QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN ÂM NHẠC Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TẠI HUYỆN THUẬN BẮC, TỈNH NINH THUẬN

• Tác giả: Hán Thanh Đông
• Người hướng dẫn: Gs. Nguyễn Lộc
• Trường học: Trường Đại Học Thủ Dầu Một
• Chuyên ngành: Quản Lý Giáo Dục
• Đề tài: Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Môn Âm Nhạc Ở Các Trường Trung Học Cơ Sở Tại Huyện Thuận Bắc, Tỉnh Ninh Thuận
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Bình Dương

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC BẢNG BIỂU
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
• TÓM TẮT
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN ÂM NHẠC Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
• 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
• 1.2. Những nghiên cứu trên thế giới
• 1.3. Những nghiên cứu ở Việt Nam
• 1.4. Một số khái niệm liên quan đến đề tài
• 1.4.1. Quản lý, quản lý trường trung học cơ sở
• 1.4.2. Âm nhạc, dạy học môn Âm nhạc
• 1.4.3. Quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc
• 1.5. Lý luận về Dạy học môn Âm nhạc cho học sinh trung học cơ sở theo chương trình GDPT năm 2018
• 1.5.1. Ý nghĩa về Dạy học môn Âm nhạc cho học sinh trung học cơ sở theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018
• 1.5.2. Mục tiêu của dạy học môn Âm nhạc cho học sinh trung học cơ sở
• 1.5.3. Nội dung của dạy học môn Âm nhạc cho học sinh trung học cơ sở
• 1.6. Lý luận về quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc cho học sinh trường trung học cơ sở theo chương trình GDPT năm 2018
• 1.6.1. Lập kế hoạch hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở trường trung học cơ sở
• 1.6.2. Tổ chức triển khai hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở trường trung học cơ sở
• 1.6.3. Chỉ đạo thực hiện hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở trường trung học cơ sở
• 1.6.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở trường trung học cơ sở
• 1.7. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc cho học sinh trường trung học cơ sở theo chương trình GDPT năm 2018
• 1.7.1. Yếu tố chủ quan
• 1.7.2. Yếu tố khách quan
• 1.8. Tiểu kết Chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN ÂM NHẠC Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TẠI HUYỆN THUẬN BẮC, TỈNH NINH THUẬN
• 2.1. Khái quát về địa bàn nghiên cứu
• 2.2. Mục đích khảo sát
• 2.3. Nội dung khảo sát
• 2.4. Phương pháp nghiên cứu
• 2.5. Đối tượng khảo sát. Xử lí kết quả khảo sát
• 2.6. Kiểm tra độ tin cậy của thang đo
• 2.7. Thực trạng về hoạt động dạy học môn Âm nhạc cho học sinh trường trung học cơ sở tại huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận
• 2.7.1. Thực trạng thực hiện về mục tiêu hoạt động dạy học môn Âm nhạc cho học sinh trường trung học cơ sở
• 2.7.2. Thực trạng thực hiện nội dung dạy học môn Âm nhạc ở các trường trung học cơ sở huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận
• 2.7.3. Thực trạng triển khai các hình thức tổ chức dạy học môn Âm nhạc ở các trường trung học cơ sở huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận
• 2.7.4. Thực trạng về phương pháp dạy học môn Âm nhạc cho học sinh trung học cơ sở huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận
• 2.7.5. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc cho học sinh ở trường trung học cơ sở tại huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận
• 2.7.6. Thực trạng xây dựng kế hoạch dạy học môn Âm nhạc cho học sinh ở trường trung học cơ sở tại huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận
• 2.7.7. Thực trạng tổ chức thực hiện dạy học môn Âm nhạc cho học sinh ở trường trung học cơ sở tại huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận
• 2.7.8. Thực trạng chỉ đạo thực hiện các nội dung dạy học môn Âm nhạc cho sinh ở các trường trung học cơ sở tại huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận
• 2.7.9. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học môn Âm nhạc cho học sinh ở các trường trung học cơ sở huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận
• 2.7.10. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc cho học sinh ở các trường trung học cơ sở huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận
• 2.7.11. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc cho học sinh ở các trường trung học cơ sở tại huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận
• 2.7.12. Những hạn chế
• 2.7.13. Nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên
• 2.8. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN ÂM NHẠC Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TẠI HUYỆN THUẬN BẮC, TỈNH NINH THUẬN
• 3.1. Một số nguyên tắc đề xuất biện pháp
• 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính giáo dục, đồng bộ
• 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học
• 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn, khả thi
• 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo phù hợp với đối tượng giáo dục, điều kiện hoàn cảnh
• 3.2. Hệ thống các biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở các trường trung học cơ sở tại huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận
• 3.2.1. Biện pháp 1: Lập kế hoạch dạy học môn Âm nhạc khoa học, cụ thể, hiệu quả
• 3.2.2. Biện pháp 2: Đẩy mạnh công tác tổ chức thực hiện hoạt động dạy học môn Âm nhạc cho học sinh
• 3.2.3. Biện pháp 3: Tập trung chỉ đạo thực hiện tốt hoạt động dạy học môn Âm nhạc trong nhà trường
• 3.2.4. Biện pháp 4: Đa dạng hóa các hình thức kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học môn Âm nhạc trong nhà trường
• 3.2.5. Biện pháp 5: Nâng cao năng lực quản lý của cán bộ quản lý đối với hoạt động dạy học môn Âm nhạc
• 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp đề xuất
• 3.4. Khảo sát tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp
• 3.4.1. Mục đích khảo sát
• 3.4.2. Nội dung khảo sát
• 3.4.3. Phương pháp khảo sát
• 3.4.4. Quy ước thang đo
• 3.4.5. Kết quả khảo sát
• 3.5. Tiểu kết Chương 3
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• DANH MỤC BẢNG BIỂU
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

