Đánh Giá Sự Đồng Ý Của Xã Hội Về Thuế Bảo Vệ Môi Trường Đối Với Mặt Hàng Xăng Dầu Ở Việt Nam

• Tác giả: Phan Anh Quân
• Người hướng dẫn: PGS. Sử Đình Thành
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế Thành Phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Tài Chính - Ngân Hàng
• Đề tài: Đánh Giá Sự Đồng Ý Của Xã Hội Về Thuế Bảo Vệ Môi Trường Đối Với Xăng Dầu Tại TP. Hồ Chí Minh
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ Kinh Tế
• Năm xuất bản: 2014
• Địa điểm: Thành Phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CÁC ĐỒ THỊ
• DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
• DANH MỤC BẢNG BIỂU
• PHẦN MỞ ĐẦU
• 0.1. Lý do lựa chọn đề tài
• 0.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 0.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 0.4. Phương pháp nghiên cứu
• 0.5. Kết cấu của Luận văn
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ SỰ ĐỒNG Ý CỦA XÃ HỘI ĐỐI VỚI THUẾ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG
• 1.1. Ngoại tác tiêu cực và đánh thuế Pigou
• 1.1.1. Ngoại tác tiêu cực
• 1.1.2. Ngoại tác sản xuất tiêu cực
• 1.1.3. Ngoại tác tiêu dùng tiêu cực
• 1.1.4. Nội hoá ngoại tác tiêu cực và hạn chế thị trường
• 1.1.5. Đánh thuế Pigou
• 1.2. Sự đồng ý của xã hội và đánh thuế Pigou
• 1.2.1. Vấn đề chính trị ảnh hưởng đến sự ủng hộ thuế Pigouvian
• 1.2.2. Các khía cạnh đồng ý của xã hội
• 1.2.3. Đánh giá các nghiên cứu thực nghiệm về sự đồng ý của xã hội đối với thuế bảo vệ môi trường
• 1.3. Tổng kết Chương Một
• 2. CHƯƠNG 2: ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ ĐÔ THỊ DO PHƯƠNG TIỆN GIAO THÔNG GÂY RA VÀ CHÍNH SÁCH THUẾ, PHÍ ĐỐI VỚI MẶT HÀNG XĂNG DẦU TẠI VIỆT NAM
• 2.1. Thực trạng ô nhiễm không khí ở Việt Nam
• 2.1.1. Vấn đề tiêu thụ xăng dầu ở Việt Nam
• 2.1.2. Hiện trạng chất lượng môi trường không khí đô thị
• 2.2. Chính sách về phí, thuế đối với xăng dầu tại Việt Nam
• 2.2.1. Phí xăng dầu
• 2.2.2. Các loại thuế đánh trên mặt hàng xăng dầu
• 2.3. Tổng kết Chương Hai
• 3. CHƯƠNG 3: MÔ HÌNH, PHƯƠNG PHÁP VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Mô hình nghiên cứu
• 3.1.1. Mô hình tổng quát
• 3.1.2. Mô hình chi tiết
• 3.2. Xây dựng thang đo
• 3.2.1. Biến phụ thuộc và thang đo
• 3.2.2. Biến độc lập và thang đo
• 3.3. Dữ liệu nghiên cứu
• 3.4. Phương pháp nghiên cứu
• 3.5. Kết quả mô hình và thảo luận
• 3.5.1. Kết quả khảo sát sự ủng hộ công chúng đối với thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu
• 3.5.2. Kết quả nhóm nhân tố ảnh hưởng đến sự ủng hộ thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu
• 3.5.3. Kết quả dự đoán sự ủng hộ thuế của cá nhân
• 3.6. Kiểm định tính phù hợp của mô hình
• 3.7. Tổng kết Chương Ba
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• 4.1. Một số các khuyến nghị
• 4.2. Những mặt hạn chế của đề tài
• 4.3. Đề xuất khắc phục những mặt hạn chế của đề tài
• 4.4. Tổng kết Chương Bốn
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Thuế Bảo Vệ Môi Trường Xăng Dầu TP

Trong bối cảnh công nghiệp hóa và hiện đại hóa, ô nhiễm môi trường trở thành vấn đề cấp bách toàn cầu. Đặc biệt, ô nhiễm không khí do khí thải từ phương tiện giao thông vận tải là một trong những thách thức lớn tại các đô thị lớn như TP. Hồ Chí Minh. Việc điều tiết thông qua thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu là một giải pháp được nhiều quốc gia áp dụng nhằm hạn chế tác động tiêu cực đến môi trường. Tuy nhiên, hiệu quả của chính sách này phụ thuộc lớn vào sự đồng thuận xã hội, đặc biệt là từ phía người tiêu dùng và doanh nghiệp xăng dầu. Luận văn này tập trung vào việc đánh giá sự đồng ý của xã hội về thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu tại TP. Hồ Chí Minh, một vấn đề quan trọng để đảm bảo tính bền vững và hiệu quả của chính sách.

