Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và cạnh tranh quốc tế ngày càng gay gắt, các doanh nghiệp đa quốc gia đang mở rộng hoạt động sang các thị trường mới, trong đó có Việt Nam với tốc độ tăng trưởng GDP trung bình khoảng 6% mỗi năm. Việt Nam đã trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt là các công ty Hàn Quốc trong ngành sản xuất, chiếm khoảng 60,6% tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam. Tuy nhiên, bên cạnh sự phát triển kinh tế, Việt Nam cũng đối mặt với nhiều vấn đề xã hội như bất bình đẳng thu nhập, ô nhiễm môi trường và quyền lợi người lao động chưa được bảo đảm đầy đủ. Do đó, trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (CSR) trở thành một yếu tố quan trọng giúp các công ty duy trì uy tín và phát triển bền vững tại thị trường này.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là phân tích các chiến lược hỗ trợ của Ngân hàng Công nghiệp Hàn Quốc (IBK) nhằm thúc đẩy quản lý CSR hiệu quả cho các công ty sản xuất Hàn Quốc tại Việt Nam. Nghiên cứu tập trung vào giai đoạn từ 2016 đến 2024, với phạm vi khảo sát chủ yếu tại các khu vực có mật độ doanh nghiệp Hàn Quốc cao như TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương và Đồng Nai. Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc đề xuất các giải pháp tài chính hỗ trợ CSR, góp phần giải quyết các vấn đề xã hội tại Việt Nam, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp và ngân hàng tài trợ.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai lý thuyết chính: mô hình kim tự tháp CSR của Carroll và lý thuyết về tài chính liên kết hiệu quả CSR. Mô hình kim tự tháp CSR phân chia trách nhiệm xã hội thành bốn cấp độ: kinh tế, pháp lý, đạo đức và từ thiện, giúp doanh nghiệp hiểu rõ các khía cạnh cần thực hiện để phát triển bền vững. Lý thuyết tài chính CSR nhấn mạnh vai trò của các tổ chức tài chính trong việc cung cấp các sản phẩm tài chính gắn liền với hiệu quả CSR, như các khoản vay ưu đãi hoặc trái phiếu xanh, nhằm khuyến khích doanh nghiệp thực hiện trách nhiệm xã hội.

Các khái niệm chuyên ngành được sử dụng bao gồm: ESG (Môi trường, Xã hội, Quản trị), FDI (Đầu tư trực tiếp nước ngoài), PLS-SEM (Phương pháp mô hình cấu trúc phương sai tối thiểu), và các chỉ số đánh giá CSR như MSCI ESG Rating và Dow Jones Sustainability Index. Ngoài ra, các mô hình phân tích SWOT, IFE (Đánh giá yếu tố nội bộ) và EFE (Đánh giá yếu tố bên ngoài) được áp dụng để đánh giá chiến lược hỗ trợ của IBK.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp, kết hợp phân tích định lượng và định tính. Dữ liệu được thu thập từ các nguồn thứ cấp như báo cáo ngành, cơ sở dữ liệu chính phủ Việt Nam, các bài báo khoa học và tài liệu của IBK. Phân tích định lượng dựa trên khảo sát 65 cán bộ quản lý và nhân viên trong các công ty sản xuất Hàn Quốc tại Việt Nam, sử dụng phương pháp chọn mẫu phi xác suất có chủ đích nhằm đảm bảo đối tượng khảo sát có kinh nghiệm và hiểu biết về CSR.

Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng các công cụ thống kê mô tả, phân tích SWOT, IFE, EFE và mô hình PLS-SEM để kiểm định các giả thuyết về tác động của các chiến lược hỗ trợ tài chính đến hiệu quả quản lý CSR. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ năm 2023 đến đầu năm 2024, với các cuộc phỏng vấn bán cấu trúc bổ sung nhằm làm rõ các quan điểm thực tiễn của doanh nghiệp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Mức độ nhận thức và áp dụng CSR của các công ty Hàn Quốc tại Việt Nam: Khoảng 80% doanh nghiệp đã hoặc đang lên kế hoạch triển khai CSR trong vòng 2-4 năm tới, tuy nhiên chỉ 49% có tổ chức chuyên trách về CSR. Tỷ lệ lãnh đạo tham gia trực tiếp vào CSR chỉ đạt 38%, cho thấy sự thiếu hụt về vai trò chỉ đạo trong nội bộ doanh nghiệp.

