## Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh thế kỷ XXI với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ và toàn cầu hóa, giáo dục đóng vai trò then chốt trong việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Tại huyện Hải Hà, tỉnh Quảng Ninh, với đặc điểm là huyện miền núi biên giới, công tác quản lý hoạt động dạy học môn Toán ở các trường Trung học cơ sở (THCS) đang đối mặt với nhiều thách thức do điều kiện kinh tế xã hội còn khó khăn và đặc thù dân tộc. Qua khảo sát 5 trường THCS trong giai đoạn 2012-2015, tổng số học sinh là khoảng 3.300 em với tỷ lệ huy động học sinh đạt trên 98%, chất lượng học sinh giỏi môn Toán cấp huyện tăng từ 200 em năm 2012 lên 226 em năm 2015, cho thấy sự phát triển tích cực nhưng vẫn còn nhiều hạn chế trong quản lý và đổi mới phương pháp dạy học.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Toán tại các trường THCS huyện Hải Hà, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý hiệu quả, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục theo Nghị quyết 29-NQ/TW. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào 5 trường THCS trên địa bàn huyện trong 3 năm học từ 2012 đến 2015. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục môn Toán, góp phần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và cả nước.

## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

### Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết quản lý giáo dục và quản lý hoạt động dạy học, trong đó:

- **Lý thuyết quản lý giáo dục**: Quản lý giáo dục là quá trình điều hành, phối hợp các nguồn lực nhằm đạt được mục tiêu giáo dục, bao gồm các chức năng kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra.
- **Lý thuyết quản lý hoạt động dạy học**: Quản lý hoạt động dạy học là sự tác động có mục đích của nhà quản lý đến hoạt động dạy và học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục.
- **Khái niệm chính**: Quản lý kế hoạch dạy học, quản lý đội ngũ giáo viên, quản lý hoạt động học sinh, quản lý cơ sở vật chất và thiết bị dạy học, quản lý kiểm tra đánh giá kết quả học tập.

### Phương pháp nghiên cứu

- **Nguồn dữ liệu**: Thu thập dữ liệu từ 5 trường THCS huyện Hải Hà, bao gồm phiếu khảo sát 15 cán bộ quản lý, 20 giáo viên dạy Toán và 100 học sinh; hồ sơ, báo cáo quản lý; phỏng vấn sâu cán bộ quản lý và giáo viên.
- **Phương pháp phân tích**: Sử dụng thống kê mô tả (tỷ lệ %, giá trị trung bình) để phân tích kết quả khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Toán.
- **Timeline nghiên cứu**: Nghiên cứu thực hiện trong giai đoạn 2012-2015, tập trung khảo sát và phân tích dữ liệu trong 3 năm học liên tiếp.

## Kết quả nghiên cứu và thảo luận

### Những phát hiện chính

- **Thực trạng quản lý kế hoạch dạy học**: 80% cán bộ quản lý và giáo viên đánh giá việc xây dựng và thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán còn chưa đồng bộ, thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa tổ chuyên môn và giáo viên cá nhân.
- **Quản lý đội ngũ giáo viên**: Tỷ lệ giáo viên đạt chuẩn và trên chuẩn chiếm khoảng 85%, tuy nhiên vẫn còn 15% giáo viên chưa đáp ứng yêu cầu về năng lực chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm.
- **Hoạt động học của học sinh**: Khoảng 70% học sinh có thái độ tích cực với môn Toán, nhưng vẫn còn 30% học sinh có động cơ học tập yếu, ảnh hưởng đến kết quả học tập chung.
- **Cơ sở vật chất và thiết bị dạy học**: 60% trường chưa đủ phòng học bộ môn, thư viện và phòng thí nghiệm, ảnh hưởng đến việc ứng dụng phương pháp dạy học hiện đại và công nghệ thông tin.
- **Kiểm tra đánh giá**: Việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Toán còn mang tính hình thức, chưa áp dụng rộng rãi các hình thức đánh giá khách quan như trắc nghiệm, dẫn đến bệnh thành tích.

### Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của những hạn chế trên là do điều kiện kinh tế xã hội của huyện còn khó khăn, ảnh hưởng đến đầu tư cơ sở vật chất và thu hút đội ngũ giáo viên chất lượng cao. So với các nghiên cứu tại các địa phương khác, tỷ lệ giáo viên đạt chuẩn ở Hải Hà thấp hơn khoảng 10%, phản ánh sự cần thiết phải tăng cường bồi dưỡng chuyên môn và nâng cao năng lực quản lý. Việc quản lý kế hoạch dạy học chưa chặt chẽ làm giảm hiệu quả đổi mới phương pháp dạy học, trong khi đó thái độ học tập của học sinh chịu ảnh hưởng bởi môi trường gia đình và xã hội. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ giáo viên đạt chuẩn, biểu đồ tròn về thái độ học tập của học sinh và bảng tổng hợp các điều kiện cơ sở vật chất.

