Luận văn tốt nghiệp: Vận dụng quan điểm dạy học phân hóa để phát triển năng lực giải quyết vấn đề trong dạy học hóa học lớp 10

• Tác giả: Tăng Thị Thúy Vi
• Người hướng dẫn: ThS. Nguyễn Thị Lan Anh
• Trường học: Đại học Đà Nẵng
• Chuyên ngành: Hóa học
• Đề tài: Vận Dụng Các Quan Điểm Dạy Học Phân Hóa Trong Dạy Học Hóa Học Để Phát Triển Năng Lực Giải Quyết Vấn Đề Cho Học Sinh (Chương Oxi – Lưu Huỳnh - Hóa Học – Lớp 10 Chuẩn)
• Loại tài liệu: khóa luận tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Đà Nẵng

• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CÁC CHỮ CÁI VIẾT TẮT
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
• 1.1. Lịch sử vấn đề nghiên cứu
• 1.2. Định hướng đổi mới chương trình giáo dục phổ thông và phương pháp dạy học hiện nay
• 1.3. Chuyển từ chương trình định hướng nội dung dạy học sang chương trình định hướng năng lực. Đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực
• 1.4. Quan điểm dạy học phân hóa
• 1.4.1. Thuyết “đa trí tuệ” - cơ sở nền tảng của dạy học theo quan điểm dạy học phân hóa
• 1.4.2. Về dạy học phân hóa
• 1.4.3. Tại sao nên đưa dạy học phân hóa vào THPT
• 1.4.4. Các con đường thực hiện phân hóa dạy học
• 1.4.5. Đặc điểm của lớp học phân hóa
• 1.4.6. Các yếu tố có thể sử dụng trong lớp học phân hóa
• 1.4.7. Hoạt động nhận thức và tính tích cực hoạt động nhận thức của học sinh
• 1.4.7.1. Khái niệm hoạt động nhận thức
• 1.4.7.2. Hoạt động nhận thức của học sinh
• 1.4.7.3. Tính tích cực hoạt động nhận thức của học sinh
• 1.5. Phương pháp dạy học và kĩ thuật dạy học tích cực theo quan điểm phân hóa
• 1.5.1. Thực trạng phương pháp dạy học tích cực
• 1.5.2. Về phương pháp dạy học tích cực
• 1.5.3. Dạy học theo dự án
• 1.5.4. Dạy học theo hợp đồng
• 1.5.5. Dạy học theo góc
• 1.5.6. Một số kỹ thuật dạy học tích cực
• 1.5.7. Khảo sát việc sử dụng các phương pháp dạy học ở một số trường THPT trên địa bàn thành phố Đà Nẵng
• 1.6. Tiểu kết chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TRONG DẠY HỌC PHÂN HÓA (CHƯƠNG OXI – LƯU HUỲNH – LỚP 10 CHUẨN)
• 2.1. Phân tích mục tiêu và cấu trúc của chương oxi - lưu huỳnh - lớp 10 chuẩn
• 2.1.1. Mục tiêu của chương
• 2.1.2. Cấu trúc nội dung chương – Oxi - Lưu huỳnh – hóa học 10 chuẩn
• 2.1.3. Một số đặc điểm cần lưu ý khi dạy học : chương 6 – Oxi - Lưu huỳnh - Hóa học 10 chuẩn
• 2.1.4. Nguyên tắc lựa chọn nội dung và yêu cầu tổ chức dạy học theo góc, theo hợp đồng và theo dự án
• 2.1.4.1. Nguyên tắc lựa chọn nội dung
• 2.1.4.2. Yêu cầu về tổ chức dạy học theo góc, theo hợp đồng và theo dự án
• 2.1.5. Thiết kế một số giáo án chương 6: OXI - LƯU HUỲNH - Hóa 10 chuẩn theo quan điểm dạy học phân hóa
• 2.1.5.1. Thiết kế giáo án dạy học theo dự án với sự hỗ trợ của CNTT
• 2.1.5.2. Thiết kế giáo án dạy học theo góc kết hợp kĩ thuật khăn trải bàn
• 2.1.5.3. Thiết kế giáo án dạy học theo hợp đồng kết hợp với kĩ thuật sơ đồ tư duy
• 2.2. Tổ chức dạy học phân hoá
• 2.2.1. Tìm hiểu HS trong lớp học
• 2.2.2. Cân bằng mục tiêu học tập, tài liệu học tập và nhu cầu HS
• 2.2.3. Xây dựng kế hoạch bài học với các hoạt động đa dạng và hướng dẫn công bằng
• 2.2.4. Sử dụng các nhóm học tập linh hoạt và hợp tác
• 2.2.5. Tiến hành đánh giá thường xuyên
• 2.3. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
• 3.1. Mục đích và nhiệm vụ của thực nghiệm sư phạm
• 3.1.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm
• 3.1.2. Nhiệm vụ thực nghiệm sư phạm
• 3.2. Nội dung và kế hoạch tiến hành thực nghiệm
• 3.2.1. Chọn đối tượng và địa bàn thực nghiệm
• 3.2.2. Tiến hành thực nghiệm. Kết quả các bài kiểm tra của chương dạy thực nghiệm
• 3.2.3. Xử lí kết quả thực nghiệm sư phạm
• 3.2.4. Đánh giá kết quả TNSP theo sự đánh giá của GV và HS
• 3.2.5. Một số hình ảnh khi dạy thực nghiệm
• 3.3. Tiểu kết chương 3
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về phát triển năng lực giải quyết vấn đề

