Luận án tiến sĩ về cường tuyến cận giáp: Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và kết quả điều trị ngoại khoa

• Tác giả: Nguyễn Ánh Ngọc
• Người hướng dẫn: PGS.TS Trần Ngọc Lương
• Trường học: Viện Nghiên Cứu Khoa Học Y Dược Lâm Sàng
• Chuyên ngành: Ngoại Khoa
• Đề tài: Nghiên Cứu Đặc Điểm Lâm Sàng, Cận Lâm Sàng Và Kết Quả Điều Trị Ngoại Khoa Cường Tuyến Cận Giáp
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ y học
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Sơ lược phôi thai học, giải phẫu và sinh lý tuyến cận giáp
• 1.2. Phôi thai học
• 1.3. Giải phẫu tuyến cận giáp
• 1.4. Giải phẫu ứng dụng thành phần liên quan tuyến cận giáp
• 1.5. Chức năng sinh lý tuyến cận giáp
• 1.6. Chẩn đoán và điều trị cường tuyến cận giáp
• 1.7. Cường tuyến cận giáp nguyên phát (primary hyperparathyroidism)
• 1.8. Cường cận giáp thứ phát (secondary hyperparathyroidism)
• 1.9. Cường cận giáp tam phát (tertiary hyperparathyroidism)
• 1.10. Điều trị ngoại khoa cường tuyến cận giáp
• 1.11. Cường tuyến cận giáp nguyên phát
• 1.12. Cường tuyến cận giáp thứ phát
• 1.13. Cường tuyến cận giáp tam phát
• 1.14. Tai biến và biến chứng sau mổ
• 1.15. Tình hình nghiên cứu về bệnh cường tuyến cận giáp và phẫu thuật tuyến cận giáp hiện nay
• 1.15.1. Tình hình bệnh cường tuyến cận giáp
• 1.15.2. Lịch sử phẫu thuật tuyến cận giáp. Các vấn đề còn tồn tại
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu. Tiêu chuẩn lựa chọn
• 2.2. Tiêu chuẩn loại trừ
• 2.3. Phương pháp nghiên cứu. Thiết kế nghiên cứu
• 2.4. Quy trình phẫu thuật tại bệnh viện Nội tiết Trung ương
• 2.5. Các chỉ tiêu nghiên cứu và cách đánh giá phục vụ mục tiêu 1
• 2.6. Các thông số nghiên cứu và cách đánh giá phục vụ mục tiêu 2
• 2.7. Phương pháp xử lý kết quả và các sai số
• 2.8. Đạo đức nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ
• 3.1. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng
• 3.1.1. Đặc điểm chung
• 3.1.2. Các triệu chứng lâm sàng. Các triệu chứng cận lâm sàng
• 3.2. Kết quả phẫu thuật
• 3.2.1. Thực hiện phẫu thuật
• 3.2.2. Kết quả phẫu thuật
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Đặc điểm chung của bệnh nhân cường tuyến cận giáp
• 4.2. Đặc điểm về giới
• 4.3. Đặc điểm về tuổi
• 4.4. Triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng bệnh cường tuyến cận giáp. Triệu chứng lâm sàng
• 4.5. Các triệu chứng cận lâm sàng
• 4.6. Đánh giá kết quả phẫu thuật
• 4.7. Đặc điểm khối bệnh lý tuyến cận giáp
• 4.8. Cách thức phẫu thuật
• 4.9. Đặc điểm giải phẫu bệnh
• 4.10. Định lượng PTH và Canxi sau mổ
• 4.11. Tình trạng hạ canxi máu sau mổ
• 4.12. Tai biến trong mổ và biến chứng sau mổ
• 4.13. Các triệu chứng lâm sàng sau mổ
• 4.14. Thời gian phẫu thuật
• 4.15. Thời gian điều trị
• 4.16. Đánh giá kết quả chung sau phẫu thuật
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC 1: BỆNH ÁN NGHIÊN CỨU CƯỜNG TUYẾN CẬN GIÁP
• PHỤ LỤC 2: PHIẾU THEO DÕI SAU MỔ CƯỜNG CẬN GIÁP
• PHỤ LỤC 3: MỘT SỐ HÌNH ẢNH BỆNH CƯỜNG CẬN GIÁP

I. Đặc điểm lâm sàng của bệnh cường tuyến cận giáp

Bệnh cường tuyến cận giáp (CTCG) thường biểu hiện qua nhiều triệu chứng lâm sàng đa dạng. Các triệu chứng này có thể bao gồm đau xương, sỏi thận, và các rối loạn thần kinh cơ. Theo thống kê, khoảng 70% bệnh nhân không được phát hiện cho đến khi có triệu chứng nặng. Các triệu chứng lâm sàng cổ điển được tóm tắt là "xương, sỏi và tiếng rên rỉ". Tuy nhiên, trong thực tế, triệu chứng này không còn phổ biến như trước. CTCG nguyên phát thường do u lành tính, trong khi CTCG thứ phát thường liên quan đến suy thận mạn. Việc phát hiện sớm các triệu chứng này là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Đặc biệt, hội chứng calciphylaxis có thể xảy ra, dẫn đến hoại tử da và các mô. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc theo dõi và đánh giá tình trạng sức khỏe của bệnh nhân một cách thường xuyên.