I. Tổng Quan Quản Lý Dạy Học Âm Nhạc THCS Thuận Bắc

Âm nhạc là một loại hình nghệ thuật có sức hút lớn, mang lại sự thư giãn và nâng cao tâm hồn. Trong chương trình GDPT năm 2018, Âm nhạc là môn học quan trọng, góp phần phát triển toàn diện cho học sinh. Tuy nhiên, thực tế dạy học âm nhạc THCS vẫn còn nhiều hạn chế, đặc biệt tại Thuận Bắc, Ninh Thuận. Luận văn này tập trung vào quản lý dạy học âm nhạc tại địa phương, nhằm tìm ra giải pháp nâng cao chất lượng. Luận văn này sẽ đi sâu vào nghiên cứu thực trạng, tìm hiểu nguyên nhân và đề xuất các biện pháp quản lý hiệu quả hơn, góp phần vào sự phát triển của ngành giáo dục huyện nhà. Theo chiến lược phát triển giáo dục Việt Nam hiện nay, hệ thống giáo dục, chương trình và phương pháp giáo dục liên tục được đổi mới để cung cấp kiến thức hiện đại, đáp ứng yêu cầu mới phát sinh của nền kinh tế.

1.1. Vai trò của Âm Nhạc trong Giáo Dục THCS

Âm nhạc không chỉ là môn học nghệ thuật, mà còn là phương tiện để giáo dục thẩm mỹ, phát triển năng lực và phẩm chất cho học sinh. Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo (2018), chương trình GDPT hướng đến phát triển 5 phẩm chất và 10 năng lực cho người học. Âm nhạc đóng góp vào việc phát triển năng lực thẩm mỹ, khả năng sáng tạo và kỹ năng giao tiếp. Môn âm nhạc có vai trò vô cùng quan trọng trong việc giáo dục toàn diện cho các thế hệ trẻ.

1.2. Mục Tiêu và Phạm Vi Nghiên Cứu Luận Văn

Luận văn này tập trung vào quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc tại các trường THCS thuộc huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận. Mục tiêu chính là nghiên cứu lý luận, khảo sát thực tế và đề xuất các biện pháp quản lý phù hợp với điều kiện địa phương. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các hoạt động dạy học, cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên và các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng dạy học âm nhạc THCS. Đề tài "Quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở các trường trung học cơ sở tại huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận" theo định hướng phát triển năng lực của chương trình GDPT năm 2018 làm đề tài luận văn thạc sĩ.

