Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh ngành du lịch Việt Nam phát triển mạnh mẽ, du lịch homestay nổi lên như một loại hình du lịch độc đáo, mang lại trải nghiệm văn hóa sâu sắc cho du khách. Tại tỉnh Tiền Giang, đặc biệt là xã Đông Hòa Hiệp, huyện Cái Bè, du lịch homestay bắt đầu phát triển từ năm 2006, thu hút sự quan tâm của khách quốc tế và nội địa. Giai đoạn 2009-2013, lượng khách du lịch đến Tiền Giang tăng trung bình khoảng 10% mỗi năm, trong đó khách đến xã Đông Hòa Hiệp chiếm tỷ lệ đáng kể, với khoảng 65% là khách quốc tế. Tuy nhiên, lượng khách lưu trú và trải nghiệm homestay còn hạn chế, dẫn đến doanh thu từ loại hình này chưa cao.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm hệ thống hóa cơ sở lý luận về du lịch homestay, đánh giá thực trạng hoạt động homestay tại xã Đông Hòa Hiệp trong giai đoạn 2009-2013, đồng thời đề xuất các giải pháp phát triển phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế, bảo tồn văn hóa và môi trường địa phương. Nghiên cứu tập trung vào các hộ gia đình tham gia cung cấp dịch vụ homestay, với phạm vi khảo sát tại xã Đông Hòa Hiệp, huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang. Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc góp phần đa dạng hóa sản phẩm du lịch, tăng thu nhập cho người dân địa phương và quảng bá hình ảnh du lịch Tiền Giang ra thị trường quốc tế.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình phát triển du lịch homestay đã được công nhận trong và ngoài nước. Trước hết, Luật Du lịch số 44/2005/QH11 định nghĩa du lịch và các khái niệm liên quan như khách du lịch, sản phẩm và dịch vụ du lịch, cơ sở lưu trú. Du lịch homestay được hiểu là loại hình du lịch lưu trú tại nhà dân địa phương, tạo điều kiện cho du khách trải nghiệm văn hóa bản địa qua phương thức “3 cùng”: cùng ăn, cùng ở, cùng sinh hoạt.

Các mô hình nghiên cứu tiêu biểu được áp dụng gồm:

  • Mô hình của Juladalai W. (Thái Lan) tập trung vào các yếu tố tiện nghi, khả năng tiếp cận tài nguyên, sự thu hút văn hóa và thiên nhiên, các hoạt động du lịch và sự sắp xếp tổ chức.
  • Mô hình của Seubsamarn K. nhấn mạnh sự hài lòng của khách du lịch dựa trên vị trí, dịch vụ địa phương và phục vụ.
  • Mô hình của Hu Y. C et al (Đài Loan) với 5 biến chính: môi trường xây dựng, chất lượng dịch vụ, cơ sở lưu trú, hoạt động homestay và sự phồn thịnh cộng đồng.
  • Mô hình của Huan H. et al (Đài Loan) sử dụng phương pháp phân tích hệ thống phân cấp mờ, đánh giá các yếu tố an ninh, bữa ăn, dịch vụ, giá cả, cơ sở hạ tầng, vị trí, sự thuận tiện và thiết bị giải trí.

Trên cơ sở đó, đề tài xây dựng mô hình nghiên cứu gồm 6 biến độc lập: Môi trường homestay, Chất lượng phục vụ, An toàn, An ninh trật tự, Dễ tiếp cận chương trình du lịch homestay và Cơ sở vật chất homestay, cùng biến phụ thuộc là sự lựa chọn của khách du lịch về homestay.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng. Giai đoạn định tính thực hiện phỏng vấn sâu và thảo luận nhóm với 20 chuyên gia, chủ homestay và khách du lịch nhằm hoàn thiện bảng câu hỏi và thang đo. Giai đoạn định lượng tiến hành khảo sát 144 khách du lịch tại xã Đông Hòa Hiệp trong khoảng thời gian từ tháng 10 đến tháng 12 năm 2014.

