Nghiên cứu tri thức bản địa sử dụng cây thuốc tại xã Lê Lai, huyện Thạch An, tỉnh Cao Bằng

LỜI CAM ĐOAN

1. PHẦN 1: MỞ ĐẦU

1.1. Mục tiêu và yêu cầu của đề tài

1.2. Ý nghĩa của đề tài

1.2.1. Ý nghĩa về mặt khoa học

1.2.2. Ý nghĩa thực tiễn

2. PHẦN 2: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

2.1. Cơ sở khoa học của vấn đề nghiên cứu

2.2. Tình hình nghiên cứu và sử dụng cây thuốc trong nước và trên Thế giới

2.2.1. Tình hình nghiên cứu trên Thế giới

2.2.1.1. Ở Châu Á

2.2.1.2. Ở Châu Âu

2.2.1.3. Ở Châu Mĩ

2.2.1.4. Ở Châu Phi

2.2.1.5. Ở Châu Úc

2.2.2. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam

3. PHẦN 3: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

3.1. Đối tượng, phạm vi thời gian và địa điểm nghiên cứu

3.2. Nội dung nghiên cứu

3.3. Phương pháp nghiên cứu

3.3.1. Phương pháp kế thừa

3.3.2. Phương pháp điều tra cộng đồng

3.3.3. Phương pháp thu thập mẫu

3.3.4. Phương pháp đánh giá tính đa dạng nguồn tài nguyên cây thuốc

3.3.5. Phương pháp đánh giá mức độ nguy cấp

3.3.6. Phương pháp nghiên cứu hoạt tính kháng khuẩn

4. PHẦN 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

4.1. Đa dạng nguồn tài nguyên cây thuốc được sử dụng trong cộng đồng các dân tộc thiểu số ở xã Lê Lai, huyện Thạch An, tỉnh Cao Bằng

4.1.1. Đa dạng về các bậc Taxon

4.1.2. Đa dạng về dạng cây của nguồn tài nguyên cây thuốc

4.1.3. Đa dạng về nơi sống của nguồn tài nguyên cây thuốc

4.1.4. Những cây thuốc thuộc diện cần bảo tồn ở Việt Nam đã ghi nhận được ở khu vực nghiên cứu

4.2. Vốn tri thức trong việc sử dụng cây thuốc của cộng đồng dân tộc thiểu số ở xã Lê Lai, huyện Thạch An, tỉnh Cao Bằng

4.2.1. Kinh nghiệm sử dụng bộ phận làm thuốc của cộng đồng dân tộc thiểu số ở xã Lê Lai

4.2.2. Kinh nghiệm về nhóm bệnh chữa trị của cộng đồng dân tộc thiểu số ở xã Lê Lai

4.2.3. Ảnh hưởng của sự giao thoa giữa các dân tộc đến vốn tri thức bản địa trong việc sử dụng cây thuốc

4.2.4. Vấn đề truyền thụ kiến thức về cây thuốc trong cộng đồng các dân tộc ở xã Lê Lai

4.3. Đánh giá hoạt tính kháng khuẩn của một số loài cây thuốc được sử dụng trong cộng đồng các dân tộc thiểu số ở khu vực nghiên cứu

5. KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tri thức bản địa và cây thuốc tại xã Lê Lai

Nghiên cứu tập trung vào tri thức bản địa sử dụng cây thuốc tại xã Lê Lai, huyện Thạch An, tỉnh Cao Bằng. Đây là khu vực có sự đa dạng về văn hóa và sinh học, với nhiều cộng đồng dân tộc thiểu số như Tày, Nùng, Dao. Tri thức bản địa về sử dụng cây thuốc được truyền qua nhiều thế hệ, phản ánh sự tích lũy kinh nghiệm trong việc chăm sóc sức khỏe. Nghiên cứu này nhằm bảo tồn và phát triển nguồn gen cây thuốc, đồng thời ghi nhận các bài thuốc truyền thống đang có nguy cơ mai một.

