I. Tổng Quan Về Văn Hóa Đọc Sinh Viên Tại Cao Đẳng Vĩnh Phúc
Ngày nay, cụm từ “Văn hóa đọc” đã trở thành đề tài sôi nổi trong xã hội, đóng vai trò quan trọng trong nhận thức của mỗi người. Văn hóa đọc là một bộ phận của văn hóa, thúc đẩy sự hình thành con người mới, công dân có hiểu biết và trí tuệ, thích ứng với xã hội hiện đại dựa trên nền tảng kinh tế tri thức. Ở Việt Nam, hưởng ứng “Ngày đọc sách thế giới”, nhiều hoạt động ý nghĩa được tổ chức để tuyên truyền cho văn hóa đọc. Ngày 21/4 hàng năm đã trở thành ngày Sách Việt Nam, nâng cao trách nhiệm của các cấp, các ngành đối với việc xây dựng và phát triển văn hóa đọc ở Việt Nam. Trong bối cảnh có nhiều thuận lợi, văn hoá đọc vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức không nhỏ, đặc biệt là sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin (CNTT) và truyền thông đang khiến cho việc kiểm soát chất lượng thông tin trở nên khó khăn, hiện tượng nhiễu tin và thông tin rác là vấn nạn khó khắc phục.
1.1. Khái niệm và vai trò của văn hóa đọc trong nhà trường
Theo tài liệu gốc, văn hóa đọc là một yếu tố quan trọng trong việc nâng cao dân trí và phát triển nguồn nhân lực. Nó giúp mỗi cá nhân có một cuộc sống trí tuệ hơn, ý nghĩa và hạnh phúc hơn. Phát triển văn hóa đọc là vấn đề mang ý nghĩa chiến lược của mọi quốc gia. Văn hóa đọc có thể giúp cho mỗi cá nhân có một cuộc sống trí tuệ hơn, đẹp đẽ, ý nghĩa, hạnh phúc và hài hòa hơn. Chính vì vậy, phát triển Văn hóa đọc luôn là một vấn đề mang ý nghĩa chiến lược của mọi quốc gia trong việc nâng cao dân trí, góp phần phát triển bền vững nguồn nhân lực – nhân tố quyết định mọi thành công.
1.2. Trường Cao Đẳng Vĩnh Phúc và định hướng phát triển văn hóa đọc
Trường Cao đẳng Vĩnh Phúc là trường đào tạo đa ngành, vì vậy nguồn lực thông tin của thư viện cũng đa dạng và phong phú nhằm góp phần thúc đẩy quá trình học tập và nghiên cứu của giảng viên và sinh viên trong nhà trường. Tuy nhiên, sự phát triển của thư viện cũng như nhu cầu sử dụng thư viện của người dùng tin tại thư viện trường vẫn là điều cần nghiên cứu. Nhất là trong giai đoạn bùng nổ thông tin như hiện nay, vấn đề văn hóa đọc đối với sinh trường Cao đẳng Vĩnh Phúc còn nhiều bất cập và cần được xem xét và nghiên cứu để có hướng phát triển đúng với xu thế phát triển của thư viện trong cả nước nói chung và trong tỉnh nói riêng.
II. Thực Trạng Văn Hóa Đọc Của Sinh Viên Cao Đẳng Vĩnh Phúc
Thực trạng văn hóa đọc của sinh viên Trường Cao đẳng Vĩnh Phúc hiện nay cho thấy nhiều vấn đề cần quan tâm. Năng lực định hướng đọc, nhu cầu, hứng thú đọc, thói quen đọc, kỹ năng tìm kiếm và lựa chọn tài liệu, kỹ năng đọc, khả năng lĩnh hội nội dung đọc, phương pháp đọc, kỹ năng tiếp nhận nội dung tài liệu và vận dụng vào thực tiễn, thái độ ứng xử với tài liệu là những yếu tố cần được đánh giá. Các yếu tố cá nhân, môi trường đọc, hoạt động thông tin thư viện cũng ảnh hưởng đến văn hóa đọc. Cần có nhận xét chung về thực trạng văn hóa đọc của sinh viên trường Cao đẳng Vĩnh Phúc, bao gồm những điều kiện thuận lợi và khó khăn trong phát triển văn hóa đọc.
