I. Giới thiệu
Chương này cung cấp bối cảnh cho nghiên cứu về hiện tượng chuyển mã tiếng Anh - tiếng Việt trong giao tiếp của các kỹ sư Việt Nam. Nghiên cứu nhằm tìm hiểu nguyên nhân và thái độ của cộng đồng đối với hiện tượng này. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, tiếng Anh đã trở thành ngôn ngữ chính trong nhiều lĩnh vực, dẫn đến sự gia tăng số lượng người nói song ngữ. Các kỹ sư Việt Nam, do yêu cầu công việc, thường xuyên sử dụng chuyển mã trong giao tiếp hàng ngày. Nghiên cứu này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về lý do sử dụng chuyển mã mà còn phản ánh thái độ của đồng nghiệp đối với hiện tượng này.
1.1. Tính cấp thiết của nghiên cứu
Nghiên cứu này được thực hiện trong bối cảnh tiếng Anh ngày càng trở nên quan trọng trong môi trường làm việc tại Việt Nam. Các kỹ sư thường xuyên giao tiếp với đồng nghiệp và đối tác nước ngoài, dẫn đến việc sử dụng chuyển mã như một phương tiện giao tiếp hiệu quả. Việc tìm hiểu nguyên nhân và thái độ của cộng đồng đối với hiện tượng này sẽ giúp nâng cao hiểu biết về sự phát triển ngôn ngữ trong môi trường làm việc hiện đại.
1.2. Mục tiêu và phạm vi nghiên cứu
Mục tiêu của nghiên cứu là xác định các lý do chính dẫn đến việc sử dụng chuyển mã trong giao tiếp của các kỹ sư Việt Nam và thái độ của họ đối với hiện tượng này. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào một nhóm kỹ sư làm việc trong ngành dầu khí tại miền Nam Việt Nam, nơi mà tiếng Anh được sử dụng phổ biến trong công việc hàng ngày.
II. Cơ sở lý thuyết
Chương này trình bày các khái niệm và định nghĩa liên quan đến chuyển mã, bao gồm các loại song ngữ và các yếu tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn ngôn ngữ trong giao tiếp. Chuyển mã được định nghĩa là hiện tượng sử dụng hai ngôn ngữ khác nhau trong cùng một cuộc hội thoại. Nghiên cứu này sẽ áp dụng các lý thuyết của Malik (1994) và Eagley & Chaiken (1993) để phân tích dữ liệu thu thập được từ các cuộc hội thoại của các kỹ sư.
2.1. Khái niệm về song ngữ
Song ngữ là khả năng sử dụng hai ngôn ngữ khác nhau trong giao tiếp. Theo Spolsky (1998), song ngữ được định nghĩa là việc có khả năng sử dụng một ngôn ngữ thứ hai ở mức độ nào đó. Điều này có thể thay đổi từ khả năng hạn chế đến khả năng thành thạo cả hai ngôn ngữ. Nghiên cứu này sẽ xem xét các loại song ngữ khác nhau và cách chúng ảnh hưởng đến việc sử dụng chuyển mã.
2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn ngôn ngữ
Việc lựa chọn ngôn ngữ trong giao tiếp phụ thuộc vào nhiều yếu tố như bối cảnh xã hội, đối tượng giao tiếp và chủ đề thảo luận. Holmes (2008) chỉ ra rằng các yếu tố xã hội như ai đang nói chuyện, bối cảnh xã hội của cuộc trò chuyện và chức năng của cuộc thảo luận đều có ảnh hưởng lớn đến việc lựa chọn ngôn ngữ. Nghiên cứu này sẽ phân tích cách các yếu tố này tác động đến việc sử dụng chuyển mã trong giao tiếp của các kỹ sư.