Mẫu khảo sát được chọn theo phương pháp thuận tiện, đảm bảo tỷ lệ quan sát/biến đo lường là 5:1, phù hợp với yêu cầu phân tích đa biến. Dữ liệu thu thập được xử lý bằng phần mềm SPSS 16.0, thực hiện các phân tích: kiểm định độ tin cậy thang đo, phân tích mô tả, phân tích tương quan, hồi quy bội và phân tích phương sai (ANOVA) để kiểm định các giả thuyết nghiên cứu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng khách du lịch tại Tiền Giang và Đông Hòa Hiệp: Giai đoạn 2009-2013, lượng khách du lịch đến Tiền Giang tăng trung bình 10,84% mỗi năm, trong đó khách quốc tế chiếm khoảng 47%. Tại xã Đông Hòa Hiệp, tổng lượt khách đạt khoảng 40.390 lượt năm 2013, trong đó khách lưu trú homestay chiếm khoảng 11.683 lượt, chủ yếu là khách nội địa (8.031 lượt).

  2. Chất lượng dịch vụ homestay: Qua khảo sát, yếu tố chất lượng phục vụ như thái độ ân cần của chủ nhà, chất lượng món ăn địa phương và dịch vụ ăn uống được đánh giá cao với điểm trung bình trên 4,0 (thang điểm 5). Tuy nhiên, cơ sở vật chất như phòng tắm, giường ngủ và thiết bị nhà bếp còn hạn chế, điểm trung bình dao động từ 3,2 đến 3,8.

  3. An toàn và an ninh: Các yếu tố an toàn như trang bị hộp thuốc y tế, phương tiện báo động và đảm bảo an ninh trật tự được đánh giá ở mức trung bình khá, với điểm trung bình khoảng 3,7. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số lo ngại về an ninh và vệ sinh an toàn thực phẩm.

  4. Khả năng tiếp cận và môi trường homestay: Vị trí homestay thuận tiện, bảng hướng dẫn rõ ràng và bầu không khí thân thiện được đánh giá tích cực, điểm trung bình trên 4,0. Môi trường homestay tận dụng tốt ánh sáng tự nhiên và cảnh quan địa phương, tuy nhiên việc bảo tồn di sản văn hóa và cảnh quan còn cần được chú trọng hơn.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy du lịch homestay tại Đông Hòa Hiệp đã có bước phát triển tích cực, góp phần thu hút khách du lịch quốc tế và nội địa, đồng thời tạo nguồn thu nhập cho người dân địa phương. Tuy nhiên, sự tăng trưởng không đều giữa các năm và lượng khách lưu trú còn hạn chế phản ánh những khó khăn trong việc đa dạng hóa sản phẩm và nâng cao chất lượng dịch vụ.

So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, các yếu tố như chất lượng phục vụ, an toàn và môi trường homestay là những nhân tố quyết định sự lựa chọn của khách du lịch. Việc đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, đào tạo nhân lực và tăng cường an ninh sẽ góp phần nâng cao sự hài lòng và thu hút khách lưu trú lâu dài.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện sự tăng trưởng khách du lịch theo năm, bảng điểm trung bình đánh giá các yếu tố dịch vụ homestay, và biểu đồ phân phối tỷ lệ khách quốc tế và nội địa. Những biểu đồ này giúp minh họa rõ nét xu hướng phát triển và các điểm mạnh, điểm yếu của du lịch homestay tại địa phương.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao chất lượng cơ sở vật chất homestay: Đầu tư cải tạo phòng ngủ, nhà tắm, nhà bếp đảm bảo sạch sẽ, tiện nghi và an toàn. Mục tiêu tăng điểm đánh giá cơ sở vật chất lên trên 4,0 trong vòng 2 năm. Chủ thể thực hiện: chính quyền địa phương phối hợp với các hộ dân.

  2. Đào tạo nâng cao năng lực phục vụ: Tổ chức các khóa đào tạo nghiệp vụ du lịch, kỹ năng giao tiếp và ngoại ngữ cho chủ homestay và nhân viên phục vụ. Mục tiêu nâng cao điểm hài lòng về chất lượng phục vụ lên 4,5 trong 1 năm. Chủ thể thực hiện: Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch, các trường đào tạo du lịch.

  3. Tăng cường an toàn và an ninh: Thiết lập hệ thống báo động, trang bị hộp thuốc y tế và đảm bảo an ninh trật tự tại các điểm homestay. Mục tiêu giảm thiểu các sự cố an ninh xuống dưới 1% trong 1 năm. Chủ thể thực hiện: công an địa phương, Ban quản lý du lịch xã.

  4. Quảng bá và phát triển sản phẩm du lịch đa dạng: Xây dựng các tour du lịch kết hợp trải nghiệm văn hóa, ẩm thực và sinh hoạt cộng đồng, tạo sự khác biệt và hấp dẫn. Mục tiêu tăng lượng khách lưu trú homestay lên 20% mỗi năm. Chủ thể thực hiện: doanh nghiệp du lịch, cộng đồng dân cư.

