Luận văn thạc sĩ: Phương pháp dạy học hàm số lớp 12 phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo

• Tác giả: Bùi Văn Đoàn
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Anh Tuấn
• Trường học: Đại học Hải Phòng
• Chuyên ngành: Lý luận và phương pháp dạy học bộ môn Toán
• Đề tài: Dạy học chủ đề hàm số theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo cho học sinh khá - giỏi lớp 12 THPT
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hải Phòng

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CÁC KÍ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU, SƠ ĐỒ
• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
• 1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu
• 1.2. Kết quả nghiên cứu về GQVĐ và NL GQVĐ
• 1.3. Kết quả nghiên cứu về TDST và NL ST
• 1.4. Năng lực GQVĐ và sáng tạo
• 1.5. Một số khái niệm cơ sở
• 1.6. Năng lực giải quyết vấn đề
• 1.7. Năng lực sáng tạo
• 1.8. Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo
• 1.9. Định hướng phát triển NL cho HS trong dạy học môn Toán
• 1.10. Dạy học GQVĐ và mục tiêu phát triển NL GQVĐ và ST cho HS
• 1.11. Một số vấn đề lý luận về dạy học phát hiện và GQVĐ
• 1.12. Cơ sở khoa học và những khái niệm cơ bản
• 1.13. Một số cách xây dựng tình huống gợi vấn đề trong dạy học Toán
• 1.14. Khái niệm, đặc trưng, hình thức và quy trình dạy học phát hiện và GQVĐ
• 1.15. Mối quan hệ giữa dạy học GQVĐ và phát triển NL GQVĐ và ST
• 1.16. Thực trạng dạy và học “Hàm số” trong môn Toán lớp 12 THPT
• 1.17. Mạch kiến thức và yêu cầu dạy học “Hàm số” trong môn Toán phổ thông
• 1.18. Nội dung chủ đề “Hàm số” ở lớp 12 THPT
• 1.19. Đặc điểm của HS khá giỏi lớp 12 THPT
• 1.20. Tình hình dạy và học nội dung “Hàm số” ở lớp 12 THPT
• 1.21. Về phía học sinh và việc học
• 1.22. Về phía giáo viên và việc dạy
• 1.23. Về nội dung và cách thức kiểm tra đánh giá môn Toán
• 1.24. Một số thành tố và biểu hiện của NL GQVĐ và ST ở HS khá giỏi lớp 12 trong học Hàm số
• 1.25. Kết luận chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: BIỆN PHÁP DẠY HỌC “HÀM SỐ” NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC GQVĐ VÀ SÁNG TẠO CHO HỌC SINH KHÁ GIỎI LỚP 12 THPT
• 2.1. Định hướng xây dựng các biện pháp
• 2.2. Biện pháp 1: Chuẩn bị, củng cố kiến thức lý thuyết, kỹ năng cơ bản làm cơ sở cho HS thực hiện các hoạt động phát hiện và GQVĐ khi học Hàm số
• 2.2.1. Cơ sở và ý nghĩa của biện pháp
• 2.2.2. Nội dung và ví dụ minh họa biện pháp
• 2.3. Biện pháp 2: Tăng cường vận dụng dạy học GQVĐ trong sự phối kết hợp với những phương pháp dạy học khác trong dạy học chủ đề Hàm số ở lớp 12 THPT
• 2.3.1. Cơ sở và ý nghĩa của biện pháp
• 2.3.2. Nội dung và ví dụ minh họa biện pháp
• 2.4. Biện pháp 3: Tập luyện cho HS các hoạt động tư duy sáng tạo trong quá trình phát hiện và GQVĐ vận dụng hàm số vào giải quyết những bài toán có nội dung thực tiễn
• 2.4.1. Cơ sở và ý nghĩa của biện pháp
• 2.4.2. Nội dung và ví dụ minh họa biện pháp
• 2.5. Kết luận chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
• 3.1. Mục đích và nhiệm vụ thực hiện
• 3.2. Đối tượng và kế hoạch thực nghiệm
• 3.3. Nội dung thực nghiệm
• 3.4. Kiểm tra và đánh giá kết quả thực nghiệm
• 3.4.1. Nội dung và phương pháp kiểm tra đánh giá
• 3.4.2. Kết quả và đánh giá
• 3.4.3. Đánh giá định tính
• 3.4.4. Đánh giá định lượng
• 3.5. Kết luận chương 3
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Phương pháp dạy học hàm số lớp 12

Phương pháp dạy học hàm số lớp 12 theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo là một trong những trọng tâm của giáo dục toán học hiện đại. Phương pháp này không chỉ giúp học sinh nắm vững kiến thức về hàm số mà còn rèn luyện khả năng tư duy logic, sáng tạo trong việc giải quyết các bài toán thực tiễn. Đặc biệt, với học sinh khá giỏi lớp 12, việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực như dạy học theo hướng phát triển sẽ giúp các em phát huy tối đa tiềm năng của mình.