III. Phương pháp nghiên cứu
Chương này mô tả phương pháp nghiên cứu được sử dụng để thu thập và phân tích dữ liệu. Nghiên cứu áp dụng kết hợp giữa phương pháp định tính và định lượng. Các cuộc hội thoại của nhóm kỹ sư được ghi âm và phân tích, từ đó xây dựng hai bảng hỏi để thu thập ý kiến từ đồng nghiệp. Phương pháp này giúp đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy của dữ liệu thu thập được.
3.1. Đối tượng và bối cảnh nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu là các kỹ sư làm việc trong ngành dầu khí tại miền Nam Việt Nam. Họ là những người có trình độ tiếng Anh tốt và thường xuyên sử dụng tiếng Anh trong công việc. Bối cảnh nghiên cứu được thiết lập trong môi trường làm việc thực tế, nơi mà chuyển mã diễn ra thường xuyên.
3.2. Phương pháp thu thập dữ liệu
Dữ liệu được thu thập thông qua việc ghi âm các cuộc hội thoại tự nhiên của các kỹ sư trong các cuộc họp. Sau đó, hai bảng hỏi được thiết kế để thu thập ý kiến từ đồng nghiệp về hiện tượng chuyển mã. Phương pháp này cho phép phân tích sâu sắc về lý do và thái độ của cộng đồng đối với việc sử dụng chuyển mã.
IV. Kết quả và thảo luận
Chương này trình bày kết quả nghiên cứu và thảo luận về các lý do sử dụng chuyển mã trong giao tiếp của các kỹ sư. Kết quả cho thấy rằng các kỹ sư sử dụng chuyển mã để nhấn mạnh ý kiến, thể hiện bản sắc nhóm và tiết kiệm thời gian. Thái độ của đồng nghiệp đối với hiện tượng này chủ yếu là tích cực, cho thấy sự chấp nhận và hiểu biết về chuyển mã trong môi trường làm việc.
4.1. Nguyên nhân sử dụng chuyển mã
Các lý do chính dẫn đến việc sử dụng chuyển mã bao gồm thiếu thốn từ vựng, thiếu ngữ cảnh và nhu cầu làm việc trong môi trường quốc tế. Nghiên cứu cho thấy rằng việc sử dụng chuyển mã không chỉ là một hiện tượng ngôn ngữ mà còn phản ánh sự thay đổi trong cách thức giao tiếp của các kỹ sư trong bối cảnh toàn cầu hóa.
4.2. Thái độ của đồng nghiệp
Thái độ của đồng nghiệp đối với chuyển mã chủ yếu là tích cực. Họ cảm thấy thoải mái khi giao tiếp bằng cách sử dụng chuyển mã và cho rằng điều này giúp cải thiện khả năng giao tiếp. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các yếu tố như tuổi tác, nghề nghiệp và trình độ tiếng Anh có ảnh hưởng đến việc hiểu và sử dụng chuyển mã.
V. Kết luận
Chương này tóm tắt các phát hiện chính của nghiên cứu và nhấn mạnh tầm quan trọng của chuyển mã trong giao tiếp của các kỹ sư Việt Nam. Nghiên cứu không chỉ cung cấp cái nhìn sâu sắc về lý do và thái độ của cộng đồng đối với hiện tượng này mà còn mở ra hướng nghiên cứu mới trong lĩnh vực ngôn ngữ học ứng dụng.
5.1. Ý nghĩa của nghiên cứu
Nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng trong việc hiểu rõ hơn về hiện tượng chuyển mã trong môi trường làm việc. Nó không chỉ giúp các nhà nghiên cứu và giáo viên hiểu rõ hơn về cách thức giao tiếp của các kỹ sư mà còn cung cấp thông tin hữu ích cho việc giảng dạy tiếng Anh trong các bối cảnh chuyên ngành.
5.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo
Nghiên cứu này mở ra nhiều hướng nghiên cứu mới, bao gồm việc khám phá chuyển mã trong các lĩnh vực khác nhau và ảnh hưởng của nó đến việc học ngôn ngữ. Các nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc phân tích sâu hơn về các yếu tố xã hội và văn hóa ảnh hưởng đến việc sử dụng chuyển mã.