1.1. Đa dạng sinh học và cây thuốc

Xã Lê Lai có hệ thực vật phong phú, với nhiều loài cây thuốc quý hiếm. Nghiên cứu đã ghi nhận sự đa dạng về các bậc taxon, dạng sống và môi trường sống của các loài cây thuốc. Điều này không chỉ phản ánh đa dạng sinh học mà còn cho thấy sự phong phú trong tri thức bản địa về sử dụng thảo dược. Các loài cây thuốc được sử dụng để điều trị nhiều bệnh khác nhau, từ bệnh về tiêu hóa đến các vấn đề về xương khớp.

1.2. Bảo tồn tri thức bản địa

Việc bảo tồn tri thức bản địa về sử dụng cây thuốc là cấp thiết, đặc biệt trong bối cảnh hiện đại hóa và đô thị hóa. Nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc lưu giữ và phát triển các bài thuốc truyền thống, đồng thời đề xuất các biện pháp bảo tồn nguồn gen cây thuốc. Điều này không chỉ có ý nghĩa về mặt văn hóa mà còn góp phần vào phát triển bền vững của cộng đồng địa phương.

II. Phương pháp nghiên cứu và kết quả

Nghiên cứu sử dụng phương pháp nghiên cứu dân tộc học để thu thập và phân tích dữ liệu về tri thức bản địa sử dụng cây thuốc. Các phương pháp bao gồm điều tra cộng đồng, thu thập mẫu và đánh giá tính đa dạng của nguồn tài nguyên cây thuốc. Kết quả nghiên cứu đã xác định được nhiều loài cây thuốc quý hiếm và ghi nhận các bài thuốc truyền thống của các dân tộc thiểu số tại xã Lê Lai.

2.1. Điều tra cộng đồng

Phương pháp điều tra cộng đồng được thực hiện thông qua phỏng vấn các thầy thuốc và người dân địa phương. Kết quả cho thấy sự đa dạng trong kiến thức địa phương về sử dụng cây thuốc, với nhiều bài thuốc được sử dụng để điều trị các bệnh thông thường và mãn tính. Điều này phản ánh sự phong phú của tri thức bản địa và sự giao thoa văn hóa giữa các dân tộc.

2.2. Đánh giá tính đa dạng

Nghiên cứu đã đánh giá tính đa dạng của nguồn cây thuốc tại xã Lê Lai, bao gồm sự phân bố của các loài cây thuốc theo họ, chi và loài. Kết quả cho thấy sự đa dạng về dạng sống và môi trường sống của các loài cây thuốc, từ cây thân gỗ đến cây thân thảo. Điều này không chỉ phản ánh đa dạng sinh học mà còn cho thấy tiềm năng lớn trong việc khai thác và bảo tồn nguồn tài nguyên này.

III. Ý nghĩa và ứng dụng thực tiễn

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo tồn tri thức bản địa và tài nguyên thiên nhiên tại xã Lê Lai, huyện Thạch An, tỉnh Cao Bằng. Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho việc đề xuất các biện pháp bảo tồn và phát triển nguồn gen cây thuốc, đồng thời góp phần vào phát triển bền vững của cộng đồng địa phương.

3.1. Bảo tồn và phát triển

Nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo tồn tri thức bản địa và cây thuốc trong bối cảnh hiện đại hóa. Các biện pháp bảo tồn được đề xuất bao gồm việc lưu giữ và phát triển các bài thuốc truyền thống, đồng thời khai thác bền vững nguồn tài nguyên thiên nhiên. Điều này không chỉ có ý nghĩa về mặt văn hóa mà còn góp phần vào sự phát triển kinh tế của cộng đồng địa phương.

3.2. Ứng dụng trong y học cổ truyền

Kết quả nghiên cứu có thể được ứng dụng trong y học cổ truyền, đặc biệt trong việc phát triển các bài thuốc từ thảo dược. Điều này không chỉ góp phần vào việc chăm sóc sức khỏe cộng đồng mà còn mở ra cơ hội phát triển các sản phẩm dược liệu từ nguồn tài nguyên thiên nhiên tại xã Lê Lai.

Nghiên Cứu Tri Thức Bản Địa Về Sử Dụng Cây Thuốc Tại Xã Lê Lai, Huyện Thạch An, Tỉnh Cao Bằng