I. Tổng quan về phương pháp đo sâu từ Telua
Phương pháp đo sâu từ Telua (Magnetotelluric - MT) là một kỹ thuật địa vật lý hiện đại, cho phép xác định cấu trúc độ dẫn của đất đá vỏ Trái Đất. Phương pháp này dựa trên việc đo đạc hai thành phần điện telua và các thành phần từ Trái Đất vuông góc với nhau. Đứt gãy sông Hồng là một trong những khu vực quan trọng để áp dụng phương pháp này, nhằm nghiên cứu cấu trúc địa chất phức tạp. Việc sử dụng phương pháp đo sâu từ Telua đã cho thấy hiệu quả trong việc phát hiện các đới điện trở suất thấp, liên quan đến các vùng đất đá bị dập vỡ. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng, tại các vị trí có đứt gãy, nhiều quá trình vật lý phức tạp diễn ra, ảnh hưởng đến trạng thái vật chất trong vỏ Trái Đất. Nghiên cứu này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về cấu trúc địa chất mà còn có thể dự đoán các hiện tượng địa chấn trong tương lai.
1.1 Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước
Trên thế giới, việc nghiên cứu mối liên hệ giữa mặt cắt cấu trúc địa điện và phân bố chấn tiêu động đất đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà khoa học. Các nghiên cứu tại vùng Himalaya và cao nguyên Tây Tạng đã cho thấy lớp điện trở suất thấp ở phần vỏ giữa, liên quan đến sự va chạm của mảng Ấn Độ và mảng Châu Á. Ở Việt Nam, việc nghiên cứu cấu trúc sâu bằng phương pháp đo sâu từ Telua đã được thực hiện từ nhiều năm trước, với sự hợp tác giữa các viện nghiên cứu. Kết quả từ các tuyến đo cho thấy sự hiện diện của các đứt gãy lớn như đứt gãy sông Hồng, giúp khẳng định sự xuyên sâu của chúng trong thạch quyển.
II. Hệ thống đứt gãy khu vực nghiên cứu và công tác thu thập số liệu đo sâu từ Telua
Khu vực Sơn Tây là một trong những điểm quan trọng để nghiên cứu đứt gãy sông Hồng. Hệ thống đứt gãy này không chỉ có ý nghĩa về mặt địa chất mà còn ảnh hưởng đến các hoạt động kinh tế và xã hội trong khu vực. Công tác thu thập số liệu đo sâu từ Telua được thực hiện bằng thiết bị MTU-5A, cho phép đo đạc chính xác các thông số địa vật lý. Việc bố trí điểm đo được thực hiện cẩn thận, nhằm đảm bảo thu thập được dữ liệu đầy đủ và chính xác. Các số liệu thu thập được sẽ được sử dụng để phân tích cấu trúc địa điện của khu vực, từ đó đưa ra những nhận định về hoạt động địa chất trong khu vực này.
2.1 Công tác thu thập số liệu
Công tác thu thập số liệu đo sâu từ Telua được thực hiện theo một quy trình nghiêm ngặt. Thiết bị MTU-5A được sử dụng để đo đạc các thành phần điện và từ tại các điểm đã được xác định trước. Các điểm đo được bố trí dọc theo tuyến cắt qua đứt gãy sông Hồng, nhằm thu thập thông tin về cấu trúc địa điện. Số liệu thu thập được sẽ được xử lý và phân tích để xác định các đặc điểm địa chất của khu vực. Việc sử dụng phương pháp đo sâu từ Telua không chỉ giúp phát hiện các đới điện trở suất thấp mà còn cung cấp thông tin quan trọng về trạng thái vật chất trong lòng đất.
III. Phương pháp và kết quả xử lý số liệu đo sâu từ Telua
Kết quả xử lý số liệu đo sâu từ Telua cho thấy sự hiện diện của các đới điện trở suất thấp tại khu vực Sơn Tây. Các phương pháp nghịch đảo 1D và 2D được áp dụng để phân tích số liệu, giúp xây dựng mặt cắt điện trở suất của vỏ Trái Đất. Kết quả cho thấy sự phân bố không đồng đều của điện trở suất, cho thấy sự ảnh hưởng của các đứt gãy trong khu vực. Những thông tin này có thể được sử dụng để dự đoán các hiện tượng địa chấn trong tương lai, từ đó có những biện pháp phòng ngừa thích hợp.
3.1 Kết quả nghịch đảo
Kết quả nghịch đảo cho thấy sự phân bố điện trở suất trong khu vực nghiên cứu. Các mặt cắt điện trở suất được xây dựng từ số liệu đo sâu từ Telua cho thấy sự hiện diện của các đới điện trở suất thấp, liên quan đến các đứt gãy trong khu vực. Những kết quả này không chỉ cung cấp thông tin về cấu trúc địa chất mà còn có thể giúp dự đoán các hiện tượng địa chấn trong tương lai. Việc phân tích các mặt cắt điện trở suất sẽ giúp các nhà nghiên cứu hiểu rõ hơn về hoạt động địa chất trong khu vực, từ đó có những biện pháp ứng phó kịp thời.
