Phân vùng nguy cơ trượt lở đất tại Yên Bái và giải pháp bảo vệ môi trường

LỜI CẢM ƠN

MỞ ĐẦU

0.1. Mục tiêu nghiên cứu

0.2. Nội dung nghiên cứu

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN

1.1. Điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội

1.1.1. Điều kiện tự nhiên

1.1.1.1. Vị trí địa lý

1.1.1.2. Điều kiện khí hậu

1.1.1.3. Đặc điểm thủy văn

1.1.1.4. Đặc điểm địa chất kiến tạo

1.1.1.5. Phức hệ Cẩm Ân (νδPR1ca)

1.1.1.6. Phức hệ Tân Hương (γEth)

1.1.1.7. Nếp uốn và đứt gãy

1.1.1.8. Đặc điểm vỏ phong hóa

1.1.1.9. Đặc điểm địa mạo

1.1.1.9.1. Địa hình bóc mòn trên các đá biến chất

1.1.1.9.2. Địa hình bóc mòn trên các đai, mạch magma

1.1.1.9.3. Địa hình bóc mòn trên các trầm tích lục nguyên chứa than

1.1.1.9.4. Nhóm địa hình nguồn gốc tích tụ

1.1.1.9.5. Địa hình nguồn gốc nhân sinh

1.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội

1.2. Tổng quan về hệ thông tin địa lý (GIS)

1.3. Tổng quan về tai biến trượt lở đất

1.3.1. Các khái niệm cơ bản về TLĐ

1.3.2. Một số kiểu trượt thường gặp

1.3.2.1. Kiểu dịch chuyển dạng đổ

1.3.2.2. Kiểu dịch chuyển dạng rơi (còn gọi là lật)

1.3.2.3. Trượt xoay

1.3.2.4. Trượt tịnh tiến

1.3.2.5. Trượt hỗn hợp

1.3.2.6. Kiểu dịch chuyển trượt ngang

1.3.2.7. Kiểu dịch chuyển dạng dòng

1.4. Những yếu tố chính ảnh hưởng tới quá trình trượt lở

1.4.1. Các yếu tố địa chất

1.4.2. Các yếu tố cơ học, hóa học và khoáng học của đất

1.4.3. Các yếu tố địa mạo

1.4.3.1. Hình dạng sườn

1.4.4. Các yếu tố thủy văn

1.4.4.1. Các đặc tính thủy văn của đất và đá gốc bị phong hóa

1.4.4.2. Sự thấm nước

1.4.4.3. Dòng chảy dưới lớp mặt

1.4.4.4. Áp suất nước lỗ hổng

1.4.4.5. Sự ảnh hưởng của thực vật

1.4.5. Các yếu tố nhân tạo

1.5. Hiện trạng tai biến TLĐ tại khu vực nghiên cứu

1.5.1. Khu vực xã Nam Cường

1.5.2. Khu vực xã Minh Bảo

1.5.3. Khu vực phường Yên Ninh

2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Khái quát về phương pháp và quy trình công nghệ

2.2. Nội dung và phương pháp thực hiện

2.3. Ứng dụng GIS phân vùng dự báo tai biến trượt lở đất khu vực nghiên cứu

2.4. Quy trình công nghệ thành lập bản đồ phân vùng nguy cơ tai biến trượt lở đất

3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

3.1. Xây dựng mô hình số độ cao

3.2. Xây dựng bản đồ độ dốc

3.3. Xây dựng bản đồ thảm phủ thực vật

3.4. Xây dựng bản đồ hệ số dẫn nước của đất đá

3.5. Xây dựng bản đồ diện tích lưu vực đơn vị (a)

3.6. Tính toán lượng mưa hữu hiệu (R)

3.7. Xây dựng bản đồ hệ số dẫn nước của đất đá (K)

3.8. Xây dựng bản đồ chỉ số bão hòa

3.9. Xây dựng bản đồ hệ số kết dính của rễ cây và tải trọng phía trên bề mặt đất

3.10. Thành lập bản đồ phân vùng nguy cơ tai biến trượt lở đất

3.11. Đánh giá mức độ chính xác của bản đồ phân vùng nguy cơ tai biến TLĐ

3.12. Đề xuất một số biện pháp nhằm phòng tránh và giảm thiểu thiệt hại do trượt lở đất gây ra tại khu vực nghiên cứu

3.12.1. Giải pháp chiến lược

3.12.2. Giải pháp cụ thể

3.12.2.1. Khu vực xã Minh Bảo

3.12.2.2. Khu vực xã Nam Cường

3.12.2.3. Khu vực phường Yên Ninh

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC I – Số liệu lượng mưa lớn nhất theo ngày tại trạm Yên Bái

PHỤ LỤC II – Số liệu phân tích cơ lý đất

I. Tổng quan về phân vùng nguy cơ trượt lở đất tại Yên Bái

Trượt lở đất là một trong những hiện tượng thiên tai nghiêm trọng tại Việt Nam, đặc biệt là ở các tỉnh miền núi như Yên Bái. Với địa hình dốc và lượng mưa lớn, Yên Bái thường xuyên phải đối mặt với nguy cơ trượt lở đất. Việc phân vùng nguy cơ trượt lở đất không chỉ giúp nhận diện các khu vực có nguy cơ cao mà còn hỗ trợ trong việc lập kế hoạch phòng ngừa và ứng phó kịp thời.

1.1. Đặc điểm địa lý và khí hậu Yên Bái

Yên Bái nằm ở vùng núi phía Bắc, có địa hình cao dần từ Đông sang Tây. Khí hậu nơi đây là nhiệt đới gió mùa, với lượng mưa trung bình hàng năm lên tới 1.200 mm. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành trượt lở đất, đặc biệt trong mùa mưa.

