Tổng quan nghiên cứu

Giáo dục mầm non đóng vai trò nền tảng trong hệ thống giáo dục quốc dân, giúp phát triển toàn diện thể chất, trí tuệ và nhân cách trẻ từ 3 tháng đến 6 tuổi. Trò chơi học tập (TCHT) được xem là phương tiện giáo dục ưu tiên hàng đầu, giúp trẻ “học mà chơi, chơi mà học” một cách tự nhiên, phát triển tư duy, kỹ năng và thái độ tích cực. Tuy nhiên, tại huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn, thực trạng cho thấy nhiều giáo viên mầm non chưa nhận thức đầy đủ về vai trò của TCHT, năng lực tổ chức trò chơi còn hạn chế, dẫn đến hiệu quả giáo dục chưa cao.

Mục tiêu nghiên cứu là đánh giá thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức trò chơi học tập cho giáo viên mầm non tại huyện Bạch Thông, đồng thời đề xuất các biện pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả bồi dưỡng, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục mầm non. Nghiên cứu khảo sát 24 cán bộ quản lý và 110 giáo viên tại 12 trường mầm non trên địa bàn trong năm học 2018-2019.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cải thiện năng lực tổ chức TCHT của giáo viên, từ đó nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ, đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục mầm non và phát triển nguồn nhân lực giáo dục tại địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về quản lý giáo dục, bồi dưỡng năng lực và tổ chức trò chơi học tập cho trẻ mầm non. Hai lý thuyết trọng tâm gồm:

  • Lý thuyết quản lý giáo dục: Quản lý là quá trình tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý (hiệu trưởng) đến khách thể (giáo viên) nhằm đạt mục tiêu giáo dục. Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức TCHT là hệ thống tác động giúp giáo viên phát triển kiến thức, kỹ năng tổ chức trò chơi học tập.

  • Lý thuyết bồi dưỡng năng lực: Bồi dưỡng là quá trình cập nhật, bổ sung kiến thức, kỹ năng nhằm nâng cao năng lực chuyên môn. Năng lực tổ chức trò chơi học tập của giáo viên bao gồm lựa chọn, thiết kế trò chơi, xác định mục tiêu, phương pháp tổ chức, sử dụng đồ dùng, hướng dẫn thao tác, kiểm tra đánh giá, quản lý trẻ, khích lệ và phối hợp các lực lượng.

Các khái niệm chính gồm: quản lý, bồi dưỡng, năng lực, trò chơi học tập, năng lực tổ chức trò chơi học tập, biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp phối hợp giữa nghiên cứu lý luận và thực tiễn:

  • Nguồn dữ liệu: Khảo sát 24 cán bộ quản lý và 110 giáo viên tại 12 trường mầm non huyện Bạch Thông trong năm học 2018-2019. Thu thập dữ liệu qua bảng hỏi, phỏng vấn, quan sát và nghiên cứu hồ sơ chuyên môn.

  • Phương pháp phân tích: Sử dụng thống kê mô tả, tính phần trăm, tổng điểm để đánh giá thực trạng bồi dưỡng và quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức TCHT. Phân tích so sánh mức độ bồi dưỡng các năng lực, phương pháp và hình thức bồi dưỡng.

  • Timeline nghiên cứu: Từ tháng 7/2018 đến tháng 5/2019, tiến hành khảo sát, thu thập và xử lý số liệu, phân tích kết quả và đề xuất biện pháp quản lý.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng bồi dưỡng các năng lực tổ chức trò chơi học tập:

    • Năng lực xác định mục tiêu và kiểm tra đánh giá kết quả trò chơi học tập được bồi dưỡng thường xuyên, chiếm 70% ý kiến đồng thuận.
    • Năng lực tổ chức trò chơi học tập được bồi dưỡng thường xuyên ở mức 62%.
    • Các năng lực như lựa chọn và thiết kế trò chơi, xác định phương pháp tổ chức được bồi dưỡng đôi khi, chiếm khoảng 60-63%.
    • Nhiều năng lực quan trọng như hướng dẫn thao tác mẫu, sử dụng đồ dùng, quản lý trẻ, khích lệ trẻ và phối hợp các lực lượng chưa được bồi dưỡng hoặc rất ít, chiếm trên 60% ý kiến cho biết chưa bao giờ được bồi dưỡng.

  2. Phương pháp bồi dưỡng được sử dụng:

    • Phương pháp hỏi đáp, thảo luận đóng góp ý kiến, thảo luận nhóm và luyện tập thực hành mẫu được sử dụng thường xuyên, đạt điểm cao về mức độ sử dụng và hiệu quả (từ 288 đến 402 điểm).
    • Phương pháp thuyết trình kết hợp công nghệ trình chiếu, thảo luận chuyên đề và giải quyết vấn đề được sử dụng ít hơn nhưng được đánh giá có hiệu quả cao.
    • Phương pháp hỏi đáp tuy được sử dụng nhiều nhưng hiệu quả thấp do tính truyền thống, thiếu sáng tạo.

