Tương Quan Giữa Chất Lượng Quản Trị và Hành Chính Công PAPI Đối Với Tăng Trưởng Kinh Tế

Với khoảng 2.8 triệu cán bộ, công chức, viên chức làm việc trong các cơ quan hành chính nhà nước, rõ ràng lĩnh vực công là một trong những ngành thâm dụng lao động nhất tại Việt Nam. Xét trên bình diện toàn cầu, thể chế và tăng trưởng kinh tế có mối quan hệ hai chiều. Chất lượng thể chế, hành chính công là vấn đề then chốt cho năng suất kinh tế và an sinh xã hội. Đẩy mạnh thể chế và khả năng phục vụ của quản trị hành chính công làm giảm gánh nặng hành chính, cải thiện chất lượng pháp luật để từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tạo việc làm.

Việt Nam đã thực hiện cải cách hành chính kể từ năm 1990. Một trong những thước đo cho cải cách hành chính là Chỉ số Hiệu quả Quản trị và Hành chính công cấp tỉnh (PAPI). Đối với các tỉnh thành của Việt Nam, chỉ số phát triển con người (HDI) có tương quan thuận với Chỉ số PAPI. PAPI là khảo sát xã hội học lớn nhất tại Việt Nam tập trung tìm hiểu hiệu quả công tác điều hành, thực thi chính sách, cung ứng dịch vụ công dựa trên đánh giá và trải nghiệm của người dân với dữ liệu được thu thập thường niên.

Vậy có phải sau năm năm triển khai, bộ chỉ số PAPI đã không còn hấp dẫn cũng như là động lực thúc đẩy cải thiện chất lượng hành chính của các tỉnh? Việc sự chú ý của các tỉnh có lẽ đã không còn tập trung cải thiện hành chính nữa nếu như những cải cách thay đổi không thật sự có tác động tích cực đến các mục tiêu tăng trưởng kinh tế. Do đó, từ những xu hướng thay đổi trong kết quả thu thập được của bộ khảo sát PAPI, nghiên cứu đặt ra câu hỏi: bộ chỉ số PAPI hiện tại có phải ánh đúng là thang đo đánh giá chuẩn xác đối với chất lượng quản trị và hành chính công hiện nay hay không?

Trong thực tế, chính quyền địa phương ngoài việc cải thiện chất lượng quản trị và chất lượng hoạt động còn nhiều mục tiêu khác nhau cần theo đuổi, trong đó gồm kinh tế, thất nghiệp-việc làm, môi trường, y tế, giáo dục…Trong đó, các mục tiêu về kinh tế thường được chú trọng nhiều nhất và là yếu tố tác động trực tiếp hay gián tiếp đến các mục tiêu khác. Do đó, việc sự chú ý của các tỉnh có lẽ đã không còn tập trung cải thiện hành chính nữa nếu như những cải cách thay đổi không thật sự có tác động tích cực đến các mục tiêu tăng trưởng kinh tế.

Đối với vấn đề thứ nhất, vì số liệu không sẵn có nên mối quan hệ giữa quản trị hành chính công và tăng trưởng kinh tế chỉ được nghiên cứu theo một chiều quản trị và hành chính công ảnh hưởng đến tăng trưởng. Về vấn đề thứ hai, nghiên cứu phân tích bộ dữ liệu cấp cơ sở về đánh giá người dân đối với quản trị và hành chính công cấp tỉnh thành mà PAPI thu thập được.

Nghiên cứu này xác định mục tiêu chung cần giải quyết là đánh giá chất lượng thang đo chỉ số PAPI hiện nay trong việc phản ánh chất lượng quản trị và hành chính công cấp tỉnh. Chi tiết hơn, nghiên cứu đặt ra hai mục tiêu cụ thể: (1) Thứ nhất, đo lường ảnh hưởng hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh đến tăng trưởng kinh tế các tỉnh thành tại Việt Nam; (2) Thứ hai, đánh giá các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng bộ chỉ số dựa trên phân tích bộ dữ liệu chi tiết và cơ cấu mẫu điều tra.

Câu hỏi nghiên cứu đầu tiên tập trung vào việc xác định liệu hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh, được đo lường bằng chỉ số PAPI, có thực sự tạo ra sự khác biệt trong tăng trưởng kinh tế của các tỉnh thành tại Việt Nam hay không. Việc tìm hiểu mối liên hệ này sẽ giúp làm rõ vai trò của quản trị công trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế địa phương.

Câu hỏi nghiên cứu thứ hai tập trung vào việc đánh giá tính xác thực của chỉ số PAPI trong việc phản ánh trải nghiệm thực tế của người dân. Liệu cơ cấu mẫu thu thập và bảng câu hỏi chi tiết có đảm bảo rằng PAPI thực sự đại diện cho tiếng nói của người dân về chất lượng quản trị và hành chính công tại địa phương hay không?

Vì giới hạn của dữ liệu nên phạm vi nghiên cứu tập trung phân tích tương quan của quản trị và hành chính công PAPI với tăng trưởng kinh tế các tỉnh thành và sự đo lường của PAPI giai đoạn 2011- 2015. Việc tập trung vào giai đoạn này cho phép đánh giá sự thay đổi và tác động của PAPI trong một khoảng thời gian nhất định.

Nghiên cứu này kết hợp hai cách tiếp cận định tính và định lượng để trả lời các câu hỏi nghiên cứu. Với cách tiếp cận định lượng, nghiên cứu sử dụng mô hình hồi quy tăng trưởng dữ liệu bảng của 63 tỉnh thành trong giai đoạn 2011-2015 để trả lời câu hỏi thứ nhất. Dữ liệu nghiên cứu rút trích từ Niên giám Thống kê các tỉnh và dữ liệu chỉ số PAPI.

Thể chế là những ràng buộc mà con người đặt ra nhằm điều chỉnh những tương tác của con người. Đó là những “luật chơi” chính thức và phi chính thức ràng buộc các tương tác trong xã hội, hỗ trợ tăng trưởng và phát triển kinh tế trong dài hạn. Thể chế tạo ra một hệ thống thưởng, phạt cho các ứng xử của các tổ chức, cá nhân, do đó có thể hạn chế hoặc thúc đẩy hành vi của các chủ thể này theo các chiều hướng khác nhau.

Kinh tế học thể chế ra đời nhằm khắc phục những hạn chế của kinh tế học tân cổ điển. Kinh tế học tân cổ điển giả định rằng trong nền kinh tế, thông tin là hoàn hảo, chi phí giao dịch kinh tế bằng không. Tuy nhiên thực tế thông tin thị trường thường không hoàn hảo và có sự bất cân xứng thông tin cho các chủ thể khi tham gia giao dịch trong nền kinh tế nên sự tương tác giữa các chủ thể sẽ phát sinh chi phí giao dịch.