1.1. Ô nhiễm không khí đô thị Thực trạng đáng báo động

Việt Nam, với mật độ dân số cao tại các đô thị, đang đối mặt với mức độ ô nhiễm không khí đáng báo động. Sự gia tăng nhanh chóng của phương tiện cá nhân, đặc biệt là xe máy, đã góp phần làm gia tăng lượng khí thải độc hại. Mặc dù có các biện pháp hạn chế, tình hình vẫn chưa cải thiện đáng kể. Theo nghiên cứu, lượng phát thải từ giao thông vận tải chiếm tỷ lệ lớn trong tổng lượng phát thải gây ô nhiễm tại TP. Hồ Chí Minh.

1.2. Chính sách thuế bảo vệ môi trường Mục tiêu và thách thức

Chính phủ đã áp dụng nhiều biện pháp, bao gồm điều chỉnh giá nhiên liệu và ban hành Luật Thuế Bảo Vệ Môi Trường, nhằm hạn chế sử dụng phương tiện cá nhân. Tuy nhiên, việc tăng thuế có thể gây áp lực lên giá cả hàng hóa tiêu dùng, ảnh hưởng đến mức sống của người dân. Do đó, việc duy trì sự đồng thuận xã hội là yếu tố then chốt để đảm bảo hiệu quả lâu dài của chính sách.

II. Vấn Đề Thiếu Đồng Thuận Xã Hội Về Thuế Xăng Dầu

Một trong những thách thức lớn nhất trong việc áp dụng thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu là sự đồng thuận xã hội. Nếu công chúng không chấp nhận hoặc phản đối chính sách, hiệu quả của nó sẽ bị suy giảm đáng kể. Nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến ý kiến công chúng, bao gồm nhận thức về tác động môi trường, ảnh hưởng kinh tế đến mức sống, và lòng tin vào khả năng quản lý ngân sách nhà nước của chính phủ. Việc đánh giá chính xác sự đồng ý của xã hội là cần thiết để điều chỉnh chính sách phù hợp và đảm bảo tính khả thi.

2.1. Phản ứng xã hội Từ ủng hộ đến phản đối

Phản ứng xã hội đối với thuế xăng dầu rất đa dạng. Một số người dân ủng hộ vì nhận thức được tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, nhiều người khác lại lo ngại về chi phí sinh hoạt gia tăng và ảnh hưởng kinh tế đến các doanh nghiệp. Sự khác biệt này đòi hỏi cần có sự cân nhắc kỹ lưỡng khi xây dựng và triển khai chính sách.

2.2. Tác động kinh tế xã hội Cần đánh giá toàn diện

Việc tăng thuế xăng dầu có thể dẫn đến nhiều tác động kinh tế - xã hội, bao gồm tăng giá hàng hóa, giảm sức mua của người tiêu dùng, và ảnh hưởng đến doanh nghiệp vận tải. Do đó, việc đánh giá kỹ lưỡng các tác động này là rất quan trọng để đảm bảo chính sách không gây ra những hệ lụy tiêu cực cho xã hội.

2.3. Vai trò của truyền thông và giáo dục Nâng cao nhận thức

Truyền thông và giáo dục đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác động môi trường của việc sử dụng xăng dầu. Việc cung cấp thông tin chính xác và khách quan có thể giúp người dân hiểu rõ hơn về lợi ích của thuế bảo vệ môi trường và từ đó tăng cường sự đồng thuận xã hội.

III. Phương Pháp Đánh Giá Sự Đồng Thuận Thuế Xăng Dầu

Nghiên cứu này sử dụng phương pháp kết hợp giữa định tính và định lượng để đánh giá sự đồng ý của xã hội về thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu tại TP. Hồ Chí Minh. Phương pháp định tính bao gồm phỏng vấn sâu các chuyên gia kinh tế, nhà quản lý, và đại diện doanh nghiệp xăng dầu. Phương pháp định lượng sử dụng khảo sát xã hội học với mẫu 380 người dân đang sinh sống và làm việc tại TP. Hồ Chí Minh, với độ tuổi từ 18-60. Dữ liệu được phân tích bằng mô hình Ordered Logit.