II. Thực Trạng Dạy Học Âm Nhạc THCS tại Thuận Bắc

Thực tế dạy học âm nhạc tại các trường THCS ở Thuận Bắc, Ninh Thuận còn nhiều hạn chế. Môn Âm nhạc thường bị xem nhẹ so với các môn học khác. Cơ sở vật chất thiếu thốn, đội ngũ giáo viên còn hạn chế về chuyên môn và kinh nghiệm. Phương pháp dạy học còn đơn điệu, chưa phát huy được tính sáng tạo của học sinh. Các hoạt động ngoại khóa âm nhạc chưa được quan tâm đúng mức. Do đó, chất lượng dạy học âm nhạc chưa đạt được hiệu quả cao như mong muốn. Luận văn đã trình bày về công tác quản lý dạy học môn Âm nhạc ở các trường THCS tại huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận đã đạt được những kết quả, những thành tựu nhất định. Điều này đã góp phần tích cực vào việc nâng cao chất lượng toàn diện cho nhà trường nói riêng và ngành GD-ĐT của huyện nhà nói chung.

2.1. Đánh Giá Mục Tiêu và Nội Dung Dạy Học Hiện Tại

Việc thực hiện mục tiêu dạy học âm nhạc THCS chưa đạt hiệu quả cao. Nội dung dạy học còn nặng về lý thuyết, ít thực hành. Các bài tập âm nhạc còn khô khan, chưa hấp dẫn học sinh. Tài liệu âm nhạc còn thiếu và chưa phù hợp với điều kiện địa phương. Điều này dẫn đến việc học sinh ít hứng thú với môn học và khó tiếp thu kiến thức. Hơn nữa còn tồn tại, hạn chế nhất định về nhận thức đến năng lực tổ chức các hoạt động dạy học và kiểm tra, đánh giá.

2.2. Phương Pháp Dạy Học và Kiểm Tra Đánh Giá Âm Nhạc

Phương pháp dạy học âm nhạc còn đơn điệu, chủ yếu là thuyết trình và minh họa. Ít sử dụng các phương pháp dạy học tích cực, phát huy tính chủ động của học sinh. Hình thức kiểm tra đánh giá còn mang tính hình thức, chưa đánh giá được năng lực thực tế của học sinh. Cần đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá để nâng cao hiệu quả dạy học âm nhạc THCS.

2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc

Yếu tố chủ quan bao gồm: Nhận thức về vai trò của môn Âm nhạc; Trình độ chuyên môn, kỹ năng sư phạm của giáo viên; Tinh thần trách nhiệm của cán bộ quản lý. Yếu tố khách quan bao gồm: Điều kiện kinh tế xã hội; Sự quan tâm của phụ huynh và cộng đồng; Cơ sở vật chất, thiết bị dạy học; Chương trình, sách giáo khoa.

III. Bí Quyết Nâng Cao Hiệu Quả Quản Lý Dạy Học Âm Nhạc

Để nâng cao hiệu quả quản lý dạy học âm nhạc tại Thuận Bắc, Ninh Thuận, cần có các giải pháp đồng bộ. Cần tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học. Nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng sư phạm cho giáo viên. Đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh. Tăng cường các hoạt động ngoại khóa âm nhạc. Bên cạnh đó, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và cộng đồng để tạo môi trường học tập tốt nhất cho học sinh. Dựa trên cơ sở lý luận ở chương 1 và kết quả khảo sát chương 2 về công tác quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở các trường trung học cơ sở tại huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận, tác giả đã tiến hành đề xuất các biện pháp góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở các trường trung học cơ sở tại huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận.

3.1. Xây Dựng Kế Hoạch Dạy Học Khoa Học và Cụ Thể

Kế hoạch dạy học âm nhạc cần được xây dựng một cách khoa học, bám sát chương trình và phù hợp với điều kiện thực tế của trường. Kế hoạch cần xác định rõ mục tiêu, nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức dạy học. Cần có sự tham gia của giáo viên, cán bộ quản lý và các chuyên gia âm nhạc trong quá trình xây dựng kế hoạch. Để khắc phục những hạn chế, thiếu sót trong công tác quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc.

