## Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh giáo dục hòa nhập ngày càng được quan tâm, việc bồi dưỡng năng lực giáo dục hòa nhập (GDHN) cho giáo viên tiểu học trở thành một nhiệm vụ cấp thiết nhằm nâng cao chất lượng giáo dục cho học sinh khuyết tật. Tại huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên, năm học 2018-2019 có tổng số 7.658 học sinh tiểu học, trong đó 136 học sinh khuyết tật học hòa nhập, chiếm khoảng 1,8% tổng số học sinh. Tuy nhiên, đội ngũ giáo viên hiện nay chủ yếu là kiêm nhiệm, chưa được đào tạo chuyên sâu về GDHN, dẫn đến năng lực giáo dục hòa nhập còn hạn chế với điểm trung bình tự đánh giá chỉ đạt 1,66/3.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng quản lý và bồi dưỡng năng lực GDHN cho giáo viên tiểu học huyện Định Hóa, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý hiệu quả, góp phần nâng cao năng lực chuyên môn và kỹ năng thực hành cho giáo viên. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào 30 cán bộ quản lý và 105 giáo viên tiểu học tại 11 trường trên địa bàn huyện trong giai đoạn 2018-2020. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cải thiện chất lượng giáo dục hòa nhập, đảm bảo quyền lợi học tập bình đẳng cho học sinh khuyết tật, đồng thời nâng cao năng lực quản lý giáo dục của các cấp.

## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

### Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết quản lý giáo dục và phát triển năng lực giáo viên, trong đó:

- **Lý thuyết phát triển năng lực**: Năng lực được hiểu là sự kết hợp của kiến thức, kỹ năng, thái độ và kinh nghiệm, cho phép giáo viên thực hiện hiệu quả các hoạt động giáo dục hòa nhập.
- **Mô hình quản lý bồi dưỡng**: Quản lý bồi dưỡng là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra và đánh giá nhằm nâng cao năng lực chuyên môn cho giáo viên.
- **Khái niệm giáo dục hòa nhập**: GDHN là phương thức giáo dục cho phép học sinh khuyết tật học chung với học sinh bình thường trong môi trường trường phổ thông, được hỗ trợ phù hợp để phát triển tối đa năng lực cá nhân.

Các khái niệm chính bao gồm: bồi dưỡng năng lực, năng lực giáo dục hòa nhập, quản lý bồi dưỡng, và các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả bồi dưỡng.

### Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp giữa lý thuyết và thực tiễn:

- **Nguồn dữ liệu**: Thu thập từ 30 cán bộ quản lý và 105 giáo viên tiểu học tại huyện Định Hóa thông qua bảng hỏi, phỏng vấn sâu và quan sát thực tế.
- **Phương pháp phân tích**: Sử dụng thống kê mô tả, phân tích định lượng để đánh giá thực trạng năng lực và quản lý bồi dưỡng; phân tích định tính từ phỏng vấn để làm rõ nguyên nhân và đề xuất giải pháp.
- **Timeline nghiên cứu**: Nghiên cứu được tiến hành trong giai đoạn 2018-2020, bao gồm khảo sát thực trạng, phân tích dữ liệu và đề xuất biện pháp quản lý.

Cỡ mẫu được chọn theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện cho các trường tiểu học trên địa bàn.

## Kết quả nghiên cứu và thảo luận

### Những phát hiện chính

1. **Năng lực giáo dục hòa nhập của giáo viên còn hạn chế**: Điểm trung bình tự đánh giá năng lực GDHN của giáo viên là 1,66/3, trong đó năng lực chăm sóc tâm lý đạt cao nhất (2,47 điểm), còn năng lực dạy học cho học sinh khuyết tật đặc thù như rối loạn phổ tự kỷ, khiếm thị, khiếm thính chỉ đạt khoảng 1,5-1,9 điểm.

