I. Cơ sở lý luận về phương pháp dạy học dựa trên vấn đề
Phương pháp dạy học dựa trên vấn đề (dạy học dựa trên vấn đề) là một trong những phương pháp giáo dục hiện đại, nhằm khuyến khích sinh viên phát triển tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề. Phương pháp này không chỉ giúp sinh viên tiếp thu kiến thức một cách chủ động mà còn rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm và khả năng giao tiếp. Theo nghiên cứu, việc áp dụng phương pháp này trong môn hóa đại cương tại HCMUTE có thể tạo ra môi trường học tập tích cực, nơi sinh viên có thể tự do khám phá và thảo luận về các vấn đề thực tiễn trong lĩnh vực hóa học. Điều này không chỉ nâng cao chất lượng dạy học mà còn giúp sinh viên phát triển các kỹ năng mềm cần thiết cho sự nghiệp tương lai.
1.1. Đặc điểm của phương pháp dạy học dựa trên vấn đề
Phương pháp dạy học dựa trên vấn đề có những đặc điểm nổi bật như: tập trung vào việc giải quyết các vấn đề thực tiễn, khuyến khích sự tham gia tích cực của sinh viên, và tạo điều kiện cho việc học tập hợp tác. Sinh viên được khuyến khích làm việc theo nhóm để tìm ra giải pháp cho các vấn đề được đưa ra, từ đó phát triển khả năng tư duy độc lập và sáng tạo. Việc áp dụng phương pháp này trong môn hóa đại cương tại HCMUTE không chỉ giúp sinh viên hiểu sâu hơn về kiến thức mà còn rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm và khả năng giao tiếp hiệu quả.
II. Đánh giá thực trạng dạy học môn Thực hành Hóa đại cương tại HCMUTE
Thực trạng dạy học môn Thực hành Hóa đại cương tại HCMUTE cho thấy nhiều vấn đề cần được cải thiện. Qua khảo sát, sinh viên cho biết họ cảm thấy thiếu hứng thú và động lực trong việc học. Điều này phần nào do phương pháp giảng dạy hiện tại chưa thực sự khuyến khích sự tham gia tích cực của sinh viên. Nhiều giảng viên vẫn sử dụng phương pháp truyền thống, dẫn đến việc sinh viên không có cơ hội thực hành và áp dụng kiến thức vào thực tế. Việc áp dụng phương pháp dạy học dựa trên vấn đề có thể giúp cải thiện tình hình này, tạo ra một môi trường học tập năng động và sáng tạo hơn.
2.1. Kết quả khảo sát từ sinh viên
Kết quả khảo sát cho thấy sinh viên đánh giá thấp về mức độ hứng thú và hiệu quả của môn học. Nhiều sinh viên cho rằng nội dung môn học chưa thực sự liên quan đến thực tiễn và không đáp ứng được nhu cầu học tập của họ. Điều này cho thấy cần có sự thay đổi trong phương pháp giảng dạy, đặc biệt là việc áp dụng phương pháp dạy học dựa trên vấn đề để tăng cường sự tham gia và hứng thú của sinh viên.
III. Vận dụng phương pháp dạy học dựa trên vấn đề cho môn Thực hành Hóa đại cương
Việc vận dụng phương pháp dạy học dựa trên vấn đề cho môn Thực hành Hóa đại cương tại HCMUTE đã được thực hiện thông qua việc thiết kế các bài học dựa trên các vấn đề thực tiễn trong lĩnh vực hóa học. Các giảng viên đã xây dựng quy trình dạy học và biên soạn giáo án phù hợp, nhằm tạo điều kiện cho sinh viên tham gia tích cực vào quá trình học tập. Kết quả thực nghiệm cho thấy sinh viên có sự tiến bộ rõ rệt trong việc tiếp thu kiến thức và phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề.
3.1. Thiết kế bài học theo phương pháp dạy học dựa trên vấn đề
Thiết kế bài học theo phương pháp dạy học dựa trên vấn đề bao gồm việc xác định các vấn đề thực tiễn liên quan đến môn học, từ đó xây dựng các hoạt động học tập phù hợp. Sinh viên sẽ được chia thành các nhóm nhỏ để thảo luận và tìm kiếm giải pháp cho các vấn đề được đưa ra. Phương pháp này không chỉ giúp sinh viên hiểu rõ hơn về kiến thức mà còn rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm và khả năng giao tiếp, từ đó nâng cao chất lượng dạy học tại HCMUTE.