3.1. Khảo sát xã hội học Thu thập dữ liệu ý kiến công chúng

Khảo sát được thiết kế để thu thập thông tin về ý kiến công chúng đối với thuế xăng dầu, bao gồm mức độ ủng hộ, lý do ủng hộ hoặc phản đối, và nhận thức về tác động môi trường và kinh tế. Mẫu khảo sát được chọn ngẫu nhiên để đảm bảo tính đại diện.

3.2. Mô hình Ordered Logit Phân tích các yếu tố ảnh hưởng

Mô hình Ordered Logit được sử dụng để phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến mức độ ủng hộ đối với thuế xăng dầu. Các yếu tố này bao gồm thu nhập cá nhân, chi phí xăng dầu hàng tháng, nhận thức về ô nhiễm không khí, lòng tin vào chính phủ, và các yếu tố nhân khẩu học khác.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Mức Độ Đồng Thuận Và Yếu Tố Tác Động

Kết quả nghiên cứu cho thấy sự đồng thuận xã hội về thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu tại TP. Hồ Chí Minh còn hạn chế. Nhiều người dân lo ngại về ảnh hưởng kinh tế và chi phí sinh hoạt gia tăng. Tuy nhiên, những người có nhận thức cao về tác động môi trường và ô nhiễm không khí có xu hướng ủng hộ chính sách này hơn. Lòng tin vào chính phủ và hiệu quả thu thuế cũng là yếu tố quan trọng.

4.1. Mức độ ủng hộ thuế xăng dầu Phân tích chi tiết

Phân tích chi tiết cho thấy chỉ một phần nhỏ người dân ủng hộ việc tăng thuế xăng dầu ở mức cao hơn mức hiện tại. Phần lớn người dân cho rằng mức thuế hiện tại là phù hợp hoặc cần được xem xét giảm bớt. Điều này cho thấy cần có sự điều chỉnh chính sách để phù hợp hơn với ý kiến công chúng.

4.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự đồng thuận Nhận diện và đo lường

Nghiên cứu xác định một số yếu tố chính ảnh hưởng đến sự đồng thuận đối với thuế xăng dầu, bao gồm thu nhập, chi phí xăng dầu, nhận thức về môi trường, lòng tin vào chính phủ, và trình độ học vấn. Việc đo lường mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố giúp các nhà hoạch định chính sách có thể đưa ra các giải pháp phù hợp.

V. Giải Pháp Nâng Cao Sự Đồng Thuận Về Thuế Xăng Dầu

Để nâng cao sự đồng thuận xã hội về thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu, cần có một giải pháp đồng bộ, bao gồm tăng cường truyền thông về tác động môi trường, đảm bảo tính minh bạch trong quản lý ngân sách nhà nước, và hỗ trợ người tiêu dùng và doanh nghiệp bị ảnh hưởng. Chính sách cần được điều chỉnh để giảm thiểu tác động kinh tế tiêu cực và tạo động lực cho việc sử dụng năng lượng sạch.

5.1. Truyền thông và giáo dục Thay đổi nhận thức về môi trường

Cần có các chiến dịch truyền thông và giáo dục rộng rãi để nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác động môi trường của việc sử dụng xăng dầu và lợi ích của việc sử dụng năng lượng sạch. Truyền thông cần cung cấp thông tin chính xác và khách quan, tránh gây hoang mang trong dư luận.

5.2. Minh bạch và trách nhiệm giải trình Xây dựng lòng tin

Chính phủ cần tăng cường tính minh bạch trong việc quản lý ngân sách nhà nước, đặc biệt là nguồn thu từ thuế bảo vệ môi trường. Việc công khai thông tin và trách nhiệm giải trình sẽ giúp xây dựng lòng tin của người dân vào chính phủ.

5.3. Hỗ trợ và khuyến khích Giảm thiểu tác động kinh tế

Chính phủ có thể áp dụng các biện pháp hỗ trợ và khuyến khích để giảm thiểu tác động kinh tế tiêu cực của thuế xăng dầu, chẳng hạn như trợ cấp cho người nghèo, giảm thuế cho doanh nghiệp sử dụng năng lượng sạch, và đầu tư vào giao thông công cộng.

