## Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục phổ thông, việc nâng cao chất lượng dạy học trải nghiệm môn Toán tại các trường Trung học cơ sở (THCS) thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh trở thành một vấn đề cấp thiết. Theo khảo sát thực trạng trong hai năm học 2018-2019 và 2019-2020 tại 05 trường THCS trên địa bàn, việc quản lý dạy học trải nghiệm môn Toán còn nhiều hạn chế do cơ sở vật chất, tài liệu dạy học chưa đầy đủ, nhận thức và kỹ năng tổ chức dạy học trải nghiệm của giáo viên còn hạn chế, cùng với sự lúng túng trong công tác lập kế hoạch và chỉ đạo của Ban giám hiệu. Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng quản lý dạy học trải nghiệm môn Toán, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục môn Toán tại các trường THCS thành phố Bắc Ninh. Nghiên cứu tập trung trong phạm vi 05 trường THCS tại thành phố Bắc Ninh, trong giai đoạn 2018-2020, với trọng tâm là quản lý hoạt động dạy học trải nghiệm môn Toán. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao năng lực và phẩm chất học sinh, đồng thời hỗ trợ công tác quản lý giáo dục tại địa phương, góp phần thực hiện thành công chương trình giáo dục phổ thông mới.

## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

### Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên lý thuyết học tập dựa vào trải nghiệm của David Kolb (1984), mô hình học tập xoắn ốc gồm bốn giai đoạn: trải nghiệm cụ thể, quan sát phản ánh, khái quát hóa trừu tượng và thử nghiệm tích cực. Lý thuyết này nhấn mạnh vai trò trung tâm của kinh nghiệm trong quá trình học tập, giúp học sinh tự kiến tạo kiến thức và vận dụng vào thực tiễn. Ngoài ra, nghiên cứu áp dụng các khái niệm quản lý giáo dục hiện đại, bao gồm các chức năng quản lý: lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra đánh giá, nhằm quản lý hiệu quả hoạt động dạy học trải nghiệm môn Toán. Các khái niệm chuyên ngành như "dạy học trải nghiệm", "quản lý dạy học", "năng lực toán học", "phương pháp dạy học trải nghiệm" được làm rõ để làm cơ sở cho việc khảo sát và đề xuất giải pháp.

### Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa nghiên cứu lý luận và thực tiễn. Dữ liệu thu thập từ khảo sát bằng phiếu hỏi, quan sát tiết dạy trải nghiệm môn Toán, phỏng vấn trực tiếp cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh tại 05 trường THCS thành phố Bắc Ninh trong hai năm học 2018-2019 và 2019-2020. Cỡ mẫu khảo sát gồm khoảng 150 giáo viên và 300 học sinh, được chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện. Phân tích dữ liệu sử dụng thống kê mô tả, so sánh tỷ lệ phần trăm và phân tích định tính để đánh giá thực trạng và nguyên nhân các hạn chế. Ngoài ra, ý kiến chuyên gia và hội đồng tư vấn được thu thập để đánh giá tính cần thiết và khả thi của các biện pháp quản lý đề xuất. Timeline nghiên cứu kéo dài từ tháng 1/2019 đến tháng 6/2020, đảm bảo thu thập và xử lý dữ liệu đầy đủ, chính xác.

## Kết quả nghiên cứu và thảo luận

### Những phát hiện chính

- **Thực trạng lập kế hoạch quản lý dạy học trải nghiệm:** Khoảng 60% cán bộ quản lý và 55% giáo viên đánh giá việc lập kế hoạch còn thiếu cụ thể, chưa sát với thực tế và chưa có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận.  
- **Tổ chức và chỉ đạo dạy học trải nghiệm:** 48% giáo viên cho biết việc tổ chức dạy học trải nghiệm chưa được thường xuyên và đồng bộ, Ban giám hiệu còn lúng túng trong chỉ đạo, dẫn đến hiệu quả chưa cao.  
- **Năng lực chuyên môn và kỹ năng tổ chức của giáo viên:** Chỉ khoảng 52% giáo viên được bồi dưỡng chuyên môn về dạy học trải nghiệm, nhiều giáo viên còn thiếu kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm phù hợp với đặc điểm học sinh.  
- **Cơ sở vật chất và thiết bị dạy học:** Khoảng 40% trường được trang bị đầy đủ thiết bị phục vụ dạy học trải nghiệm, còn lại thiếu thốn, ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động trải nghiệm.  
- **Kết quả dạy học trải nghiệm:** Hơn 65% học sinh tham gia tích cực các hoạt động trải nghiệm, tuy nhiên kết quả học tập và phát triển năng lực còn chưa đồng đều giữa các trường và nhóm học sinh.

### Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của những hạn chế trên là do sự thiếu đồng bộ trong công tác quản lý, nhận thức chưa đầy đủ về vai trò của dạy học trải nghiệm trong đổi mới giáo dục, cùng với hạn chế về nguồn lực vật chất và năng lực đội ngũ giáo viên. So với các nghiên cứu trong ngành giáo dục, kết quả này tương đồng với thực trạng chung tại nhiều địa phương khác, cho thấy việc đổi mới quản lý dạy học trải nghiệm còn nhiều thách thức. Việc ứng dụng mô hình học tập trải nghiệm của Kolb chưa được phổ biến rộng rãi, dẫn đến hoạt động trải nghiệm chưa phát huy hết hiệu quả. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ đánh giá của giáo viên và cán bộ quản lý về các khía cạnh quản lý, cũng như bảng so sánh kết quả học tập giữa học sinh tham gia tích cực và ít tham gia hoạt động trải nghiệm. Ý nghĩa của nghiên cứu là làm rõ thực trạng và đề xuất các biện pháp quản lý phù hợp, góp phần nâng cao chất lượng dạy học trải nghiệm môn Toán, phát triển năng lực học sinh theo hướng đổi mới giáo dục phổ thông.

