Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, phần mềm kế toán đã trở thành công cụ thiết yếu hỗ trợ công tác kế toán và quản trị doanh nghiệp. Tại Việt Nam, đặc biệt là tại thành phố Hồ Chí Minh, ngành xây lắp đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế với hơn 4.000 doanh nghiệp xây dựng đăng ký thành lập trong năm 2017, giá trị sản xuất xây dựng đạt gần 192 nghìn tỷ đồng, tăng 8,19% so với năm trước. Tuy nhiên, việc lựa chọn phần mềm kế toán phù hợp cho các doanh nghiệp xây lắp vẫn là thách thức lớn do đặc thù phức tạp của ngành, như tính đơn chiếc, giá trị công trình lớn, thời gian thi công kéo dài và yêu cầu quản lý chi tiết theo từng công trình.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm xác định các nhân tố ảnh hưởng đến sự lựa chọn phần mềm kế toán của các doanh nghiệp xây lắp tại TP. Hồ Chí Minh, đồng thời đo lường mức độ tác động của các nhân tố này. Nghiên cứu được thực hiện trong khoảng thời gian từ tháng 7 đến tháng 9 năm 2018, tập trung khảo sát các doanh nghiệp xây lắp trên địa bàn thành phố. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ doanh nghiệp lựa chọn phần mềm kế toán phù hợp, nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, đồng thời cung cấp cơ sở cho các nhà cung cấp phần mềm phát triển sản phẩm đáp ứng nhu cầu đặc thù của ngành xây lắp.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên ba lý thuyết nền tảng chính trong lĩnh vực chấp nhận và sử dụng công nghệ:

  • Mô hình chấp nhận công nghệ (TAM): Tập trung vào hai yếu tố chính là nhận thức về tính hữu ích và nhận thức về tính dễ sử dụng của phần mềm kế toán, ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn.
  • Lý thuyết hành vi dự định (TPB): Mở rộng TAM bằng cách bổ sung các yếu tố như thái độ, chuẩn mực xã hội và kiểm soát hành vi nhận thức, giúp giải thích hành vi lựa chọn phần mềm kế toán trong bối cảnh doanh nghiệp xây lắp.
  • Lý thuyết hợp nhất về chấp nhận và sử dụng công nghệ (UTAUT): Kết hợp các yếu tố từ TAM và TPB, bổ sung các biến như kỳ vọng về hiệu suất, kỳ vọng về nỗ lực, ảnh hưởng xã hội và điều kiện thuận lợi, nhằm mô hình hóa toàn diện các nhân tố tác động đến việc lựa chọn phần mềm kế toán.

Các khái niệm chính được nghiên cứu bao gồm: tính năng phần mềm, yêu cầu người sử dụng, môi trường công nghệ thông tin và cơ sở hạ tầng, độ tin cậy của nhà cung cấp, giá phí phần mềm, dịch vụ hỗ trợ sau bán hàng.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng chủ đạo, kết hợp khảo sát thực tế tại các doanh nghiệp xây lắp trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh. Mẫu nghiên cứu gồm khoảng 250 doanh nghiệp được chọn theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện cho ngành xây lắp. Dữ liệu được thu thập thông qua bảng câu hỏi chuẩn hóa, dựa trên các thang đo đã được hiệu chỉnh từ nghiên cứu định tính sơ bộ.

Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng phần mềm SPSS, sử dụng các kỹ thuật phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định cấu trúc các nhân tố, kiểm định độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha, và phân tích hồi quy tuyến tính để đo lường mức độ tác động của các nhân tố đến sự lựa chọn phần mềm kế toán. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 7 đến tháng 9 năm 2018, đảm bảo thu thập và xử lý dữ liệu đầy đủ, chính xác.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tính năng phần mềm kế toán là nhân tố có tác động mạnh nhất đến quyết định lựa chọn, với mức độ ảnh hưởng chiếm khoảng 35% tổng ảnh hưởng. Các tính năng quan trọng bao gồm khả năng tùy biến, tạo lập báo cáo tài chính, quản lý công nợ và giá thành theo công trình.

  2. Yêu cầu người sử dụng chiếm khoảng 25% mức độ tác động, thể hiện qua sự phù hợp của phần mềm với quy trình nghiệp vụ kế toán xây lắp, tính thân thiện và dễ sử dụng.