VI. Kết Luận Tương Lai Thuế Bảo Vệ Môi Trường Xăng Dầu

Việc áp dụng thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu là một giải pháp quan trọng để giảm thiểu ô nhiễm môi trường và thúc đẩy phát triển bền vững. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả lâu dài, cần có sự đồng thuận xã hội và một chính sách được thiết kế phù hợp. Nghiên cứu này đã cung cấp những thông tin hữu ích để các nhà hoạch định chính sách có thể đưa ra những quyết định sáng suốt và đảm bảo tương lai xanh cho TP. Hồ Chí Minh.

6.1. Hướng nghiên cứu tiếp theo Mở rộng phạm vi và đối tượng

Các nghiên cứu tiếp theo có thể mở rộng phạm vi nghiên cứu ra các tỉnh thành khác để có cái nhìn toàn diện hơn về sự đồng thuận xã hội đối với thuế xăng dầu. Ngoài ra, có thể nghiên cứu sâu hơn về các yếu tố văn hóa và xã hội ảnh hưởng đến ý kiến công chúng.

6.2. Đề xuất chính sách Cân bằng giữa môi trường và kinh tế

Chính sách thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu cần được thiết kế một cách cẩn thận để cân bằng giữa mục tiêu bảo vệ môi trường và đảm bảo ổn định kinh tế. Cần có sự tham gia của nhiều bên liên quan trong quá trình xây dựng và triển khai chính sách.

Tổng quan nghiên cứu

Ô nhiễm không khí đô thị do phương tiện giao thông là một trong những vấn đề môi trường nghiêm trọng tại Việt Nam, đặc biệt ở các thành phố lớn như TP. Hồ Chí Minh. Theo số liệu từ Cục Đăng kiểm Việt Nam, số lượng ô tô và xe máy hoạt động hàng năm tăng liên tục từ năm 2000 đến 2009, kéo theo nhu cầu tiêu thụ xăng dầu gia tăng mạnh mẽ. Ước tính hoạt động giao thông chiếm khoảng 70% lượng khí thải ô nhiễm không khí đô thị, trong đó các chất như CO, NO2, VOCs đóng vai trò chính. Trước thực trạng này, Chính phủ Việt Nam đã ban hành Luật Thuế Bảo Vệ Môi Trường nhằm điều tiết tiêu thụ xăng dầu, góp phần giảm thiểu ô nhiễm và khuyến khích sử dụng phương tiện giao thông công cộng.

Luận văn tập trung nghiên cứu sự đồng ý của xã hội đối với chính sách thuế bảo vệ môi trường áp dụng trên mặt hàng xăng dầu tại TP. Hồ Chí Minh. Mục tiêu chính là đánh giá mức độ ủng hộ của người dân với các mức thuế khác nhau dựa trên mức thuế hiện hành (1.000 đồng/lít xăng), đồng thời xác định các nhân tố ảnh hưởng đến sự đồng thuận này. Phạm vi nghiên cứu bao gồm khảo sát 380 người dân từ 18 đến 60 tuổi sinh sống và làm việc tại TP. Hồ Chí Minh, với dữ liệu thu thập trong giai đoạn gần đây. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hoàn thiện chính sách thuế môi trường, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý ô nhiễm không khí và phát triển bền vững đô thị.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên lý thuyết ngoại tác tiêu cực và thuế Pigouvian để giải thích cơ chế nội hoá chi phí xã hội do ô nhiễm môi trường gây ra. Ngoại tác tiêu cực được phân thành ngoại tác sản xuất và tiêu dùng, trong đó hành vi sản xuất hoặc tiêu dùng gây thiệt hại cho bên thứ ba mà không chịu chi phí bồi thường. Thuế Pigouvian được áp dụng nhằm đánh thuế tương đương với tổn thất biên xã hội, khuyến khích giảm sản lượng gây ô nhiễm về mức hiệu quả xã hội.

Ngoài ra, luận văn sử dụng mô hình tâm lý - xã hội của Stern (2000) để phân tích sự đồng ý của xã hội đối với thuế bảo vệ môi trường. Mô hình này bao gồm bốn nhóm nhân tố chính ảnh hưởng đến thái độ ủng hộ thuế: nhận thức cá nhân về tác động thuế lên bản thân, nhận thức về tác động môi trường, nhận thức về tác động xã hội và các yếu tố kinh tế - xã hội như độ tuổi, thu nhập, trình độ học vấn và lòng tin vào chính phủ.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu chính được thu thập thông qua khảo sát bảng hỏi với 380 người dân TP. Hồ Chí Minh, độ tuổi từ 18 đến 60, nhằm đánh giá mức độ ủng hộ thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu. Phương pháp chọn mẫu là chọn mẫu ngẫu nhiên có phân tầng nhằm đảm bảo tính đại diện cho các nhóm dân cư khác nhau.