3.2. Đổi Mới Phương Pháp Dạy Học Âm Nhạc THCS

Cần áp dụng các phương pháp dạy học tích cực, lấy học sinh làm trung tâm. Khuyến khích học sinh tham gia vào các hoạt động thực hành, sáng tạo âm nhạc. Sử dụng các phương tiện trực quan sinh động để thu hút sự chú ý của học sinh. Tạo môi trường học tập vui vẻ, thân thiện và khuyến khích sự hợp tác giữa học sinh. Các biện pháp bao gồm: Biện pháp 1: Lập kế hoạch dạy học môn Âm nhạc khoa học, cụ thể, hiệu quả; Biện pháp 2: Đẩy mạnh công tác tổ chức thực hiện hoạt động dạy học môn Âm nhạc cho học sinh.

3.3. Nâng cao năng lực quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc

Biện pháp 5: Nâng cao năng lực quản lý của cán bộ quản lý đối với hoạt động dạy học môn Âm nhạc. Cần phải nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý về vai trò, vị trí của môn Âm nhạc trong nhà trường. Bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng quản lý chuyên môn cho cán bộ quản lý. Xây dựng cơ chế phối hợp hiệu quả giữa cán bộ quản lý, giáo viên, phụ huynh và các tổ chức xã hội.

IV. Hướng Dẫn Tổ Chức Hoạt Động Âm Nhạc Ngoại Khóa Hấp Dẫn

Các hoạt động ngoại khóa âm nhạc đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển năng khiếu và đam mê âm nhạc của học sinh. Cần tổ chức các câu lạc bộ âm nhạc, các buổi biểu diễn văn nghệ, các cuộc thi âm nhạc. Khuyến khích học sinh tham gia vào các hoạt động âm nhạc truyền thống của địa phương. Tạo điều kiện cho học sinh giao lưu, học hỏi kinh nghiệm từ các nghệ sĩ, nhạc sĩ chuyên nghiệp. Đồng thời cần phải tiến hành một cách đồng bộ thì mới mang lại hiệu quả đối với hoa ̣t đô ̣ng dạy học môn Âm nhạc ở các trường trung học cơ sở tại huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận.

4.1. Lựa Chọn Nội Dung và Hình Thức Tổ Chức Phù Hợp

Nội dung các hoạt động ngoại khóa cần đa dạng, phong phú và phù hợp với sở thích của học sinh. Có thể tổ chức các hoạt động như hát, múa, chơi nhạc cụ, sáng tác ca khúc, tìm hiểu về âm nhạc truyền thống. Hình thức tổ chức cần linh hoạt, sáng tạo, có thể là các buổi sinh hoạt câu lạc bộ, các buổi biểu diễn, các cuộc thi, các chuyến tham quan. Các câu lạc bộ âm nhạc, các buổi biểu diễn văn nghệ, các cuộc thi âm nhạc.

4.2. Phát Huy Tính Sáng Tạo và Chủ Động Của Học Sinh

Khuyến khích học sinh tự xây dựng chương trình, tự thiết kế trang phục, tự dàn dựng tiết mục biểu diễn. Tạo điều kiện cho học sinh thể hiện tài năng và đam mê âm nhạc của mình. Giáo viên đóng vai trò là người hướng dẫn, hỗ trợ và tạo động lực cho học sinh. Bên cạnh đó, Khuyến khích học sinh tham gia vào các hoạt động âm nhạc truyền thống của địa phương.

V. Kết Quả Nghiên Cứu Giải Pháp Cho Dạy Học Âm Nhạc THCS

Nghiên cứu đã chỉ ra những hạn chế trong quản lý dạy học âm nhạc tại Thuận Bắc, Ninh Thuận và đề xuất các giải pháp khắc phục. Kết quả khảo sát cho thấy, các giải pháp được đề xuất có tính khả thi cao và được đánh giá cao bởi giáo viên và cán bộ quản lý. Nghiên cứu cũng góp phần nâng cao nhận thức về vai trò của âm nhạc trong giáo dục và thúc đẩy sự quan tâm của cộng đồng đến môn học này. Các biê ̣n pháp đã đươ ̣c tổ chức khảo nghiê ̣m tính cầ n thiế t và khả thi ta ̣i 07 trường trung học cơ sở trên địa bàn huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận và đươ ̣c đánh giá khá cầ n thiế t và khả thi cao.

