I. Tổng Quan Về Quản Lý Đào Tạo Nghề Kỹ Thuật Chế Biến Món Ăn
Công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế đặt ra yêu cầu cấp thiết nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực. Suy đến cùng, đào tạo nghề chính là quá trình giáo dục tri thức, kinh nghiệm, rèn luyện kỹ năng… nhằm hình thành, phát triển năng lực nghề nghiệp cho con người theo những tiêu chuẩn, những yêu cầu nhất định của xã hội. Nhiều nhà nghiên cứu đã đi tìm nguyên nhân dẫn tới năng suất lao động cao hay thấp ở các khu vực sản xuất, kinh doanh, dịch vụ khác nhau, kể cả ở các cơ quan lãnh đạo, quản lý - nơi ra quyết định và tổ chức thực hiện quyết định - đều có chung một đáp án đó là: trình độ nghề. Lý thuyết vững vàng, phong phú, chuyên sâu là tiền đề giúp người lao động thực hành và rèn luyện để hoàn thiện các kỹ năng, kỹ xảo trong công việc chuyên môn của mình. Trong quá trình tham gia hoạt động thực tiễn, người lao động sẽ tích lũy kinh nghiệm, củng cố kiến thức lý thuyết, lược bỏ những gì không còn phù hợp để không ngừng cải tiến, nâng cao trình độ nghề, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xã hội và xu thế của thế giới. Đào tạo nghề cần gắn liền với nhu cầu thị trường lao động, đặc biệt trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0.
1.1. Tầm Quan Trọng Của Đào Tạo Nghề Chất Lượng Cao Hiện Nay
Thập kỷ triển khai Nghị quyết số 29-NQ/TW (04/11/2013) về đổi mới giáo dục đào tạo đã kiến tạo hệ thống giáo dục quốc gia tương đối toàn diện, từ bậc mầm non đến đại học. Cơ sở vật chất được hiện đại hóa, số lượng học viên tăng đáng kể, đặc biệt tại bậc đại học và nghề nghiệp. Tuy nhiên, chất lượng giáo dục vẫn chưa đáp ứng kỳ vọng, nhất là ở giáo dục đại học và nghề nghiệp. Mô hình đào tạo thiên về lý thuyết, thiếu thực hành và liên kết với nghiên cứu, sản xuất kinh doanh cũng như nhu cầu thị trường lao động. Theo thống kê của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, mỗi năm có khoảng 2,2 triệu người tham gia học nghề, đạt đỉnh điểm 2,45 triệu người vào năm 2022.
1.2. Vai Trò Của Cao Đẳng Du Lịch Hải Phòng Trong Đào Tạo Nghề
Trường Cao đẳng Du lịch Hải Phòng tiền thân là Trường Trung học nghiệp vụ Du lịch Hải Phòng với sứ mệnh đào tạo và cung ứng NL du lịch chất lượng cao, cấp độ quốc tế vùng Đồng bằng Sông Hồng và cả nước, đáp ứng yêu cầu phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn và bắt kịp xu hướng hội nhập toàn cầu. Trường đóng vai trò quan trọng trong việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành du lịch nói chung và nghề kỹ thuật chế biến món ăn nói riêng. Cần đẩy mạnh đào tạo song hành để nâng cao hiệu quả.
II. Thách Thức Quản Lý Đào Tạo Nghề Chế Biến Món Ăn Hiện Nay
Tuy nhiên, toàn cầu hóa và sự bùng nổ của khoa học, công nghệ nhất là thành tựu chưa từng có của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đem lại đã chứng kiến một số ngành, nghề bị đào thải nhưng cũng xuất hiện nhiều ngành, nghề mới để đáp ứng và thích nghi với yêu cầu mới. Nhiều trường cao đẳng nghề của nước ta chưa bắt kịp xu thế này nên chưa tạo ra được sức hấp dẫn để thu hút người học. Theo báo cáo của Ngân hàng phát triển châu Á (ADB), tỷ lệ học sinh tham gia học nghề ở các nước tiên tiến đạt từ 30 đến 50%, ở nhiều nước khác từ 10 đến 25%, nhưng tỷ lệ học sinh học nghề ở Việt Nam mới chỉ khoảng 10% và tỷ lệ học sinh ra trường có việc làm cũng thấp hơn nhiều nước (Singapore: 93,3%, Đức: 90,4%) [73]. Số đông trường cao đẳng nghề tập trung ở các đô thị lớn, nhiều ngành, nghề lạc hậu; nhiều trường mới đào tạo nghề mình đã có, chưa tiếp cận nhanh nhu cầu xã hội, chưa gắn bó chặt chẽ với doanh nghiệp.
