Nghiên cứu kế toán môi trường trong doanh nghiệp khai thác khoáng sản tại Bình Định

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC BẢNG BIỂU

DANH MỤC HÌNH VẼ

DANH MỤC PHỤ LỤC

MỞ ĐẦU

1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN MÔI TRƯỜNG TRONG DOANH NGHIỆP

1.1. TỔNG QUAN VỀ KẾ TOÁN MÔI TRƯỜNG

1.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển kế toán môi trường

1.1.2. Bản chất kế toán môi trường

1.1.3. Chức năng kế toán môi trường

1.1.4. Vai trò kế toán môi trường

1.1.5. Nội dung kế toán môi trường

1.2. GHI NHẬN THÔNG TIN KẾ TOÁN MÔI TRƯỜNG

1.2.1. Ghi nhận thông tin kế toán tài chính môi trường

1.2.2. Ghi nhận thông tin kế toán quản trị môi trường

1.3. XỬ LÝ, PHÂN TÍCH THÔNG TIN KẾ TOÁN MÔI TRƯỜNG

1.3.1. Xử lý, phân tích thông tin kế toán tài chính môi trường

1.3.2. Xử lý, phân tích thông tin kế toán quản trị môi trường

1.4. CUNG CẤP THÔNG TIN KẾ TOÁN MÔI TRƯỜNG

1.4.1. Cung cấp thông tin kế toán tài chính môi trường

1.4.2. Cung cấp thông tin kế toán quản trị môi trường

1.5. Lý thuyết hợp pháp

1.6. Lý thuyết các bên liên quan

1.7. Lý thuyết thể chế

1.8. Lý thuyết bất định

1.9. Lý thuyết đại diện

1.10. KINH NGHIỆM VỀ KẾ TOÁN MÔI TRƯỜNG CỦA MỘT SỐ QUỐC GIA TRÊN THẾ GIỚI VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO VIỆT NAM

1.10.1. Kế toán môi trường tại Nhật Bản

1.10.2. Kế toán môi trường tại Hàn Quốc

1.10.3. Kế toán môi trường tại Hoa Kỳ

1.10.4. Kế toán môi trường tại Úc

1.10.5. Bài học kinh nghiệm KTMT cho Việt Nam

2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG KẾ TOÁN MÔI TRƯỜNG TẠI CÁC DOANH NGHIỆP KHAI THÁC KHOÁNG SẢN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH ĐỊNH

2.1. TỔNG QUAN VỀ NGÀNH KHAI THÁC KHOÁNG SẢN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH ĐỊNH

2.1.1. Giới thiệu về khoáng sản và ngành khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Bình Định

2.1.2. Những đặc điểm của doanh nghiệp khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Bình Định ảnh hưởng đến kế toán môi trường

2.2. THỰC TRẠNG KẾ TOÁN MÔI TRƯỜNG TẠI CÁC DOANH NGHIỆP KHAI THÁC KHOÁNG SẢN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH ĐỊNH

2.2.1. Mô tả mẫu nghiên cứu

2.2.2. Nghiên cứu định tính về thực hiện KTMT và các nhân tố ảnh hưởng đến thực hiện KTMT tại các doanh nghiệp khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Bình Định

2.2.2.1. Thực hiện KTMT tại các doanh nghiệp khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Bình Định qua nghiên cứu định tính

2.2.2.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến thực hiện KTMT tại các doanh nghiệp khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Bình Định qua nghiên cứu định tính

2.2.3. Nghiên cứu định lượng về thực hiện KTMT và các nhân tố ảnh hưởng đến thực hiện KTMT tại các doanh nghiệp khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Bình Định

2.2.3.1. Giả thuyết nghiên cứu

2.2.3.2. Mô hình nghiên cứu

2.2.3.3. Nghiên cứu định lượng về thực hiện KTMT tại các doanh nghiệp khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Bình Định

2.2.3.4. Nghiên cứu định lượng về nhân tố ảnh hưởng đến kế toán môi trường tại các doanh nghiệp khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Bình Định

