Xác định mối liên quan giữa các đa hình gen NPHS2 và chỉ số sinh hóa ở bệnh nhân nhi mắc hội chứng thận hư kháng corticoid

• Tác giả: Đỗ Thế Hoành
• Người hướng dẫn: TS. Vũ Thị Thơm
• Trường học: Trường Đại học Khoa học Tự nhiên
• Chuyên ngành: Sinh học thực nghiệm
• Đề tài: Xác định mối liên quan giữa các đa hình đơn nucleotid rs3738423 (C>T) và rs12401708 (C>T) của gen NPHS2 với một số chỉ tiêu sinh hóa ở bệnh nhân nhi mắc hội chứng thận hư tiên phát kháng corticoid
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ khoa học
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

Mục lục chi tiết

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. HỘI CHỨNG THẬN HƯ TIÊN PHÁT Ở TRẺ EM
• 1.1.1. Khái niệm Hội chứng thận hư tiên phát (HCTHTP)
• 1.1.2. Lịch sử nghiên cứu
• 1.1.2.1. Các nghiên cứu trên thế giới
• 1.1.2.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam
• 1.1.3. Hội chứng thận hư kháng corticoid
• 1.1.4. Sinh lý bệnh HCTHTPTE
• 1.1.4.1. Nguyên nhân
• 1.1.4.2. Rối loạn chuyển hóa trong HCTH
• 1.1.5. Sinh lý bệnh HCTH
• 1.1.6. Tiêu chuẩn chẩn đoán
• 1.2. MỘT SỐ CHỈ TIÊU SINH HÓA TRONG HCTH
• 1.2.1. Protein toàn phần trong máu và protein nước tiểu 24h
• 1.2.2. Albumin máu và nước tiểu
• 1.2.3. Ure máu và nước tiểu
• 1.2.4. Creatinin máu và nước tiểu
• 1.2.5. Một số nghiên cứu về các chỉ số sinh hóa trong bệnh HCTH
• 1.3. ĐA HÌNH DI TRUYỀN GEN NPHS2
• 1.3.1. Khái niệm về đa hình đơn nucleotit
• 1.3.2. Protein podocin và gen mã hóa
• 1.3.3. Đa hình đơn rs12401708 C>T và rs3738423 C>T của gen NPHS2
• 1.4. CÁC PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH ĐA HÌNH ĐƠN NUCLEOTID
• 1.4.1. Phương pháp giải trình tự Maxam-Gilbert
• 1.4.2. Phương pháp xác định trình tự Sanger-Coulson
• 1.4.3. Giải trình tự bằng máy tự động
• 1.5. CÁC NGHIÊN CỨU VỀ MỐI LIÊN QUAN GIỮA ĐA HÌNH DI TRUYỀN GEN NPHS2 VỚI MỘT SỐ CHỈ TIÊU SINH HÓA
• 1.6. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 1.6.1. ĐỐI TƯỢNG, THỜI GIAN VÀ ĐỊA ĐIỂM NGHIÊN CỨU
• 1.6.1.1. Đối tượng nghiên cứu
• 1.6.1.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 1.6.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 1.6.2.1. Phương pháp nghiên cứu
• 1.6.2.2. Các chỉ số nghiên cứu
• 1.6.2.3. Phương tiện nghiên cứu
• 1.6.2.4. Các bước tiến hành nghiên cứu
• 1.6.2.5. Xử lý số liệu
• 1.7. KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
• 1.7.1. ĐẶC ĐIỂM ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 1.7.2. MỘT SỐ KẾT QUẢ SINH HÓA MÁU VÀ NƯỚC TIỂU
• 1.7.3. KẾT QUẢ TÁCH CHIẾT DNA
• 1.7.3.1. Kết quả đo độ hấp thụ quang (OD)
• 1.7.3.2. Kết quả điện di kiểm tra DNA tổng số
• 1.7.4. KẾT QUẢ KHUẾCH ĐẠI EXON 2 VÀ EXON 4 CỦA GEN NPHS2
• 1.7.4.1. Kết quả khuếch đại exon 2
• 1.7.4.2. Kết quả khuếch đại exon 4
• 1.7.5. KẾT QUẢ GIẢI TRÌNH TỰ GEN
• 1.7.5.1. Tỷ lệ kiểu gen, tần số alen hai đa hình đơn rs3738423
• 1.7.5.2. Tỷ lệ kiểu gen, tần số alen đa hình rs12401708
• 1.7.6. MỐI TƯƠNG QUAN GIỮA ĐA HÌNH ĐƠN RS3738423 VÀ RS12401708 VỚI MỘT SỐ CHỈ TIÊU SINH HÓA Ở BỆNH NHÂN NHI MẮC HCTHTP KHÁNG CORTICOSTEROID
• 1.7.6.1. Mối tương quan giữa đa hình đơn RS3738423 và một số chỉ tiêu sinh hóa
• 1.7.6.2. Mối tương quan giữa đa hình đơn RS12401708 và một số chỉ tiêu sinh hóa
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

