Luận án về thành phần hóa học và tác dụng sinh học của cây chùa dù Elsholtzia penduliflora

• Trường học: Trường Đại Học
• Chuyên ngành: Hóa Học
• Đề tài: Nghiên Cứu Hóa Học Và Tác Dụng Sinh Học Của Cây Chùa Dù Elsholtzia Penduliflora
• Loại tài liệu: Đề Tài Nghiên Cứu

• DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• ĐẶT VẤN ĐỀ
• 1. TỔNG QUAN VỀ CHI Elsholtzia Willd.
• 1.1. Vị trí phân loại
• 1.2. Đặc điểm thực vật, phân bố và sinh thái
• 1.3. Thành phần hóa học
• 1.4. Một số hợp chất khác
• 1.5. Tác dụng sinh học
• 1.5.1. Tác dụng chống viêm, giảm đau
• 1.5.2. Tác dụng chống ung thư
• 1.5.3. Tác dụng chống oxy hóa
• 1.5.4. Tác dụng kháng khuẩn
• 1.5.5. Tác dụng kháng virus
• 1.5.6. Tác dụng bảo vệ tim mạch
• 1.5.7. Tác dụng điều trị bệnh Alzheimer
• 1.5.8. Một số tác dụng khác
• 1.6. Công dụng trong y học cổ truyền
• 1.6.1. Công dụng trong y học cổ truyền thế giới
• 1.6.2. Công dụng trong y học cổ truyền Việt Nam
• 2. TỔNG QUAN VỀ LOÀI CHÙA DÙ (Elsholtzia penduliflora W.
• 2.1. Đặc điểm thực vật, sinh thái và phân bố của Chùa dù
• 2.2. Thành phần hóa học của Chùa dù
• 2.2.1. Acid phenolic và các hợp chất phenolic khác
• 2.2.2. Triterpenoid và phytosterol
• 2.3. Tác dụng sinh học của Chùa dù
• 2.4. Công dụng của Chùa dù trong y học cổ truyền
• 3. TỔNG QUAN VỀ VIÊM VÀ UNG THƯ
• 3.1. Khái niệm viêm
• 3.2. Nguyên nhân gây viêm
• 3.3. Phân loại viêm
• 3.4. Các chất trung gian hóa học gây viêm
• 3.5. Khái niệm ung thư
• 3.6. Phân loại ung thư
• 3.7. Các yếu tố nguy cơ gây ung thư
• 3.8. Vai trò của viêm trong ung thư
• 4. NGUYÊN VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 4.1. NGUYÊN VẬT LIỆU NGHIÊN CỨU
• 4.1.1. Nguyên liệu nghiên cứu
• 4.1.2. Thuốc thử, hóa chất, dung môi
• 4.1.3. Dụng cụ, máy móc và thiết bị nghiên cứu
• 4.2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
• 4.2.1. Về hoá học
• 4.2.2. Về tác dụng sinh học
• 4.3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 4.3.1. Phương pháp nghiên cứu thành phần hóa học
• 4.3.1.1. Phương pháp xác định hàm lượng và thành phần tinh dầu
• 4.3.1.2. Phương pháp định tính các nhóm chất
• 4.3.1.3. Phương pháp chiết xuất, phân lập và xác định cấu trúc của các hợp chất
• 4.3.2. Phương pháp nghiên cứu tác dụng dược lý
• 4.3.2.1. Phương pháp đánh giá tác dụng gây độc tế bào trên một số dòng tế bào ung thư in vitro
• 4.3.2.2. Phương pháp nghiên cứu tác dụng chống viêm in vitro
• 4.3.2.3. Xử lý số liệu
• 4.4. ĐỊA ĐIỂM NGHIÊN CỨU
• 4.4.1. Địa điểm nghiên cứu thành phần hóa học
• 4.4.2. Địa điểm nghiên cứu tác dụng dược lý
• 5. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 5.1. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VỀ THÀNH PHẦN HOÁ HỌC
• 5.1.1. Kết quả xác định hàm lượng và thành phần của tinh dầu
• 5.1.2. Kết quả định tính các nhóm hợp chất hữu cơ
• 5.1.3. Chiết xuất và phân lập các hợp chất
• 5.1.3.1. Phân lập các hợp chất
• 5.1.3.2. Xác định cấu trúc hóa học của các hợp chất phân lập
• 5.1.3.2.1. Hợp chất EP1
• 5.1.3.2.2. Hợp chất EP2
• 5.1.3.2.3. Hợp chất EP3 (chất mới)
• 5.1.3.2.4. Hợp chất EP4 (chất mới)
• 5.1.3.2.5. Hợp chất EP5 (chất mới)
• 5.1.3.2.6. Hợp chất EP6 (chất mới)
• 5.1.3.2.7. Hợp chất EP7 (chất mới)
• 5.1.3.2.8. Hợp chất EP8 (chất mới)
• 5.1.3.2.9. Hợp chất EP9
• 5.1.3.2.10. Hợp chất EP10
• 5.1.3.2.11. Hợp chất EP11
• 5.1.3.2.12. Hợp chất EP12 (chất mới)
• 5.1.3.2.13. Hợp chất EP13
• 5.1.3.2.14. Hợp chất EP14
• 5.1.3.2.15. Hợp chất EP15
• 5.1.3.2.16. Hợp chất EP16
• 5.1.3.2.17. Hợp chất EP17
• 5.1.3.2.18. Hợp chất EP18
• 5.1.3.2.19. Hợp chất EP19
• 5.1.3.2.20. Hợp chất EP20
• 5.1.3.2.21. Hợp chất EP21
• 5.1.3.2.22. Hợp chất EP22
• 5.1.3.2.23. Hợp chất EP23
• 5.2. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU TÁC DỤNG SINH HỌC
• 5.2.1. Kết quả đánh giá tác dụng chống viêm in vitro của các cao chiết và hợp chất tinh khiết phân lập được
• 5.2.1.1. Ảnh hưởng của các cao chiết và các hợp chất tinh khiết đến khả năng sống sót của tế bào RAW 264
• 5.2.1.2. Kết quả đánh giá mức độ ức chế sản sinh PGE2 của các cao chiết và các hợp chất tinh khiết
• 5.2.1.3. Ảnh hưởng của cao chiết và các hợp chất tinh khiết tiềm năng lên mức độ biểu hiện mARN của COX-2
• 5.2.2. Kết quả đánh giá tác dụng gây độc tế bào ung thư in vitro của các cao chiết và hợp chất tinh khiết
• 5.2.2.1. Kết quả đánh giá tác dụng gây độc tế bào trên dòng tế bào ung thư A549 và MCF-7 của các cao chiết và hợp chất tinh khiết
• 5.2.2.2. Kết quả đánh giá tác dụng gây độc tế bào trên dòng tế bào ung thư A549, MCF-7, HepG2, K562 của cao chiết và các hợp chất tiềm năng theo nồng độ
• VỀ THÀNH PHẦN HÓA HỌC
• VỀ TÁC DỤNG SINH HỌC
• VỀ ĐÓNG GÓP MỚI CỦA ĐỀ TÀI
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng quan về chi Elsholtzia Willd