  3. Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng:

    • Hiệu trưởng và cán bộ quản lý chưa xây dựng kế hoạch bồi dưỡng một cách khoa học, chưa khảo sát nhu cầu bồi dưỡng của giáo viên đầy đủ.
    • Công tác chỉ đạo, kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng còn hình thức, chưa chặt chẽ, thiếu sự phối hợp đồng bộ giữa các bộ phận.
    • Các yếu tố ảnh hưởng gồm nhận thức hạn chế của cán bộ quản lý, năng lực quản lý chưa cao, thiếu kinh phí, cơ sở vật chất và tài liệu hướng dẫn chưa đầy đủ.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy công tác bồi dưỡng năng lực tổ chức trò chơi học tập cho giáo viên mầm non tại huyện Bạch Thông còn nhiều hạn chế, đặc biệt ở các năng lực thiết kế trò chơi, sử dụng đồ dùng và kỹ năng quản lý trẻ trong khi chơi. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng tổ chức trò chơi học tập, làm giảm hiệu quả giáo dục trẻ.

So với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, việc bồi dưỡng chuyên sâu, bài bản các năng lực này là cần thiết để phát huy vai trò của trò chơi học tập trong phát triển trí tuệ và nhân cách trẻ. Việc sử dụng đa dạng phương pháp bồi dưỡng, đặc biệt là các phương pháp phát huy năng lực người học như thảo luận chuyên đề, giải quyết vấn đề, kết hợp công nghệ thông tin sẽ nâng cao hiệu quả bồi dưỡng.

Quản lý hoạt động bồi dưỡng cần được cải thiện từ khâu xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện đến kiểm tra, đánh giá nhằm đảm bảo tính khoa học, thực tiễn và khả thi. Các biểu đồ thể hiện tỷ lệ bồi dưỡng các năng lực và mức độ sử dụng phương pháp bồi dưỡng sẽ minh họa rõ nét thực trạng và ưu tiên cải thiện.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng năng lực tổ chức trò chơi học tập phù hợp

    • Động từ hành động: Xây dựng, khảo sát nhu cầu, điều chỉnh kế hoạch.
    • Target metric: Tăng tỷ lệ giáo viên được bồi dưỡng đầy đủ các năng lực lên trên 80% trong 2 năm.
    • Timeline: Triển khai ngay từ năm học tiếp theo.
    • Chủ thể: Hiệu trưởng phối hợp Phòng Giáo dục và Đào tạo.

  2. Đổi mới phương pháp và hình thức bồi dưỡng

    • Động từ hành động: Áp dụng phương pháp thảo luận chuyên đề, giải quyết vấn đề, kết hợp công nghệ thông tin.
    • Target metric: Đa dạng hóa phương pháp bồi dưỡng, tăng hiệu quả đánh giá trên 85%.
    • Timeline: Thực hiện trong các khóa bồi dưỡng hè và thường xuyên.
    • Chủ thể: Tập huấn viên, cán bộ quản lý chuyên môn.

  3. Tăng cường kiểm tra, đánh giá và giám sát hoạt động bồi dưỡng

    • Động từ hành động: Xây dựng tiêu chí, tổ chức kiểm tra định kỳ, đánh giá kết quả bồi dưỡng.
    • Target metric: 100% lớp bồi dưỡng có báo cáo đánh giá chất lượng.
    • Timeline: Áp dụng ngay trong năm học hiện tại.
    • Chủ thể: Hiệu trưởng, tổ chuyên môn.

  4. Nâng cao năng lực quản lý của cán bộ quản lý

    • Động từ hành động: Tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng quản lý hoạt động bồi dưỡng.
    • Target metric: 90% cán bộ quản lý đạt chuẩn năng lực quản lý trong 1 năm.
    • Timeline: Tổ chức tập huấn định kỳ hàng năm.
    • Chủ thể: Sở Giáo dục và Đào tạo, Phòng Giáo dục và Đào tạo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý giáo dục mầm non

    • Lợi ích: Nắm vững cơ sở lý luận và thực tiễn quản lý hoạt động bồi dưỡng, nâng cao năng lực quản lý chuyên môn.
    • Use case: Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng, tổ chức và giám sát hiệu quả hoạt động bồi dưỡng tại trường.

  2. Giáo viên mầm non

    • Lợi ích: Hiểu rõ các năng lực tổ chức trò chơi học tập cần phát triển, phương pháp tổ chức trò chơi hiệu quả.
    • Use case: Tự bồi dưỡng, áp dụng trò chơi học tập nâng cao chất lượng giảng dạy.