## Đề xuất và khuyến nghị

- **Nâng cao nhận thức và bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý:** Tổ chức các khóa tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng dạy học trải nghiệm môn Toán định kỳ hàng năm, nhằm nâng tỷ lệ giáo viên có năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm lên trên 80% trong vòng 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: Sở GD&ĐT phối hợp với các trường đại học sư phạm.  
- **Tăng cường quản lý và chỉ đạo thực hiện chương trình dạy học trải nghiệm:** Ban giám hiệu các trường cần xây dựng kế hoạch chi tiết, phân công nhiệm vụ rõ ràng, giám sát thường xuyên việc thực hiện dạy học trải nghiệm, đảm bảo 100% giáo viên thực hiện đúng kế hoạch trong năm học tiếp theo.  
- **Đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ dạy học trải nghiệm:** Phối hợp với chính quyền địa phương và các nguồn xã hội hóa để trang bị đầy đủ thiết bị dạy học trải nghiệm, phấn đấu 100% trường THCS có phòng học và thiết bị tối thiểu trong 3 năm tới.  
- **Đổi mới phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học trải nghiệm:** Áp dụng đa dạng các hình thức đánh giá như đánh giá quá trình, dự án học tập, tự đánh giá và đánh giá đồng đẳng nhằm phản ánh chính xác năng lực học sinh, triển khai trong năm học 2021-2022.  
- **Tăng cường phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội:** Xây dựng các diễn đàn, câu lạc bộ Toán học, tổ chức các hoạt động trải nghiệm ngoài giờ học để tạo môi trường học tập tích cực, nâng cao sự tham gia của phụ huynh và cộng đồng trong vòng 1-2 năm tới.

## Đối tượng nên tham khảo luận văn

- **Cán bộ quản lý giáo dục:** Giúp hiểu rõ về quản lý dạy học trải nghiệm môn Toán, từ đó xây dựng kế hoạch, chỉ đạo và kiểm tra hiệu quả hoạt động dạy học tại các trường THCS.  
- **Giáo viên môn Toán:** Nâng cao nhận thức và kỹ năng tổ chức dạy học trải nghiệm, đổi mới phương pháp giảng dạy, phát triển năng lực học sinh theo chương trình giáo dục phổ thông mới.  
- **Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành giáo dục:** Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý dạy học trải nghiệm, làm tài liệu tham khảo cho các đề tài nghiên cứu tiếp theo.  
- **Phụ huynh học sinh và cộng đồng:** Hiểu rõ vai trò của dạy học trải nghiệm trong phát triển năng lực học sinh, từ đó phối hợp với nhà trường hỗ trợ con em trong học tập và rèn luyện.

## Câu hỏi thường gặp

1. **Dạy học trải nghiệm môn Toán là gì?**  
Dạy học trải nghiệm môn Toán là phương pháp giảng dạy giúp học sinh tham gia trực tiếp vào các hoạt động thực tiễn, từ đó tự chiếm lĩnh kiến thức và phát triển năng lực cá nhân thông qua trải nghiệm thực tế.

2. **Tại sao cần quản lý dạy học trải nghiệm môn Toán?**  
Quản lý giúp tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra hoạt động dạy học trải nghiệm hiệu quả, đảm bảo mục tiêu giáo dục được thực hiện, nâng cao chất lượng dạy và học môn Toán.

3. **Những khó khăn chính trong quản lý dạy học trải nghiệm môn Toán hiện nay là gì?**  
Bao gồm hạn chế về cơ sở vật chất, nhận thức và kỹ năng của giáo viên, sự phối hợp chưa chặt chẽ giữa các bộ phận quản lý và giáo viên, cũng như thiếu các biện pháp quản lý phù hợp.

4. **Làm thế nào để nâng cao năng lực tổ chức dạy học trải nghiệm cho giáo viên?**  
Thông qua các khóa bồi dưỡng chuyên môn, tập huấn kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm, chia sẻ kinh nghiệm và áp dụng các phương pháp dạy học tích cực.

5. **Cơ sở vật chất ảnh hưởng như thế nào đến dạy học trải nghiệm môn Toán?**  
Cơ sở vật chất đầy đủ, hiện đại tạo điều kiện cho giáo viên tổ chức các hoạt động trải nghiệm phong phú, giúp học sinh tiếp cận kiến thức một cách sinh động và thực tế hơn.

## Kết luận

- Quản lý dạy học trải nghiệm môn Toán là yếu tố then chốt nâng cao chất lượng giáo dục tại các trường THCS thành phố Bắc Ninh.  
- Thực trạng quản lý còn nhiều hạn chế do thiếu đồng bộ trong lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra đánh giá.  
- Các yếu tố ảnh hưởng bao gồm năng lực đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, nhận thức của cán bộ quản lý và sự phối hợp giữa các bên liên quan.  
- Đề xuất các biện pháp quản lý thiết thực, khả thi nhằm nâng cao hiệu quả dạy học trải nghiệm môn Toán trong giai đoạn 2021-2025.  
- Khuyến khích các cơ quan quản lý giáo dục, nhà trường và giáo viên tích cực triển khai các giải pháp để phát triển năng lực học sinh, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông.

**Hành động tiếp theo:** Các trường THCS cần xây dựng kế hoạch triển khai các biện pháp quản lý dạy học trải nghiệm môn Toán, đồng thời tổ chức tập huấn nâng cao năng lực cho giáo viên và cán bộ quản lý trong năm học tới.  
**Kêu gọi:** Các bên liên quan hãy phối hợp chặt chẽ để tạo môi trường học tập trải nghiệm hiệu quả, góp phần phát triển toàn diện năng lực học sinh.