Nghiên Cứu Xác Định Giống Và Kỹ Thuật Canh Tác Cây Cao Su Tại Tỉnh Lai Châu

Cây cao su có nguồn gốc từ lưu vực sông Amazon. Christopher Columbus phát hiện ra cao su từ thổ dân Haiti. Brazil là nước xuất khẩu duy nhất đến đầu thế kỷ 19. Thử nghiệm trồng cao su ngoài Brazil bắt đầu năm 1873. Sau nhiều nỗ lực, cây cao su lan rộng ra các thuộc địa của Anh, đặc biệt là Đông Nam Á. Tại Việt Nam, cây cao su được du nhập từ năm 1897, sau thời gian thử nghiệm, năm 1906 – 1907 hình thành các đồn điền có quy mô ở Đông Nam Bộ đánh dấu giai đoạn sản suất lớn của ngành cao su Việt Nam.

Cây cao su có vai trò quan trọng đối với nền kinh tế. Kim ngạch xuất khẩu liên tục tăng, đạt 1,4 tỷ USD năm 2007. Sản phẩm cao su ứng dụng rộng rãi trong đời sống, từ lốp xe đến đồ gia dụng. Cây cao su tạo công ăn việc làm, góp phần xóa đói giảm nghèo. Sản xuất cao su cần nhiều lao động cho chăm sóc, bảo vệ, khai thác, chế biến, dịch vụ và lao động trong các nhà máy chế biến sản phẩm từ cây cao su, tạo việc làm cho hàng triệu lao động góp phần xóa đói, giảm nghèo.

Các tiêu chí quan trọng bao gồm khả năng sinh trưởng tốt, chống chịu bệnh tật, năng suất mủ cao và ổn định, khả năng thích nghi với điều kiện khí hậu khắc nghiệt, và khả năng tái sinh sau khai thác. Giống cao su phải có khả năng thích nghi với điều kiện đất đai và địa hình đồi núi của Lai Châu. Ngoài ra, cần xem xét khả năng gỗ sau khi kết thúc chu kỳ khai thác mủ. Cần phải đánh giá khả năng chịu lạnh của giống cây cao su.

Cần đánh giá các giống cao su hiện có và thử nghiệm các giống mới để tìm ra giống phù hợp nhất với Lai Châu. Các giống cao su như RRIM 600, GT 1, và PB 260 có thể được xem xét. Cần tiến hành các thử nghiệm trên đồng ruộng để đánh giá năng suất và khả năng thích nghi của các giống. Các giống mới có khả năng chống chịu lạnh và khô hạn tốt như Vân Nghiên 77-2, Vân Nghiên 77-4 (Xiong Daiqun và Jiang Jusheng, 2006) [23].

Phân tích dữ liệu về các giống cao su được trồng phổ biến nhất ở Lai Châu. Thống kê năng suất mủ trung bình, tỷ lệ mắc bệnh, và tuổi thọ của từng giống. So sánh hiệu quả kinh tế của các giống cây cao su khác nhau. Từ đó, xác định các giống cây cao su tối ưu cho điều kiện địa phương. Cần tiến hành các thử nghiệm trên đồng ruộng để đánh giá năng suất và khả năng thích nghi của các giống.

Đất trồng cao su cần được làm kỹ, đảm bảo thoát nước tốt và giàu dinh dưỡng. Cần bón lót phân hữu cơ và phân lân trước khi trồng. Thời vụ trồng thích hợp nhất là vào đầu mùa mưa, khi độ ẩm đất cao. Độ dày tầng đất cũng là một yếu tố quan trọng để giúp cho sự tăng trưởng của rễ cao su, hiện nay đất có tầng canh tác từ 0,8m trở lên là có thể xem là đạt yêu cầu để trồng được cao su.

Việc bón phân cần được thực hiện định kỳ và theo đúng liều lượng. Sử dụng phân NPK và phân hữu cơ để cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cây. Bón phân theo vòng tuổi của cây và theo từng giai đoạn sinh trưởng. Cần đầu tư nhiều phân bón sẽ làm tăng chi phí đầu tư khiến hiệu quả kinh tế giảm đi.

Tưới nước cho cây cao su định kỳ, đặc biệt là trong mùa khô. Sử dụng các phương pháp tưới tiết kiệm nước như tưới nhỏ giọt hoặc tưới phun mưa. Đảm bảo cung cấp đủ nước cho cây sinh trưởng và phát triển khỏe mạnh. Ở nhiệt độ 250C năng suất mủ của của cây đạt mức cao nhất, nhiệt độ mát dịu vào sáng sớm cũng giúp cây cao su cho năng suất mủ cao nhất.

Nắm vững các triệu chứng của các bệnh thường gặp trên cây cao su để phát hiện và xử lý kịp thời. Bệnh vàng lá thường do thiếu dinh dưỡng hoặc do nấm gây ra. Bệnh nấm hồng gây hại trên thân và cành cây. Bệnh rụng lá làm giảm khả năng quang hợp của cây.

Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo hướng dẫn của các chuyên gia. Phun thuốc phòng bệnh định kỳ, đặc biệt là trong mùa mưa. Vệ sinh vườn cây, loại bỏ cành lá bị bệnh. Tăng cường bón phân để cây khỏe mạnh và có sức đề kháng tốt. Cây cao su cần nhiệt độ cao và ít biến động với nhiệt độ thích hợp nhất là từ 25 - 300C, trên 400C cây khô héo.

Ưu tiên sử dụng các biện pháp sinh học để phòng trừ sâu bệnh cho cây cao su. Sử dụng các loại thuốc trừ sâu sinh học, nấm đối kháng, và vi sinh vật có lợi để kiểm soát sâu bệnh. Hạn chế sử dụng thuốc hóa học để bảo vệ môi trường và sức khỏe con người.

Chi phí đầu tư ban đầu bao gồm chi phí mua giống, chi phí chuẩn bị đất, chi phí trồng cây, và chi phí chăm sóc trong giai đoạn kiến thiết cơ bản. Cần tính toán chi tiết các khoản chi phí này để có kế hoạch tài chính hợp lý.

Doanh thu từ khai thác mủ cao su phụ thuộc vào năng suất mủ, giá bán mủ, và chi phí khai thác. Doanh thu từ gỗ cao su phụ thuộc vào trữ lượng gỗ, giá bán gỗ, và chi phí khai thác. Cần đánh giá tiềm năng doanh thu từ cả hai nguồn này để có cái nhìn toàn diện về hiệu quả kinh tế. Sản phẩm cao su đã và đang được ứng dụng nhiều trong cuộc sống như: cao su thiên nhiên gắn với ngành sản xuất lốp xe mà ngành này gắn với phát triển kinh tế của nhiều nước đang phát triển.

Sử dụng phân hữu cơ thay thế phân hóa học. Hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Áp dụng các biện pháp bảo vệ đất và nước. Trồng cây che phủ đất để giảm xói mòn. Quản lý chất thải từ quá trình chế biến mủ cao su. Độ ẩm trung bình ở rừng đối chứng là 20,0% còn ở rừng cao su là 25,6%.

Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ về vốn, kỹ thuật, và thị trường cho người trồng cao su. Khuyến khích liên kết giữa người trồng cao su và doanh nghiệp chế biến. Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học để nâng cao năng suất và chất lượng mủ cao su. Hiện nay, nhiều nước đang mở rộng diện tích cao su ra ngoài vùng truyền thống như một công cụ để bảo vệ môi trường và nâng cao thu nhập của người dân.