Phân tích dữ liệu sử dụng mô hình hồi quy phân cấp logit (ordered logit) để đánh giá ảnh hưởng của các nhân tố đến mức độ ủng hộ thuế. Mô hình được chạy trên phần mềm Stata, đồng thời sử dụng Excel để xử lý dữ liệu và vẽ biểu đồ minh họa. Thời gian nghiên cứu kéo dài trong năm 2014, tập trung vào khảo sát và phân tích dữ liệu thực tế tại TP. Hồ Chí Minh.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Mức độ ủng hộ thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu: Kết quả khảo sát cho thấy khoảng 60% người dân đồng ý hoặc rất đồng ý với mức thuế hiện hành 1.000 đồng/lít xăng. Tuy nhiên, có khoảng 25% người dân không đồng ý hoặc phản đối mức thuế này.

2. Ảnh hưởng của nhận thức cá nhân: Nhóm nhân tố liên quan đến nhận thức về tác động thuế lên bản thân như thu nhập cá nhân, chi phí tiêu thụ xăng dầu hàng tháng và hành vi sử dụng xe máy có ảnh hưởng tiêu cực đến sự ủng hộ thuế. Cụ thể, người có thu nhập thấp và chi phí xăng dầu cao có xu hướng phản đối thuế hơn, với mức giảm ủng hộ khoảng 15%.

3. Nhận thức về tác động môi trường: Người dân quan tâm đến các vấn đề như kẹt xe, biến đổi khí hậu, ô nhiễm không khí có mức độ ủng hộ thuế cao hơn, chiếm khoảng 70%. Nhóm này tin rằng thuế sẽ góp phần giảm thiểu ô nhiễm và cải thiện chất lượng cuộc sống.

4. Yếu tố xã hội và lòng tin: Lòng tin vào việc Chính phủ sử dụng nguồn thu thuế một cách hợp lý là nhân tố quan trọng, làm tăng mức độ ủng hộ thuế lên khoảng 20%. Độ tuổi và trình độ học vấn cũng có ảnh hưởng tích cực đến sự đồng thuận.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy sự ủng hộ thuế bảo vệ môi trường phụ thuộc mạnh mẽ vào nhận thức cá nhân và xã hội. Người dân có thu nhập thấp và chi phí tiêu thụ xăng dầu cao thường phản đối thuế do lo ngại tác động kinh tế trực tiếp. Điều này phù hợp với các nghiên cứu quốc tế cho thấy thuế môi trường có thể mang tính luỹ thoái, ảnh hưởng không đồng đều đến các nhóm thu nhập khác nhau.

Ngược lại, nhận thức về tác động tích cực của thuế đối với môi trường và lòng tin vào Chính phủ là những yếu tố thúc đẩy sự đồng thuận. Các biểu đồ phân tích mối quan hệ giữa mức độ quan tâm môi trường và tỷ lệ ủng hộ thuế minh họa rõ nét xu hướng này. So sánh với các nghiên cứu tại Thụy Sĩ và Na Uy, kết quả tương đồng về vai trò của thông tin minh bạch và niềm tin xã hội trong việc nâng cao sự chấp nhận chính sách thuế.

Tuy nhiên, mức độ ủng hộ chưa đạt mức cao tuyệt đối, cho thấy cần có các biện pháp truyền thông và chính sách hỗ trợ để giảm thiểu tác động tiêu cực lên nhóm thu nhập thấp, đồng thời tăng cường minh bạch trong sử dụng nguồn thu thuế.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường truyền thông nâng cao nhận thức: Triển khai các chiến dịch truyền thông nhằm giải thích rõ ràng mục đích và lợi ích của thuế bảo vệ môi trường, đặc biệt nhấn mạnh tác động tích cực đến chất lượng không khí và sức khỏe cộng đồng trong vòng 1-2 năm tới. Chủ thể thực hiện: Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với các cơ quan truyền thông.