1.1. Triệu chứng lâm sàng

Triệu chứng lâm sàng của CTCG rất phong phú và có thể thay đổi tùy theo từng bệnh nhân. Các triệu chứng thường gặp bao gồm đau xương, mệt mỏi, và các vấn đề về thận. Đau xương thường là triệu chứng đầu tiên mà bệnh nhân cảm nhận, có thể dẫn đến gãy xương. Mệt mỏi và yếu cơ cũng là những triệu chứng phổ biến, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Ngoài ra, các triệu chứng như tăng huyết áp và rối loạn tiêu hóa cũng có thể xuất hiện. Việc nhận diện sớm các triệu chứng này giúp bác sĩ có thể đưa ra phương pháp điều trị kịp thời và hiệu quả.

II. Đặc điểm cận lâm sàng của bệnh cường tuyến cận giáp

Các xét nghiệm cận lâm sàng đóng vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán cường tuyến cận giáp. Xét nghiệm nồng độ canxi máu và hormone PTH là hai chỉ số chính để xác định tình trạng bệnh. Nồng độ canxi máu thường tăng cao, trong khi nồng độ PTH có thể dao động tùy thuộc vào loại CTCG. Các xét nghiệm hình ảnh như siêu âm và chụp cắt lớp vi tính cũng được sử dụng để xác định vị trí và kích thước của các khối u tuyến cận giáp. Việc đánh giá các chỉ số này không chỉ giúp chẩn đoán chính xác mà còn hỗ trợ trong việc lập kế hoạch điều trị. Đặc biệt, việc theo dõi nồng độ canxi và PTH sau phẫu thuật là rất cần thiết để đánh giá hiệu quả điều trị.

2.1. Xét nghiệm cận lâm sàng

Xét nghiệm cận lâm sàng bao gồm các chỉ số sinh hóa như nồng độ canxi toàn phần và ion hóa, cũng như nồng độ PTH. Nồng độ canxi máu thường cao hơn mức bình thường, trong khi nồng độ PTH có thể tăng hoặc giảm tùy thuộc vào tình trạng bệnh. Các xét nghiệm hình ảnh như siêu âm và chụp cắt lớp vi tính giúp xác định vị trí và kích thước của các khối u tuyến cận giáp. Việc đánh giá các chỉ số này không chỉ giúp chẩn đoán chính xác mà còn hỗ trợ trong việc lập kế hoạch điều trị. Đặc biệt, việc theo dõi nồng độ canxi và PTH sau phẫu thuật là rất cần thiết để đánh giá hiệu quả điều trị.

III. Kết quả điều trị cường tuyến cận giáp

Kết quả điều trị cường tuyến cận giáp phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm loại bệnh, phương pháp điều trị và tình trạng sức khỏe tổng quát của bệnh nhân. Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính cho CTCG nguyên phát và tam phát, với tỷ lệ thành công cao. Tuy nhiên, đối với CTCG thứ phát, phẫu thuật chỉ được chỉ định trong một số trường hợp nhất định. Theo dõi sau phẫu thuật là rất quan trọng để phát hiện sớm các biến chứng như hạ canxi máu. Việc đánh giá kết quả điều trị không chỉ dựa vào các chỉ số sinh hóa mà còn dựa vào tình trạng lâm sàng của bệnh nhân. Điều này giúp bác sĩ có thể điều chỉnh phương pháp điều trị phù hợp.

3.1. Phương pháp điều trị

Phương pháp điều trị cho cường tuyến cận giáp bao gồm điều trị nội khoa và ngoại khoa. Đối với CTCG nguyên phát và tam phát, phẫu thuật là phương pháp tối ưu. Trong khi đó, CTCG thứ phát thường cần điều trị nội khoa trước khi xem xét phẫu thuật. Việc lựa chọn phương pháp điều trị phụ thuộc vào tình trạng cụ thể của bệnh nhân. Đánh giá kết quả điều trị cần xem xét cả các chỉ số sinh hóa và triệu chứng lâm sàng. Điều này giúp đảm bảo rằng bệnh nhân nhận được sự chăm sóc tốt nhất và giảm thiểu nguy cơ biến chứng.