân tích các con số này không chỉ để đánh giá thành quả mà quan trọng hơn là để rút ra những bài học kinh nghiệm sâu sắc, làm cơ sở cho việc điều chỉnh chính sách và phương pháp quản lý trong giai đoạn tiếp theo, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.
5.1. Kết quả thu hồi đất và bố trí tái định cư khu kinh tế Nghi Sơn
Trong giai đoạn 2020 - 2023, công tác thu hồi đất tại Nghi Sơn đã đạt được những kết quả đáng kể. Tổng số hộ dân bị thu hồi đất tăng dần qua các năm, cho thấy quy mô và tốc độ triển khai các dự án ngày càng lớn. Cụ thể, số hộ bị thu hồi đất năm 2020 là 3.210 hộ, và con số này tiếp tục tăng trong các năm tiếp theo. Về kinh phí, tổng số tiền đã chi trả cho công tác bồi thường, hỗ trợ lên đến hàng nghìn tỷ đồng. Công tác tái định cư Khu kinh tế Nghi Sơn cũng được quan tâm, với hàng trăm hộ dân được bố trí đất tái định cư mỗi năm (năm 2021: 51 hộ, 2022: 100 hộ, 2023: 141 hộ). Tuy nhiên, tỷ lệ bàn giao mặt bằng ở một số dự án vẫn chưa đạt 100%, cho thấy vẫn còn những vướng mắc cần tiếp tục giải quyết.
5.2. Phân tích các vụ việc cưỡng chế và giải quyết khiếu nại
Số liệu về cưỡng chế và khiếu nại phản ánh những mặt còn tồn tại của công tác GPMB. Giai đoạn 2021-2023, UBND thị xã Nghi Sơn đã phải ban hành hàng trăm quyết định cưỡng chế thu hồi đất mỗi năm (năm 2021: 144 quyết định, 2022: 156 quyết định, 2023: 274 quyết định). Điều này cho thấy sự thiếu đồng thuận ở một bộ phận người dân. Song song đó, số lượng đơn thư khiếu nại, tố cáo cũng ở mức cao, chủ yếu xoay quanh vấn đề đơn giá bồi thường và xác định nguồn gốc đất. Năm 2022, thị xã đã tiếp nhận 680 đơn thư, và năm 2023 là 300 đơn. Mặc dù công tác giải quyết được thực hiện nghiêm túc, nhưng số lượng vụ việc cho thấy cần có những giải pháp căn cơ hơn để giảm thiểu tranh chấp ngay từ đầu.
VI. Định Hướng Hoàn Thiện Quản Lý GPMB Ở Nghi Sơn Tới 2030
Hướng tới năm 2030, thị xã Nghi Sơn đặt mục tiêu trở thành một trung tâm kinh tế, đô thị ven biển trọng điểm của cả nước. Để đạt được mục tiêu này, việc hoàn thiện công tác quản lý GPMB là nhiệm vụ chiến lược. Định hướng chung là phải xây dựng được một cơ chế GPMB đồng bộ, hiện đại, minh bạch và hiệu quả, đảm bảo sự phát triển kinh tế đi đôi với ổn định xã hội. Điều này đòi hỏi sự cải cách mạnh mẽ trong chính sách, đặc biệt là các quy định liên quan đến giá đất, bồi thường và tái định cư. Đồng thời, cần có những kiến nghị cụ thể, mang tính xây dựng đối với các cơ quan quản lý cấp cao hơn như UBND tỉnh Thanh Hóa và các sở, ban, ngành liên quan để tạo ra một hành lang pháp lý thuận lợi, tháo gỡ các "điểm nghẽn" chính sách từ cấp tỉnh, tạo tiền đề cho Nghi Sơn phát triển đột phá.
6.1. Mục tiêu phát triển và đồng bộ hóa pháp luật về đất đai
Định hướng phát triển của Nghi Sơn đến năm 2030 tập trung vào công nghiệp, thương mại, dịch vụ và du lịch. Để thực hiện quy hoạch này, công tác GPMB phải đi trước một bước. Quan điểm chỉ đạo là tập trung tuyên truyền, giải quyết dứt điểm vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ xây dựng các khu tái định cư và đảm bảo an sinh xã hội cho người dân bị thu hồi đất. Cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật về đất đai theo hướng đồng bộ, thống nhất, khắc phục những chồng chéo, bất cập hiện nay. Mục tiêu là tạo ra một quy trình GPMB mà ở đó, quyền lợi hợp pháp của người dân được đảm bảo ở mức tốt nhất, giúp họ có cuộc sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các dự án tại Khu kinh tế Nghi Sơn được triển khai đúng tiến độ.
6.2. Kiến nghị cho UBND tỉnh Thanh Hóa và các sở ban ngành
Để nâng cao hiệu quả, đề án đưa ra một số kiến nghị quan trọng. Đối với UBND tỉnh Thanh Hóa, cần chỉ đạo các sở, ban, ngành liên quan sớm hoàn thiện và ban hành các bộ đơn giá bồi thường nhà ở, vật kiến trúc, cây trồng sát với thực tế thị trường. Cần xây dựng cơ chế giá đất linh hoạt, phù hợp với từng thời điểm. Đối với các sở, ban, ngành như Sở Xây dựng, Sở Tài chính, khi tham mưu chính sách cần có sự khảo sát thực tế kỹ lưỡng. Đặc biệt, cần tổ chức các lớp tập huấn thường xuyên để nâng cao nghiệp vụ cho cán bộ cơ sở, hướng dẫn xử lý các tình huống phức tạp. Sự chỉ đạo thống nhất và hỗ trợ kịp thời từ cấp tỉnh sẽ là động lực quan trọng giúp Nghi Sơn hoàn thành tốt nhiệm vụ GPMB trong giai đoạn tới.
10/07/2025
TÀI LIỆU LIÊN QUAN
Bạn đang xem trước tài liệu:
Quản lý giải phóng mặt bằng trên địa bàn thị xã nghi sơn tỉnh thanh hóa