Luận án tiến sĩ: Đặc điểm hình thái não và nồng độ serotonin ở bệnh nhân trầm cảm mức độ nặng

Rối loạn trầm cảm là một trong những bệnh lý tâm thần phổ biến, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và khả năng lao động của người bệnh. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, trầm cảm nặng chiếm tỷ lệ cao trong số các rối loạn tâm thần, với nhiều triệu chứng lâm sàng đa dạng. Nghiên cứu này nhằm mục tiêu phân tích hình thái não và nồng độ serotonin ở bệnh nhân trầm cảm nặng, từ đó làm rõ mối liên hệ giữa chúng với các triệu chứng lâm sàng. Việc hiểu rõ về hormone serotonin và tác động của nó đến rối loạn tâm thần là rất cần thiết để cải thiện phương pháp chẩn đoán và điều trị.

Rối loạn trầm cảm được định nghĩa là trạng thái buồn rầu kéo dài, kèm theo nhiều triệu chứng như mất hứng thú, giảm năng lượng và rối loạn giấc ngủ. Theo ICD-10 và DSM-5, trầm cảm nặng có thể chia thành hai loại: có loạn thần và không loạn thần. Nghiên cứu cho thấy nồng độ serotonin trong dịch não tủy của bệnh nhân trầm cảm nặng thường giảm đáng kể, có thể chỉ còn 30% so với người bình thường. Điều này cho thấy sự thiếu hụt serotonin có thể là nguyên nhân chính dẫn đến các triệu chứng trầm cảm. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng sự thay đổi hình thái não có thể liên quan đến mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Nghiên cứu được thực hiện trên nhóm bệnh nhân trầm cảm nặng tại Bệnh viện Quân y 103. Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân bao gồm các tiêu chí lâm sàng và sinh lý. Phương pháp nghiên cứu bao gồm thiết kế nghiên cứu lâm sàng, phương pháp hình thái não và phương pháp ELISA để định lượng nồng độ serotonin trong huyết tương và dịch não tủy. Việc áp dụng các phương pháp này giúp xác định mối liên quan giữa hình thái não và nồng độ serotonin với các triệu chứng lâm sàng của bệnh nhân.

Kết quả cho thấy có sự giảm nồng độ serotonin trong huyết tương và dịch não tủy ở bệnh nhân trầm cảm nặng. Cụ thể, nồng độ serotonin huyết tương giảm xuống dưới 80 ng/ml, trong khi nồng độ dịch não tủy cũng giảm đáng kể. Các triệu chứng lâm sàng như lo âu, rối loạn cảm giác và hành vi tự sát có mối liên quan chặt chẽ với mức độ giảm serotonin. Điều này cho thấy rằng việc theo dõi nồng độ serotonin có thể giúp đánh giá tình trạng bệnh và hiệu quả điều trị ở bệnh nhân trầm cảm nặng.

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng hình thái não và nồng độ serotonin có mối liên hệ mật thiết với các triệu chứng lâm sàng ở bệnh nhân trầm cảm nặng. Sự thay đổi trong cấu trúc não có thể là hậu quả của sự thiếu hụt serotonin, dẫn đến các triệu chứng như lo âu và rối loạn tư duy. Việc hiểu rõ mối liên hệ này không chỉ giúp cải thiện chẩn đoán mà còn mở ra hướng đi mới trong điều trị trầm cảm. Các liệu pháp điều trị có thể được điều chỉnh dựa trên nồng độ serotonin và hình thái não, từ đó nâng cao hiệu quả điều trị cho bệnh nhân.