Phát triển năng lực giải quyết vấn đề trong dạy học hóa học lớp 10 là một trong những mục tiêu quan trọng trong giáo dục hiện đại. Việc này không chỉ giúp học sinh nắm vững kiến thức mà còn rèn luyện kỹ năng tư duy phản biện và khả năng ứng dụng kiến thức vào thực tiễn. Theo quan điểm dạy học phân hóa, giáo viên cần thiết kế các hoạt động học tập phù hợp với từng đối tượng học sinh, từ đó tạo điều kiện cho tất cả học sinh đều có thể tham gia và phát triển năng lực của mình. Việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực như dạy học theo dự án, theo hợp đồng và theo góc sẽ giúp học sinh chủ động hơn trong việc tìm kiếm và giải quyết vấn đề.

1.1. Tầm quan trọng của năng lực giải quyết vấn đề

Năng lực giải quyết vấn đề không chỉ là một kỹ năng cần thiết trong học tập mà còn là yếu tố quyết định trong cuộc sống hàng ngày. Học sinh cần được trang bị khả năng phân tích, đánh giá và đưa ra quyết định trong các tình huống khác nhau. Việc phát triển năng lực này trong dạy học hóa học lớp 10 sẽ giúp học sinh có thể áp dụng kiến thức hóa học vào các vấn đề thực tiễn, từ đó nâng cao khả năng tư duy và sáng tạo. Theo nghiên cứu, học sinh có năng lực giải quyết vấn đề tốt thường có kết quả học tập cao hơn và tự tin hơn trong việc đối mặt với các thách thức trong học tập và cuộc sống.

II. Quan điểm dạy học phân hóa trong dạy học hóa học

Quan điểm dạy học phân hóa nhấn mạnh việc điều chỉnh phương pháp dạy học để phù hợp với nhu cầu và khả năng của từng học sinh. Trong dạy học hóa học lớp 10, giáo viên cần nhận diện được sự khác biệt trong năng lực và phong cách học tập của học sinh để từ đó áp dụng các phương pháp dạy học phù hợp. Việc này không chỉ giúp học sinh cảm thấy thoải mái hơn trong việc học mà còn khuyến khích sự sáng tạo và chủ động trong việc giải quyết vấn đề. Các phương pháp như dạy học theo dự án, theo hợp đồng và theo góc đều có thể được áp dụng để tạo ra môi trường học tập tích cực và hiệu quả.

2.1. Các phương pháp dạy học tích cực

Dạy học theo dự án, theo hợp đồng và theo góc là những phương pháp dạy học tích cực được áp dụng rộng rãi trong giáo dục hiện đại. Những phương pháp này không chỉ giúp học sinh phát triển năng lực giải quyết vấn đề mà còn khuyến khích sự hợp tác và giao tiếp giữa các học sinh. Dạy học theo dự án cho phép học sinh làm việc nhóm để giải quyết các vấn đề thực tiễn, trong khi dạy học theo hợp đồng giúp học sinh tự quản lý việc học của mình. Dạy học theo góc tạo ra nhiều cơ hội cho học sinh khám phá và tìm hiểu kiến thức một cách chủ động. Những phương pháp này đều hướng đến việc phát triển toàn diện năng lực của học sinh.

III. Thực nghiệm sư phạm và đánh giá kết quả

Thực nghiệm sư phạm là một phần quan trọng trong việc đánh giá hiệu quả của các phương pháp dạy học được áp dụng. Qua thực nghiệm, giáo viên có thể thu thập dữ liệu về sự tiến bộ của học sinh trong việc phát triển năng lực giải quyết vấn đề. Việc đánh giá này không chỉ dựa trên kết quả học tập mà còn dựa trên sự tham gia và thái độ của học sinh trong quá trình học. Kết quả thực nghiệm cho thấy rằng việc áp dụng quan điểm dạy học phân hóa đã giúp học sinh nâng cao khả năng tư duy và giải quyết vấn đề một cách hiệu quả hơn.

3.1. Kết quả thực nghiệm

Kết quả thực nghiệm cho thấy rằng học sinh tham gia vào các hoạt động học tập theo phương pháp dạy học phân hóa có sự tiến bộ rõ rệt trong việc giải quyết vấn đề. Học sinh không chỉ nắm vững kiến thức mà còn biết cách áp dụng kiến thức vào thực tiễn. Sự tự tin và khả năng làm việc nhóm của học sinh cũng được cải thiện đáng kể. Những kết quả này chứng minh rằng việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực là cần thiết và hiệu quả trong việc phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh.