Đánh giá tác động của người dân địa phương đến tài nguyên rừng tại Khu Bảo tồn Thiên nhiên Thần Sa Phượng Hoàng, Võ Nhai, Thái Nguyên

LỜI CẢM ƠN

LỜI CAM ĐOAN

DANH MỤC CÁC BẢNG

DANH MỤC HÌNH VẼ

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

1. PHẦN 1: MỞ ĐẦU

1.1. Mục đích nghiên cứu

1.2. Mục tiêu nghiên cứu

1.3. Ý nghĩa của đề tài

1.3.1. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học

1.3.2. Ý nghĩa trong thực tiễn

2. PHẦN 2: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU

2.1. Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước

2.2. Tình hình nghiên cứu trên thế giới

2.3. Hiện trạng quản lý các VQG và khu bảo tồn thiên nhiên và những mâu thuẫn phát sinh

3. PHẦN 3: ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

3.1. Đối tượng, phạm vi và địa điểm nghiên cứu

3.2. Nội dung nghiên cứu

3.3. Phương pháp nghiên cứu

3.3.1. Nghiên cứu tài liệu thứ cấp có liên quan đến nội dung nghiên cứu

3.3.2. Xác định và lựa chọn địa điểm nghiên cứu

4. PHẦN 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

4.1. Hiện trạng công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng tại khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng

4.1.1. Công tác tuyên truyền và các hoạt động bảo tồn thiên nhiên

4.1.2. Công tác tuần tra bảo vệ rừng

4.1.3. Công tác phòng cháy chữa cháy rừng (PCCC)

4.1.4. Công tác khoán bảo vệ rừng

4.1.5. Công tác Thanh Tra - Pháp Chế, giải quyết khiếu nại tố cáo

4.2. Phân tích kinh tế hộ gia đình tại khu vực nghiên cứu

4.2.1. Đặc điểm chung

4.2.2. Cơ cấu sản xuất

4.2.3. Cơ cấu kinh tế

4.2.4. Một số nhận xét và đánh giá về kinh tế hộ gia đình nhằm làm cơ sở cho đề xuất các giải pháp

4.3. Các hình thức và mức độ tác động của người dân địa phương đến khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng

4.4. Các tác động tích cực của người dân trong công tác quản lý bảo vệ TNR tại KBTTN Thần Sa - Phượng Hoàng

4.5. Nguyên nhân của các tác động tích cực của người dân trong công tác quản lý bảo vệ TNR

4.6. Các hình thức và mức độ tác động bất lợi của người dân tới tài nguyên rừng tại khu vực nghiên cứu

4.7. Các nguyên nhân dẫn đến tác động bất lợi của người dân tới TNR tại khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng

4.7.1. Các nguyên nhân về kinh tế

4.7.2. Các nguyên nhân về xã hội

4.8. Đề xuất các giải pháp nhằm phát huy tác động tích cực và hạn chế các tác động bất lợi của người dân tới tài nguyên rừng tại khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng

4.8.1. Tăng thu nhập qua đa dạng hoá các nguồn thu từ TNR và tạo cơ hội việc làm cho người dân

4.8.2. Xây dựng mô hình vườn hộ, nâng cao thu nhập từ diện tích vườn hộ gia đình

4.8.3. Hỗ trợ thị trường

4.8.4. Hỗ trợ tín dụng

4.8.5. Xây dựng hệ thống thuỷ lợi, đường giao thông

4.8.6. Đẩy mạnh công tác thông tin và tuyên truyền

5. PHẦN 5: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tác động người dân địa phương đến tài nguyên rừng

Nghiên cứu đánh giá tác động người dân địa phương đến tài nguyên rừng tại Khu Bảo tồn Thiên nhiên Thần Sa Phượng Hoàng, Võ Nhai, Thái Nguyên cho thấy sự phụ thuộc lớn của cộng đồng vào rừng. Người dân khai thác gỗ, củi, lâm sản ngoài gỗ (LSNG) và chăn thả gia súc, gây áp lực lên hệ sinh thái. Các hoạt động như đốt nương làm rẫy và khai thác trái phép đã làm suy giảm đa dạng sinh học. Tuy nhiên, cộng đồng cũng tham gia tích cực vào công tác bảo vệ rừng thông qua các chương trình khoán bảo vệ rừng.

1.1. Hình thức tác động

Các hình thức tác động chính bao gồm khai thác gỗ, củi, LSNG, đốt nương làm rẫy và chăn thả gia súc. Khai thác gỗ trái phép vẫn diễn ra, đặc biệt là các loài gỗ quý hiếm. Đốt nương làm rẫy gây cháy rừng và mất đất rừng. Chăn thả gia súc tự do làm xói mòn đất và phá hủy thảm thực vật.

1.2. Mức độ tác động

Mức độ tác động được đánh giá qua các chỉ số như diện tích rừng bị mất, số lượng loài bị đe dọa và tần suất khai thác. Kết quả cho thấy mức độ tác động cao ở các khu vực gần khu dân cư, nơi người dân dễ dàng tiếp cận tài nguyên rừng.

II. Quản lý tài nguyên rừng và bảo tồn thiên nhiên

Công tác quản lý tài nguyên rừng tại Khu Bảo tồn Thiên nhiên Thần Sa Phượng Hoàng được thực hiện thông qua các hoạt động tuần tra, phòng cháy chữa cháy rừng (PCCC) và khoán bảo vệ rừng. Tuy nhiên, hiệu quả quản lý còn hạn chế do thiếu nguồn lực và sự tham gia chưa đồng đều của cộng đồng. Các chương trình tuyên truyền nâng cao nhận thức về bảo tồn đã được triển khai nhưng chưa đạt hiệu quả cao.

2.1. Hoạt động tuần tra và PCCC

Các đội tuần tra được thành lập để giám sát và ngăn chặn các hành vi khai thác trái phép. Hoạt động PCCC được tăng cường trong mùa khô, nhưng vẫn còn thiếu trang thiết bị và nhân lực.

2.2. Khoán bảo vệ rừng

Chương trình khoán bảo vệ rừng đã thu hút sự tham gia của người dân, giúp giảm thiểu tác động tiêu cực. Tuy nhiên, mức hỗ trợ tài chính còn thấp, chưa đủ để khuyến khích người dân tham gia tích cực.

III. Đề xuất giải pháp phát triển bền vững

Để phát triển bền vững, nghiên cứu đề xuất các giải pháp như đa dạng hóa nguồn thu nhập, xây dựng mô hình vườn hộ, hỗ trợ tín dụng và cải thiện cơ sở hạ tầng. Các giải pháp này nhằm giảm sự phụ thuộc của người dân vào tài nguyên rừng và tăng cường sự tham gia của cộng đồng trong công tác bảo tồn.

3.1. Đa dạng hóa nguồn thu nhập

Khuyến khích người dân tham gia vào các hoạt động kinh tế như trồng trọt, chăn nuôi và du lịch sinh thái. Điều này giúp giảm áp lực lên tài nguyên rừng và tạo thêm thu nhập cho người dân.

3.2. Hỗ trợ tín dụng và cơ sở hạ tầng

Cung cấp các khoản vay ưu đãi để người dân đầu tư vào sản xuất nông nghiệp và lâm nghiệp. Cải thiện hệ thống thủy lợi và đường giao thông để hỗ trợ sản xuất và vận chuyển hàng hóa.

Luận Văn Thạc Sĩ: Đánh Giá Tác Động Của Người Dân Địa Phương Đến Tài Nguyên Rừng Tại Khu Bảo Tồn Thiên Nhiên Thần Sa Phượng Hoàng, Võ Nhai, Thái Nguyên