I. Khái niệm đặc điểm và vai trò của đất quốc phòng an ninh
Luận văn thạc sĩ này tập trung nghiên cứu về pháp luật đất quốc phòng và an ninh ở Việt Nam. Đất quốc phòng - an ninh được định nghĩa là đất phi nông nghiệp, được nhà nước giao cho lực lượng vũ trang sử dụng chủ yếu vào mục đích quốc phòng - an ninh. Mục đích này bao gồm các hoạt động giữ gìn độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và duy trì an ninh trật tự, sự ổn định về chính trị - xã hội của đất nước. Một số đặc điểm nổi bật của loại đất này bao gồm mục đích sử dụng chủ yếu chuyên dùng cho quốc phòng - an ninh, chủ sử dụng là lực lượng vũ trang (quân đội, công an), và yêu cầu bảo mật tuyệt đối về nhiệm vụ. Chính vì tính chất đặc biệt này, việc quản lý và sử dụng đất quốc phòng - an ninh có những điểm đặc thù so với các loại đất khác. Ví dụ, việc lập quy hoạch sử dụng đất này do các đơn vị chức năng của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an thực hiện và ý kiến góp ý vào dự thảo chỉ được thực hiện bởi Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Đất quốc phòng - an ninh cũng được nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất. Vai trò của đất quốc phòng - an ninh là cực kỳ quan trọng, trực tiếp liên quan đến sự tồn vong của quốc gia, đảm bảo an ninh, quốc phòng, giữ vững chủ quyền lãnh thổ. Việc quản lý, sử dụng đất này hiệu quả góp phần vào sự ổn định và phát triển bền vững của đất nước.
II. Thực trạng pháp luật và thi hành pháp luật về đất quốc phòng an ninh
Luận văn phân tích thực trạng pháp luật về đất quốc phòng - an ninh, dựa trên Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành. Các quy định về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; đối tượng sử dụng đất; cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất; khiếu nại, tố cáo và thanh tra; xử lý vi phạm và giải quyết tranh chấp được phân tích chi tiết. Luận văn cũng đánh giá thực tiễn thi hành pháp luật, chỉ ra cả những kết quả đạt được lẫn những hạn chế, tồn tại. Một số vụ việc sai phạm điển hình trong quản lý, sử dụng đất quốc phòng - an ninh được nêu ra như vụ Út 'rọc' - Đinh Ngọc Hệ, vụ sân golf trong sân bay Tân Sơn Nhất, sai phạm trong quản lý đất của quân chủng phòng không - không quân ở quận Thanh Xuân (Hà Nội),... cho thấy những yếu kém trong thực thi pháp luật và gây mất uy tín, nghiêm trọng trong quản lý. Việc phân tích thực trạng này giúp làm rõ những bất cập, lỗ hổng pháp lý, tạo cơ sở cho việc đề xuất các giải pháp hoàn thiện.
III. Định hướng và giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thi hành
Dựa trên những phân tích về lý luận và thực tiễn, luận văn đề xuất định hướng và giải pháp hoàn thiện pháp luật về đất quốc phòng - an ninh, nhằm nâng cao hiệu quả thi hành trong phạm vi cả nước. Định hướng được đặt ra là phải đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật; phù hợp với tình hình thực tiễn và yêu cầu nhiệm vụ quốc phòng - an ninh; đồng thời, phải tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm. Các giải pháp được đề xuất bao gồm: rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật cho phù hợp; tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật; nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý đất quốc phòng - an ninh; hoàn thiện cơ chế phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị liên quan. Việc đề xuất các giải pháp này nhằm khắc phục những hạn chế, sai phạm, ngăn chặn việc lợi dụng kẽ hở pháp luật để trục lợi, tham nhũng, đồng thời đảm bảo việc sử dụng đất quốc phòng - an ninh đúng mục đích, hiệu quả, góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia.
IV. Đóng góp và ý nghĩa của luận văn
Luận văn có những đóng góp mới về mặt lý luận và thực tiễn. Về lý luận, luận văn hệ thống hóa, củng cố và phát triển hệ thống cơ sở lý luận pháp luật về đất quốc phòng - an ninh trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Về thực tiễn, luận văn đánh giá thực thi pháp luật về đất quốc phòng - an ninh trên phạm vi cả nước, đưa ra những ví dụ thực tiễn minh họa, từ đó đề xuất giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thi hành. Luận văn là tài liệu tham khảo hữu ích cho các cán bộ làm nhiệm vụ quản lý nhà nước về đất đai, các đơn vị quản lý và sử dụng đất quốc phòng - an ninh, cũng như phục vụ cho công tác giảng dạy, học tập, nghiên cứu khoa học pháp lý về đất đai. Nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng trong việc hoàn thiện pháp luật về đất đai nói chung và đất quốc phòng - an ninh nói riêng, góp phần đảm bảo an ninh quốc gia, giữ vững chủ quyền lãnh thổ trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng.