1.1. Cơ sở lý luận

Cơ sở lý luận của phương pháp dạy học hàm số lớp 12 dựa trên các nghiên cứu về năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo. Theo đó, quá trình dạy học cần tập trung vào việc phát triển các kỹ năng tư duy, khả năng phân tích và giải quyết vấn đề một cách sáng tạo. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, việc kết hợp giữa lý thuyết và thực hành sẽ giúp học sinh hiểu sâu hơn về hàm số và ứng dụng của nó trong thực tiễn.

1.2. Thực tiễn áp dụng

Trong thực tiễn, phương pháp dạy học hàm số lớp 12 đã được áp dụng tại nhiều trường THPT với kết quả khả quan. Các giáo viên đã sử dụng các tình huống thực tiễn để giúp học sinh phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo. Ví dụ, việc giải các bài toán về tối ưu hóa trong kinh tế, vật lý giúp học sinh hiểu rõ hơn về ứng dụng của hàm số trong đời sống.

II. Phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo

Phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo là mục tiêu quan trọng trong giáo dục toán học hiện đại. Đối với học sinh lớp 12, việc rèn luyện các kỹ năng này không chỉ giúp các em học tốt môn Toán mà còn chuẩn bị tốt cho các kỳ thi quan trọng như THPT Quốc Gia. Các phương pháp dạy học tích cực như dạy học theo hướng phát triển và dạy học tích cực đã được áp dụng để đạt được mục tiêu này.

2.1. Kỹ năng giải quyết vấn đề

Kỹ năng giải quyết vấn đề là khả năng nhận diện, phân tích và tìm ra giải pháp cho các vấn đề phức tạp. Trong dạy học hàm số, giáo viên cần tạo ra các tình huống thực tiễn để học sinh thực hành các kỹ năng này. Ví dụ, việc giải các bài toán về tối ưu hóa giúp học sinh hiểu rõ hơn về ứng dụng của hàm số trong đời sống.

2.2. Năng lực sáng tạo

Năng lực sáng tạo là khả năng tìm ra các giải pháp mới, độc đáo cho các vấn đề. Trong dạy học hàm số, giáo viên cần khuyến khích học sinh tìm nhiều cách giải khác nhau cho một bài toán, từ đó phát triển tư duy sáng tạo. Các bài toán thực tiễn cũng là công cụ hữu ích để rèn luyện năng lực sáng tạo của học sinh.

III. Giáo dục lớp 12 và vai trò của giáo viên

Giáo dục lớp 12 đóng vai trò quan trọng trong việc chuẩn bị cho học sinh bước vào các kỳ thi quan trọng và cuộc sống sau này. Giáo viên dạy toán cần áp dụng các phương pháp giáo dục hiện đại để giúp học sinh phát triển toàn diện. Việc kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, sử dụng các tình huống thực tiễn sẽ giúp học sinh hiểu sâu hơn về hàm số và ứng dụng của nó.

3.1. Phương pháp giáo dục hiện đại

Các phương pháp giáo dục hiện đại như dạy học tích cực, dạy học theo hướng phát triển đã được áp dụng rộng rãi trong giáo dục lớp 12. Các phương pháp này giúp học sinh chủ động trong việc học tập, phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo. Giáo viên cần tạo ra môi trường học tập tích cực, khuyến khích học sinh tham gia vào quá trình học tập một cách chủ động.

3.2. Vai trò của giáo viên

Giáo viên dạy toán đóng vai trò quan trọng trong việc hướng dẫn học sinh phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo. Giáo viên cần sử dụng các phương pháp dạy học linh hoạt, tạo ra các tình huống thực tiễn để học sinh thực hành. Việc đánh giá kết quả học tập cũng cần được thực hiện một cách toàn diện, không chỉ dựa trên điểm số mà còn dựa trên quá trình học tập của học sinh.