Nhận Diện Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Xác Định Chuẩn Nghèo Trong Chính Sách Giảm Nghèo Đô Thị

Việt Nam đã trải qua nhiều giai đoạn điều chỉnh chuẩn nghèo, từ đo lường bằng hiện vật đến giá trị tiền tệ và tiếp cận đa chiều. Giai đoạn 2016-2020, chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều dựa trên Quyết định 59/2015/QĐ-TTg, với 10 chỉ số đo lường mức độ thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản và thu nhập. Việc nghiên cứu và đề xuất một chuẩn nghèo mới, kế thừa và phát triển những thành công, khắc phục hạn chế của giai đoạn trước là cần thiết. Điều này nhằm giải quyết các vấn đề và thiếu hụt mới phát sinh, hướng tới mục tiêu hỗ trợ toàn diện và bền vững cho người nghèo.

Chuẩn nghèo đóng vai trò quan trọng trong việc xác định đối tượng thụ hưởng các chính sách giảm nghèo và an sinh xã hội. Nó là cơ sở để thực hiện các chương trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và địa phương. Việc xác định chuẩn nghèo chính xác giúp đảm bảo nguồn lực được phân bổ hiệu quả, đến đúng đối tượng cần hỗ trợ. Đồng thời, nó cũng giúp đánh giá hiệu quả của các chính sách giảm nghèo, từ đó có những điều chỉnh phù hợp.

Chính sách giảm nghèo có sự khác biệt giữa khu vực đô thị và nông thôn. Nghèo đô thị đối mặt với nhiều thiếu hụt trong tiếp cận các nguồn lực như y tế, giáo dục và nhà ở. Khoảng cách giàu nghèo ở đô thị lớn hơn so với nông thôn, khiến hộ nghèo đô thị gặp nhiều khó khăn hơn trong tìm kiếm sinh kế. Nếu không bổ sung chỉ số đo lường mức độ thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản, số lượng hộ nghèo tại các khu vực này có thể không được đánh giá chính xác.

Một số tỉnh/thành phố đã xây dựng chuẩn nghèo riêng, dựa trên chuẩn nghèo chung của cả nước và tình hình thực tế địa phương. Tuy nhiên, các chuẩn nghèo này có bao phủ hết các đối tượng nghèo hay không? Theo tác giả, chuẩn nghèo này chưa thể bao phủ hết các đối tượng nghèo, mặc dù được tiếp cận theo hướng đa chiều, vì từng địa phương có điều kiện kinh tế, văn hóa, xã hội khác nhau. Cần trao quyền tự chủ cho các địa phương để phù hợp với nguồn lực và điều kiện sản xuất.

Tăng trưởng kinh tế tạo ra nhiều cơ hội việc làm và tăng thu nhập cho người dân, góp phần giảm nghèo. Tuy nhiên, tăng trưởng kinh tế không phải lúc nào cũng đi kèm với giảm nghèo. Nếu tăng trưởng không bao trùm, lợi ích chỉ tập trung vào một số ít người, trong khi những người nghèo vẫn bị bỏ lại phía sau. Do đó, cần có các chính sách hỗ trợ để đảm bảo người nghèo được hưởng lợi từ tăng trưởng kinh tế.

Lạm phát làm giảm sức mua của đồng tiền, ảnh hưởng đặc biệt đến người nghèo, những người có thu nhập thấp và ít tài sản. Khi giá cả hàng hóa và dịch vụ tăng lên, người nghèo phải chi tiêu nhiều hơn cho các nhu cầu thiết yếu, khiến họ khó khăn hơn trong việc tiết kiệm và đầu tư cho tương lai. Do đó, cần kiểm soát lạm phát và có các chính sách hỗ trợ để bảo vệ người nghèo khỏi tác động của lạm phát.

Giáo dục là chìa khóa để thoát nghèo bền vững. Người có trình độ học vấn cao có nhiều cơ hội việc làm tốt hơn và thu nhập cao hơn. Giáo dục cũng giúp người dân nâng cao nhận thức, kỹ năng và khả năng thích ứng với những thay đổi của xã hội. Do đó, cần đảm bảo mọi người dân, đặc biệt là người nghèo, đều có cơ hội tiếp cận giáo dục chất lượng.

Sức khỏe là vốn quý của mỗi người. Người có sức khỏe tốt có thể làm việc hiệu quả hơn và có cuộc sống hạnh phúc hơn. Tuy nhiên, người nghèo thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận các dịch vụ y tế chất lượng, do chi phí cao và thiếu thông tin. Do đó, cần tăng cường đầu tư cho y tế công cộng và có các chính sách hỗ trợ để người nghèo được chăm sóc sức khỏe đầy đủ.

Chuẩn nghèo hiện nay cần được điều chỉnh để phản ánh đúng thực tế đời sống của người dân đô thị. Cần bổ sung các chỉ số đo lường mức độ thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản, như nhà ở, nước sạch, vệ sinh môi trường và giao thông công cộng. Đồng thời, cần xem xét đến các yếu tố đặc thù của đô thị, như chi phí sinh hoạt cao và tình trạng ô nhiễm môi trường.

Cần tăng cường đầu tư cho giáo dục, y tế, nhà ở và các dịch vụ xã hội khác để đảm bảo mọi người dân, đặc biệt là người nghèo, đều có cơ hội tiếp cận các dịch vụ này. Cần xây dựng các trường học, bệnh viện và nhà ở xã hội chất lượng cao, đồng thời có các chính sách hỗ trợ để người nghèo có thể chi trả cho các dịch vụ này.

Nghiên cứu về chuẩn nghèo đô thị giúp đánh giá thực trạng nghèo đói tại các đô thị lớn, như Hà Nội và TP.HCM. Kết quả đánh giá có thể được sử dụng để xác định các khu vực có tỷ lệ nghèo cao, các nhóm dân cư dễ bị tổn thương và các vấn đề xã hội liên quan đến nghèo đói. Từ đó, có thể xây dựng các chương trình giảm nghèo tập trung và hiệu quả.

Nghiên cứu về chuẩn nghèo đô thị giúp xây dựng các chính sách giảm nghèo phù hợp với từng địa phương. Mỗi địa phương có điều kiện kinh tế, xã hội và văn hóa khác nhau, do đó cần có các chính sách giảm nghèo riêng biệt, phù hợp với đặc điểm của từng địa phương. Nghiên cứu cũng có thể giúp xác định các nguồn lực cần thiết để thực hiện các chính sách giảm nghèo.