## Đề xuất và khuyến nghị

- **Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên**: Tổ chức các khóa tập huấn định kỳ, khuyến khích tự học, tự bồi dưỡng nhằm nâng cao năng lực giảng dạy, đặt mục tiêu tăng tỷ lệ giáo viên đạt chuẩn lên 95% trong 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: Phòng GD&ĐT huyện phối hợp với các trường.
- **Đổi mới công tác xây dựng và thực hiện kế hoạch dạy học**: Xây dựng quy trình chuẩn, tăng cường phối hợp giữa tổ chuyên môn và giáo viên, kiểm tra, giám sát thường xuyên để đảm bảo thực hiện đúng kế hoạch. Thời gian thực hiện: ngay trong năm học tiếp theo.
- **Nâng cao chất lượng kiểm tra, đánh giá học sinh**: Áp dụng đa dạng hình thức kiểm tra, đặc biệt là kiểm tra trắc nghiệm khách quan, công khai đáp án và điểm số để tăng tính minh bạch và công bằng. Chủ thể: Giáo viên và Ban giám hiệu các trường.
- **Cải thiện cơ sở vật chất và thiết bị dạy học**: Huy động nguồn lực đầu tư xây dựng phòng học bộ môn, thư viện, phòng thí nghiệm và trang thiết bị công nghệ thông tin phục vụ dạy học môn Toán. Thời gian: kế hoạch 3 năm.
- **Tăng cường giáo dục động cơ, thái độ học tập cho học sinh**: Phối hợp với gia đình và các tổ chức xã hội để giáo dục, tạo môi trường học tập tích cực, nâng cao ý thức tự học của học sinh.

## Đối tượng nên tham khảo luận văn

- **Cán bộ quản lý giáo dục**: Nắm bắt thực trạng và các biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Toán, áp dụng vào công tác quản lý tại các trường THCS.
- **Giáo viên bộ môn Toán**: Hiểu rõ vai trò quản lý trong đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập.
- **Nhà nghiên cứu giáo dục**: Tham khảo cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý hoạt động dạy học môn Toán trong bối cảnh đổi mới giáo dục.
- **Sinh viên, học viên cao học ngành Quản lý giáo dục**: Là tài liệu tham khảo hữu ích cho việc nghiên cứu, học tập và thực hành quản lý giáo dục ở cấp THCS.

## Câu hỏi thường gặp

1. **Quản lý hoạt động dạy học môn Toán có vai trò gì trong đổi mới giáo dục?**  
Quản lý giúp tổ chức, điều phối các hoạt động dạy và học, đảm bảo thực hiện đúng chương trình, nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.

2. **Những khó khăn chính trong quản lý hoạt động dạy học môn Toán ở huyện Hải Hà là gì?**  
Khó khăn gồm điều kiện cơ sở vật chất hạn chế, đội ngũ giáo viên chưa đồng đều về năng lực, phương pháp kiểm tra đánh giá chưa đa dạng và động cơ học tập của học sinh chưa cao.

3. **Làm thế nào để nâng cao năng lực quản lý của cán bộ quản lý giáo dục?**  
Thông qua đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nâng cao nhận thức về vai trò quản lý, áp dụng các phương pháp quản lý hiện đại và tăng cường kiểm tra, giám sát.

4. **Phương pháp dạy học nào được khuyến khích áp dụng trong dạy học môn Toán?**  
Phương pháp lấy học sinh làm trung tâm, dạy học tích cực, sáng tạo, sử dụng công nghệ thông tin và các phần mềm hỗ trợ dạy học.

5. **Làm sao để cải thiện thái độ học tập của học sinh đối với môn Toán?**  
Tăng cường giáo dục động cơ học tập, phối hợp với gia đình và xã hội, tạo môi trường học tập tích cực, khuyến khích tự học và phát triển kỹ năng học tập.

## Kết luận

- Quản lý hoạt động dạy học môn Toán tại các trường THCS huyện Hải Hà đã có những bước tiến bộ nhưng còn nhiều hạn chế cần khắc phục.  
- Đội ngũ giáo viên cơ bản đáp ứng yêu cầu nhưng cần nâng cao chất lượng và năng lực chuyên môn.  
- Cơ sở vật chất và thiết bị dạy học còn thiếu hụt, ảnh hưởng đến đổi mới phương pháp dạy học.  
- Các biện pháp quản lý đồng bộ, thực tiễn và khả thi được đề xuất nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Toán.  
- Nghiên cứu mở ra hướng đi cho các nhà quản lý giáo dục và giáo viên trong việc đổi mới và nâng cao hiệu quả dạy học môn Toán tại các trường THCS.

**Hành động tiếp theo**: Triển khai các biện pháp đề xuất trong kế hoạch 3 năm tới, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và đối tượng nghiên cứu để nâng cao hiệu quả quản lý giáo dục.

**Kêu gọi hành động**: Các nhà quản lý giáo dục, giáo viên và các bên liên quan cần phối hợp chặt chẽ để thực hiện các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục môn Toán, góp phần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho địa phương và đất nước.