  3. Chuyên viên giáo dục và tập huấn viên

    • Lợi ích: Có cơ sở khoa học để thiết kế chương trình, phương pháp bồi dưỡng phù hợp với thực tế địa phương.
    • Use case: Tổ chức các lớp bồi dưỡng chuyên sâu, đa dạng phương pháp đào tạo.

  4. Nhà nghiên cứu giáo dục

    • Lợi ích: Tham khảo mô hình quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức trò chơi học tập, phát triển nghiên cứu tiếp theo.
    • Use case: Phát triển đề tài nghiên cứu về quản lý giáo dục mầm non và bồi dưỡng giáo viên.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao cần bồi dưỡng năng lực tổ chức trò chơi học tập cho giáo viên mầm non?
    Bồi dưỡng giúp giáo viên nâng cao kỹ năng lựa chọn, thiết kế và tổ chức trò chơi phù hợp với trẻ, từ đó phát triển toàn diện trí tuệ và nhân cách trẻ. Ví dụ, giáo viên có năng lực tốt sẽ tổ chức trò chơi kích thích tư duy và sáng tạo của trẻ hiệu quả hơn.

  2. Những năng lực nào là quan trọng nhất trong tổ chức trò chơi học tập?
    Các năng lực quan trọng gồm lựa chọn và thiết kế trò chơi, xác định mục tiêu, phương pháp tổ chức, sử dụng đồ dùng, hướng dẫn thao tác mẫu, kiểm tra đánh giá và quản lý trẻ. Nghiên cứu cho thấy nhiều năng lực này chưa được bồi dưỡng đầy đủ tại địa phương.

  3. Phương pháp bồi dưỡng nào hiệu quả nhất?
    Phương pháp thảo luận đóng góp ý kiến, luyện tập thực hành mẫu và thảo luận nhóm được đánh giá cao về hiệu quả. Kết hợp công nghệ trình chiếu và giải quyết vấn đề cũng giúp tăng tính sáng tạo và chủ động của giáo viên.

  4. Ai chịu trách nhiệm quản lý hoạt động bồi dưỡng này?
    Hiệu trưởng và cán bộ quản lý chuyên môn là chủ thể chính trong quản lý hoạt động bồi dưỡng, từ xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện đến kiểm tra, đánh giá và điều chỉnh.

  5. Làm thế nào để khắc phục những hạn chế trong công tác bồi dưỡng hiện nay?
    Cần nâng cao nhận thức và năng lực quản lý của cán bộ quản lý, đổi mới phương pháp bồi dưỡng, tăng cường kiểm tra đánh giá, đồng thời đảm bảo điều kiện vật chất và kinh phí phù hợp. Ví dụ, tổ chức tập huấn chuyên sâu và sử dụng đa dạng hình thức bồi dưỡng sẽ giúp cải thiện chất lượng.

Kết luận

  • Năng lực tổ chức trò chơi học tập của giáo viên mầm non tại huyện Bạch Thông còn nhiều hạn chế, đặc biệt ở các kỹ năng thiết kế trò chơi, sử dụng đồ dùng và quản lý trẻ.
  • Công tác bồi dưỡng năng lực tổ chức trò chơi học tập chưa được quản lý chặt chẽ, thiếu kế hoạch khoa học và chưa đa dạng phương pháp bồi dưỡng.
  • Các phương pháp bồi dưỡng hiệu quả như thảo luận nhóm, luyện tập mẫu và thuyết trình kết hợp công nghệ cần được khai thác và phát huy hơn nữa.
  • Yếu tố chủ quan và khách quan như nhận thức cán bộ quản lý, năng lực quản lý, cơ sở vật chất và kinh phí ảnh hưởng lớn đến hiệu quả quản lý hoạt động bồi dưỡng.
  • Đề xuất các biện pháp quản lý đồng bộ, khoa học nhằm nâng cao chất lượng bồi dưỡng, góp phần phát triển năng lực tổ chức trò chơi học tập cho giáo viên, nâng cao chất lượng giáo dục mầm non tại địa phương.

Next steps: Triển khai xây dựng kế hoạch bồi dưỡng mới, tổ chức tập huấn nâng cao năng lực quản lý, đổi mới phương pháp bồi dưỡng và tăng cường kiểm tra, đánh giá trong năm học tiếp theo.

Call to action: Các cán bộ quản lý và giáo viên mầm non cần chủ động tham gia bồi dưỡng, áp dụng hiệu quả các biện pháp quản lý để nâng cao năng lực tổ chức trò chơi học tập, góp phần phát triển giáo dục mầm non bền vững.