  3. Độ tin cậy của nhà cung cấp phần mềm đóng vai trò quan trọng, chiếm khoảng 20% mức độ ảnh hưởng. Nhà cung cấp uy tín với dịch vụ hỗ trợ kỹ thuật, bảo trì và cập nhật phần mềm kịp thời được doanh nghiệp ưu tiên lựa chọn.

  4. Môi trường công nghệ thông tin và cơ sở hạ tầng ảnh hưởng khoảng 15%, liên quan đến khả năng tương thích phần mềm với hệ thống phần cứng, mạng nội bộ và khả năng nâng cấp trong tương lai.

  5. Giá phí phần mềm có mức độ tác động thấp hơn, khoảng 5%, cho thấy doanh nghiệp xây lắp sẵn sàng đầu tư chi phí phù hợp để đổi lấy phần mềm đáp ứng tốt các yêu cầu nghiệp vụ.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu quốc tế và trong nước trước đây, đồng thời làm rõ đặc thù của ngành xây lắp trong việc lựa chọn phần mềm kế toán. Tính năng phần mềm được đánh giá cao do tính phức tạp và đặc thù nghiệp vụ xây lắp, đòi hỏi phần mềm phải hỗ trợ quản lý chi tiết theo từng công trình, hợp đồng. Yêu cầu người sử dụng phản ánh nhu cầu thực tế của kế toán viên và nhà quản lý trong việc vận hành phần mềm dễ dàng, giảm thiểu sai sót.

Độ tin cậy của nhà cung cấp là yếu tố then chốt, bởi doanh nghiệp xây lắp cần sự hỗ trợ kỹ thuật liên tục do tính chất dài hạn và phức tạp của dự án. Môi trường CNTT và cơ sở hạ tầng cũng là điều kiện tiên quyết để phần mềm hoạt động hiệu quả, nhất là trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp xây lắp còn sử dụng hệ thống máy tính và mạng chưa đồng bộ.

Mức độ tác động thấp của giá phí cho thấy doanh nghiệp ưu tiên chất lượng và tính năng hơn chi phí, phù hợp với đặc điểm ngành xây lắp có giá trị công trình lớn và yêu cầu quản lý nghiêm ngặt. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ phần trăm tác động của từng nhân tố, giúp minh họa rõ ràng mức độ ưu tiên của doanh nghiệp.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường phát triển tính năng phần mềm chuyên biệt cho ngành xây lắp: Các nhà cung cấp phần mềm cần tập trung phát triển các tính năng quản lý công trình, hợp đồng, chi phí và giá thành phù hợp với đặc thù xây lắp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng. Thời gian thực hiện trong 12 tháng, chủ thể là các công ty phần mềm.

  2. Nâng cao chất lượng dịch vụ hỗ trợ kỹ thuật và bảo trì: Đảm bảo cung cấp dịch vụ tư vấn, đào tạo và hỗ trợ kỹ thuật nhanh chóng, kịp thời để tăng độ tin cậy và sự hài lòng của khách hàng. Thời gian triển khai liên tục, chủ thể là nhà cung cấp phần mềm.

  3. Tăng cường đào tạo và nâng cao nhận thức người dùng: Doanh nghiệp xây lắp cần tổ chức các khóa đào tạo sử dụng phần mềm kế toán, giúp nhân viên kế toán và quản lý nắm vững quy trình và tính năng phần mềm, giảm thiểu sai sót. Thời gian thực hiện 6 tháng, chủ thể là phòng nhân sự doanh nghiệp phối hợp với nhà cung cấp.

  4. Đầu tư nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin: Doanh nghiệp cần cải thiện hệ thống máy tính, mạng nội bộ để đảm bảo phần mềm kế toán hoạt động ổn định và hiệu quả, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc nâng cấp phần mềm trong tương lai. Thời gian thực hiện 12 tháng, chủ thể là ban lãnh đạo doanh nghiệp.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Các nhà quản lý doanh nghiệp xây lắp: Giúp hiểu rõ các nhân tố ảnh hưởng đến lựa chọn phần mềm kế toán, từ đó đưa ra quyết định đầu tư phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính.

  2. Nhà cung cấp phần mềm kế toán: Cung cấp thông tin quan trọng để phát triển sản phẩm đáp ứng nhu cầu đặc thù của ngành xây lắp, cải thiện dịch vụ hỗ trợ và tăng cường sự hài lòng khách hàng.

  3. Các chuyên gia và nhà nghiên cứu trong lĩnh vực kế toán và công nghệ thông tin: Là tài liệu tham khảo để phát triển các nghiên cứu tiếp theo về ứng dụng công nghệ trong quản lý tài chính doanh nghiệp xây lắp.

  4. Sinh viên và học viên cao học chuyên ngành kế toán, quản trị kinh doanh: Hỗ trợ nâng cao kiến thức thực tiễn về lựa chọn và ứng dụng phần mềm kế toán trong các ngành kinh tế đặc thù.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao tính năng phần mềm lại quan trọng nhất trong lựa chọn phần mềm kế toán?
    Tính năng phần mềm quyết định khả năng đáp ứng các nghiệp vụ kế toán đặc thù của doanh nghiệp xây lắp như quản lý công trình, hợp đồng, chi phí. Phần mềm có tính năng phù hợp giúp giảm sai sót và nâng cao hiệu quả quản lý.

  2. Độ tin cậy của nhà cung cấp ảnh hưởng thế nào đến quyết định lựa chọn?
    Nhà cung cấp uy tín đảm bảo dịch vụ hỗ trợ kỹ thuật, bảo trì và cập nhật phần mềm kịp thời, giúp doanh nghiệp yên tâm vận hành phần mềm trong thời gian dài, đặc biệt với các dự án xây lắp kéo dài.

  3. Giá phí phần mềm có phải là yếu tố quyết định không?
    Mặc dù giá phí là yếu tố cần cân nhắc, nhưng trong ngành xây lắp, doanh nghiệp ưu tiên chất lượng và tính năng phần mềm hơn chi phí, do tính phức tạp và giá trị lớn của công trình.

  4. Làm thế nào để doanh nghiệp xây lắp nâng cao hiệu quả sử dụng phần mềm kế toán?
    Doanh nghiệp nên đầu tư đào tạo nhân viên, nâng cấp hạ tầng CNTT và lựa chọn phần mềm phù hợp với đặc thù nghiệp vụ để tối ưu hóa hiệu quả sử dụng.

  5. Phần mềm kế toán trong nước và nước ngoài có điểm gì khác biệt?
    Phần mềm nước ngoài thường có tính năng hiện đại, chuyên nghiệp nhưng chi phí cao và khó thích nghi với luật pháp Việt Nam. Phần mềm trong nước có giá thành thấp, phù hợp với chuẩn mực kế toán Việt Nam nhưng đôi khi còn hạn chế về tính năng và công nghệ.

Kết luận

  • Nghiên cứu đã xác định được 5 nhân tố chính ảnh hưởng đến sự lựa chọn phần mềm kế toán của doanh nghiệp xây lắp tại TP. Hồ Chí Minh, trong đó tính năng phần mềm và yêu cầu người sử dụng là hai yếu tố quan trọng nhất.
  • Mức độ tác động của các nhân tố được đo lường rõ ràng, giúp doanh nghiệp và nhà cung cấp phần mềm có cơ sở để cải tiến và lựa chọn phù hợp.
  • Kết quả nghiên cứu góp phần lấp đầy khoảng trống nghiên cứu về lĩnh vực xây lắp, một ngành có đặc thù nghiệp vụ kế toán phức tạp.
  • Các đề xuất giải pháp hướng tới nâng cao chất lượng phần mềm, dịch vụ hỗ trợ và hạ tầng CNTT nhằm tăng hiệu quả quản lý tài chính doanh nghiệp xây lắp.
  • Nghiên cứu mở ra hướng đi cho các nghiên cứu tiếp theo về ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý doanh nghiệp xây dựng và các ngành kinh tế đặc thù khác.

Để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và cạnh tranh trên thị trường, các doanh nghiệp xây lắp và nhà cung cấp phần mềm kế toán nên áp dụng các kết quả và khuyến nghị từ nghiên cứu này. Hành động ngay hôm nay để lựa chọn phần mềm kế toán phù hợp sẽ giúp doanh nghiệp phát triển bền vững trong tương lai.