1.2. Tình hình trượt lở đất tại Yên Bái

Trong những năm gần đây, hiện tượng trượt lở đất tại Yên Bái đã gia tăng cả về tần suất và cường độ. Các trận trượt lở không chỉ gây thiệt hại về tài sản mà còn đe dọa tính mạng của người dân. Việc nghiên cứu và phân vùng nguy cơ trượt lở đất là rất cần thiết để giảm thiểu thiệt hại.

II. Vấn đề và thách thức trong quản lý nguy cơ trượt lở đất

Quản lý nguy cơ trượt lở đất tại Yên Bái gặp nhiều thách thức. Địa hình phức tạp, sự biến đổi khí hậu và hoạt động của con người là những yếu tố chính ảnh hưởng đến tình hình trượt lở đất. Việc thiếu thông tin và công nghệ hiện đại trong dự báo cũng là một vấn đề lớn.

2.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến trượt lở đất

Các yếu tố địa chất, thủy văn và khí hậu đều có tác động lớn đến nguy cơ trượt lở đất. Đặc biệt, sự thay đổi của lượng mưa và độ ẩm đất có thể làm tăng khả năng xảy ra trượt lở.

2.2. Thiếu hụt thông tin và công nghệ

Việc thiếu hụt thông tin về địa chất và khí hậu, cùng với công nghệ dự báo chưa phát triển, đã làm giảm hiệu quả trong công tác phòng ngừa và ứng phó với trượt lở đất.

III. Phương pháp phân vùng nguy cơ trượt lở đất tại Yên Bái

Để phân vùng nguy cơ trượt lở đất, các phương pháp hiện đại như GIS và mô hình tiền nghiệm đã được áp dụng. Những công nghệ này giúp xác định các khu vực có nguy cơ cao và lập bản đồ phân vùng nguy cơ một cách chính xác.

3.1. Ứng dụng công nghệ GIS trong phân vùng

Công nghệ GIS cho phép thu thập, phân tích và hiển thị dữ liệu địa lý, từ đó giúp xác định các khu vực có nguy cơ trượt lở đất cao. Việc sử dụng GIS đã mang lại nhiều lợi ích trong việc lập kế hoạch phòng ngừa.

3.2. Mô hình tiền nghiệm trong dự báo

Mô hình tiền nghiệm giúp tính toán độ ổn định của sườn dốc, từ đó xác định nguy cơ trượt lở đất. Việc áp dụng mô hình này đã cho thấy hiệu quả trong việc dự báo và giảm thiểu thiệt hại.

IV. Giải pháp bảo vệ môi trường và giảm thiểu thiệt hại

Để giảm thiểu thiệt hại do trượt lở đất, cần có các giải pháp bảo vệ môi trường hiệu quả. Các biện pháp như trồng cây, xây dựng hệ thống thoát nước và nâng cao nhận thức cộng đồng là rất cần thiết.

4.1. Trồng cây và bảo vệ rừng

Trồng cây và bảo vệ rừng là một trong những giải pháp quan trọng giúp giữ đất và giảm thiểu nguy cơ trượt lở. Rễ cây giúp giữ đất, ngăn chặn sự xói mòn và tăng cường độ ổn định của sườn dốc.

4.2. Xây dựng hệ thống thoát nước

Hệ thống thoát nước hiệu quả giúp giảm thiểu lượng nước thấm vào đất, từ đó giảm nguy cơ trượt lở. Việc thiết kế hệ thống thoát nước hợp lý là rất cần thiết trong các khu vực có nguy cơ cao.

V. Ứng dụng thực tiễn và kết quả nghiên cứu

Kết quả nghiên cứu về phân vùng nguy cơ trượt lở đất tại Yên Bái đã được áp dụng vào thực tiễn. Các bản đồ phân vùng nguy cơ đã giúp chính quyền địa phương có những quyết định kịp thời trong công tác phòng ngừa.

5.1. Bản đồ phân vùng nguy cơ trượt lở đất

Bản đồ phân vùng nguy cơ trượt lở đất đã được xây dựng dựa trên các yếu tố địa chất, khí hậu và thủy văn. Bản đồ này giúp xác định các khu vực cần được chú ý trong công tác phòng ngừa.

5.2. Kết quả ứng dụng trong thực tiễn

Việc áp dụng kết quả nghiên cứu vào thực tiễn đã giúp giảm thiểu thiệt hại do trượt lở đất gây ra. Chính quyền địa phương đã có những biện pháp kịp thời để bảo vệ người dân và tài sản.

VI. Kết luận và tương lai của nghiên cứu về trượt lở đất

Nghiên cứu về phân vùng nguy cơ trượt lở đất tại Yên Bái đã mở ra hướng đi mới trong công tác phòng ngừa thiên tai. Tương lai, cần tiếp tục nghiên cứu và áp dụng các công nghệ mới để nâng cao hiệu quả trong công tác này.

6.1. Tương lai của nghiên cứu

Nghiên cứu về trượt lở đất cần được tiếp tục mở rộng và cập nhật thường xuyên. Việc áp dụng công nghệ mới sẽ giúp nâng cao độ chính xác trong dự báo và phòng ngừa.

6.2. Khuyến nghị cho chính quyền địa phương

Chính quyền địa phương cần có những chính sách hỗ trợ và đầu tư cho công tác phòng ngừa trượt lở đất. Việc nâng cao nhận thức cộng đồng cũng là một yếu tố quan trọng trong công tác này.

Phân vùng nguy cơ trượt lở đất khu vực thành phố Yên Bái và các giải pháp giảm thiểu thiệt hại môi trường