Tóm tắt

I. Tổng quan về mối liên quan giữa đa hình gen NPHS2 và chỉ số sinh hóa

Hội chứng thận hư tiên phát (HCTHTP) ở trẻ em là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt khi liên quan đến các yếu tố di truyền. Nghiên cứu này tập trung vào mối liên quan giữa các đa hình gen NPHS2 và các chỉ số sinh hóa ở trẻ em mắc hội chứng thận hư kháng corticoid. Đặc biệt, gen NPHS2 mã hóa cho protein podocin, có vai trò quan trọng trong chức năng lọc của cầu thận. Việc xác định mối liên quan này có thể giúp cải thiện chẩn đoán và điều trị cho bệnh nhân.

1.1. Khái niệm về hội chứng thận hư và vai trò của gen NPHS2

Hội chứng thận hư là một tình trạng lâm sàng đặc trưng bởi protein niệu tăng cao, giảm albumin máu và phù. Gen NPHS2, nằm trên nhiễm sắc thể số 1, mã hóa cho protein podocin, có vai trò quan trọng trong việc duy trì cấu trúc và chức năng của cầu thận. Nghiên cứu cho thấy rằng các đa hình đơn nucleotid (SNP) của gen này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển và tiến triển của HCTHTP.

1.2. Tầm quan trọng của chỉ số sinh hóa trong chẩn đoán HCTHTP

Các chỉ số sinh hóa như protein niệu, albumin máu và creatinin là những yếu tố quan trọng trong việc chẩn đoán và theo dõi bệnh nhân mắc HCTHTP. Những chỉ số này không chỉ giúp xác định mức độ nghiêm trọng của bệnh mà còn có thể phản ánh sự ảnh hưởng của các đa hình gen NPHS2 đến tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.

II. Vấn đề và thách thức trong nghiên cứu mối liên quan giữa gen NPHS2 và HCTHTP

Mặc dù có nhiều nghiên cứu về HCTHTP, nhưng việc xác định mối liên quan giữa các đa hình gen NPHS2 và chỉ số sinh hóa vẫn còn nhiều thách thức. Một trong những vấn đề chính là sự đa dạng di truyền giữa các quần thể khác nhau, điều này có thể ảnh hưởng đến kết quả nghiên cứu. Hơn nữa, việc thu thập và phân tích dữ liệu từ các bệnh nhân mắc HCTHTP kháng corticoid cũng gặp nhiều khó khăn.

2.1. Đặc điểm di truyền của bệnh nhân mắc HCTHTP

Đặc điểm di truyền của bệnh nhân mắc HCTHTP có thể khác nhau giữa các quần thể. Việc nghiên cứu các đa hình gen NPHS2 trong các nhóm dân cư khác nhau sẽ giúp hiểu rõ hơn về vai trò của gen này trong bệnh lý thận hư. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng tần suất các đa hình gen có thể thay đổi theo chủng tộc và địa lý.

2.2. Khó khăn trong việc thu thập dữ liệu lâm sàng

Việc thu thập dữ liệu từ các bệnh nhân mắc HCTHTP kháng corticoid gặp nhiều khó khăn do tính chất phức tạp của bệnh. Nhiều bệnh nhân không tuân thủ điều trị hoặc không quay lại tái khám, dẫn đến thiếu hụt dữ liệu cần thiết cho nghiên cứu. Điều này có thể ảnh hưởng đến độ tin cậy của các kết quả nghiên cứu.