  2. Khó khăn tài chính là rào cản lớn nhất: 43,1% doanh nghiệp cho biết hạn chế về ngân sách là nguyên nhân chính khiến việc thực hiện CSR bị trì hoãn hoặc không hiệu quả. Điều này phù hợp với khảo sát của Job Korea về SMEs, trong đó ngân sách là rào cản lớn nhất.

  3. Chiến lược hỗ trợ của IBK được đánh giá cao: Các hình thức hỗ trợ tài chính liên kết hiệu quả CSR như cho vay ưu đãi, trái phiếu xanh và công cụ tài chính liên quan đến thị trường carbon được các doanh nghiệp đánh giá là cần thiết và ưu tiên hàng đầu. Khoảng 70% doanh nghiệp mong muốn IBK phát triển các sản phẩm tài chính gắn với đánh giá và đo lường giá trị CSR.

  4. Tác động tích cực của CSR đến hiệu quả kinh doanh: Các công ty thực hiện CSR hiệu quả có mức tăng trưởng doanh thu và cải thiện hình ảnh thương hiệu cao hơn 15-20% so với các công ty chưa áp dụng hoặc áp dụng chưa hiệu quả. Điều này đồng thuận với nghiên cứu của Hyun-sun Sung (2017) về ảnh hưởng tích cực của CSR đến hiệu quả phi tài chính.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của việc chậm trễ trong áp dụng CSR là do chi phí đầu tư ban đầu cao và thiếu các công cụ tài chính hỗ trợ phù hợp. So với các nghiên cứu trước đây, kết quả này củng cố quan điểm rằng tài chính đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy CSR, đặc biệt trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Việc IBK cung cấp các sản phẩm tài chính liên kết hiệu quả CSR không chỉ giúp giảm chi phí vốn mà còn tạo động lực cho doanh nghiệp nâng cao trách nhiệm xã hội.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ doanh nghiệp có tổ chức CSR chuyên trách và mức độ tham gia của lãnh đạo, cùng bảng so sánh các hình thức hỗ trợ tài chính được ưu tiên. Bảng số liệu về tác động của CSR đến doanh thu và hình ảnh thương hiệu cũng giúp minh họa rõ nét hiệu quả của các chiến lược hỗ trợ.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Phát triển các sản phẩm tài chính ưu đãi gắn với hiệu quả CSR: IBK cần thiết kế các khoản vay ưu đãi, trái phiếu xanh và các công cụ tài chính liên quan đến thị trường carbon nhằm giảm chi phí vốn cho doanh nghiệp thực hiện CSR. Mục tiêu tăng tỷ lệ doanh nghiệp được hỗ trợ lên 50% trong vòng 3 năm tới.

  2. Xây dựng hệ thống đo lường và đánh giá giá trị CSR chuẩn hóa: Thiết lập bộ tiêu chí đánh giá CSR phù hợp với đặc thù ngành sản xuất tại Việt Nam, áp dụng các chuẩn quốc tế như MSCI ESG và DJSI. Thời gian hoàn thiện hệ thống trong 2 năm, phối hợp với các tổ chức đánh giá độc lập.

  3. Tăng cường đào tạo và tư vấn về CSR cho doanh nghiệp: Tổ chức các khóa đào tạo, hội thảo và tư vấn chuyên sâu nhằm nâng cao nhận thức và năng lực quản lý CSR cho lãnh đạo và nhân viên. Mục tiêu đào tạo ít nhất 500 cán bộ trong 3 năm.