2.1. Đánh giá thói quen đọc sách và sử dụng thư viện của sinh viên
Cần đánh giá cụ thể về loại hình tài liệu, hình thức tài liệu, lĩnh vực tài liệu mà sinh viên thường sử dụng. Nhu cầu, hứng thú đọc theo ngôn ngữ tài liệu cũng cần được xem xét. Thói quen sử dụng thời gian rảnh rỗi, địa điểm thường đọc sách, mức độ sử dụng thư viện, lý do sinh viên đến thư viện là những thông tin quan trọng. Nguồn tìm kiếm thông tin, tỷ lệ sinh viên được đào tạo kỹ năng tìm kiếm thông tin trên Internet, khả năng lựa chọn tài liệu cũng cần được đánh giá.
2.2. Phân tích kỹ năng đọc và thái độ ứng xử với tài liệu
Tỷ lệ sinh viên biết sử dụng các yếu tố kỹ năng đọc, tỷ lệ sinh viên sử dụng các phương pháp đọc tài liệu, kỹ năng tiếp nhận nội dung tài liệu và vận dụng vào thực tiễn cần được phân tích. Quan niệm, nhận thức về tài liệu của các nhóm sinh viên, thái độ ứng xử với tài liệu, mục đích sử dụng Internet của sinh viên cũng là những yếu tố quan trọng cần xem xét.
2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến văn hóa đọc của sinh viên
Các yếu tố cá nhân, môi trường đọc, hoạt động thông tin thư viện ảnh hưởng đến văn hóa đọc. Số lượng vốn tài liệu của Thư viện trường CĐVP, hình thức tài liệu thường sử dụng, số lượng nội dung vốn tài liệu của Thư viện trường CĐVP, số lượng tài liệu theo ngôn ngữ của Thư viện trường CĐVP, mức độ đáp ứng của vốn tài liệu thư viện, đánh giá về sản phẩm và dịch vụ TT-TV, thái độ phục vụ của cán bộ thư viện, nhu cầu tham gia các khóa đào tạo người dùng tin, hoạt động hiệu quả trong việc hướng dẫn đọc, mức độ hài lòng đối với cơ sở vật chất, trang thiết bị tại thư viện cần được đánh giá.
III. Giải Pháp Phát Triển Văn Hóa Đọc Cho Sinh Viên Cao Đẳng VP
Để phát triển văn hóa đọc cho sinh viên Trường Cao đẳng Vĩnh Phúc, cần có các giải pháp đồng bộ. Nâng cao nhận thức về phát triển văn hóa đọc, tạo môi trường đọc thuận lợi, tăng cường các hoạt động thư viện, tăng cường cơ sở vật chất - hạ tầng công nghệ cho Thư viện, đa dạng hóa hình thức phát triển văn hóa đọc, đào tạo người dùng tin, mở các ngày hội đọc sách cho sinh viên, xây dựng các tủ sách lớp/ khoa, nâng cao trình độ cán bộ, đổi mới phương pháp giáo dục đại học là những giải pháp quan trọng.
3.1. Nâng cao nhận thức về vai trò của văn hóa đọc
Cần tăng cường tuyên truyền về lợi ích của việc đọc sách, tổ chức các buổi nói chuyện, hội thảo về văn hóa đọc. Khuyến khích sinh viên tham gia các hoạt động đọc sách, viết bài cảm nhận về sách. Tạo điều kiện để sinh viên tiếp cận với nhiều loại sách khác nhau.
