I. Đặt vấn đề
Khớp cùng chậu là khớp trục lớn nhất của cơ thể, có vai trò quan trọng trong việc duy trì độ vững của khung chậu và chịu đựng tải trọng. Tổn thương gãy xương sai khớp cùng chậu gây mất vững khung chậu, ảnh hưởng nặng nề đến cơ năng của bệnh nhân. Gãy xương sai khớp cùng chậu thường do lực chấn thương lớn, dẫn đến tổn thương phức tạp và kèm theo các tổn thương phối hợp. Xquang thường quy không đủ khả năng phát hiện các tổn thương này, trong khi chụp cắt lớp vi tính (CT) dựng hình 3D giúp tái tạo hình ảnh khung chậu trong không gian 3 chiều, từ đó đánh giá đầy đủ tổn thương và định hướng điều trị. Nghiên cứu cho thấy 30% trường hợp gãy xương vùng chậu cần thay đổi phương pháp điều trị sau khi chụp CT 3D. Phẫu thuật kết xương bên trong đã được chứng minh là phương pháp điều trị hiệu quả với biến chứng thấp và khả năng phục hồi cao.
II. Đặc điểm giải phẫu và sinh cơ học khớp cùng chậu
Khớp cùng chậu (KCC) là khớp nối giữa xương chậu và xương cùng, có cấu trúc phức tạp với diện khớp được bao phủ bởi hai loại sụn khác nhau. Mạch máu và thần kinh cung cấp cho KCC rất quan trọng, vì tổn thương mạch máu có thể dẫn đến huyết khối trong các trường hợp chấn thương. Độ vững của khung chậu phụ thuộc vào tính toàn vẹn của phức hợp cùng chậu sau, giúp kháng lại các lực kéo dãn mạnh. Tổn thương phức hợp này dẫn đến mất vững vòng chậu, ảnh hưởng đến khả năng chịu lực và chuyển động của khớp cùng chậu.
2.1. Đặc điểm giải phẫu khớp cùng chậu
Khớp cùng chậu có hình chữ C hoặc chữ L, với bề mặt khớp nhám và gồ ghề, tạo cơ chế tự khóa với xương cánh chậu. Diện tích trung bình của mặt khớp là 17,5 cm2, với độ rộng khoảng 1 - 2 mm. Cấu trúc này cho phép khớp cùng chậu có khả năng di động, nhưng phần lớn khớp được giữ vững nhờ hệ thống dây chằng phức tạp.
2.2. Sinh cơ học khớp cùng chậu
Khung chậu có cấu trúc dạng vòng, độ vững của vòng chậu phụ thuộc vào tính toàn vẹn của phức hợp cùng chậu sau. Sự tương tác giữa các xương trong phức hợp này giúp khớp cùng chậu có thể chuyển động với biên độ nhỏ, giảm chấn động. Hệ thống dây chằng và các cơ bao quanh khớp cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì tính vững của khớp cùng chậu.
III. Chẩn đoán hình ảnh và điều trị
Chụp cắt lớp vi tính (CT) dựng hình 3D là phương pháp chuẩn mực trong chẩn đoán gãy xương sai khớp cùng chậu. Phương pháp này cho phép đánh giá chính xác các tổn thương và định hướng điều trị hiệu quả. Các phương pháp điều trị bao gồm điều trị bảo tồn và phẫu thuật kết xương bên trong. Nghiên cứu cho thấy phẫu thuật kết xương bên trong có tỷ lệ phục hồi cơ năng cao hơn so với các phương pháp bảo tồn. Việc áp dụng hình ảnh CT 3D trong phẫu thuật giúp cải thiện kết quả điều trị và giảm thiểu biến chứng.
3.1. Chẩn đoán hình ảnh
Chụp CT 3D giúp tái tạo hình ảnh khung chậu, cho phép khảo sát đầy đủ tổn thương và đánh giá các tổn thương phối hợp. Nghiên cứu cho thấy 35% trường hợp gãy xương sai khớp cùng chậu không được phát hiện trên Xquang thường quy, trong khi CT 3D giúp phát hiện và định hướng điều trị chính xác hơn.
3.2. Phương pháp điều trị
Phẫu thuật kết xương bên trong được thực hiện để điều trị gãy xương sai khớp cùng chậu, với kết quả phục hồi cơ năng cao. Nghiên cứu cho thấy tỷ lệ liền xương và phục hồi cơ năng tốt hơn so với các phương pháp điều trị bảo tồn. Việc áp dụng công nghệ CT 3D trong phẫu thuật giúp cải thiện độ chính xác và hiệu quả điều trị.