2.3. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG VỀ KẾ TOÁN MÔI TRƯỜNG TẠI CÁC DOANH NGHIỆP KHAI THÁC KHOÁNG SẢN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH ĐỊNH

2.3.1. Nguyên nhân của các hạn chế thực hiện kế toán môi trường tại các doanh nghiệp khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Bình Định

3. CHƯƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KẾ TOÁN MÔI TRƯỜNG TẠI CÁC DOANH NGHIỆP KHAI THÁC KHOÁNG SẢN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH ĐỊNH

3.1. ĐỊNH HƯỚNG BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG VÀ PHÁT TRIỂN NGÀNH KHAI THÁC KHOÁNG SẢN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH ĐỊNH

3.2. QUAN ĐIỂM HOÀN THIỆN KẾ TOÁN MÔI TRƯỜNG TẠI CÁC DOANH NGHIỆP KHAI THÁC KHOÁNG SẢN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH ĐỊNH

3.3. CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KẾ TOÁN MÔI TRƯỜNG TẠI CÁC DOANH NGHIỆP KHAI THÁC KHOÁNG SẢN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH ĐỊNH

3.3.1. Điều kiện thực hiện giải pháp

3.3.2. Hoàn thiện về ghi nhận thông tin kế toán môi trường

3.3.2.1. Hoàn thiện về ghi nhận thông tin kế toán tài chính môi trường

3.3.2.2. Hoàn thiện về ghi nhận thông tin kế toán quản trị môi trường

3.3.3. Hoàn thiện về xử lý thông tin kế toán môi trường

3.3.3.1. Hoàn thiện về xử lý thông tin kế toán tài chính môi trường

3.3.3.2. Hoàn thiện về xử lý, phân tích thông tin kế toán quản trị môi trường

3.3.4. Hoàn thiện về báo cáo, cung cấp thông tin kế toán môi trường

3.3.4.1. Hoàn thiện về cung cấp thông tin KTTCMT

3.3.4.2. Hoàn thiện báo cáo, cung cấp thông tin KTQTMT

3.4. CÁC KIẾN NGHỊ NHẰM HỖ TRỢ THỰC HIỆN KẾ TOÁN MÔI TRƯỜNG TẠI CÁC DOANH NGHIỆP KHAI THÁC KHOÁNG SẢN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH ĐỊNH

3.4.1. Kiến nghị đến các cơ quan quản lý nhà nước

3.4.2. Kiến nghị đến các doanh nghiệp khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Bình Định

3.4.3. Kiến nghị đến các bên liên quan khác

3.5. HẠN CHẾ NGHIÊN CỨU VÀ HƯỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO

3.5.1. Hạn chế nghiên cứu

3.5.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo

KẾT LUẬN CHUNG

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về kế toán môi trường

Kế toán môi trường (kế toán môi trường) đã trở thành một phần quan trọng trong hệ thống kế toán của doanh nghiệp, đặc biệt là trong ngành khai thác khoáng sản. Ngành này không chỉ đóng góp vào sự phát triển kinh tế mà còn gây ra nhiều tác động tiêu cực đến môi trường. Theo Schaltegger và Burritt (2017), kế toán môi trường ra đời từ áp lực của các bên liên quan và sự thay đổi trong quan hệ chi phí. Kế toán môi trường bao gồm hai bộ phận chính: kế toán tài chính môi trường (kế toán tài chính) và kế toán quản trị môi trường (kế toán quản trị). Việc áp dụng kế toán môi trường giúp doanh nghiệp không chỉ tuân thủ các quy định pháp luật mà còn nâng cao hiệu quả kinh tế và bảo vệ môi trường. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh hiện nay, khi mà các doanh nghiệp khai thác khoáng sản tại Bình Định đang phải đối mặt với nhiều thách thức về môi trường.

