I. Tính cấp thiết của đề tài
Cây dâu có vai trò quan trọng trong nông nghiệp, đặc biệt là trong sản xuất tơ tằm. Giống dâu là yếu tố quyết định đến năng suất và chất lượng lá dâu, từ đó ảnh hưởng đến giá thành sản xuất tơ. Theo số liệu, Việt Nam có khoảng 96.691 hộ gia đình trồng dâu, với tỉnh Lâm Đồng chiếm gần 50% diện tích trồng dâu toàn quốc. Tuy nhiên, giống dâu chủ yếu là giống địa phương có năng suất thấp. Việc nghiên cứu và phát triển giống dâu mới là cần thiết để nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, đồng thời cải thiện thu nhập cho người trồng dâu. Các giống dâu mới như S7-CB, VA-201 đã được thử nghiệm nhưng vẫn còn nhiều hạn chế. Do đó, việc nghiên cứu chọn tạo giống dâu mới cho Lâm Đồng là cấp thiết.
II. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu chính của nghiên cứu là chọn tạo giống dâu có năng suất cao, chất lượng tốt, phù hợp với điều kiện sinh thái của Lâm Đồng. Cụ thể, nghiên cứu sẽ đánh giá hiện trạng sản xuất dâu tằm, lựa chọn vật liệu khởi đầu cho công tác tạo giống, lai tạo giống dâu mới với năng suất lá đạt trên 25 tấn/ha/năm. Ngoài ra, xác định các biện pháp kỹ thuật canh tác chủ yếu để nâng cao năng suất và chất lượng lá dâu cũng là một trong những mục tiêu quan trọng. Việc đạt được các mục tiêu này sẽ góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế cho ngành sản xuất dâu tằm tại Lâm Đồng.
III. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn
Nghiên cứu đã chọn tạo thành công hai giống dâu mới TBL-03 và TBL-05, khẳng định vai trò của việc sử dụng giống dâu nhập nội trong lai tạo. Giống dâu TBL-03 có năng suất đạt trên 25 tấn/ha/năm, trong khi TBL-05 có năng suất trên 30 tấn/ha/năm. Việc bổ sung hai giống dâu này vào sản xuất không chỉ nâng cao hiệu quả kinh tế mà còn đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng cho tằm, từ đó cải thiện chất lượng tơ kén. Nghiên cứu cũng xác định mật độ trồng và liều lượng bón phân vô cơ thích hợp cho giống dâu mới, góp phần tối ưu hóa quy trình canh tác.
IV. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu bao gồm các giống dâu trong tập đoàn giống trồng tại Lâm Đồng, các tổ hợp dâu lai giữa giống dâu địa phương và giống dâu nhập nội. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào một số tổ hợp dâu lai có triển vọng tại Lâm Đồng. Nghiên cứu sẽ tiến hành khảo sát và đánh giá các giống dâu hiện có, từ đó lựa chọn giống phù hợp nhất cho điều kiện sinh thái và tập quán canh tác của địa phương.
V. Những đóng góp mới của đề tài
Kết quả nghiên cứu đã chọn tạo được hai giống dâu lai mới, TBL-03 và TBL-05, với năng suất và chất lượng lá cao. Giống TBL-03 có sức sinh trưởng mạnh, lá to, khối lượng lá lớn, trong khi TBL-05 có khả năng chống chịu sâu bệnh tốt. Việc công nhận hai giống dâu này cho sản xuất thử theo Quyết định số: 623/QĐ-TT-CCN ngày 27/12/2012 là một bước tiến quan trọng trong việc phát triển giống dâu tại Lâm Đồng. Những giống dâu mới này không chỉ nâng cao năng suất mà còn cải thiện chất lượng lá dâu, từ đó tăng cường hiệu quả kinh tế cho ngành sản xuất dâu tằm tơ.