  5. Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa: Hỗ trợ bảo tồn các ngôi nhà cổ, tổ chức các hoạt động văn hóa truyền thống nhằm thu hút khách du lịch. Mục tiêu đăng ký Di sản Văn hóa Quốc gia cho xã Đông Hòa Hiệp trong 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: UBND xã, Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Nhà quản lý du lịch địa phương: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách phát triển du lịch homestay bền vững, nâng cao hiệu quả kinh tế và bảo tồn văn hóa.

  2. Doanh nghiệp lữ hành và nhà đầu tư: Tham khảo các giải pháp phát triển sản phẩm, nâng cao chất lượng dịch vụ và mở rộng thị trường khách du lịch homestay.

  3. Chủ hộ và cộng đồng dân cư địa phương: Nắm bắt các tiêu chuẩn, yêu cầu về dịch vụ homestay, từ đó cải thiện cơ sở vật chất và kỹ năng phục vụ nhằm tăng thu nhập.

  4. Giảng viên và sinh viên ngành du lịch: Tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu chuyên sâu về loại hình du lịch homestay, phát triển du lịch cộng đồng và bảo tồn văn hóa.

Câu hỏi thường gặp

  1. Du lịch homestay là gì và có đặc điểm gì nổi bật?
    Du lịch homestay là hình thức lưu trú tại nhà dân địa phương, cho phép du khách trải nghiệm văn hóa bản địa qua phương thức “3 cùng”: cùng ăn, cùng ở, cùng sinh hoạt. Loại hình này giúp du khách hiểu sâu sắc về phong tục, tập quán và đời sống địa phương.

  2. Tại sao du lịch homestay lại quan trọng đối với phát triển kinh tế địa phương?
    Homestay tạo cơ hội thu nhập trực tiếp cho người dân, góp phần xóa đói giảm nghèo, đồng thời thúc đẩy phát triển cơ sở hạ tầng và bảo tồn văn hóa truyền thống, tạo nên sự phát triển bền vững cho cộng đồng.

  3. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến sự lựa chọn homestay của khách du lịch?
    Các yếu tố chính gồm chất lượng phục vụ, an toàn và an ninh, cơ sở vật chất, môi trường homestay và khả năng tiếp cận chương trình du lịch. Sự hài lòng về các yếu tố này quyết định mức độ lựa chọn và quay lại của khách.

  4. Làm thế nào để nâng cao chất lượng dịch vụ homestay?
    Đào tạo nhân lực chuyên nghiệp, cải thiện cơ sở vật chất, đảm bảo an toàn và vệ sinh, đồng thời phát triển sản phẩm du lịch đa dạng, phù hợp với nhu cầu khách hàng là những giải pháp thiết thực.

  5. Du lịch homestay tại Đông Hòa Hiệp có tiềm năng phát triển như thế nào?
    Với tài nguyên văn hóa phong phú, các ngôi nhà cổ được bảo tồn tốt và sự quan tâm đầu tư từ chính quyền, Đông Hòa Hiệp có tiềm năng lớn để phát triển homestay thành điểm đến hấp dẫn, thu hút khách quốc tế và nội địa, góp phần phát triển kinh tế địa phương.

Kết luận

  • Du lịch homestay tại xã Đông Hòa Hiệp đã phát triển tích cực trong giai đoạn 2009-2013, góp phần đa dạng hóa sản phẩm du lịch và tăng thu nhập cho người dân.
  • Mô hình nghiên cứu với 6 yếu tố chính đã xác định được các nhân tố ảnh hưởng đến sự lựa chọn homestay của khách du lịch.
  • Chất lượng phục vụ và môi trường homestay được đánh giá cao, trong khi cơ sở vật chất và an ninh cần được cải thiện.
  • Đề xuất các giải pháp nâng cao cơ sở vật chất, đào tạo nhân lực, tăng cường an ninh và quảng bá sản phẩm nhằm phát triển bền vững du lịch homestay.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi đánh giá hiệu quả và mở rộng nghiên cứu sang các địa phương khác trong vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Hành động ngay hôm nay: Các nhà quản lý, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương cần phối hợp chặt chẽ để thực hiện các giải pháp phát triển du lịch homestay, góp phần xây dựng hình ảnh du lịch Tiền Giang thân thiện, hấp dẫn và bền vững.