1.1 Lịch sử hình thành và phát triển kế toán môi trường

Kế toán môi trường đã xuất hiện từ những năm 1970, khi mà các doanh nghiệp bắt đầu nhận thức được tầm quan trọng của việc ghi nhận và báo cáo thông tin môi trường. Sự phát triển của kế toán môi trường gắn liền với sự gia tăng nhận thức về bảo vệ môi trường và trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc áp dụng kế toán môi trường không chỉ giúp doanh nghiệp cải thiện hình ảnh mà còn tạo ra lợi thế cạnh tranh. Đặc biệt, trong ngành khai thác khoáng sản, việc thực hiện kế toán môi trường giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro và chi phí liên quan đến ô nhiễm và các vấn đề môi trường khác.

II. Thực trạng kế toán môi trường tại doanh nghiệp khai thác khoáng sản tại Bình Định

Tại tỉnh Bình Định, ngành khai thác khoáng sản đang phát triển mạnh mẽ, tuy nhiên, thực trạng thực hiện kế toán môi trường (thực hiện kế toán môi trường) tại các doanh nghiệp còn nhiều hạn chế. Nghiên cứu cho thấy rằng nhiều doanh nghiệp chưa có hệ thống ghi nhận thông tin môi trường đầy đủ và chính xác. Điều này dẫn đến việc không thể đánh giá đúng tác động môi trường của hoạt động khai thác khoáng sản. Các doanh nghiệp thường gặp khó khăn trong việc phân tích chi phí môi trường và báo cáo thông tin môi trường một cách minh bạch. Hơn nữa, sự thiếu hụt về nhận thức và kiến thức về kế toán môi trường cũng là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này.

2.1 Mô tả mẫu nghiên cứu

Mẫu nghiên cứu được thực hiện trên các doanh nghiệp khai thác khoáng sản tại Bình Định, bao gồm các doanh nghiệp lớn và nhỏ. Qua khảo sát, các doanh nghiệp cho biết rằng họ gặp khó khăn trong việc thu thập và xử lý thông tin môi trường. Nhiều doanh nghiệp không có bộ phận chuyên trách về kế toán môi trường, dẫn đến việc thông tin môi trường không được ghi nhận đầy đủ. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng ra quyết định mà còn làm giảm tính minh bạch trong hoạt động của doanh nghiệp. Việc thiếu hụt thông tin môi trường cũng khiến cho các bên liên quan không thể đánh giá đúng mức độ ảnh hưởng của doanh nghiệp đến môi trường.

III. Giải pháp hoàn thiện kế toán môi trường tại doanh nghiệp khai thác khoáng sản

Để nâng cao hiệu quả thực hiện kế toán môi trường tại các doanh nghiệp khai thác khoáng sản ở Bình Định, cần có các giải pháp cụ thể. Đầu tiên, doanh nghiệp cần xây dựng hệ thống ghi nhận thông tin môi trường một cách bài bản và khoa học. Việc đào tạo nhân viên về kế toán môi trường cũng rất quan trọng để nâng cao nhận thức và kỹ năng. Thứ hai, cần có sự hỗ trợ từ các cơ quan quản lý nhà nước trong việc xây dựng các quy định và hướng dẫn cụ thể về kế toán môi trường. Cuối cùng, doanh nghiệp cần chủ động trong việc công bố thông tin môi trường để tạo dựng lòng tin với các bên liên quan và cộng đồng.

3.1 Định hướng bảo vệ môi trường và phát triển ngành khai thác khoáng sản

Định hướng bảo vệ môi trường trong ngành khai thác khoáng sản cần được đặt lên hàng đầu. Doanh nghiệp cần thực hiện các biện pháp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, đồng thời phát triển bền vững. Việc áp dụng các công nghệ xanh và quy trình sản xuất sạch sẽ giúp doanh nghiệp không chỉ bảo vệ môi trường mà còn tiết kiệm chi phí. Hơn nữa, việc thực hiện kế toán môi trường sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao hình ảnh và thương hiệu, từ đó thu hút được nhiều nhà đầu tư và khách hàng hơn.

Luận án tiến sĩ về kế toán môi trường tại doanh nghiệp khai thác khoáng sản ở Bình Định