2.1. Sự Thay Đổi Nhanh Chóng Của Nhu Cầu Thị Trường Lao Động
Yêu cầu của xã hội và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư với những thành tựu chưa từng có đang diễn ra tác động mạnh mẽ đến việc đào tạo nghề cho người lao động, mở ra nhiều cơ hội và cũng đặt ra nhiều thách thức đối với hệ thống trường cao đẳng nghề ở nước ta hiện nay. Nhiều nghề mở ra mà chưa được chuẩn bị tích cực về giáo viên, về trang thiết bị dạy học, điều kiện thực hành; nhiều nghề đã lạc hậu không đáp ứng nhu cầu người học.
2.2. Hạn Chế Về Liên Kết Giữa Nhà Trường Và Doanh Nghiệp
Mặt trái của cơ chế thị trường đã dẫn đến một số trường cao đẳng nghề có xu hướng chạy theo lợi nhuận, chất lượng đầu ra thấp. Nhiều trường cao đẳng nghề chưa gắn bó chặt chẽ với doanh nghiệp. Cần tăng cường hợp tác với doanh nghiệp để nâng cao chất lượng đào tạo.
III. Phương Pháp Quản Lý Đào Tạo Song Hành Hiệu Quả Hiện Nay
Về mặt lý luận trong các nghiên cứu như“Quản lý đào tạo ở trường dạy nghề theo hướng đáp ứng nhu cầu xã hội" cũng chỉ ra mục tiêu đào tạo đáp ứng nhu cầu xã hội trong cơ chế thị trường, thì khâu then chốt và bước đi đột phá là phải đổi mới quản lý đào tạo trong mối quan hệ giữa cung và cầu xã hội; mà bản chất là mối quan hệ cung – cầu của TTLĐ [23], hoặc nghiên cứu “Các giải pháp đổi mới quản 9 lý dạy học thực hành nghề theo tiếp cận năng lực thực hiện cho sinh viên sư phạm kỹ thuật” nghiên cứu về phát triển lý luận dạy học thực hành nghề theo tiếp cận năng lực thực hiện. Luận văn đã trình bày kỹ lưỡng đặc điểm đào tạo năng lực, đồng thời nêu bật yêu cầu bức thiết về đổi mới phương pháp giảng dạy.
3.1. Đổi Mới Quản Lý Đào Tạo Theo Nhu Cầu Thị Trường Lao Động
Nhìn chung các công trình nghiên cứu của các tác giả đã cho thấy đào tạo và quản lý đào tạo đáp ứng nhu cầu TTLĐ với cách thể hiện theo các hướng tiếp cận như như “đào tạo theo năng lực thực hiện”, “đào tạo theo chuẩn đầu ra” và nói chung là “đào tạo theo nhu cầu thị trường lao động” là xu hướng chung của các nước trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng.
3.2. Ứng Dụng Mô Hình Đào Tạo Song Hành Trong Thực Tế
Trường Cao đẳng Du lịch Hải Phòng trong những năm gần đây đã đưa mô hình đào tạo song hành vào một số chương trình đào tạo để triển khai trong nhà trường và bước đầu đã có kết quả tích cực. Tuy nhiên, đây là mô hình mới, chưa có đơn vị đào tạo nào trong nước nói chung và lĩnh vực này nói riêng thực hiện nên việc đánh giá, rút kinh nghiệm toàn bộ mọi phương diện của đào tạo như từ khâu tuyển sinh đầu vào; các yếu tố nguồn lực về đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, chương trình đào tạo. đến đầu ra.