5.1. Đánh Giá Tính Cần Thiết và Khả Thi Của Biện Pháp

Các biện pháp đề xuất đã được khảo sát tính cần thiết và tính khả thi tại các trường THCS trên địa bàn huyện Thuận Bắc. Kết quả cho thấy, các biện pháp đều được đánh giá là cần thiết và có tính khả thi cao. Điều này chứng tỏ các giải pháp đề xuất phù hợp với điều kiện thực tế và có thể áp dụng hiệu quả trong quá trình quản lý dạy học âm nhạc.

5.2. Khuyến Nghị và Đề Xuất Cho Tương Lai Giáo Dục

Nghiên cứu đề xuất các cấp quản lý giáo dục cần tăng cường đầu tư cho dạy học âm nhạc, đặc biệt là cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên. Cần có chính sách hỗ trợ giáo viên âm nhạc nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng sư phạm. Khuyến khích các trường THCS xây dựng môi trường học tập âm nhạc thân thiện, sáng tạo và phát huy tính tích cực của học sinh.

Tổng quan nghiên cứu

Hoạt động dạy học môn Âm nhạc đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất của học sinh trung học cơ sở (THCS). Tại huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận, với hơn 9.000 học sinh và 670 cán bộ, giáo viên, công tác quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc đang đối mặt với nhiều thách thức do điều kiện kinh tế - xã hội còn khó khăn, cơ sở vật chất hạn chế và nhận thức chưa đồng đều về vai trò của môn học này. Mục tiêu nghiên cứu nhằm khảo sát thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc tại 07 trường THCS công lập trên địa bàn huyện, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý phù hợp, nâng cao hiệu quả dạy học theo chương trình Giáo dục phổ thông (GDPT) năm 2018. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 01/2023 đến tháng 02/2024, sử dụng số liệu thu thập trong năm học 2022-2023 và 2023-2024. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc góp phần nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc, phát triển năng lực thẩm mỹ và sáng tạo cho học sinh, đồng thời hỗ trợ công tác quản lý giáo dục tại địa phương, góp phần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho huyện Thuận Bắc và tỉnh Ninh Thuận.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản lý giáo dục hiện đại, trong đó nhấn mạnh vai trò của quản lý trong việc lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra hoạt động dạy học môn Âm nhạc. Mô hình quản lý được xây dựng theo chức năng quản lý gồm: lập kế hoạch dạy học, tổ chức triển khai, chỉ đạo thực hiện và kiểm tra, đánh giá. Các khái niệm chính bao gồm: quản lý trường trung học cơ sở, dạy học môn Âm nhạc theo chương trình GDPT 2018, năng lực âm nhạc của học sinh, và các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy học. Lý thuyết dạy học âm nhạc tập trung phát triển năng lực cảm thụ, biểu diễn, sáng tạo âm nhạc, đồng thời phát triển phẩm chất và năng lực chung của học sinh theo định hướng phát triển toàn diện.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa nghiên cứu lý luận và thực tiễn. Nguồn dữ liệu chính gồm: khảo sát bằng bảng hỏi với 15 cán bộ quản lý (CBQL), 128 giáo viên (GV) và 348 học sinh (HS) tại 07 trường THCS huyện Thuận Bắc; phỏng vấn sâu 03 CBQL và 03 GV; nghiên cứu tài liệu, hồ sơ quản lý, kế hoạch dạy học, sản phẩm hoạt động âm nhạc của học sinh. Phân tích số liệu sử dụng phần mềm SPSS 20 và Microsoft Excel để tính giá trị trung bình, độ lệch chuẩn, tỷ lệ phần trăm và kiểm tra độ tin cậy thang đo với hệ số Cronbach’s Alpha đều trên 0.7, đảm bảo tính chính xác và khách quan. Thời gian thu thập dữ liệu từ tháng 01/2023 đến tháng 02/2024, tập trung vào năm học 2022-2023 và 2023-2024.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Thực trạng thực hiện mục tiêu dạy học môn Âm nhạc: Kết quả khảo sát cho thấy mức độ thực hiện mục tiêu dạy học đạt trung bình khá với giá trị trung bình khoảng 3.8 trên thang 5. Trong đó, 72% CBQL, GV và HS đồng ý rằng môn Âm nhạc góp phần phát triển năng lực thẩm mỹ và sáng tạo cho học sinh.

