Luận Văn Thạc Sĩ: Nghiên Cứu Các Nhân Tố Sinh Thái Ảnh Hưởng Đến Sự Tồn Tại Và Phát Triển Của Loài Thiết Sam Giả Lá Ngắn Tại Huyện Nguyên Bình, Tỉnh Cao Bằng

• Tác giả: Đinh Thị Hằng
• Người hướng dẫn: Ths. Phạm Thu Hà
• Trường học: Đại học Nông Lâm Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Nông lâm kết hợp
• Đề tài: Nghiên cứu các nhân tố sinh thái ảnh hưởng đến sự tồn tại và phát triển của loài Thiết sam giả lá ngắn (Pseudotsuga brevifolia W.Fu, 1975) tại huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng
• Loại tài liệu: khóa luận tốt nghiệp đại học
• Năm xuất bản: 2014
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
• 1. PHẦN 1: MỞ ĐẦU
• 1.1. Điều kiện thực hiện đề tài
• 1.2. Điều kiện của bản thân
• 1.3. Điều kiện cơ sở nơi thực hiện đề tài
• 1.4. Ý nghĩa của đề tài
• 1.4.1. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học
• 1.4.2. Ý nghĩa thực tiễn
• 2. PHẦN 2: TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 2.1. Cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu
• 2.2. Vai trò của các nhân tố sinh thái đối với đời sống thực vật
• 2.2.1. Vai trò của nhiệt độ đối với đời sống thực vật
• 2.2.2. Vai trò của ánh sáng đối với đời sống thực vật
• 2.2.3. Vai trò của nước đối với đời sống của thực vật
• 2.2.4. Vai trò của đất đối với đời sống thực vật
• 2.2.5. Vai trò của nhân tố không khí đối với đời sống thực vật
• 2.3. Một số dẫn liệu về loài Thiết sam giả lá ngắn
• 2.4. Những nghiên cứu trên thế giới
• 2.5. Những nghiên cứu ở trong nước
• 2.6. Tổng quan về khu vực nghiên cứu
• 2.6.1. Điều kiện tự nhiên khu vực nghiên cứu
• 2.6.2. Điều kiện dân sinh kinh tế - xã hội
• 3. PHẦN 3: ĐỐI TƯỢNG, ĐỊA ĐIỂM, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 3.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu
• 3.3. Nội dung nghiên cứu
• 3.3.1. Hiện trạng phân bố loài Thiết sam giả lá ngắn tại huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng
• 3.3.2. Phân tích các nhân tố sinh thái ảnh hưởng đến sự tồn tại và phát triển loài Thiết sam giả lá ngắn
• 3.3.3. Đề xuất một số giải pháp bảo tồn loài
• 3.4. Phương pháp nghiên cứu
• 3.4.1. Phương pháp luận nghiên cứu
• 4. PHẦN 4: KẾT QUẢ VÀ PHÂN TÍCH KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Hiện trạng phân bố của loài
• 4.2. Hiện trạng phân bố loài Thiết sam giả lá ngắn
• 4.3. Cấu trúc tổ thành tầng cây cao
• 4.4. Cấu trúc tổ thành tầng cây tái sinh
• 4.5. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự tồn tại và phát triển loài thiết sam giả lá ngắn
• 4.5.1. Ảnh hưởng của nhóm nhân tố địa lý – địa hình
• 4.5.2. Ảnh hưởng của nhóm nhân tố khí hậu – thủy văn
• 4.5.3. Ảnh hưởng của nhóm nhân tố đá mẹ - thổ nhưỡng
• 4.5.4. Ảnh hưởng của nhóm nhân tố khu hệ thực vật
• 4.6. Đề xuất một số giải pháp phát triển và bảo tồn
• 4.6.1. Giải pháp về kỹ thuật
• 4.6.2. Giải pháp về chính sách
• 4.6.3. Bảo vệ và khai thác hợp lý loài Thiết sam giả lá ngắn
• 5. PHẦN 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Nhân tố sinh thái

Nghiên cứu tập trung vào các nhân tố sinh thái ảnh hưởng đến sự tồn tại và phát triển của Thiết sam giả lá ngắn tại Nguyên Bình, Cao Bằng. Các yếu tố như nhiệt độ, ánh sáng, nước, đất và không khí được phân tích chi tiết. Nhiệt độ ảnh hưởng đến quá trình quang hợp và hô hấp của cây, trong khi ánh sáng điều chỉnh chu kỳ sống. Nước là yếu tố không thể thiếu cho sự phát triển, và đất cung cấp chất dinh dưỡng cần thiết. Không khí, đặc biệt là gió, có vai trò trong việc phát tán hạt giống và duy trì cân bằng sinh thái.