III. Phương pháp nghiên cứu mối liên quan giữa gen NPHS2 và chỉ số sinh hóa

Nghiên cứu này sử dụng các phương pháp phân tích di truyền và sinh hóa để xác định mối liên quan giữa các đa hình gen NPHS2 và các chỉ số sinh hóa ở trẻ em mắc HCTHTP. Các phương pháp này bao gồm giải trình tự gen, phân tích kiểu gen và đo lường các chỉ số sinh hóa trong máu và nước tiểu.

3.1. Phương pháp giải trình tự gen NPHS2

Giải trình tự gen NPHS2 được thực hiện để xác định các đa hình đơn nucleotid rs3738423 và rs12401708. Phương pháp này cho phép phát hiện các biến thể di truyền có thể ảnh hưởng đến chức năng của protein podocin và từ đó ảnh hưởng đến tình trạng bệnh lý của bệnh nhân.

3.2. Phân tích chỉ số sinh hóa ở bệnh nhân

Các chỉ số sinh hóa như protein niệu, albumin, creatinin và ure được đo lường để đánh giá tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Việc phân tích các chỉ số này sẽ giúp xác định mối liên quan giữa các đa hình gen NPHS2 và tình trạng sinh hóa của bệnh nhân mắc HCTHTP.

IV. Kết quả nghiên cứu và ứng dụng thực tiễn

Kết quả nghiên cứu cho thấy có mối liên quan giữa các đa hình gen NPHS2 và các chỉ số sinh hóa ở trẻ em mắc HCTHTP kháng corticoid. Những phát hiện này có thể giúp cải thiện chẩn đoán và điều trị cho bệnh nhân, đồng thời mở ra hướng nghiên cứu mới trong lĩnh vực di truyền học và bệnh thận.

4.1. Tỷ lệ kiểu gen và tần số alen của các đa hình NPHS2

Nghiên cứu xác định tỷ lệ kiểu gen và tần số alen của các đa hình rs3738423 và rs12401708 trong quần thể bệnh nhân mắc HCTHTP. Kết quả cho thấy sự phân bố khác nhau giữa các nhóm bệnh nhân, điều này có thể ảnh hưởng đến mức độ nghiêm trọng của bệnh.

4.2. Mối tương quan giữa đa hình gen và chỉ số sinh hóa

Kết quả phân tích cho thấy có mối tương quan đáng kể giữa các đa hình gen NPHS2 và các chỉ số sinh hóa như protein niệu và albumin máu. Những phát hiện này có thể giúp các bác sĩ trong việc đưa ra quyết định điều trị phù hợp cho bệnh nhân.

V. Kết luận và triển vọng tương lai trong nghiên cứu

Nghiên cứu này đã xác định được mối liên quan giữa các đa hình gen NPHS2 và chỉ số sinh hóa ở trẻ em mắc HCTHTP kháng corticoid. Những phát hiện này không chỉ có giá trị trong việc cải thiện chẩn đoán và điều trị mà còn mở ra hướng nghiên cứu mới trong lĩnh vực di truyền học và bệnh thận. Cần có thêm nhiều nghiên cứu để xác định rõ hơn vai trò của gen NPHS2 trong bệnh lý thận hư.

5.1. Hướng nghiên cứu tiếp theo về gen NPHS2

Các nghiên cứu tiếp theo nên tập trung vào việc xác định các cơ chế sinh học liên quan đến các đa hình gen NPHS2. Việc hiểu rõ hơn về cơ chế này có thể giúp phát triển các phương pháp điều trị mới cho bệnh nhân mắc HCTHTP.

5.2. Ứng dụng kết quả nghiên cứu vào lâm sàng

Kết quả nghiên cứu có thể được áp dụng vào thực tiễn lâm sàng để cải thiện chẩn đoán và điều trị cho bệnh nhân mắc HCTHTP. Việc sử dụng các chỉ số sinh hóa kết hợp với thông tin di truyền có thể giúp bác sĩ đưa ra quyết định điều trị chính xác hơn.