2. Thực trạng nội dung và phương pháp dạy học: Nội dung dạy học được đánh giá phù hợp với chương trình GDPT 2018, tuy nhiên phương pháp dạy học còn hạn chế, chưa đa dạng và chưa phát huy hết tính tích cực, chủ động của học sinh. Tỷ lệ GV sử dụng phương pháp dạy học hợp tác và giải quyết vấn đề chiếm khoảng 45%, còn lại chủ yếu là phương pháp truyền thống.

3. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học: Công tác lập kế hoạch và tổ chức thực hiện được đánh giá khá tốt với tỷ lệ đồng thuận trên 80%. Tuy nhiên, chỉ đạo thực hiện và kiểm tra, đánh giá còn nhiều hạn chế, tỷ lệ GV và CBQL cho biết việc kiểm tra, đánh giá chưa đa dạng và chưa phản ánh đầy đủ năng lực âm nhạc của học sinh (khoảng 60% đồng thuận).

4. Yếu tố ảnh hưởng đến quản lý: Yếu tố chủ quan như năng lực quản lý của CBQL và nhận thức của GV, HS về môn Âm nhạc ảnh hưởng lớn đến hiệu quả quản lý (hệ số Cronbach’s Alpha 0.8). Yếu tố khách quan như cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học còn thiếu thốn, ảnh hưởng đến chất lượng dạy học (khoảng 65% GV phản ánh thiếu thiết bị âm thanh, phòng học cách âm).

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân hạn chế trong quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc chủ yếu do nhận thức chưa đầy đủ về vai trò của môn học, năng lực quản lý và chuyên môn của CBQL, GV còn chưa đồng đều, cùng với điều kiện cơ sở vật chất chưa đáp ứng yêu cầu. So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, kết quả tương đồng với thực trạng tại một số địa phương miền núi, nơi điều kiện kinh tế xã hội còn khó khăn. Việc thiếu đa dạng phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá cũng là điểm chung được nhiều nghiên cứu chỉ ra. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ đồng thuận của các nhóm đối tượng về từng chức năng quản lý, bảng thống kê mức độ sử dụng các phương pháp dạy học và thiết bị dạy học. Kết quả nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao năng lực quản lý, đổi mới phương pháp dạy học và đầu tư cơ sở vật chất để nâng cao chất lượng dạy học môn Âm nhạc.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Lập kế hoạch dạy học môn Âm nhạc khoa học, cụ thể, hiệu quả: Đề nghị các trường xây dựng kế hoạch chi tiết, phù hợp với đặc điểm học sinh và điều kiện thực tế, cập nhật thường xuyên theo hướng phát triển năng lực. Thời gian thực hiện: ngay từ đầu năm học, chủ thể thực hiện là Hiệu trưởng và tổ chuyên môn.

2. Đẩy mạnh công tác tổ chức thực hiện hoạt động dạy học: Tăng cường tổ chức các hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm âm nhạc, sử dụng đa dạng hình thức dạy học nhằm kích thích sự hứng thú và sáng tạo của học sinh. Thời gian: triển khai liên tục trong năm học, do GV và Ban giám hiệu phối hợp thực hiện.

3. Tập trung chỉ đạo thực hiện tốt hoạt động dạy học: Hiệu trưởng cần chỉ đạo sát sao, tạo điều kiện cho GV tham gia bồi dưỡng chuyên môn, đổi mới phương pháp dạy học, đồng thời phối hợp với các lực lượng giáo dục và phụ huynh để nâng cao nhận thức về vai trò của môn Âm nhạc. Thời gian: triển khai ngay và duy trì thường xuyên.

4. Đa dạng hóa các hình thức kiểm tra, đánh giá: Áp dụng các hình thức đánh giá đa chiều như đánh giá quá trình, đánh giá sản phẩm, tự đánh giá và đánh giá đồng đẳng để phản ánh chính xác năng lực âm nhạc của học sinh. Chủ thể thực hiện là GV, phối hợp với CBQL, thời gian áp dụng từ học kỳ II năm học 2023-2024.