  4. Thúc đẩy thị trường giao dịch giá trị CSR và carbon: Hỗ trợ doanh nghiệp tham gia thị trường carbon và các thị trường giá trị CSR khác, đồng thời phối hợp với chính phủ Việt Nam để xây dựng khung pháp lý và cơ chế vận hành hiệu quả. Kế hoạch triển khai từ năm 2025 đến 2030.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Các ngân hàng và tổ chức tài chính: Nghiên cứu giúp hiểu rõ vai trò và chiến lược hỗ trợ tài chính cho CSR, từ đó phát triển các sản phẩm phù hợp với nhu cầu doanh nghiệp.

  2. Doanh nghiệp Hàn Quốc và doanh nghiệp sản xuất tại Việt Nam: Cung cấp thông tin về thực trạng CSR, các khó khăn và giải pháp tài chính hỗ trợ, giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả quản lý CSR.

  3. Cơ quan quản lý nhà nước và chính sách: Tham khảo để xây dựng các chính sách hỗ trợ và khung pháp lý thúc đẩy CSR, đặc biệt trong lĩnh vực đầu tư nước ngoài và phát triển bền vững.

  4. Các nhà nghiên cứu và học giả trong lĩnh vực quản trị kinh doanh và phát triển bền vững: Tài liệu tham khảo quý giá về mô hình nghiên cứu, phương pháp phân tích và kết quả thực tiễn liên quan đến CSR trong môi trường kinh doanh đa quốc gia.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao CSR lại quan trọng đối với các công ty Hàn Quốc tại Việt Nam?
    CSR giúp các công ty xây dựng uy tín, đáp ứng yêu cầu pháp lý và xã hội, đồng thời tạo lợi thế cạnh tranh bền vững trong môi trường kinh doanh đa văn hóa và phát triển nhanh như Việt Nam.

  2. Ngân hàng Công nghiệp Hàn Quốc (IBK) hỗ trợ CSR như thế nào?
    IBK cung cấp các sản phẩm tài chính ưu đãi liên kết với hiệu quả CSR, tư vấn và đào tạo, đồng thời phát triển hệ thống đo lường giá trị CSR để hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện trách nhiệm xã hội hiệu quả.

  3. Khó khăn lớn nhất khi triển khai CSR tại Việt Nam là gì?
    Chi phí tài chính và thiếu thông tin, kiến thức về CSR là rào cản chính khiến nhiều doanh nghiệp trì hoãn hoặc thực hiện không hiệu quả các hoạt động CSR.

  4. Các chỉ số đánh giá CSR phổ biến hiện nay là gì?
    MSCI ESG Rating và Dow Jones Sustainability Index (DJSI) là hai trong số các chỉ số được sử dụng rộng rãi để đánh giá hiệu quả CSR của doanh nghiệp trên toàn cầu.

  5. Thị trường giao dịch giá trị CSR có vai trò gì?
    Thị trường này giúp chuyển đổi các giá trị xã hội và môi trường thành lợi ích kinh tế, tạo động lực tài chính cho doanh nghiệp đầu tư vào CSR và giảm thiểu rủi ro liên quan.

Kết luận

  • Luận văn đã phân tích sâu sắc vai trò của IBK trong việc hỗ trợ CSR cho các công ty sản xuất Hàn Quốc tại Việt Nam, góp phần giải quyết các vấn đề xã hội và nâng cao năng lực cạnh tranh.
  • Các chiến lược tài chính ưu đãi, hệ thống đo lường CSR chuẩn hóa và thị trường giao dịch giá trị CSR là những giải pháp trọng tâm được đề xuất.
  • Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp với khảo sát thực tế 65 cán bộ quản lý, đảm bảo tính thực tiễn và độ tin cậy của kết quả.
  • Kết quả nghiên cứu có thể mở rộng áp dụng cho các doanh nghiệp đa quốc gia khác tại Việt Nam và các thị trường đang phát triển.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất trong giai đoạn 2025-2030 và tiếp tục nghiên cứu mở rộng quy mô khảo sát để nâng cao tính khách quan.

Hành động ngay hôm nay: Các tổ chức tài chính và doanh nghiệp nên phối hợp xây dựng kế hoạch triển khai các sản phẩm và chương trình hỗ trợ CSR nhằm tận dụng cơ hội phát triển bền vững tại thị trường Việt Nam.