I. Franz Kafka Tổng Quan Ảnh Hưởng Xã Hội Đầu Thế Kỷ 20
Franz Kafka (1883-1924) là một trong những nhà văn hàng đầu của thế kỷ 20. Những sáng tác của ông thường được xem như ngụ ngôn thời hiện đại, bởi tính ẩn dụ và đa nghĩa của các hình tượng mà ông xây dựng. Kafka, do đó, đã nở rộ vô vàn nghiên cứu và tranh luận mà cho đến nay, vẫn còn nhiều vấn đề chưa ngã ngũ. Nghiên cứu quan niệm nghệ thuật về con người và thế giới trong tiểu thuyết của Kafka cũng chính là tìm hiểu vấn đề cốt lõi trong hệ thống tác phẩm của ông. Đồng thời, qua đó, có cái nhìn thấu đáo hơn về tư tưởng của nhà văn được xem như là người mở đường khai lối cho nhiều khuynh hướng, trào lưu nghệ thuật. Tác phẩm của Kafka có phạm vi ảnh hưởng hết sức rộng rãi và sâu sắc trên văn đàn thế giới.
1.1. Bối Cảnh Văn Hóa Trung Âu Nguồn Gốc Cảm Hứng Kafka
Franz Kafka sống trong thời điểm lịch sử phức tạp - giao thời giữa hai cuộc chiến tranh thế giới. Thế giới quan của ông chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của thời đại. Thực tế, Kafka đứng ngoài Chiến tranh thế giới lần thứ nhất do sức khỏe yếu và là viên chức chính phủ. Tuy vậy, sự tàn khốc của cuộc chiến vẫn tác động mạnh đến Kafka với hình dung về một “cỗ máy giết người sừng sững ngự trị”. Có thể nói, Chiến tranh thế giới lần thứ nhất là cú đánh mạnh nhất, giáng thẳng vào cái nhìn về con người và thế giới của không chỉ riêng Kafka.
1.2. Ảnh Hưởng Của Sự Đô Thị Hóa Đến Tác Phẩm Của Kafka
Tác phẩm của Kafka phản ánh con người hiện đại, “tỉnh mộng”, không còn niềm tin tuyệt đối vào những bảng giá trị cũ; thiện và ác, hư và thực bị xóa nhòa. Thế giới hiện đại với công sở, hàng hóa, chính trị, pháp luật,... thể hiện rõ trong các tiểu thuyết của Kafka. Trọng tâm của xét xử hiện đại là hoang tưởng, pháp lý quan liêu được tổ chức bằng các hành vi giải thích và tính bảo lưu được che giấu cho đến cuối cùng.
II. Vấn Đề Xã Hội Đầu Thế Kỷ 20 Ảnh Hưởng Kafka
Chiến tranh thế giới lần thứ nhất, với những hậu quả khủng khiếp của nó, khiến cho con người “tỉnh mộng”, mất hẳn cái nhìn huyền thoại vào thế giới. Không nằm ngoài dòng tâm trạng chung đó, thậm chí, với thấu cảm tinh nhạy khác thường của người nghệ sĩ, Kafka đã cảm nhận được sự khác biệt giữa hai thế kỷ cùng những mâu thuẫn tiềm ẩn trong xã hội. Bao nhiêu suy nghĩ, dự cảm, Kafka chuyển tải vào tác phẩm văn học với những hình tượng nhân vật độc đáo. Nhân vật của Kafka phản ánh con người hiện đại, không còn niềm tin tuyệt đối vào những bảng giá trị cũ; thiện và ác, hư và thực bị xóa nhòa...
2.1. Con Người Cô Đơn Trong Xã Hội Kỹ Trị Thời Kafka
Kafka thể hiện sự tha hóa, nỗi l0 âu, sự lưu đày và cái chết trong thế giới nghệ thuật của mình. Kafka thể hiện bản chất của thời đại một cách độc đáo, và mở ra những khả năng mới cho tiểu thuyết hiện đại. Kafka cho thấy sự bất lực của con người trong tác phẩm của mình, được giới thiệu như một đại diện tiêu biểu.
2.2. Sự Phi Lý Yếu Tố Quyết Định Trong Tác Phẩm Của Kafka
Tính phi lý là một đối tượng nhận thức trong tác phẩm của Kafka. Cái phi lý của Kafka là những tấn bi kịch của con người hiện tồn trong thế giới đương thời. Kafka không phải đi tìm kiếm cái phi lý ở đâu xa mà chủ trương chỉ lưu tâm đến những con người bình thường, đến những nỗi l0 đời thường của họ.
III. Cách Kafka Phản Ánh Sự Tha Hóa Trong Tác Phẩm
Qua việc phân tích khái lược ba tiểu thuyết Lâu đài, Hóa thân và Vụ án, tác giả nhận định đó là một thế giới “tha hóa”, thế giới “huyền thoại” “đối lập với hiện thực và cuộc sống” trong đó “con người bị cầm tù mà không biết”. Thế giới quan của Kafka là “duy tâm, siêu hình” và vì vậy, đã khiến tác phẩm của Kafka có tác dụng tiêu cực “rõ ràng là mạnh hơn”. Đây là nhận định khá phiến diện, quy chụp đối với nhà văn có tác phẩm đặc biệt đa nghĩa như Kafka.
3.1. Biện Pháp Nghệ Thuật Kafka Sử Dụng Để Thể Hiện Sự Tha Hóa
Kỹ thuật viết khiến một số tác phẩm của ông mang tính cách đa tầng và đa phương về ý nghĩa, và hầu như bất khả giản lược: một bản tóm tắt đại ý sẽ là một hành động bất công đối với tác giả. Cuốn Das Schloss (Lâu đài, 1926) là một ví dụ thú vị. Nó là một tác phẩm chứa đựng đầy những ẩn dụ phức tạp và có khả năng gợi tưởng tự kỳ phong phú.
3.2. Mối Quan Hệ Giữa Nhân Vật Và Môi Trường Trong Tác Phẩm Kafka
Kafka tập trung nghiên cứu quan niệm nghệ thuật về con người và thế giới trong tiểu thuyết của mình, trong đó, đi sâu tìm hiểu cơ sở hoàn cảnh văn hóa, xã hội đã làm nảy sinh quan niệm nghệ thuật về con người và thế giới của Kafka, đồng thời chỉ rõ quan niệm nghệ thuật đó là như thế nào, và những biện pháp nghệ thuật mà Kafka sử dụng để thể hiện quan niệm nghệ thuật đó trong các tiểu thuyết của mình.
IV. Phân Tích Hình Tượng Nhân Vật Trong Tiểu Thuyết Kafka
Để tìm hiểu vấn đề l0ại hình nhân vật biểu tượng trong sáng tác của Kafka, chúng tôi sử dụng cuốn Tuyển tập tác phẩm Franz Kafka do Hội nhà văn xuất bản năm 2003 làm tư liệu chính để triển khai đề tài. Trong đó vấn đề quan niệm nghệ thuật về con người và thế giới của Kafka được giới h0ạn trong 3 tiểu thuyết in trong cuốn sách này: Lâu đài, Vụ án và Biến dạng. Chúng tôi sử dụng các phương pháp nghiên cứu: phương pháp tiếp cận hệ thống, phương pháp phân tích tổng hợp, phương pháp phê bình thi pháp học kết hợp với các thao tác: đối chiếu, s0 sánh.
4.1. Ý Nghĩa Biểu Tượng Của Nhân Vật K Trong Tác Phẩm Kafka
Với nhân vật K, Kafka đã “xóa tất cả những tham chiếu đến nhiệm vụ của người anh hùng”, từ đó tạo ra những “biến thể mạnh mẽ”. Quan điểm này giúp ích cho chúng tôi trong việc tìm hiểu tính chất đa nghĩa trong tác phẩm của Kafka, mà cụ thể ở đây là sự tẩy trắng nhân vật tạo nên một thế giới huyền thoại.
4.2. Các Loại Hình Nhân Vật Thường Gặp Trong Tác Phẩm Của Kafka
Sự phi lý trong tiểu thuyết Kafka là thế giới huyền thoại mang “tiếng nói đa âm về thân phận con người”. Con người hiện đại và chất “hài hước đen” đặc trưng trong tác phẩm của Kafka. Kafka tạo ra những kỹ thuật viết khiến một số tác phẩm của ông mang tính cách đa tầng và đa phương về ý nghĩa, và hầu như bất khả giản lược.
V. Ứng Dụng Ảnh Hưởng Của Kafka Đến Văn Học Việt Nam
Việt Nam cũng không là ng0ại lệ khi tầm ảnh hưởng của ông đối với văn học nước ta cho đến nay vẫn đang trên đà rộng mở. Do đó, tìm hiểu quan niệm nghệ thuật về con người và thế giới trong tiểu thuyết của Kafka sẽ giúp chúng ta có những đánh giá chính xác và t0àn diện về dấu ấn của ông trong những sáng tác của các nhà văn Việt Nam.
5.1. Dấu Ấn Của Kafka Trong Các Sáng Tác Văn Học Việt Nam
Tiểu thuyết là một trong những thể l0ại đ0ng vai trò t0 lớn làm nên diện ma0 nền văn học của một quốc gia. Vì thế, tuy tác phẩm của Franz Kafka nổi tiếng ở Việt Nam trên cả hai thể l0ại: truyện ngắn và tiểu thuyết nhưng luận văn của chúng tôi chỉ tập trung tr0ng tâm vào tiểu thuyết của tác giả.
5.2. Quan Điểm Nghệ Thuật Về Con Người Trong Tiểu Thuyết Kafka
Kafka với cuộc chiến chống phi lý đã chủ yếu tập trung vào phân tích tính chất phi lý như một “đối tượng nhận thức” trong tác phẩm của Kafka. Trong mọi trường hợp, cái phi lί của Kafka là những tấn bi kịch của con người hiện tồn trong thế giới đương thời.
VI. Kết Luận Di Sản Văn Học Của Franz Kafka Hiện Đại
Nghiên cứu quan niệm nghệ thuật về con người và thế giới trong tiểu thuyết của Franz Kafka, người viết m0ng muốn chỉ ra được những yếu tố ảnh hưởng đến quan niệm nghệ thuật về con người và thế giới trong tiểu thuyết của Kafka; làm rõ quan niệm nghệ thuật về con người và thế giới trong tiểu thuyết của Kafka; đồng thời phân tích nghệ thuật xây dựng nhân vật như là biểu hiện cụ thể của quan niệm nghệ thuật về con người và thế giới của Kafka.
6.1. Tổng Kết Quan Điểm Nghệ Thuật Về Con Người Trong Tác Phẩm Kafka
Tác phẩm của Kafka mang tính cách đa tầng và đa phương về ý nghĩa. Các tiểu thuyết của Kafka chứa đựng đầy những ẩn dụ phức tạp và có khả năng gợi tưởng tự kỳ phong phú.
6.2. Giá Trị Và Ý Nghĩa Của Nghiên Cứu Về Kafka Trong Bối Cảnh Hiện Tại
Qua nghiên cứu có thể thấy, Kafka đã thể hiện bản chất của thời đại mình một cách độc đáo, và mở ra những khả năng mới cho tiểu thuyết hiện đại. Kafka có thế giới quan đa nghĩa với các hình tượng nhân vật độc đáo và khác biệt.