5. Nâng cao năng lực quản lý của cán bộ quản lý: Tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực quản lý chuyên môn, kỹ năng lãnh đạo và đổi mới quản lý giáo dục cho CBQL. Thời gian: tổ chức định kỳ hàng năm, do Sở GD&ĐT và Phòng GD-ĐT huyện Thuận Bắc chủ trì.

Các biện pháp trên cần được thực hiện đồng bộ, có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp quản lý, nhà trường, giáo viên và cộng đồng nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và chất lượng dạy học môn Âm nhạc tại các trường THCS huyện Thuận Bắc.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý giáo dục: Giúp nâng cao năng lực quản lý chuyên môn, xây dựng kế hoạch và tổ chức hoạt động dạy học môn Âm nhạc hiệu quả, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện tại trường THCS.

2. Giáo viên môn Âm nhạc: Cung cấp kiến thức về phương pháp dạy học hiện đại, kỹ năng tổ chức hoạt động và kiểm tra đánh giá đa dạng, giúp đổi mới phương pháp giảng dạy phù hợp với chương trình GDPT 2018.

3. Nhà nghiên cứu giáo dục: Là tài liệu tham khảo quý giá về quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc trong bối cảnh địa phương miền núi, góp phần phát triển nghiên cứu về quản lý giáo dục và đổi mới chương trình.

4. Phòng Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo: Hỗ trợ xây dựng chính sách, kế hoạch đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý, đồng thời định hướng phát triển giáo dục âm nhạc phù hợp với đặc điểm vùng miền.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc lại quan trọng?
   Quản lý tốt giúp đảm bảo hoạt động dạy học diễn ra hiệu quả, phát triển năng lực âm nhạc và phẩm chất học sinh, đồng thời nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.

2. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc?
   Bao gồm năng lực quản lý của cán bộ, nhận thức của giáo viên và học sinh, cơ sở vật chất, trang thiết bị, đặc điểm tâm sinh lý học sinh và nội dung chương trình.

3. Phương pháp dạy học nào phù hợp với môn Âm nhạc ở THCS?
   Phương pháp dạy học hợp tác, giải quyết vấn đề, Dalcroze và Orff-Schulwerk được đánh giá cao vì phát huy tính tích cực, sáng tạo và trải nghiệm của học sinh.

4. Làm thế nào để đa dạng hóa hình thức kiểm tra, đánh giá môn Âm nhạc?
   Kết hợp đánh giá quá trình, sản phẩm, tự đánh giá và đánh giá đồng đẳng, sử dụng phiếu khảo sát, quan sát thực tế và các hoạt động biểu diễn âm nhạc.

5. Các biện pháp nâng cao năng lực quản lý cho cán bộ quản lý là gì?
   Tổ chức tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, kỹ năng lãnh đạo, cập nhật kiến thức quản lý giáo dục hiện đại và tạo môi trường làm việc hỗ trợ, khích lệ cán bộ quản lý.

Kết luận

• Quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc tại các trường THCS huyện Thuận Bắc đã đạt được những kết quả nhất định nhưng còn nhiều hạn chế về nhận thức, phương pháp và cơ sở vật chất.
• Năng lực quản lý của cán bộ và nhận thức của giáo viên, học sinh là yếu tố chủ chốt ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý.
• Các biện pháp đề xuất bao gồm lập kế hoạch khoa học, tổ chức thực hiện hiệu quả, chỉ đạo sát sao, đa dạng hóa kiểm tra đánh giá và nâng cao năng lực quản lý.
• Việc thực hiện đồng bộ các biện pháp này sẽ góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn Âm nhạc, phát triển năng lực toàn diện cho học sinh.
• Khuyến nghị các cấp quản lý, nhà trường và giáo viên phối hợp triển khai ngay các giải pháp, đồng thời tiếp tục nghiên cứu, đánh giá hiệu quả để điều chỉnh phù hợp trong các năm học tiếp theo.

Hãy bắt đầu áp dụng các biện pháp quản lý hiệu quả để nâng cao chất lượng dạy học môn Âm nhạc, góp phần phát triển giáo dục toàn diện tại huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận!