Nghiên cứu ngôn ngữ học hành động trong phỏng vấn truyền hình: So sánh VTV và TV5 Pháp

PHẦN MỞ ĐẦU

LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI

LỊCH SỬ VẤN ĐỀ

ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU

PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

ĐÓNG GÓP CỦA LUẬN ÁN

BỐ CỤC CỦA LUẬN ÁN

PHẦN NỘI DUNG

1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN

1.1. Giao tiếp và giao tiếp hội thoại

1.2. Khái quát về giao tiếp

1.3. Giao tiếp ngôn ngữ

1.4. Giao tiếp hội thoại trên bình diện giao tiếp ngôn ngữ

1.5. Giao tiếp và giao tiếp hội thoại trên truyền hình

1.6. Hành động ngôn từ

1.7. Về hành động ngôn từ

1.8. Phân loại hành động ngôn từ

1.9. Hành động hỏi

1.10. Phỏng vấn báo chí và ngôn ngữ phỏng vấn

1.11. Phỏng vấn báo chí

1.12. Phân loại phỏng vấn

1.13. Ngôn ngữ phỏng vấn

1.14. Một số yếu tố kèm lời và phi lời ảnh hưởng đến hoạt động phỏng vấn

1.15. Văn hóa trong giao tiếp và giao tiếp hội thoại trên truyền hình

1.16. Phép lịch sự và quan điểm của G

1.17. Phép lịch sự trong hoạt động phỏng vấn truyền hình

2. CHƯƠNG 2: HÀNH ĐỘNG HỎI TRONG PHỎNG VẤN TRUYỀN HÌNH TRÊN CÁC KÊNH CỦA VTV

2.1. Hành động hỏi trong ngôn ngữ phỏng vấn truyền hình

2.2. Nhận diện hành động hỏi trong hoạt động phỏng vấn trên truyền hình

2.3. Mối quan hệ giữa câu hỏi và hành động hỏi trong giao tiếp ngôn ngữ trên truyền hình

2.4. Hỏi trong hoạt động phỏng vấn truyền hình

2.5. Nghiên cứu điển hình (Case Study) về hỏi trong một số dạng phỏng vấn truyền hình trên VTV

2.6. Hỏi trong phỏng vấn của các chương trình thời sự

2.7. Hỏi trong phỏng vấn của các thể loại chân dung

2.8. Hỏi trong phỏng vấn của các chương trình trò chơi, giải trí

2.9. Một số dạng câu hỏi hay được sử dụng trong các chương trình truyền hình của VTV

2.10. Một số yếu tố ngoài ngôn ngữ chi phối giao tiếp ngôn ngữ trong phỏng vấn truyền hình của VTV

2.11. Thể phát và thể nhận

2.12. Hoàn cảnh, bối cảnh trong giao tiếp phỏng vấn truyền hình

2.13. Yếu tố tâm lí

2.14. Yếu tố phi ngôn ngữ

3. CHƯƠNG 3: NGÔN NGỮ - VĂN HÓA TRONG PHỎNG VẤN TRUYỀN HÌNH TRÊN CÁC KÊNH CỦA VTV

3.1. Mối quan hệ giữa ngôn ngữ và văn hóa

3.2. Về khái niệm văn hóa

3.3. Mối quan hệ biện chứng giữa văn hóa và ngôn ngữ

3.4. Một số vấn đề về văn hóa của người Việt thông qua hành động hỏi

3.5. Về khái niệm văn hóa ngôn từ

3.6. Đặc trưng văn hóa trong giao tiếp của người Việt

3.7. Một số đặc trưng văn hóa giao tiếp của người Việt qua hành động hỏi

3.8. Văn hóa ứng xử trong giao tiếp phỏng vấn trên VTV

3.9. Ứng xử ngôn ngữ trong giao tiếp phỏng vấn truyền hình

3.10. Nghiên cứu điển hình về ứng xử ngôn ngữ trong phỏng vấn truyền hình qua hành động hỏi trên sóng VTV

4. CHƯƠNG 4: BƯỚC ĐẦU SO SÁNH HÀNH ĐỘNG HỎI TRONG PHỎNG VẤN TRÊN CÁC KÊNH CỦA VTV - VIỆT NAM VÀ KÊNH TV5 - PHÁP

4.1. Tổng quan về TV5 Monde

4.2. Tổng quan về VTV

4.3. Phân tích dữ liệu

4.4. Về mặt hình thức

4.5. Về mặt nội dung

4.6. Về hành động hỏi và kỹ năng đặt câu hỏi

4.7. Nhận xét và đề xuất

4.8. Nhận xét chung

4.9. Một số ý kiến đề xuất

KẾT LUẬN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LUẬN ÁN

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

I. Giới thiệu về ngôn ngữ học hành động trong phỏng vấn truyền hình

Nghiên cứu ngôn ngữ học hành động trong phỏng vấn truyền hình là một lĩnh vực quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh truyền thông hiện đại. Ngôn ngữ học không chỉ đơn thuần là việc phân tích từ ngữ mà còn bao gồm việc hiểu rõ cách thức mà ngôn ngữ được sử dụng trong các tình huống giao tiếp cụ thể. Trong phỏng vấn truyền hình, hành động ngôn từ đóng vai trò chủ đạo, nơi mà người phỏng vấn và người được phỏng vấn tương tác qua các câu hỏi và câu trả lời. Hành động ngôn ngữ trong phỏng vấn không chỉ là việc truyền tải thông tin mà còn là một nghệ thuật giao tiếp, thể hiện văn hóa và phong cách của từng cá nhân. Việc nghiên cứu này không chỉ giúp nâng cao chất lượng phỏng vấn mà còn góp phần vào việc hiểu rõ hơn về văn hóa giao tiếp trong xã hội. Theo Anthony Gidden, truyền hình không chỉ phản ánh thế giới mà còn định hình cách mà chúng ta hiểu về thế giới. Điều này càng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nghiên cứu ngôn ngữ trong truyền hình.

II. Phân tích hành động hỏi trong phỏng vấn truyền hình

Hành động hỏi là một phần thiết yếu trong ngôn ngữ phỏng vấn truyền hình. Nghiên cứu cho thấy rằng câu hỏi không chỉ đơn thuần là một công cụ để thu thập thông tin mà còn là một phương tiện để xây dựng mối quan hệ giữa người phỏng vấn và người được phỏng vấn. Phân tích ngôn ngữ cho thấy rằng các câu hỏi có thể được phân loại thành nhiều dạng khác nhau, từ câu hỏi mở đến câu hỏi đóng, mỗi loại đều có mục đích và tác động riêng. Trong các chương trình của VTV và TV5 Pháp, cách thức đặt câu hỏi có sự khác biệt rõ rệt, phản ánh phong cách và văn hóa giao tiếp của từng kênh. Việc nhận diện hành động hỏi trong ngôn ngữ phỏng vấn không chỉ giúp hiểu rõ hơn về cách thức giao tiếp mà còn giúp cải thiện kỹ năng phỏng vấn của các nhà báo. Hơn nữa, việc phân tích hành động hỏi còn cho thấy mối quan hệ giữa ngôn ngữ và văn hóa, từ đó làm nổi bật những đặc điểm văn hóa trong giao tiếp của người Việt và người Pháp.

III. So sánh hành động hỏi giữa VTV và TV5 Pháp

Việc so sánh hành động hỏi trong phỏng vấn giữa VTV và TV5 Pháp cho thấy sự khác biệt rõ rệt trong cách thức giao tiếp. Trong khi VTV thường sử dụng các câu hỏi trực tiếp và rõ ràng, TV5 lại có xu hướng sử dụng các câu hỏi mở, khuyến khích người được phỏng vấn chia sẻ nhiều hơn về quan điểm cá nhân. Điều này không chỉ phản ánh phong cách phỏng vấn mà còn thể hiện sự khác biệt trong văn hóa giao tiếp. Nghiên cứu cho thấy rằng các yếu tố như bối cảnh văn hóa, tâm lý và các yếu tố phi ngôn ngữ đều ảnh hưởng đến cách thức đặt câu hỏi. Sự khác biệt này không chỉ giúp làm phong phú thêm cho lĩnh vực nghiên cứu ngôn ngữ học mà còn cung cấp những hiểu biết quý giá cho các nhà báo và người làm truyền thông trong việc cải thiện kỹ năng phỏng vấn của mình.

IV. Ý nghĩa và ứng dụng thực tiễn của nghiên cứu

Nghiên cứu ngôn ngữ học hành động trong phỏng vấn truyền hình không chỉ có giá trị lý thuyết mà còn mang lại nhiều ứng dụng thực tiễn. Việc hiểu rõ về hành động ngôn ngữ và cách thức giao tiếp trong phỏng vấn giúp các nhà báo nâng cao kỹ năng phỏng vấn, từ đó cải thiện chất lượng chương trình truyền hình. Hơn nữa, nghiên cứu này còn góp phần vào việc phát triển các chương trình đào tạo cho các nhà báo trẻ, giúp họ nắm vững các kỹ năng cần thiết trong việc thực hiện phỏng vấn. Ngoài ra, việc so sánh giữa các kênh truyền hình khác nhau cũng mở ra cơ hội cho việc học hỏi và áp dụng các phương pháp phỏng vấn hiệu quả từ các nền văn hóa khác nhau. Điều này không chỉ làm phong phú thêm cho lĩnh vực truyền thông mà còn góp phần vào việc xây dựng một nền báo chí chuyên nghiệp và hiện đại hơn.

Luận án tiến sĩ về ngôn ngữ học hành động trong phỏng vấn truyền hình: So sánh VTV và TV5 Pháp