Chi Elsholtzia penduliflora là một phần quan trọng trong họ Bạc hà (Lamiaceae), với 42 loài được ghi nhận trên toàn cầu. Các loài trong chi này thường phân bố ở vùng ôn đới và núi cao nhiệt đới, đặc biệt phong phú ở Trung Quốc. Tại Việt Nam, chi này có 7 loài, trong đó Elsholtzia penduliflora là một trong những loài nổi bật. Đặc điểm thực vật của chi này bao gồm thân vuông, lá mọc đối và cụm hoa dạng chùm. Sự phân bố của chi này chủ yếu ở các tỉnh miền núi phía Bắc, nơi có điều kiện khí hậu phù hợp cho sự phát triển của chúng. Việc nghiên cứu về chi này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về đặc điểm sinh học mà còn mở ra cơ hội khai thác dược liệu từ các loài cây này.

1.1. Vị trí phân loại

Theo hệ thống phân loại, chi Elsholtzia thuộc ngành Ngọc lan (Magnoliophyta), lớp Ngọc lan (Magnoliopsida), phân lớp Hoa môi (Lamiidae), liên bộ Hoa môi (Lamianae), bộ Hoa môi (Lamiales), và họ Bạc hà (Lamiaceae). Vị trí phân loại này cho thấy sự liên quan chặt chẽ giữa chi Elsholtzia và các chi khác trong họ Bạc hà, điều này có thể ảnh hưởng đến các đặc tính hóa học và sinh học của chúng.

II. Thành phần hóa học của cây chùa dù

Nghiên cứu về thành phần hóa học của Elsholtzia penduliflora cho thấy sự phong phú của các hợp chất hữu cơ. Các hợp chất chính bao gồm acid phenolic, flavonoid, triterpenoid và phytosterol. Những hợp chất này không chỉ có giá trị trong y học cổ truyền mà còn có tiềm năng trong nghiên cứu dược lý hiện đại. Việc xác định hàm lượng và cấu trúc của các hợp chất này là cần thiết để hiểu rõ hơn về cơ chế tác dụng của chúng. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng các hợp chất trong chi Elsholtzia có khả năng chống viêm, kháng khuẩn và chống oxy hóa, điều này mở ra hướng nghiên cứu mới cho việc phát triển thuốc từ thảo dược.

2.1. Các hợp chất sinh học

Các hợp chất sinh học trong Elsholtzia penduliflora đã được nghiên cứu kỹ lưỡng. Các acid phenolic và flavonoid được xác định là những thành phần chính, có khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ. Nghiên cứu cho thấy rằng các hợp chất này có thể ức chế sự phát triển của tế bào ung thư và giảm viêm. Điều này chứng tỏ rằng Elsholtzia penduliflora không chỉ là một loại cây thuốc truyền thống mà còn có tiềm năng lớn trong y học hiện đại.

III. Tác dụng sinh học của cây chùa dù

Tác dụng sinh học của Elsholtzia penduliflora đã được nghiên cứu với nhiều phương pháp khác nhau. Các nghiên cứu in vitro cho thấy cây này có tác dụng chống viêm, giảm đau và kháng khuẩn. Đặc biệt, tác dụng chống viêm của các cao chiết từ cây này được đánh giá thông qua khả năng ức chế sản sinh PGE2 và biểu hiện mARN của COX-2. Những kết quả này cho thấy tiềm năng ứng dụng của Elsholtzia penduliflora trong điều trị các bệnh lý liên quan đến viêm và ung thư.

3.1. Tác dụng chống viêm

Tác dụng chống viêm của Elsholtzia penduliflora được thể hiện rõ qua các thí nghiệm in vitro. Các cao chiết từ cây này đã cho thấy khả năng ức chế đáng kể sự sản sinh của các chất trung gian gây viêm như PGE2. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các hợp chất tinh khiết phân lập từ cây có thể làm giảm mức độ biểu hiện của COX-2, một enzyme quan trọng trong quá trình viêm. Điều này mở ra khả năng phát triển các sản phẩm dược phẩm từ cây chùa dù nhằm điều trị các bệnh viêm nhiễm.