2. **Mục tiêu bồi dưỡng được đánh giá cần thiết**: 67,56% giáo viên cho rằng cần được trang bị kiến thức, kỹ năng mới về GDHN và kỹ năng tổ chức, quản lý lớp học; tuy nhiên chỉ 32,94% cho biết sau bồi dưỡng đã nâng cao hiệu quả tổ chức GDHN.

3. **Nội dung bồi dưỡng chưa toàn diện và chưa thường xuyên**: Các nội dung như kiến thức chung về GDHN, năng lực nghiên cứu đặc điểm học sinh yếu thế được bồi dưỡng thường xuyên (trên 55%), nhưng các nội dung chuyên sâu như xây dựng kế hoạch giáo dục cá nhân chỉ được bồi dưỡng dưới 25%.

4. **Phương pháp và hình thức bồi dưỡng còn hạn chế**: Chủ yếu là tập huấn tập trung, tự học và sinh hoạt chuyên môn, chưa đa dạng và chưa ứng dụng công nghệ thông tin hiệu quả.

### Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy năng lực GDHN của giáo viên tiểu học huyện Định Hóa còn ở mức trung bình, đặc biệt là các kỹ năng chuyên môn sâu chưa được phát triển đầy đủ. Nguyên nhân chính là do đội ngũ giáo viên chủ yếu kiêm nhiệm, thiếu các khóa đào tạo chuyên sâu và bồi dưỡng thường xuyên. So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, việc bồi dưỡng chuyên môn sâu và đa dạng phương pháp bồi dưỡng là yếu tố then chốt để nâng cao năng lực giáo viên.

Việc quản lý bồi dưỡng còn thiếu đồng bộ, chưa có kế hoạch cụ thể và chưa phát huy hết vai trò của cán bộ quản lý trong việc tổ chức, chỉ đạo và đánh giá hiệu quả bồi dưỡng. Các yếu tố khách quan như cơ sở vật chất, tài liệu, chính sách hỗ trợ cũng ảnh hưởng đến chất lượng bồi dưỡng.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố năng lực giáo viên theo từng kỹ năng và bảng so sánh mức độ cần thiết của các mục tiêu bồi dưỡng, giúp minh họa rõ ràng hơn về thực trạng và nhu cầu bồi dưỡng.

## Đề xuất và khuyến nghị

1. **Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng chuyên sâu và thường xuyên**: Phòng Giáo dục và Đào tạo phối hợp với các trường sư phạm tổ chức các khóa bồi dưỡng chuyên sâu về GDHN cho giáo viên tiểu học, tập trung vào kỹ năng dạy học cho từng dạng khuyết tật. Mục tiêu nâng tỷ lệ giáo viên đạt năng lực tốt lên 70% trong 2 năm tới.

2. **Đổi mới phương pháp và hình thức bồi dưỡng**: Áp dụng phương pháp học tập tích cực, thảo luận nhóm, nghiên cứu tình huống và bồi dưỡng trực tuyến để tăng tính tương tác và hiệu quả. Thời gian triển khai trong năm học tiếp theo, do Phòng GDĐT chủ trì.

3. **Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong bồi dưỡng**: Xây dựng hệ thống học liệu điện tử, tổ chức các lớp bồi dưỡng trực tuyến để mở rộng phạm vi và thời gian học tập cho giáo viên, giảm áp lực về địa lý và thời gian.

4. **Nâng cao năng lực quản lý bồi dưỡng cho cán bộ quản lý**: Tổ chức tập huấn nâng cao năng lực quản lý, lập kế hoạch, tổ chức và đánh giá bồi dưỡng cho cán bộ quản lý các trường tiểu học. Mục tiêu trong vòng 1 năm đạt 80% cán bộ quản lý được đào tạo.

5. **Xây dựng chính sách khuyến khích và hỗ trợ giáo viên tham gia bồi dưỡng**: Ban hành các chính sách khen thưởng, hỗ trợ tài chính, tạo động lực cho giáo viên tích cực tham gia các hoạt động bồi dưỡng nâng cao năng lực.

## Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. **Cán bộ quản lý giáo dục**: Giúp nâng cao năng lực quản lý bồi dưỡng, xây dựng kế hoạch và tổ chức các hoạt động bồi dưỡng hiệu quả.

2. **Giáo viên tiểu học**: Nắm bắt các kiến thức, kỹ năng cần thiết trong giáo dục hòa nhập, từ đó nâng cao năng lực chuyên môn và thực hành.

3. **Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý giáo dục, giáo dục đặc biệt**: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý bồi dưỡng năng lực giáo dục hòa nhập, làm tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu tiếp theo.

4. **Các cơ quan quản lý giáo dục địa phương**: Hỗ trợ xây dựng chính sách, chương trình bồi dưỡng phù hợp với đặc điểm vùng miền và nhu cầu thực tế.

## Câu hỏi thường gặp

1. **Tại sao bồi dưỡng năng lực giáo dục hòa nhập cho giáo viên tiểu học lại quan trọng?**  
Bồi dưỡng giúp giáo viên nâng cao kiến thức, kỹ năng chuyên môn và thái độ tích cực, từ đó tổ chức dạy học hiệu quả cho học sinh khuyết tật, đảm bảo quyền lợi học tập bình đẳng.

2. **Những khó khăn chính trong công tác bồi dưỡng hiện nay là gì?**  
Khó khăn gồm đội ngũ giáo viên kiêm nhiệm, thiếu chuyên môn sâu, phương pháp bồi dưỡng chưa đa dạng, cơ sở vật chất hạn chế và thiếu chính sách hỗ trợ.

3. **Phương pháp bồi dưỡng nào hiệu quả nhất?**  
Phương pháp tích cực như thảo luận nhóm, nghiên cứu tình huống, bồi dưỡng trực tuyến kết hợp với thực hành là hiệu quả nhất, giúp giáo viên chủ động và sáng tạo.

4. **Làm thế nào để đánh giá hiệu quả bồi dưỡng?**  
Đánh giá qua kiểm tra kiến thức, kỹ năng, quan sát thực tế giảng dạy, lấy ý kiến phản hồi của giáo viên và học sinh, đồng thời theo dõi sự tiến bộ của học sinh khuyết tật.

5. **Ai là người chịu trách nhiệm chính trong quản lý bồi dưỡng?**  
Cán bộ quản lý giáo dục các cấp, đặc biệt là hiệu trưởng các trường tiểu học, có vai trò chủ đạo trong lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và đánh giá hoạt động bồi dưỡng.

## Kết luận

- Năng lực giáo dục hòa nhập của giáo viên tiểu học huyện Định Hóa hiện còn hạn chế, đặc biệt về kỹ năng chuyên môn sâu.  
- Mục tiêu và nội dung bồi dưỡng được đánh giá cần thiết nhưng chưa được thực hiện đầy đủ và thường xuyên.  
- Phương pháp và hình thức bồi dưỡng cần đổi mới, đa dạng và ứng dụng công nghệ thông tin hiệu quả hơn.  
- Quản lý bồi dưỡng cần được nâng cao năng lực, có kế hoạch cụ thể và chính sách hỗ trợ phù hợp.  
- Đề xuất các biện pháp quản lý bồi dưỡng nhằm nâng cao năng lực giáo viên, góp phần phát triển giáo dục hòa nhập bền vững tại địa phương.

**Hành động tiếp theo:** Các cơ quan quản lý giáo dục cần triển khai ngay các giải pháp đề xuất, đồng thời theo dõi, đánh giá liên tục để điều chỉnh phù hợp, đảm bảo nâng cao chất lượng giáo dục hòa nhập cho học sinh khuyết tật.

**Kêu gọi:** Các nhà quản lý, giáo viên và các bên liên quan hãy cùng chung tay thực hiện các biện pháp bồi dưỡng năng lực giáo dục hòa nhập để xây dựng môi trường giáo dục công bằng, thân thiện và hiệu quả cho mọi học sinh.