IV. Phân Tích Thực Trạng Đào Tạo Nghề Chế Biến Món Ăn tại CĐ Du Lịch
Trong bối cảnh thực tiễn và lý luận đó, tôi chọn đề tài nghiên cứu “Quản lý hoạt động đào tạo song hành nghề kỹ thuật chế biến món ăn tại trường Cao đẳng Du lịch Hải Phòng theo tiếp cận nhu cầu thị trường lao động” làm đề tài nghiên cứu của mình. Mục tiêu nghiên cứu Mô tả thực trạng và đề xuất các giải pháp Quản lý hoạt động đào tạo song hành NKTCBMA tại trường Cao đẳng Du lịch Hải Phòng theo tiếp cận nhu cầu thị trường lao động. Câu hỏi nghiên cứu - Thực trạng Quản lý hoạt động đào tạo song hành NKTCBMA tại trường Cao đẳng Du lịch Hải Phòng theo tiếp cận nhu cầu lao động như thế nào?
4.1. Mô Tả Chi Tiết Về Chương Trình Đào Tạo Hiện Tại
Mục tiêu nghiên cứu Mô tả thực trạng và đề xuất các giải pháp Quản lý hoạt động đào tạo song hành NKTCBMA tại trường Cao đẳng Du lịch Hải Phòng theo tiếp cận nhu cầu thị trường lao động. Câu hỏi nghiên cứu - Thực trạng Quản lý hoạt động đào tạo song hành NKTCBMA tại trường Cao đẳng Du lịch Hải Phòng theo tiếp cận nhu cầu lao động như thế nào?
4.2. Đánh Giá Ưu Điểm và Nhược Điểm Của Chương Trình
Nhược điểm vẫn là chưa đáp ứng được tốt nhu cầu của doanh nghiệp và thị trường. Cần có những thay đổi mạnh mẽ để đáp ứng nhu cầu đó.
V. Giải Pháp Quản Lý Đào Tạo Song Hành Nghề Chế Biến Món Ăn
- Giải pháp Quản lý hoạt động đào tạo song hành NKTCBMA tại trường Cao đẳng Du lịch Hải Phòng theo tiếp cận nhu cầu lao động trong các năm tiếp theo? 4. Đối tượng và khách thể nghiên cứu 4. Khách thể nghiên cứu Hoạt động đào tạo song hành NKTCBMA tại trường Cao đẳng du lịch Hải Phòng. Đối tượng nghiên cứu Hoạt động đào tạo song hành NKTCBMA tại trường Cao đẳng Du lịch Hải Phòng theo tiếp cận nhu cầu lao động.
5.1. Tăng Cường Liên Kết Với Doanh Nghiệp Trong Đào Tạo
Cần phải liên kết chặt chẽ hơn với doanh nghiệp để xây dựng chương trình đào tạo phù hợp với nhu cầu thực tế của doanh nghiệp.
5.2. Đổi Mới Phương Pháp Giảng Dạy và Đánh Giá
Cần đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng phát huy tính chủ động của người học. Đánh giá nên dựa trên năng lực thực tế của người học.
VI. Kết Luận và Hướng Phát Triển Đào Tạo Nghề Chế Biến Món Ăn
Việc triển khai quản lý đào tạo song hành NKTCBMA tại trường Cao đẳng Du lịch Hải Phòng, tuân thủ nguyên tắc thị trường lao động, chỉ đạt hiệu quả tối ưu khi được hỗ trợ đồng bộ. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các yếu tố hành chính, kinh tế, công nghệ, nguồn nhân lực và chuyên môn, dựa trên nhận thức sâu sắc về thực trạng phát triển của nhà trường, là tiền đề quyết định thành công. Chỉ khi đó, hiệu quả quản lý và chất lượng đào tạo mới được nâng cao đáng kể.
6.1. Tổng Kết Các Giải Pháp Đề Xuất
Các giải pháp cần hướng đến việc tăng cường liên kết với doanh nghiệp, đổi mới phương pháp giảng dạy và đánh giá, nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên.
6.2. Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Cho Đề Tài
Cần tiếp tục nghiên cứu về các mô hình đào tạo tiên tiến trên thế giới để áp dụng vào thực tế tại Việt Nam.