3.2. Tạo môi trường đọc thuận lợi và khuyến khích đọc sách
Cần xây dựng thư viện hiện đại, trang bị đầy đủ sách báo, tạp chí. Tạo không gian đọc thoải mái, yên tĩnh. Tổ chức các câu lạc bộ đọc sách, các hoạt động giao lưu, chia sẻ về sách. Khuyến khích sinh viên đọc sách online, sử dụng các ứng dụng đọc sách.
3.3. Tăng cường hoạt động của thư viện và đào tạo kỹ năng đọc
Thư viện cần tăng cường các hoạt động giới thiệu sách, hướng dẫn tìm kiếm thông tin. Tổ chức các khóa đào tạo kỹ năng đọc nhanh, đọc hiểu, đọc phản biện. Xây dựng cơ sở dữ liệu sách điện tử, tạo điều kiện cho sinh viên truy cập dễ dàng. Cần có yêu cầu đội ngũ cán bộ thư viện trong phát triển văn hóa đọc tại thư viện. Nâng cao năng lực và phẩm chất cán bộ thông tin thư viện.
IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Phát Triển Văn Hóa Đọc Tại CĐ Vĩnh Phúc
Việc ứng dụng các giải pháp phát triển văn hóa đọc cần được thực hiện một cách bài bản và có hệ thống. Cần có kế hoạch cụ thể, phân công trách nhiệm rõ ràng. Thường xuyên đánh giá, rút kinh nghiệm để điều chỉnh các giải pháp cho phù hợp. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, thư viện, giảng viên và sinh viên.
4.1. Xây dựng tủ sách lớp khoa và ngày hội đọc sách
Việc xây dựng các tủ sách lớp/khoa sẽ giúp sinh viên dễ dàng tiếp cận với sách báo. Tổ chức các ngày hội đọc sách sẽ tạo không khí vui tươi, khuyến khích sinh viên đọc sách. Cần có sự hỗ trợ của nhà trường, thư viện và các tổ chức xã hội.
4.2. Đổi mới phương pháp giáo dục đại học và giáo dục văn hóa đọc
Cần đổi mới phương pháp giảng dạy, tăng cường tính chủ động, sáng tạo của sinh viên. Khuyến khích sinh viên đọc sách tham khảo, tự nghiên cứu. Tổ chức các hoạt động ngoại khóa, các buổi thảo luận về sách. Lồng ghép nội dung giáo dục văn hóa đọc vào các môn học.
V. Kết Luận Tầm Quan Trọng Của Văn Hóa Đọc Với Sinh Viên
Phát triển văn hóa đọc cho sinh viên Trường Cao đẳng Vĩnh Phúc là một nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết. Nó góp phần nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu của xã hội hiện đại. Cần có sự quan tâm, đầu tư của các cấp lãnh đạo, sự nỗ lực của nhà trường, thư viện, giảng viên và sinh viên.
5.1. Văn hóa đọc và phát triển bản thân sinh viên
Văn hóa đọc không chỉ là việc đọc sách mà còn là việc hình thành thói quen đọc, kỹ năng đọc và thái độ ứng xử với sách. Nó giúp sinh viên mở rộng kiến thức, nâng cao tư duy, phát triển kỹ năng mềm, hoàn thiện nhân cách. Văn hóa đọc và phát triển bản thân là hai yếu tố không thể tách rời.
5.2. Văn hóa đọc trong kỷ nguyên số và tương lai
Trong kỷ nguyên số, văn hóa đọc có nhiều thay đổi. Sinh viên có thể tiếp cận với sách báo, tạp chí một cách dễ dàng thông qua Internet. Tuy nhiên, cũng cần phải đối mặt với những thách thức như thông tin sai lệch, thông tin rác. Cần trang bị cho sinh viên kỹ năng chọn lọc thông tin, đọc phản biện. Văn hóa đọc và công nghệ là hai yếu tố cần được kết hợp hài hòa.