2. Xây dựng chính sách hỗ trợ nhóm thu nhập thấp: Áp dụng các biện pháp giảm nhẹ tác động kinh tế cho người thu nhập thấp như trợ giá phương tiện công cộng hoặc hỗ trợ tài chính trực tiếp trong vòng 3 năm. Chủ thể thực hiện: Bộ Tài chính và các địa phương.

3. Minh bạch và công khai sử dụng nguồn thu thuế: Thiết lập cơ chế báo cáo định kỳ về việc sử dụng nguồn thu thuế bảo vệ môi trường, đảm bảo người dân có thể giám sát và tin tưởng trong vòng 1 năm. Chủ thể thực hiện: Chính phủ và các cơ quan kiểm toán nhà nước.

4. Khuyến khích phát triển phương tiện giao thông xanh: Đầu tư phát triển hạ tầng giao thông công cộng và khuyến khích sử dụng xe điện, xe đạp trong vòng 5 năm nhằm giảm nhu cầu sử dụng xăng dầu. Chủ thể thực hiện: Bộ Giao thông Vận tải và các địa phương.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhà hoạch định chính sách: Giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến sự đồng thuận xã hội về thuế bảo vệ môi trường, từ đó thiết kế chính sách phù hợp, hiệu quả.

2. Các nhà nghiên cứu kinh tế môi trường: Cung cấp mô hình phân tích toàn diện và dữ liệu thực nghiệm về thái độ người dân đối với thuế môi trường tại Việt Nam.

3. Cơ quan quản lý môi trường và giao thông: Hỗ trợ đánh giá hiệu quả các chính sách thuế, phí liên quan đến xăng dầu và ô nhiễm không khí, từ đó đề xuất giải pháp cải thiện.

4. Tổ chức phi chính phủ và cộng đồng dân cư: Nắm bắt thông tin về tác động của thuế bảo vệ môi trường, nâng cao nhận thức và tham gia giám sát việc thực thi chính sách.

Câu hỏi thường gặp

1. Thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu là gì?
   Thuế bảo vệ môi trường là khoản thuế đánh trên mỗi lít xăng dầu nhằm nội hoá chi phí xã hội do ô nhiễm môi trường gây ra, khuyến khích giảm tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch.

2. Tại sao người dân lại phản đối thuế bảo vệ môi trường?
   Người dân, đặc biệt nhóm thu nhập thấp, lo ngại thuế làm tăng chi phí sinh hoạt và không tin tưởng nguồn thu được sử dụng hiệu quả, dẫn đến phản đối.

3. Các yếu tố nào ảnh hưởng đến sự ủng hộ thuế bảo vệ môi trường?
   Bao gồm nhận thức về tác động thuế lên bản thân và môi trường, lòng tin vào Chính phủ, thu nhập, trình độ học vấn và độ tuổi.

4. Chính sách thuế bảo vệ môi trường có hiệu quả trong giảm ô nhiễm không?
   Thuế có thể giảm tiêu thụ xăng dầu và khí thải nếu được thiết kế hợp lý và đi kèm các biện pháp hỗ trợ, tuy nhiên hiệu quả còn phụ thuộc vào sự đồng thuận xã hội.

5. Làm thế nào để tăng sự đồng thuận của xã hội đối với thuế bảo vệ môi trường?
   Cần tăng cường truyền thông minh bạch, hỗ trợ nhóm thu nhập thấp, công khai sử dụng nguồn thu và phát triển phương tiện giao thông xanh.

Kết luận

• Luận văn đã xây dựng mô hình toàn diện đánh giá sự đồng ý của xã hội đối với thuế bảo vệ môi trường trên mặt hàng xăng dầu tại TP. Hồ Chí Minh.
• Kết quả khảo sát với 380 người cho thấy mức độ ủng hộ khoảng 60%, chịu ảnh hưởng bởi nhận thức cá nhân, môi trường và lòng tin xã hội.
• Thu nhập thấp và chi phí tiêu thụ xăng dầu cao là những nhân tố làm giảm sự đồng thuận.
• Minh bạch trong sử dụng nguồn thu và truyền thông hiệu quả là chìa khóa nâng cao sự ủng hộ.
• Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm tăng cường hiệu quả chính sách thuế bảo vệ môi trường trong vòng 1-5 năm tới.

Hành động tiếp theo: Các nhà hoạch định chính sách và cơ quan liên quan cần áp dụng kết quả nghiên cứu để điều chỉnh chính sách thuế, đồng thời tăng cường truyền thông và hỗ trợ xã hội nhằm đạt được mục tiêu phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.