Phát Triển Hoạt Động Cho Vay Của Quỹ Bảo Vệ Môi Trường Việt Nam

Cho vay là một hình thức cấp tín dụng, trong đó tổ chức tín dụng giao hoặc cam kết giao cho khách hàng một khoản tiền để sử dụng vào mục đích xác định trong một thời gian nhất định, theo thỏa thuận với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi. Theo tài liệu Tiền tệ, tín dụng và ngân hàng, Cho vay tiền là hợp đồng qua đó người cho vay cam kết giao cho người vay một khoản tiền và người vay tiền cam kết hoàn trả người cho vay khoản tiền tương ứng với số tiền đã vay (vốn). (Lê Văn Tư 1997, tr. Do vậy, có thể hiểu cho vay là một hình thức cấp tín dụng, theo đó tổ chức tín dụng giao hoặc cam kết giao cho khách hàng một khoản tiền để sử dụng vào mục đích ác định trong một thời gian nhất định theo th a thuận với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi.

Có nhiều cách phân loại hoạt động cho vay. Dựa vào mục đích sử dụng vốn, có cho vay phục vụ sản xuất kinh doanh, cho vay tiêu dùng cá nhân, cho vay mua bán bất động sản, cho vay sản xuất nông nghiệp, và cho vay kinh doanh xuất nhập khẩu. Theo thời hạn, có cho vay ngắn hạn (dưới 1 năm) và cho vay trung dài hạn (trên 1 năm). Ngoài ra, còn có phân loại theo mức độ tín nhiệm của khách hàng (có bảo đảm và không có bảo đảm) và theo phương thức cho vay (từng lần, hạn mức tín dụng).

Bất kỳ mối quan hệ cho vay nào cũng có bốn đặc trưng cơ bản : Lòng tin, tính hoàn trả, tính thời hạn và ẩn chứa nhiều khả năng rủi ro. Một là, quan hệ cho vay dựa trên cơ sở lòng tin. Người ta chỉ cho vay khi người ta tin tưởng người đi vay có ý muốn trả nợ và có khả năng trả nợ. Đồng thời người cho vay tin rằng người đi vay sử dụng lượng giá trị đó sẽ thu được lượng giá trị cao hơn, đạt hiệu quả sau một thời gian nhất định và có ý muốn trả nợ thì quan hệ tín dụng mới xảy ra. Như vậy có thể nói đây là điều kiện tiên quyết để thiết lập quan hệ tín dụng.

Trong nền kinh tế thị trường, cho vay thực hiện ba chức năng cơ bản. Một là góp phần thúc đẩy quá trình tích tụ và tập trung vốn. (Nguyễn Văn Tiến 2014, tr. Cho vay thu hút đại bộ phận tiền tệ nhàn rỗi trong nền kinh tế và phân phối lại vốn đó nhờ đó điều hòa vốn từ nơi thừa vốn đến nơi thiếu vốn. Sự điều hòa mang tính chất tạm thời và phải trả lãi. Việc phân phối lại vốn tiền tệ dưới hình thức cho vay được thực hiện bằng hai cách: Phân phối trực tiếp và phân phối gián tiếp.

Tại Quyết định số 78/2014/QĐ-TTg ngày 26 tháng 12 năm 2014 của Thủ tướng Chính phủ Quy định về tổ chức và hoạt động của Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam và Quyết định số 899/QĐ-Bộ Tài nguyên và Môi trường Việt Nam ngày 15 tháng 4 năm 2015 của Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành Điều lệ Tổ chức và hoạt động của Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam có quy định đối tượng được cho vay ưu đãi từ Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam là tổ chức, cá nhân có các dự án đầu tư thực hiện các hoạt động bảo vệ môi trường; dự án đầu tư thực hiện việc phòng, chống, khắc phục ô nhiễm, suy thoái và sự cố môi trường mang tính quốc gia, liên ngành, liên vùng hoặc giải quyết các vấn đề môi trường cục bộ nhưng có phạm vi ảnh hưởng lớn.

Trên thực tế, Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam đang có hoạt động cho vay khá khả quan, trong quá trình hơn 10 năm hoạt động và phát triển, Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam đã giải ngân cho vay với hai hình thức chính: cho vay với lãi suất ưu đãi và hỗ trợ lãi suất sau đầu tư trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, hoạt động cho vay của Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam đã và đang bộc lộ nhiều hạn chế như: 1) số lượng khách hàng của Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam chưa thường xuyên, chủ yếu do khách hàng tự tìm hiểu và tiếp cận; 2) doanh số cho vay của Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam phát triển chưa ổn định, phụ thuộc nhiều vào hoàn cảnh khách quan; 3) cơ chế cho vay còn nhiều vướng mắc chưa phát huy được hết nguồn lực của Quỹ.

Cần rà soát và đơn giản hóa quy trình vay vốn môi trường, giảm bớt các thủ tục hành chính rườm rà để tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp và tổ chức tiếp cận nguồn vốn. Đồng thời, cần xây dựng các tiêu chí đánh giá dự án rõ ràng và minh bạch để đảm bảo tính hiệu quả của các khoản cho vay.

Cần đẩy mạnh công tác truyền thông, quảng bá về các chương trình cho vay ưu đãi của Quỹ Bảo Vệ Môi Trường Việt Nam đến các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân có nhu cầu. Có thể tổ chức các hội thảo, sự kiện kết nối để giới thiệu về các sản phẩm tín dụng xanh và tạo cơ hội cho các bên trao đổi, hợp tác.

Ngoài các khoản cho vay truyền thống, cần phát triển các sản phẩm tín dụng xanh mới, phù hợp với nhu cầu của từng đối tượng khách hàng. Ví dụ, có thể cung cấp các khoản vay cho các dự án năng lượng tái tạo, xử lý chất thải, hoặc tiết kiệm năng lượng.

Cần có các công cụ và phương pháp đánh giá hiệu quả môi trường của các dự án được vay vốn từ Quỹ Bảo Vệ Môi Trường Việt Nam. Điều này giúp xác định được tác động thực tế của các dự án đến môi trường, từ đó có cơ sở để điều chỉnh chính sách và hỗ trợ các dự án hiệu quả hơn.

Ngoài hiệu quả môi trường, cần phân tích hiệu quả kinh tế của hoạt động cho vay của Quỹ Bảo Vệ Môi Trường Việt Nam. Điều này giúp đánh giá được khả năng thu hồi vốn, tạo ra giá trị gia tăng cho nền kinh tế, và đóng góp vào tăng trưởng xanh.

Tài chính bền vững đang trở thành xu hướng chủ đạo trên toàn cầu. Các nhà đầu tư ngày càng quan tâm đến các yếu tố ESG (Environmental, Social, and Governance) khi đưa ra quyết định đầu tư. Quỹ Bảo Vệ Môi Trường Việt Nam cần nắm bắt xu hướng này để thu hút nguồn vốn và phát triển bền vững.

Hợp tác quốc tế đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển cho vay xanh. Quỹ Bảo Vệ Môi Trường Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm từ các tổ chức quốc tế, tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi, và tham gia vào các dự án hợp tác về bảo vệ môi trường.