1.1. Nhiệt độ

Nhiệt độ là nhân tố sinh thái quan trọng, ảnh hưởng đến quá trình quang hợp và hô hấp của Thiết sam giả lá ngắn. Cây quang hợp tốt ở nhiệt độ từ 20°C đến 30°C. Nhiệt độ quá thấp hoặc quá cao đều gây bất lợi. Ở nhiệt độ dưới 0°C, cây nhiệt đới ngừng quang hợp, trong khi nhiệt độ trên 40°C làm ngừng trệ hô hấp. Điều này cho thấy sự nhạy cảm của loài cây này với biến đổi khí hậu.

1.2. Ánh sáng

Ánh sáng là yếu tố điều chỉnh chu kỳ sống của Thiết sam giả lá ngắn. Cường độ ánh sáng khác nhau ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng. Quang hợp chỉ xảy ra ở phổ ánh sáng từ 380-780nm. Ánh sáng yếu hoặc quá mạnh đều có thể làm giảm hiệu suất quang hợp, ảnh hưởng đến sự phát triển của cây.

II. Đặc điểm sinh thái của Thiết sam giả lá ngắn

Thiết sam giả lá ngắn là loài cây gỗ lớn, thường xanh, phân bố chủ yếu ở vùng núi đá vôi. Cây có thân thẳng, vỏ màu xám đen, lá đơn mọc cách vòng. Bộ rễ phát triển mạnh, giúp cây bám chặt vào đá và hút chất dinh dưỡng. Cây tái sinh có thân cong queo, rễ cọc dài. Loài này phân bố chủ yếu ở các tỉnh vùng Đông Bắc như Cao Bằng, Hà Giang, và Bắc Kạn.

2.1. Đặc điểm hình thái

Thiết sam giả lá ngắn có thân thẳng, vỏ màu xám đen với vết nứt dọc. Lá đơn, mọc cách vòng, mặt trên xanh thẫm, mặt dưới có sọc trắng. Nón cái rộng 2-3cm, cuống ngắn. Bộ rễ cọc dài, giúp cây bám chặt vào đá và hút chất dinh dưỡng.

2.2. Phân bố địa lý

Loài này phân bố chủ yếu ở vùng núi đá vôi của các tỉnh Cao Bằng, Hà Giang, và Bắc Kạn. Tại Nguyên Bình, Cao Bằng, cây mọc rải rác trong các khu rừng tự nhiên, thường ở độ cao trên 1000m.

III. Tác động sinh thái và bảo tồn

Nghiên cứu chỉ ra rằng Thiết sam giả lá ngắn đang đối mặt với nguy cơ suy thoái do khai thác quá mức và biến đổi môi trường. Các giải pháp bảo tồn bao gồm quản lý tài nguyên thiên nhiên, hạn chế khai thác, và nhân giống loài. Việc đánh giá tác động môi trường và thực hiện các biện pháp bảo vệ là cần thiết để duy trì sự tồn tại của loài này.

3.1. Nguy cơ suy thoái

Thiết sam giả lá ngắn đang bị đe dọa do khai thác gỗ quá mức và biến đổi môi trường. Sự thu hẹp diện tích rừng và khả năng tái sinh kém làm tăng nguy cơ tuyệt chủng. Loài này đã được đưa vào danh sách các loài nguy cấp cần bảo vệ.

3.2. Giải pháp bảo tồn

Các giải pháp bảo tồn bao gồm quản lý tài nguyên thiên nhiên, hạn chế khai thác, và nhân giống loài. Việc thực hiện các biện pháp kỹ thuật lâm sinh phù hợp và nâng cao nhận thức cộng đồng là cần thiết để bảo vệ Thiết sam giả lá ngắn.